นวัตกรรม PALECO PLUS SS กลุ่มสาระการเรียนรู้การงานอาชีพ (อ.ส.)
แบบรายงานนวัตกรรม
1. นวัตกรรม PALECO PLUS SS
2. กลุ่มสาระการเรียนรู้การงานอาชีพ
3. แนวคิดการคิดค้นนวัตกรรม
แสวงหานวัตกรรม/แบบอย่างที่ดีจากแหล่งต่าง ๆ ที่เคยมีผู้สร้างหรือทำไว้แล้ว แล้วนำมาปรับปรุงหรือพัฒนาใหม่
4. ประเภทของนวัตกรรม
การจัดการเรียนรู้
5. ความเป็นมาและความสำคัญของปัญหา
พระราชบัญญัติการศึกษาแห่งชาติ พ.ศ. 2542 แก้ไขเพิ่มเติม (ฉบับที่ 2) พ.ศ.2545 ซึ่งเป็นกฎหมายการศึกษาฉบับแรกของประเทศไทยในหมวด 4 แนวการจัดการศึกษาที่เน้นโดยสรุปว่า การจัดการศึกษาต้องยึดหลักว่าผู้เรียนทุกคนมีความสามารถเรียนรู้และพัฒนาตนเองได้ และถือว่าผู้เรียนมีความสำคัญที่สุด กระบวนการจัดการศึกษาต้องส่งเสริมผู้เรียนสามารถพัฒนาตามธรรมชาติและเต็มตามศักยภาพ ใช้กระบวนการเรียนรู้หาความรู้ มีการบูรณาการ ใช้แหล่งการเรียนรู้หลากหลาย เป็นการวัดประเมินตามสภาพจริง (พระราชบัญญัติการศึกษาแห่งชาติ พ.ศ. 2542 แก้ไขเพิ่มเติม (ฉบับที่ 2) พ.ศ. 2542) แผนพัฒนาเศรษฐกิจและสังคมแห่งชาติ ฉบับที่ 12 (พ.ศ. 2560–2564) และแผนการศึกษาแห่งชาติ พ.ศ. 2560–2579 ได้ชี้ให้เห็นถึงความจำเป็นในการพัฒนาคุณภาพคนในสังคมไทยให้มีคุณธรรม จริยธรรม และมีทักษะที่จำเป็นต่อการดำรงชีวิตในศตวรรษที่ 21 แนวการพัฒนาคนดังกล่าวมุ่งเตรียมเด็กและเยาวชนให้มีทัศนคติและพฤติกรรมตามบรรทัดฐานที่ดีของสังคม มีทักษะการคิดวิเคราะห์อย่างเป็นระบบ มีความสามารถในการปรับตัวได้อย่างรู้เท่าทันสถานการณ์ มีความรับผิดชอบและทำประโยชน์ต่อส่วนรวม มีสุขภาพกายและใจที่ดี ตลอดจนเป็นคนเก่งที่มีทักษะความรู้ความสามารถและพัฒนาตนเองได้ต่อเนื่องตลอดชีวิต (สำนักนายกรัฐมนตรี, 2560) ซึ่งแนวทางดังกล่าวสอดคล้องกับนโยบายของกระทรวงศึกษาธิการในการพัฒนาเยาวชนของชาติเข้าสู่โลกยุคศตวรรษที่ 21 โดยมุ่งส่งเสริมให้นักเรียนมีคุณธรรม มีความรู้และทักษะพื้นฐานที่จำเป็นสำหรับการดำรงชีวิตในสังคมที่มีการเปลี่ยนแปลง และแสวงหาความรู้เพื่อพัฒนาตนเองอย่างต่อเนื่องตลอดชีวิต (กระทรวงศึกษาธิการ ,2551)
การงานอาชีพเป็นวิชาที่มีลักษณะเป็นรูปธรรม เนื้อหาวิชาส่วนใหญ่เป็นพื้นฐานของการดำเนินชีวิตและทักษะการปฏิบัติเป็นส่วนใหญ่ ซึ่งหลักสูตรกลุ่มสาระการเรียนรู้การงานอาชีพ มุ่งเน้นให้ผู้เรียนมีความรู้ ทักษะในการจัดการและนำเทคโนโลยีมาใช้ในการทำงาน พัฒนางาน ปลูกฝังให้ผู้เรียนมีความเพียรพยายาม ขยันอดทน ละเอียดรอบคอบในการทำงาน ทำงานร่วมกับผู้อื่นได้ ภูมิใจในผลงานของตนเอง ตลอดจนสร้างทัศนคติที่ดีต่ออาชีพสุจริต และหาความรู้เกี่ยวกับอาชีพที่สนใจ
