การพัฒนารูปแบบการบริหารสถานศึกษาสู่โรงเรียนสร้างคนดี
ผู้วิจัย นายประจักษ์ บรรยง
สถานที่ โรงเรียนมัธยมหนองเขียด อำเภอชุมแพ จังหวัดขอนแก่น
ปีการศึกษา 2565
บทคัดย่อ
การวิจัยครั้งนี้มีวัตถุประสงค์เพื่อ 1) ศึกษาปัญหาและแนวทางการบริหารสถานศึกษา สู่โรงเรียนสร้างคนดี ตามแนวทางหลักปรัชญาของเศรษฐกิจพอเพียง โรงเรียนมัธยมหนองเขียด 2) เพื่อสร้างรูปแบบการบริหารสถานศึกษาสู่โรงเรียนสร้างคนดีตามแนวทางหลักปรัชญาของเศรษฐกิจพอเพียง โรงเรียนมัธยมหนองเขียด 3) เพื่อศึกษาผลการใช้รูปแบบการบริหารสถานศึกษาสู่โรงเรียนสร้างคนดีตามแนวทางหลักปรัชญาของเศรษฐกิจพอเพียง โรงเรียนมัธยมหนองเขียด และ4)เพื่อประเมินและปรับปรุงรูปแบบการบริหารสถานศึกษาสู่โรงเรียนสร้างคนดีตามแนวทางหลักปรัชญาของเศรษฐกิจพอเพียง โรงเรียนมัธยมหนองเขียด ลำดับขั้นตอนการวิจัยและพัฒนาแบ่งออกเป็น 4 ขั้นตอน ประกอบด้วย ขั้นตอนที่ 1 การศึกษาปัญหาและแนวทางการบริหารสถานศึกษาสู่โรงเรียนสร้างคนดีตามแนวทางหลักปรัชญาของเศรษฐกิจพอเพียง โดยการศึกษาเอกสารต่าง ๆ ของโรงเรียน งานวิจัยที่เกี่ยวข้องและสนทนากลุ่มกับผู้ที่เกี่ยวข้อง ขั้นตอนที่ 2 พัฒนารูปแบบการบริหารสถานศึกษาสู่โรงเรียนสร้างคนดีตามแนวทางหลักปรัชญาของเศรษฐกิจพอเพียง แบ่งออกเป็น 2 ส่วน ส่วนที่ 1 (ร่าง) รูปแบบการบริหารสถานศึกษาสู่โรงเรียนสร้างคนดี ตามแนวทางหลักปรัชญาของเศรษฐกิจพอเพียง โดยการประชุมเชิงปฏิบัติการระหว่างผู้วิจัยและคณะครูในโรงเรียน ส่วนที่ 2 การตรวจสอบและการประเมินรูปแบบ โดยการสนทนากลุ่มจากผู้ทรงคุณวุฒิจำนวน 5 ท่าน ขั้นตอนที่ 3 การใช้รูปแบบการบริหารสถานศึกษาสู่โรงเรียนสร้างคนดีตาม แนวทางหลักปรัชญาของเศรษฐกิจพอเพียง โดยการประเมินพฤติกรรมคนดี 3 ประการของผู้เรียนได้แก่ เรียนดี คุณธรรมดี และทักษะชีวิติดี ก่อนและหลังใช้รูปแบบ ขั้นตอนที่ 4 ประเมินการใช้รูปแบบการบริหารสถานศึกษาสู่โรงเรียนสร้างคนดี ตามแนวทางหลักปรัชญาของเศรษฐกิจพอเพียง โรงเรียนมัธยมหนองเขียด โดยการศึกษาความพึงพอใจของนักเรียน ครู และผู้ปกครองที่มีต่อรูปแบบ
ผลการวิจัยพบว่า 1) ปัญหาและแนวทางการบริหารสถานศึกษาสู่โรงเรียนสร้างคนดีตามแนวทางหลักปรัชญาของเศรษฐกิจพอเพียง แบ่งออกเป็น 5 ด้าน ได้แก่ (1) ด้านการบริหารจัดการ (2) ด้านหลักสูตร (3) ด้านการจัดกิจกรรมการเรียนรู้ (4) ด้านการมีส่วนร่วมของผู้ปกครอง ชุมชนและหน่วยงานที่เกี่ยวข้อง (5) ด้านครูและบุคลากรทางการศึกษา 2) รูปแบบการบริหารสถานศึกษาสู่โรงเรียนสร้างคนดี ตามแนวทางหลักปรัชญาของเศรษฐกิจพอเพียง โรงเรียนมัธยมหนองเขียด ที่สร้างขึ้นมี 7 องค์ประกอบได้แก่ (1) หลักการ (2) วัตถุประสงค์ (3) ปัจจัยที่ส่งผลต่อการสร้างคนดีตามแนวทางหลักปรัชญาของเศรษฐกิจพอเพียง ได้แก่ การบริหารจัดการ หลักสูตรการจัดการเรียนรู้ การจัดโครงการเสริมพิเศษ ครูและบุคลากรทางการศึกษา บรรยากาศและสภาพแวดล้อม (4) พฤติกรรมบ่งชี้คนดีตามแนวทางหลักปรัชญาของเศรษฐกิจพอเพียง ได้แก่ เรียนดี คุณธรรมดี และทักษะชีวิตดี (5) กระบวนการบริหารการสร้างคนดีตามแนวทางหลักปรัชญาของเศรษฐกิจพอเพียง (BTH Model) B = พฤติกรรมที่บ่งชี้คนดีที่ต้องการพัฒนา (Behavior) T = การทำงานเป็นทีม (Team) H = การสนับสนุนและเกื้อxxxล (6) การประเมินผล
(7) เงื่อนไขความสำเร็จ มีความเหมาะสมและเป็นประโยชน์ในระดับมากที่สุด 3) ผลการทดลองใช้รูปแบบการบริหารสถานศึกษาสู่โรงเรียนสร้างคนดีตามแนวทางหลักปรัชญาของเศรษฐกิจพอเพียงโรงเรียนมัธยมหนองเขียด พบว่าผลการประเมินพฤติกรรมคนดี 3 ประการของผู้เรียน ได้แก่ เรียนดี คุณธรรมดี และทักษะชีวิตดี ของนักเรียนโรงเรียนมัธยมหนองเขียด หลังใช้รูปแบบมีผลการประเมินในระดับดีสูงกว่าผลการประเมินก่อนใช้รูปแบบ และ 4) ผลการสอบถามความพึงพอใจของนักเรียน ครูและผู้ปกครองที่มีต่อรูปแบบพบว่ามีความพึงพอใจอยู่ในระดับมาก