การพัฒนาการดำเนินงานกิจกรรมพัฒนาผู้เรียนโดยบูรณาการตามหลักปรัชญา
เศรษฐกิจพอเพียง โรงเรียนบ้านกุดเวียน สังกัดสำนักงานเขตพื้นที่การศึกษา
ประถมศึกษาสระแก้ว เขต 2
ผู้ศึกษาค้นคว้า นายปราโมทย์ พรหมบุบผา รองผู้อำนวยการโรงเรียนบ้านกุดเวียน สังกัดสำนักงาน
เขตพื้นที่การศึกษาประถมศึกษาสระแก้ว เขต 2 อำเภอตาพระยา จังหวัดสระแก้ว
บทคัดย่อ
กิจกรรมพัฒนาผู้เรียนโดยบูรณาการตามหลักปรัชญาของเศรษฐกิจพอเพียง เป็นกิจกรรมที่จัดขึ้นเพื่อให้ผู้เรียนได้พัฒนาตามศักยภาพของตนเอง มุ่งเน้นการพัฒนาการดำเนินงาน และคุณลักษณะที่พึ่งประสงค์ของผู้เรียนตามหลักปรัชญาของเศรษฐกิจพอเพียง การศึกษาค้นคว้ามีความมุ่งหมาย 1) เพื่อพัฒนาการดำเนินงานกิจกรรมพัฒนาผู้เรียนโดยบูรณาการตามหลักปรัชญาของเศรษฐกิจพอเพียง โรงเรียนบ้านกุดเวียน สังกัดสำนักงานเขตพื้นที่การศึกษาประถมศึกษาสระแก้ว เขต 2 2) เพื่อพัฒนาคุณลักษณะที่พึงประสงค์ของนักเรียนตามหลักปรัชญาของเศรษฐกิจพอเพียง โรงเรียนบ้านกุดเวียน สังกัดสำนักงานเขตพื้นที่การศึกษาประถมศึกษาสระแก้ เขต 2 3) เพื่อศึกษาความคิดเห็นของผู้เกี่ยวข้องที่มีต่อกิจกรรมพัฒนาผู้เรียนโดยบูรณาการตามหลักปรัชญาของเศรษฐกิจพอเพียง โรงเรียนบ้านกุดเวียน สังกัดสำนักงานเขตพื้นที่การศึกษาประถมศึกษาสระแก้ว เขต 2 กรอบแนวคิดการพัฒนา คือ การพัฒนาบุคลากร และการพัฒนาชุมชนอยู่เย็นเป็นสุข ตามยุทธศาสตร์สระแก้วอยู่ดีมีสุข ภายใต้แนวคิดปรัชญาของเศรษฐกิจพอเพียง 3 ด้าน คือ
ด้านการเรียนรู้ ด้านการอนุรักษ์สิ่งแวดล้อมและการใช้ทรัพยากรอย่างยั่งยืน และด้านการเอื้ออารีต่อกัน
การพัฒนาการดำเนินงานใช้หลักวิจัยปฏิบัติการ ดำเนินการพัฒนา 2 วงรอบ กลุ่มผู้ร่วมศึกษาค้นคว้า 20 คน ผู้ให้ข้อมูลสำคัญ103 คน กลุ่มเป้าหมายคือ นักเรียนชั้นประถมศึกษาปีที่ 1 ถึงชั้นมัธยมศึกษาปีที่ 3 จำนวน 165 คน เครื่องมือที่ใช้ในการเก็บข้อมูลได้แก่ แบบสังเกต แบบสัมภาษณ์ แบบสอบถามความคิดเห็น วิเคราะห์ข้อมูลโดยใช้เทคนิคตรวจข้อมูลแบบสามเส้า นำเสนอผลการวิเคราะห์แบบบรรยาย
ผลการพัฒนาในครั้งนี้ปรากฏดังนี้
วงรอบที่ 1 จากการประชุมปฏิบัติการในกลยุทธ์ที่ 1 พบว่า ผู้ศึกษาค้นคว้ามีความตระหนักและเห็นความสำคัญของหลักปรัชญาของเศรษฐกิจพอเพียง มีความรู้ความเข้าใจ สามารถวางแผนการดำเนินงานกิจกรรมพัฒนาผู้เรียนโดยบูรณาการตามหลักปรัชญาของเศรษฐกิจพอเพียงได้ กลยุทธ์ที่ 2 คือ การดำเนินกิจกรรมพัฒนาผู้เรียนโดยบูรณาการตามหลักปรัชญาของเศรษฐกิจพอเพียง ผลการดำเนินงานสรุปผลดังนี้ 1) ด้านการเรียนรู้ โรงเรียนได้จัดกิจกรรมทัศนศึกษาแหล่งเรียนรู้ และกิจกรรมนิทรรศการหลักปรัชญาของเศรษฐกิจพอเพียง นักเรียนสามารถบอกความหมาย ความสำคัญของหลักปรัชญาของเศรษฐกิจพอเพียง และสามารถเชื่อมโยงความสำคัญของหลักปรัชญาของเศรษฐกิจพอเพียงกับกิจกรรมแต่ละด้านได้ 2) ด้านการอนุรักษ์สิ่งแวดล้อมและการใช้ทรัพยากรธรรมชาติอย่างยั่งยืน นักเรียนตระหนักและเห็นความสำคัญ มีความรู้ ความเข้าใจการอนุรักษ์สิ่งแวดล้อมและการใช้ทรัพยากรธรรมชาติ ส่งผลให้โรงเรียนสะอาด บรรยากาศเอื้อต่อการเรียนรู้ของนักเรียนและชุมชน 3) ด้านการเอื้ออารีต่อกัน พบว่า นักเรียนมีสุนทรียภาพ และลักษณะนิสัยด้านศิลปะดนตรีพื้นบ้าน ดนตรีสากล นาฏศิลป์ พิธีกรและกีฬา นักเรียนมีการพัฒนาบุคลิกภาพตนเองและปฏิบัติตนตามหลักธรรมทางพระพุทธศาสนา
วงรอบที่ 2 การจัดงานมหกรรมวิชาการตามรอยพ่อแบบพอเพียงและเปิดบ้านโรงเรียนคุณธรรม โรงเรียนบ้านกุดเวียน สังกัดสำนักงานเขตพื้นที่การศึกษาประถมศึกษาสระแก้ เขต 2 ปีการศึกษา 2555 ผลการศึกษาพบว่า นักเรียนได้เรียนรู้หลักปรัชญาของเศรษฐกิจพอเพียงจากนิทรรศการ นักเรียนทุกคนมีส่วนร่วมในการดำเนินงาน แต่ละกิจกรรมจะมีตัวแทนนำเสนอผลการดำเนินงาน นิทรรศการมีการบูรณาการร่วมกับกลุ่มสาระการเรียนรู้ทั้ง 8 กลุ่มสาระวิชา และกิจกรรมการประกวดแข่งขันทักษะทางวิชาการของนักเรียน นักเรียนสามารถทำงานได้เองทุกขั้นตอน กล้าแสดงออก มีความคิดริเริ่มสร้างสรรค์ สามารถนำความรู้มาประยุกต์ใช้ในการจัดนิทรรศการได้ และมีคุณลักษณะอันพึงประสงค์ ตามหลักปรัชญาของเศรษฐกิจพอเพียง ทั้ง 3 ด้าน หลังการดำเนินงานทั้ง 2 วงรอบ ผู้ศึกษาค้นคว้าสอบถามความคิดเห็นของนักเรียน ผู้ปกครองนักเรียน และคณะกรรมการสถานศึกษาขั้นพื้นฐาน ผลการศึกษา พบว่า นักเรียนมีความรู้ความเข้าใจ ตระหนักและเห็นความสำคัญของหลักปรัชญาของเศรษฐกิจพอเพียง สามารถนำไปปรับใช้ในชีวิตประจำวัน ส่งผลดีต่อสภาพแวดล้อมในโรงเรียน สามารถลดปัญหาคุณลักษณะอันไม่พึงประสงค์ของนักเรียนได้อย่างมีประสิทธิภาพ ทุกคนพึงพอใจและต้องการให้โรงเรียนดำเนินงานต่อเนื่องในปีการศึกษาต่อไป ปัจจัยที่เอื้อต่อความสำเร็จ ได้แก่ ผู้บริหารโรงเรียนบริหารจัดการโดยใช้โรงเรียนเป็นฐาน และใช้หลักธรรมาภิบาล ครูมีความรู้ ความสามารถ เป็นต้นแบบที่ดี นักเรียนมีความรับผิดชอบ สภาพแวดล้อมในโรงเรียนเอื้อต่อการจัดกิจกรรม หน่วยงานในชุมชนให้ความร่วมมือกับโรงเรียนด้วยดี โรงเรียนมีการวางแผนการดำเนินงานอย่างเป็นระบบ กิจกรรมเน้นผู้เรียนเป็นสำคัญ สามารถนำปฏิบัติได้จริง