กลุ่มสาระการเรียนรู้การงานอาชีพ ส่งเสริมและสนับสนุนให้ครูสร้างนวัตกรรม โดยมีการประชุม วิเคราะห์ การจัดการเรียนการสอนในปีการศึกษา 2564 พบว่า นักเรียนขาดทักษะในการคิด และการปฏิบัติงาน ส่งผลให้คะแนนผลสัมฤทธิ์จากการปฏิบัติงานเพื่อให้ได้ชิ้นงานออกมาได้ในระดับปานกลาง กลุ่มสาระการเรียนรู้การงานอาชีพเล็งเห็นถึงปัญหาและต้องการพัฒนาผลสัมฤทธิ์ทางการเรียนให้อยู่ในระดับดีและดีมาก และเพื่อให้เกิดกระบวนการทำงานอย่างเป็นระบบ กลุ่มสาระฯ จึงนำเอาระบบ PDCA เป็นวงจรสู่ความสำเร็จมาใช้ในการดำเนินงาน ได้ข้อสรุปเป็นนวัตกรรม PALECO PLUS SS มาใช้ในการจัดกิจกรรมการเรียนการสอนตามแผนการจัดการเรียนรู้ในปีการศึกษา 2565 เพื่อพัฒนาทักษะการคิด การปฏิบัติงานและยกระดับผลสัมฤทธิ์ทางการเรียนของผู้เรียนให้สูงขึ้น
6. วัตถุประสงค์
6.1 เพื่อยกระดับผลสัมฤทธิ์ทางการเรียนของผู้เรียนให้สูงขึ้น
7. กลุ่มเป้าหมาย
7.1 ประชากร คือ นักเรียนในโรงเรียนสังกัดสำนักงานเขตพื้นที่การศึกษามัธยมศึกษากรุงเทพมหานคร เขต 1
7.2 กลุ่มตัวอย่าง คือ นักเรียนโรงเรียนสตรีวัดอัปสรสวรรค์
8. หลักการ แนวคิด ทฤษฎีที่ใช้
การจัดการเรียนรู้ตามแนวคิด Active Learning เป็นกระบวนการจัดการเรียนรู้ที่ผู้เรียนได้ลงมือปฏิบัติและได้ใช้กระบวนการคิดเกี่ยวกับสิ่งที่ได้กระทำลงไป (Bonwell, 1991 ; Merrill Harminand Melanie Toth, 2006 ; xxx, 1993 ; วิจารณ์ พานิช, 2556 ; วิริยะ ฤๅชัยพาณิชย์, 2560) เป็นการเรียนการสอนที่พัฒนาศักยภาพทางสมอง ได้แก่ การคิด การแก้ปัญหา การนําความรู้ไปประยุกต์ใช้เป็นการเรียนการสอนที่เปิดโอกาสให้นักเรียนมีส่วนร่วมในการเรียนรู้สร้างองค์ความรู้และจัดระบบการเรียนรู้ด้วยตนเองนักเรียนมีส่วนร่วมในการออกแบบการเรียนการสอน มีการสร้างองค์ความรู้ การมีปฏิสัมพันธ์ร่วมกัน และร่วมมือกันมากกว่าการแข่งขัน ได้เรียนรู้ความรับผิดชอบร่วมกัน การมีวินัยในการทำงาน และการแบ่งหน้าที่ความรับผิดชอบเป็นกระบวนการสร้างสถานการณ์ให้ผู้เรียนอ่าน พูด ฟัง คิด เป็นกิจกรรมการเรียนการสอนเน้นทักษะการคิดขั้นสูงเป็นกิจกรรมที่เปิดโอกาสให้นักเรียนบูรณาการข้อมูล ข่าวสาร สารสนเทศ และหลักการสู่การสร้างความคิดรวบยอด ผู้สอนจะเป็นผู้อำนวยความสะดวกในการจัดการเรียนรู้ เป็นที่ปรึกษาคอยชี้แนะเพื่อให้ผู้เรียนได้เป็นผู้ลงมือปฏิบัติด้วยตนเอง ความรู้เกิดจากประสบการณ์ การสร้างองค์ความรู้เป็นการเรียนรู้ผ่านการปฏิบัติ หรือการลงมือทำ ซึ่งความรู้ที่เกิดขึ้นก็เป็นความรู้ที่ได้จากประสบการณ์กระบวนการในการจัดกิจกรรมการเรียนรู้ที่ผู้เรียนต้องได้มีโอกาสลงมือกระทำมากกว่าการฟังเพียงอย่างเดียว ต้องจัดกิจกรรมให้ผู้เรียนได้เรียนรู้โดยการอ่าน การเขียน การโต้ตอบ และการวิเคราะห์ปัญหา อีกทั้งให้ผู้เรียนได้ใช้กระบวนการคิดขั้นสูง ได้แก่การวิเคราะห์การสังเคราะห์และการประเมินค่า เป็นการจัดกิจกรรมการเรียนรู้ภายใต้สมมติฐานพื้นฐาน 2 ประการคือ 1) การเรียนรู้เป็นความพยายามโดยธรรมชาติของมนุษย์และ 2) แต่ละบุคคลมีแนวทางในการเรียนรู้ที่แตกต่างกัน (Meyers and Jones, 1993) โดยผู้เรียนจะถูกเปลี่ยนบทบาทจากผู้รับความรู้ (receive) ไปสู่การ
