อาหารภาคเหนือในประเทศไทย
พันธุ์ไม้ที่นิยมเอามาประกอบอาหาร ยกตัวอย่างเช่น ผักแค, บอน, หยวกกล้วย แล้วก็ผักหวาน ของกินภาคเหนือนั้นมีความพิเศษตรงที่มีการประสมประสานกันระหว่างวัฒนธรรมการกินจากหลายกลุ่มของผู้คน ได้แก่ จีนฮ่อ, ไทลื้อ, ไทยใหญ่ รวมทั้งคนพื้นบ้านต่างๆการประกอบอาหารก็มีหลายหลายแนวทาง ตัวอย่างเช่น การแกง, การส้า, การหน้าจอ, การเจียว, การปิ้น, การปิ๊ป, การหลู้, การต่ำ ซึ่งของกินภาคเหนือนั้นมักทำให้สุกมากมายๆดังเช่น ผัดผักก็ชอบผัดจนกระทั่งผักนุ่ม โดยโตก ภาคเหนือนั้นเป็นตำรับของกินที่ทรงเสน่ห์ มีเอกลักษณ์ รสอร่อย ประกอบกับผักประจำถิ่น ซึ่งปกติจะประกอบไปด้วย แกงแค, แกงฮังเล, แกงโฮะ, ขนมจีนน้ำงู รวมทั้งข้าวซอกซอย ฯลฯ
ของกินภาคเหนือ เนื่องมาจากลักษณะอากาศที่ค่อนข้างจะหนาวเย็นของกินเหนือส่วนมากนั้นก็เลยมีไขมันมากมาย ดังเช่นว่า แกงฮังเล, น้ำพริกอ่อง รวมทั้งไส้อั่ว ของกินเหนือกลุ่มนี้ถูกสร้างสรรค์โดยความคิดของคนเหนือ เพื่อช่วยทำให้ร่างกายมีความอบอุ่นทนต่อภาวะภูเขาไม่กาศหนาวเย็นได้
ขนบธรรมเนียมภาคเหนือ และก็วัฒนธรรมภาคเหนือ เกิดขึ้นได้เนื่องมาจากการประสมประสานการดำนงชีพ รวมทั้งศาสนา มีความเป็นเอกลักษณ์ต่างๆนาๆตามฤดูกาล มีการจัดงานจารีตทุกเดือน เป็นต้นว่า ขนบธรรมเนียมความเคลือบแคลงนต์, วันเนา, วันญาวัน, แห่นางแมว, จารีตปอยน้อย, ขนบธรรมเนียมบรรพชาลูกแก้ว, ประพณีปอยหลวง, จารีตประเพณียี่เป็ง, ขนบธรรมเนียมลอยโคม, จารีตตานตุง รวมทั้งขนบธรรมเนียมกรวยสลาก ฯลฯ
ของกินเหนือ นับว่าเป็นของกินที่มีความน่าดึงดูดใจอีกภาคหนึ่ง ด้วยเหตุว่ารายการอาหารนั้นมีมากมาย ไม่ว่าจะเป็น อาหารจำพวกที่เป็นอาหารแกง หรือน้ำพริก คุณลักษณะเด่นของของกินเหนือนั้นจะมีรสชาติที่เป็นเอกลักษณ์อย่างชัดแจ้ง และก็จะไม่นิยมใส่น้ำตาล ส่วนมากจะอาศัยความหวานจากตัววัตถุดิบที่เอามาเตรียมอาหารแทน
ยิ่งไปกว่านี้ผักบางจำพวกก็หาได้ในแถบเฉพาะภาคเหนือแค่นั้น เพราะเหตุว่าภาคเหนือนั้นทำเลที่ตั้งจำนวนมากจะเต็มไปด้วยเทือกเขา ก็เลยมีผักแล้วก็สมุนไพรจากชายป่ามากมายเยอะมาก ตัวอย่างเช่น ผักแค ผักบอน หยวกกล้วย ผักหวาน ฯลฯ จนกระทั่งทำให้ได้พริกแกงที่มีเพียงแต่สมุนไพรนานาจำพวก
ของกินของภาคเหนือนั้นจะนิยมทานคู่กันอาหารเหนียวเป็นหลัก แล้วก็ทานคู่กันกับน้ำพริก ตัวอย่างเช่น น้ำพริกชายหนุ่ม น้ำพริกอ่อง แล้วก็ แกงหลายแบบ อย่างเช่น แกงโฮะ แกงแค แกงฮังเล ฯลฯ ด้วยสภาพภูมิอากาศของทางภาคเหนือที่มีอากาศเย็นเป็นส่วนมาก รูปแบบของของกินก็เลยมีความไม่เหมือนจากภาคอื่นๆของไทย โดยที่ของกินจำนวนมากของคนเหนือนั้นจะมีไขมันมากมาย ได้แก่ น้ำพริกอ่อง แกงฮังเล ไส้อั่ว ฯลฯ ซึ่งจะช่วยให้ร่างกายอบอุ่น
เว้นเสียแต่ของคาว เมนูอาหารหวานก็มีมากมายหลายอย่างที่มีความอร่อยแล้วก็เป็นเอกลักษณ์เฉพาะที่หาทานได้เพียงแค่ในภาคเหนือแค่นั้นอย่างของหวานกนน้ำอ้อย ข้าวต้มหัวหงอก ของหวานเกลือ ของหวานลิ้นสุนัข ของหวานเฉือน ข้าววิตู ข้าวหนุกงา ข้าวแคบ และก็งาตำอ้อย ฯลฯ
เมนูอาหารทางภาคเหนือที่มีชื่อเสียงแล้วก็นิยมกันเป็นอย่างมากนั้นเป็น
- ไส้อั่ว ไส้กรอกรสเผ็ดที่มาจากสมุนไพรแล้วก็เครื่องแกง ซึ่งมีทั้งยังสูตรแบบธรรมดาแล้วก็สูตรแบบไม่มีมันเพื่อเป็นอีกโอกาสสำหรับผู้ที่อยากคุมน้ำหนัก
- ข้าวซอกซอย ของกินรายการอาหารเส้นที่รสนั้นกลมกล่อมละมุนละไมหอมมันจากตัวน้ำกะทิ ไม่ว่าจะทานคู่กับน่องไก่หรือเนื้อก็อร่อยพอดี โรยด้วยหอมแดงตรอก กระเทียมเจียว และก็บีบมะนาวเพื่อความมีชีวิตชีวา
- ขนมจีนน้ำงู อีกหนึ่งรายการอาหารเส้นที่ทานคู่กับแกงน้ำงูที่ได้การเปรี้ยวจากมะเขือเทศ โรยด้วยกระเทียมเจียว มะนาว ผักกาดดองแล้วก็แคบหมู
- น้ำพริกชายหนุ่ม น้ำพริกที่ตำจากพริกชายหนุ่ม รสไม่เผ็ดมากจนเกินไปทานคู่กับแคบหมู หรือผักสดเพื่อตัดความเผ็ดร้อน นิยมซื้อเป็นของฝากกันเป็นอย่างมาก
- แกงฮังเล เครื่องแกงที่ต้มกระทั่งหอมมาจากเครื่องเทศแล้วก็สมุนไพรต่างๆคลุกกับเนื้อหมูกระทั่งถูกกัน บางร้านค้าจะใส่สับปะรดลงไปเพื่อตัดมัน
Ref:
https://www.lovethailand.org/travel/th/1-เชียงใหม่/15661-อาหารภาคเหนือ-อาหารเหนือ.html