มีส่วนร่วมในการสร้างความรู้(co-creators) (Fedler and Brent, 1996) การให้ผู้เรียนมีบทบาทในการแสวงหาความรู้และเรียนรู้อย่างมีปฏิสัมพันธ์จนเกิดความรู้ความเข้าใจนำไปประยุกต์ใช้สามารถวิเคราะห์ สังเคราะห์ ประเมินค่าหรือ สร้างสรรค์สิ่งต่าง ๆ และพัฒนาตนเองเต็มความสามารถ รวมถึงการจัดประสบการณ์การเรียนรู้ให้นักเรียนได้มีโอกาสร่วมอภิปรายให้มีโอกาสฝึกทักษะการสื่อสาร ทำให้ผลการเรียนรู้เพิ่มขึ้น 70 เปอร์เซ็นต์การนำเสนองานทางวิชาการ เรียนรู้ในสถานการณ์จำลอง ทั้งมีการฝึกปฏิบัติในสภาพจริง มีการเชื่อมโยงกับสถานการณ์ต่าง ๆ ซึ่งจะทำให้ผลการเรียนรู้เกิดขึ้นถึง 90 เปอร์เซ็นต์ (ไชยยศ เรืองสุวรรณ,2533)
9. การออกแบบนวัตกรรม
การพัฒนาเยาวชนของชาติเข้าสู่โลกยุคศตวรรษที่ 21 มุ่งส่งเสริมให้นักเรียนมีคุณธรรม มีความรู้และทักษะพื้นฐานที่จำเป็นสำหรับการดำรงชีวิตในสังคมที่มีการเปลี่ยนแปลง และแสวงหาความรู้เพื่อพัฒนาตนเองอย่างต่อเนื่องตลอดชีวิต และการจัดการศึกษาต้องยึดหลักว่าผู้เรียนทุกคนมีความสามารถในการเรียนรู้และพัฒนาตนเองได้ และถือว่าผู้เรียนมีความสำคัญที่สุด ซึ่งการจัดการเรียนรู้ตามแนวคิด Active Learning เป็นกระบวนการจัดการเรียนรู้ที่ผู้เรียนได้ลงมือปฏิบัติและได้ใช้กระบวนการคิดเกี่ยวกับสิ่งที่ได้กระทำลงไป เป็นการเรียนการสอนที่พัฒนาศักยภาพทางสมอง ได้แก่ การคิด การแก้ปัญหา การนําความรู้ไปประยุกต์ใช้เป็นการเรียนการสอนที่เปิดโอกาสให้ผู้เรียนมีส่วนร่วมในการเรียนรู้สร้างองค์ความรู้และจัดระบบการเรียนรู้ด้วยตนเอง ผู้เรียนมีส่วนร่วมในการออกแบบการเรียนการสอน มีการสร้างองค์ความรู้ การมีปฏิสัมพันธ์ร่วมกัน และร่วมมือกันมากกว่าการแข่งขัน ได้เรียนรู้ความรับผิดชอบร่วมกัน การมีวินัยในการทำงาน และการแบ่งหน้าที่ความรับผิดชอบเป็นกระบวนการสร้างสถานการณ์ให้ผู้เรียนอ่าน พูด ฟัง คิด เป็นกิจกรรมการเรียนการสอนเน้นทักษะการคิดขั้นสูงเป็นกิจกรรมที่เปิดโอกาสให้นักเรียนบูรณาการข้อมูล ข่าวสาร สารสนเทศ และหลักการสู่การสร้างความคิดรวบยอด ผู้สอนจะเป็นผู้อำนวยความสะดวกในการจัดการเรียนรู้ เป็นที่ปรึกษาคอยชี้แนะเพื่อให้ผู้เรียนได้เป็นผู้ลงมือปฏิบัติด้วยตนเอง ความรู้เกิดจากประสบการณ์ การสร้างองค์ความรู้เป็นการเรียนรู้ผ่านการปฏิบัติ หรือการลงมือทำ ดังนั้นกลุ่มสาระการเรียนรู้การงานอาชีพจึงได้ออกแบบนวัตกรรม PALECO PLUS SS มาใช้ในการจัดกิจกรรมการเรียนการสอนตามแผนการจัดการเรียนรู้ในปีการศึกษา 2565 เพื่อพัฒนาทักษะการคิด การปฏิบัติงานและยกระดับผลสัมฤทธิ์ทางการเรียนของผู้เรียนให้สูงขึ้น
10. วิธีดำเนินการ
การยกระดับผลสัมฤทธิ์ทางการเรียนของผู้เรียนให้สูงขึ้นนั้น ทางกลุ่มสาระฯมีการดำเนินงานต่อเนื่อง โดยมีแผนการดำเนินงานตามหลัก PDCA ดังนี้
Plan : วางแผน
1. ขั้นวางแผนการสอน (PLAN)
1.1 การวิเคราะห์มาตรฐาน/ตัวชี้วัด
การวิเคราะห์มาตรฐาน/ตัวชี้วัด กลุ่มสาระการเรียนรู้การงานอาชีพ
1.2 วิเคราะห์บทบาทครู
การวิเคราะห์บทบาทครู วางแผนร่วมกันและกำหนดกระบวนการจัดการเรียนรู้ ดังนี้
1.2.1 ครูร่วมกันวางแผน กำหนดเนื้อหาที่จะจัดการเรียนการสอน เน้นการปฏิบัติ เพื่อกระตุ้นให้ผู้เรียนเกิดความสนใจ และเข้าใจในเนื้อหารายวิชา
1.2.2 ครูร่วมกันคิดวิเคราะห์มาตรฐานการเรียนรู้ และการจัดกิจกรรมการเรียนการสอน ด้วยนวัตกรรม PALECO PLUS SS
นวัตกรรม PALECO PLUS SS พัฒนากระบวนการด้วย SAMER PLUS SS MODEL ของโรงเรียนมาบริหารกลุ่มสาระการเรียนรู้การงานอาชีพ
P - Plan คือ ประชุมวิเคราะห์วางแผน
A - Active learning คือ การจัดการเรียนรู้โดยลงมือปฏิบัติ
L - Life skills คือ ทักษะชีวิต
E - Evaluate คือ การประเมินผล
C - Create คือ การสร้างสรรค์ชิ้นงาน
O - Operate คือ กระบวนการดำเนินงาน
S - Sustainable คือ การพัฒนางานให้ถาวรและยั่งยืน
S - Standard คือ การมีแนวปฏิบัติที่เป็นมาตรฐาน
1.3 วิเคราะห์บทบาทผู้เรียน
1.3.1 ศึกษาหลักสูตร โครงสร้างรายวิชา คำอธิบายรายวิชา หน่วยการเรียนรู้ เนื้อหาสาระ บริบทต่าง ๆ
1.3.2 ศึกษารูปแบบและวิธีการ กระบวนการจัดกิจกรรมการเรียนการสอนตามแนวคิด Active Learning ที่เหมาะสมกับเนื้อหา
1.3.3 จัดเตรียมแหล่งเรียนรู้ สื่อ และอุปกรณ์การเรียนการสอน ประสานงานบุคลากร ชุมชน
Do : ปฏิบัติตามแผน
2. ขั้นปฏิบัติการ (DO)
การประเมินก่อนเรียน ผู้เรียนปฏิบัติกิจกรรมการเรียนรู้ การวัดประเมินผลการเรียนรู้
การเก็บข้อมูล
ขั้นตอนการปฏิบัติ ดำเนินการสอนตามแผนการจัดการเรียนรู้
Check : ตรวจสอบ
3. ขั้นตรวจสอบ (Check)
ประเมินผลจากการเข้าร่วมกิจกรรมการเรียนการสอนและการตรวจผลงาน ดังนี้
1) การสังเกตพฤติกรรม ทักษะการปฏิบัติงานของนักเรียน
2) การสังเกตการมีส่วนร่วมในการทำกิจกรรมการเรียนการสอน
3) ตรวจผลงานจากกิจกรรมการเรียนการสอน
4) ผลการทดสอบก่อนและหลังเรียน
5) ประเมินผลการดำเนินงานการใช้นวัตกรรม
Act : ดำเนินการให้เหมาะสม
4. ขั้นดำเนินการให้เหมาะสม (Act)
ภายหลังจากได้ผ่านกระบวนการตามวงจรมาทั้ง 3 ขั้นตอน ข้างต้นแล้ว ต่อไปเป็นขั้นตอนที่นำผลจากขั้นตรวจสอบมาดำเนินการต่อให้เหมาะสม
กรณีผลที่เกิดขึ้นเป็นไปตามแผนที่วางไว้
ให้นำวิธีการหรือกระบวนการปฏิบัตินั้น ๆ มาพยายามปรับใช้ให้กลายเป็นมาตรฐานสำหรับใช้ปฏิบัติกับแผนอื่นที่มีลักษณะเดียวกัน
กรณีผลที่เกิดขึ้นไม่เป็นไปตามแผนที่วางไว้
เมื่อผลกับแผนไม่เป็นไปตรงตามวัตถุประสงค์ ให้นำข้อมูลที่รวบรวมไว้มาวิเคราะห์ แล้วกลับไปวางแผนใหม่
1. นวัตกรรม PALECO PLUS SS
2. กลุ่มสาระการเรียนรู้การงานอาชีพ
3. แนวคิดการคิดค้นนวัตกรรม
แสวงหานวัตกรรม/แบบอย่างที่ดีจากแหล่งต่าง ๆ ที่เคยมีผู้สร้างหรือทำไว้แล้ว แล้วนำมาปรับปรุงหรือพัฒนาใหม่
4. ประเภทของนวัตกรรม
การจัดการเรียนรู้
5. ความเป็นมาและความสำคัญของปัญหา
พระราชบัญญัติการศึกษาแห่งชาติ พ.ศ. 2542 แก้ไขเพิ่มเติม (ฉบับที่ 2) พ.ศ.2545 ซึ่งเป็นกฎหมายการศึกษาฉบับแรกของประเทศไทยในหมวด 4 แนวการจัดการศึกษาที่เน้นโดยสรุปว่า การจัดการศึกษาต้องยึดหลักว่าผู้เรียนทุกคนมีความสามารถเรียนรู้และพัฒนาตนเองได้ และถือว่าผู้เรียนมีความสำคัญที่สุด กระบวนการจัดการศึกษาต้องส่งเสริมผู้เรียนสามารถพัฒนาตามธรรมชาติและเต็มตามศักยภาพ ใช้กระบวนการเรียนรู้หาความรู้ มีการบูรณาการ ใช้แหล่งการเรียนรู้หลากหลาย เป็นการวัดประเมินตามสภาพจริง (พระราชบัญญัติการศึกษาแห่งชาติ พ.ศ. 2542 แก้ไขเพิ่มเติม (ฉบับที่ 2) พ.ศ. 2542) แผนพัฒนาเศรษฐกิจและสังคมแห่งชาติ ฉบับที่ 12 (พ.ศ. 2560–2564) และแผนการศึกษาแห่งชาติ พ.ศ. 2560–2579 ได้ชี้ให้เห็นถึงความจำเป็นในการพัฒนาคุณภาพคนในสังคมไทยให้มีคุณธรรม จริยธรรม และมีทักษะที่จำเป็นต่อการดำรงชีวิตในศตวรรษที่ 21 แนวการพัฒนาคนดังกล่าวมุ่งเตรียมเด็กและเยาวชนให้มีทัศนคติและพฤติกรรมตามบรรทัดฐานที่ดีของสังคม มีทักษะการคิดวิเคราะห์อย่างเป็นระบบ มีความสามารถในการปรับตัวได้อย่างรู้เท่าทันสถานการณ์ มีความรับผิดชอบและทำประโยชน์ต่อส่วนรวม มีสุขภาพกายและใจที่ดี ตลอดจนเป็นคนเก่งที่มีทักษะความรู้ความสามารถและพัฒนาตนเองได้ต่อเนื่องตลอดชีวิต (สำนักนายกรัฐมนตรี, 2560) ซึ่งแนวทางดังกล่าวสอดคล้องกับนโยบายของกระทรวงศึกษาธิการในการพัฒนาเยาวชนของชาติเข้าสู่โลกยุคศตวรรษที่ 21 โดยมุ่งส่งเสริมให้นักเรียนมีคุณธรรม มีความรู้และทักษะพื้นฐานที่จำเป็นสำหรับการดำรงชีวิตในสังคมที่มีการเปลี่ยนแปลง และแสวงหาความรู้เพื่อพัฒนาตนเองอย่างต่อเนื่องตลอดชีวิต (กระทรวงศึกษาธิการ ,2551)
การงานอาชีพเป็นวิชาที่มีลักษณะเป็นรูปธรรม เนื้อหาวิชาส่วนใหญ่เป็นพื้นฐานของการดำเนินชีวิตและทักษะการปฏิบัติเป็นส่วนใหญ่ ซึ่งหลักสูตรกลุ่มสาระการเรียนรู้การงานอาชีพ มุ่งเน้นให้ผู้เรียนมีความรู้ ทักษะในการจัดการและนำเทคโนโลยีมาใช้ในการทำงาน พัฒนางาน ปลูกฝังให้ผู้เรียนมีความเพียรพยายาม ขยันอดทน ละเอียดรอบคอบในการทำงาน ทำงานร่วมกับผู้อื่นได้ ภูมิใจในผลงานของตนเอง ตลอดจนสร้างทัศนคติที่ดีต่ออาชีพสุจริต และหาความรู้เกี่ยวกับอาชีพที่สนใจ
กลุ่มสาระการเรียนรู้การงานอาชีพ ส่งเสริมและสนับสนุนให้ครูสร้างนวัตกรรม โดยมีการประชุม วิเคราะห์ การจัดการเรียนการสอนในปีการศึกษา 2564 พบว่า นักเรียนขาดทักษะในการคิด และการปฏิบัติงาน ส่งผลให้คะแนนผลสัมฤทธิ์จากการปฏิบัติงานเพื่อให้ได้ชิ้นงานออกมาได้ในระดับปานกลาง กลุ่มสาระการเรียนรู้การงานอาชีพเล็งเห็นถึงปัญหาและต้องการพัฒนาผลสัมฤทธิ์ทางการเรียนให้อยู่ในระดับดีและดีมาก และเพื่อให้เกิดกระบวนการทำงานอย่างเป็นระบบ กลุ่มสาระฯ จึงนำเอาระบบ PDCA เป็นวงจรสู่ความสำเร็จมาใช้ในการดำเนินงาน ได้ข้อสรุปเป็นนวัตกรรม PALECO PLUS SS มาใช้ในการจัดกิจกรรมการเรียนการสอนตามแผนการจัดการเรียนรู้ในปีการศึกษา 2565 เพื่อพัฒนาทักษะการคิด การปฏิบัติงานและยกระดับผลสัมฤทธิ์ทางการเรียนของผู้เรียนให้สูงขึ้น
6. วัตถุประสงค์
6.1 เพื่อยกระดับผลสัมฤทธิ์ทางการเรียนของผู้เรียนให้สูงขึ้น
7. กลุ่มเป้าหมาย
7.1 ประชากร คือ นักเรียนในโรงเรียนสังกัดสำนักงานเขตพื้นที่การศึกษามัธยมศึกษากรุงเทพมหานคร เขต 1
7.2 กลุ่มตัวอย่าง คือ นักเรียนโรงเรียนสตรีวัดอัปสรสวรรค์
8. หลักการ แนวคิด ทฤษฎีที่ใช้
การจัดการเรียนรู้ตามแนวคิด Active Learning เป็นกระบวนการจัดการเรียนรู้ที่ผู้เรียนได้ลงมือปฏิบัติและได้ใช้กระบวนการคิดเกี่ยวกับสิ่งที่ได้กระทำลงไป (Bonwell, 1991 ; Merrill Harminand Melanie Toth, 2006 ; xxx, 1993 ; วิจารณ์ พานิช, 2556 ; วิริยะ ฤๅชัยพาณิชย์, 2560) เป็นการเรียนการสอนที่พัฒนาศักยภาพทางสมอง ได้แก่ การคิด การแก้ปัญหา การนําความรู้ไปประยุกต์ใช้เป็นการเรียนการสอนที่เปิดโอกาสให้นักเรียนมีส่วนร่วมในการเรียนรู้สร้างองค์ความรู้และจัดระบบการเรียนรู้ด้วยตนเองนักเรียนมีส่วนร่วมในการออกแบบการเรียนการสอน มีการสร้างองค์ความรู้ การมีปฏิสัมพันธ์ร่วมกัน และร่วมมือกันมากกว่าการแข่งขัน ได้เรียนรู้ความรับผิดชอบร่วมกัน การมีวินัยในการทำงาน และการแบ่งหน้าที่ความรับผิดชอบเป็นกระบวนการสร้างสถานการณ์ให้ผู้เรียนอ่าน พูด ฟัง คิด เป็นกิจกรรมการเรียนการสอนเน้นทักษะการคิดขั้นสูงเป็นกิจกรรมที่เปิดโอกาสให้นักเรียนบูรณาการข้อมูล ข่าวสาร สารสนเทศ และหลักการสู่การสร้างความคิดรวบยอด ผู้สอนจะเป็นผู้อำนวยความสะดวกในการจัดการเรียนรู้ เป็นที่ปรึกษาคอยชี้แนะเพื่อให้ผู้เรียนได้เป็นผู้ลงมือปฏิบัติด้วยตนเอง ความรู้เกิดจากประสบการณ์ การสร้างองค์ความรู้เป็นการเรียนรู้ผ่านการปฏิบัติ หรือการลงมือทำ ซึ่งความรู้ที่เกิดขึ้นก็เป็นความรู้ที่ได้จากประสบการณ์กระบวนการในการจัดกิจกรรมการเรียนรู้ที่ผู้เรียนต้องได้มีโอกาสลงมือกระทำมากกว่าการฟังเพียงอย่างเดียว ต้องจัดกิจกรรมให้ผู้เรียนได้เรียนรู้โดยการอ่าน การเขียน การโต้ตอบ และการวิเคราะห์ปัญหา อีกทั้งให้ผู้เรียนได้ใช้กระบวนการคิดขั้นสูง ได้แก่การวิเคราะห์การสังเคราะห์และการประเมินค่า เป็นการจัดกิจกรรมการเรียนรู้ภายใต้สมมติฐานพื้นฐาน 2 ประการคือ 1) การเรียนรู้เป็นความพยายามโดยธรรมชาติของมนุษย์และ 2) แต่ละบุคคลมีแนวทางในการเรียนรู้ที่แตกต่างกัน (Meyers and Jones, 1993) โดยผู้เรียนจะถูกเปลี่ยนบทบาทจากผู้รับความรู้ (receive) ไปสู่การ
มีส่วนร่วมในการสร้างความรู้(co-creators) (Fedler and Brent, 1996) การให้ผู้เรียนมีบทบาทในการแสวงหาความรู้และเรียนรู้อย่างมีปฏิสัมพันธ์จนเกิดความรู้ความเข้าใจนำไปประยุกต์ใช้สามารถวิเคราะห์ สังเคราะห์ ประเมินค่าหรือ สร้างสรรค์สิ่งต่าง ๆ และพัฒนาตนเองเต็มความสามารถ รวมถึงการจัดประสบการณ์การเรียนรู้ให้นักเรียนได้มีโอกาสร่วมอภิปรายให้มีโอกาสฝึกทักษะการสื่อสาร ทำให้ผลการเรียนรู้เพิ่มขึ้น 70 เปอร์เซ็นต์การนำเสนองานทางวิชาการ เรียนรู้ในสถานการณ์จำลอง ทั้งมีการฝึกปฏิบัติในสภาพจริง มีการเชื่อมโยงกับสถานการณ์ต่าง ๆ ซึ่งจะทำให้ผลการเรียนรู้เกิดขึ้นถึง 90 เปอร์เซ็นต์ (ไชยยศ เรืองสุวรรณ,2533)
9. การออกแบบนวัตกรรม
การพัฒนาเยาวชนของชาติเข้าสู่โลกยุคศตวรรษที่ 21 มุ่งส่งเสริมให้นักเรียนมีคุณธรรม มีความรู้และทักษะพื้นฐานที่จำเป็นสำหรับการดำรงชีวิตในสังคมที่มีการเปลี่ยนแปลง และแสวงหาความรู้เพื่อพัฒนาตนเองอย่างต่อเนื่องตลอดชีวิต และการจัดการศึกษาต้องยึดหลักว่าผู้เรียนทุกคนมีความสามารถในการเรียนรู้และพัฒนาตนเองได้ และถือว่าผู้เรียนมีความสำคัญที่สุด ซึ่งการจัดการเรียนรู้ตามแนวคิด Active Learning เป็นกระบวนการจัดการเรียนรู้ที่ผู้เรียนได้ลงมือปฏิบัติและได้ใช้กระบวนการคิดเกี่ยวกับสิ่งที่ได้กระทำลงไป เป็นการเรียนการสอนที่พัฒนาศักยภาพทางสมอง ได้แก่ การคิด การแก้ปัญหา การนําความรู้ไปประยุกต์ใช้เป็นการเรียนการสอนที่เปิดโอกาสให้ผู้เรียนมีส่วนร่วมในการเรียนรู้สร้างองค์ความรู้และจัดระบบการเรียนรู้ด้วยตนเอง ผู้เรียนมีส่วนร่วมในการออกแบบการเรียนการสอน มีการสร้างองค์ความรู้ การมีปฏิสัมพันธ์ร่วมกัน และร่วมมือกันมากกว่าการแข่งขัน ได้เรียนรู้ความรับผิดชอบร่วมกัน การมีวินัยในการทำงาน และการแบ่งหน้าที่ความรับผิดชอบเป็นกระบวนการสร้างสถานการณ์ให้ผู้เรียนอ่าน พูด ฟัง คิด เป็นกิจกรรมการเรียนการสอนเน้นทักษะการคิดขั้นสูงเป็นกิจกรรมที่เปิดโอกาสให้นักเรียนบูรณาการข้อมูล ข่าวสาร สารสนเทศ และหลักการสู่การสร้างความคิดรวบยอด ผู้สอนจะเป็นผู้อำนวยความสะดวกในการจัดการเรียนรู้ เป็นที่ปรึกษาคอยชี้แนะเพื่อให้ผู้เรียนได้เป็นผู้ลงมือปฏิบัติด้วยตนเอง ความรู้เกิดจากประสบการณ์ การสร้างองค์ความรู้เป็นการเรียนรู้ผ่านการปฏิบัติ หรือการลงมือทำ ดังนั้นกลุ่มสาระการเรียนรู้การงานอาชีพจึงได้ออกแบบนวัตกรรม PALECO PLUS SS มาใช้ในการจัดกิจกรรมการเรียนการสอนตามแผนการจัดการเรียนรู้ในปีการศึกษา 2565 เพื่อพัฒนาทักษะการคิด การปฏิบัติงานและยกระดับผลสัมฤทธิ์ทางการเรียนของผู้เรียนให้สูงขึ้น
10. วิธีดำเนินการ
การยกระดับผลสัมฤทธิ์ทางการเรียนของผู้เรียนให้สูงขึ้นนั้น ทางกลุ่มสาระฯมีการดำเนินงานต่อเนื่อง โดยมีแผนการดำเนินงานตามหลัก PDCA ดังนี้
Plan : วางแผน
1. ขั้นวางแผนการสอน (PLAN)
1.1 การวิเคราะห์มาตรฐาน/ตัวชี้วัด
การวิเคราะห์มาตรฐาน/ตัวชี้วัด กลุ่มสาระการเรียนรู้การงานอาชีพ
1.2 วิเคราะห์บทบาทครู
การวิเคราะห์บทบาทครู วางแผนร่วมกันและกำหนดกระบวนการจัดการเรียนรู้ ดังนี้
1.2.1 ครูร่วมกันวางแผน กำหนดเนื้อหาที่จะจัดการเรียนการสอน เน้นการปฏิบัติ เพื่อกระตุ้นให้ผู้เรียนเกิดความสนใจ และเข้าใจในเนื้อหารายวิชา
1.2.2 ครูร่วมกันคิดวิเคราะห์มาตรฐานการเรียนรู้ และการจัดกิจกรรมการเรียนการสอน ด้วยนวัตกรรม PALECO PLUS SS
นวัตกรรม PALECO PLUS SS พัฒนากระบวนการด้วย SAMER PLUS SS MODEL ของโรงเรียนมาบริหารกลุ่มสาระการเรียนรู้การงานอาชีพ
P - Plan คือ ประชุมวิเคราะห์วางแผน
A - Active learning คือ การจัดการเรียนรู้โดยลงมือปฏิบัติ
L - Life skills คือ ทักษะชีวิต
E - Evaluate คือ การประเมินผล
C - Create คือ การสร้างสรรค์ชิ้นงาน
O - Operate คือ กระบวนการดำเนินงาน
S - Sustainable คือ การพัฒนางานให้ถาวรและยั่งยืน
S - Standard คือ การมีแนวปฏิบัติที่เป็นมาตรฐาน
1.3 วิเคราะห์บทบาทผู้เรียน
1.3.1 ศึกษาหลักสูตร โครงสร้างรายวิชา คำอธิบายรายวิชา หน่วยการเรียนรู้ เนื้อหาสาระ บริบทต่าง ๆ
1.3.2 ศึกษารูปแบบและวิธีการ กระบวนการจัดกิจกรรมการเรียนการสอนตามแนวคิด Active Learning ที่เหมาะสมกับเนื้อหา
1.3.3 จัดเตรียมแหล่งเรียนรู้ สื่อ และอุปกรณ์การเรียนการสอน ประสานงานบุคลากร ชุมชน
Do : ปฏิบัติตามแผน
2. ขั้นปฏิบัติการ (DO)
การประเมินก่อนเรียน ผู้เรียนปฏิบัติกิจกรรมการเรียนรู้ การวัดประเมินผลการเรียนรู้
การเก็บข้อมูล
ขั้นตอนการปฏิบัติ ดำเนินการสอนตามแผนการจัดการเรียนรู้
Check : ตรวจสอบ
3. ขั้นตรวจสอบ (Check)
ประเมินผลจากการเข้าร่วมกิจกรรมการเรียนการสอนและการตรวจผลงาน ดังนี้
1) การสังเกตพฤติกรรม ทักษะการปฏิบัติงานของนักเรียน
2) การสังเกตการมีส่วนร่วมในการทำกิจกรรมการเรียนการสอน
3) ตรวจผลงานจากกิจกรรมการเรียนการสอน
4) ผลการทดสอบก่อนและหลังเรียน
5) ประเมินผลการดำเนินงานการใช้นวัตกรรม
Act : ดำเนินการให้เหมาะสม
4. ขั้นดำเนินการให้เหมาะสม (Act)
ภายหลังจากได้ผ่านกระบวนการตามวงจรมาทั้ง 3 ขั้นตอน ข้างต้นแล้ว ต่อไปเป็นขั้นตอนที่นำผลจากขั้นตรวจสอบมาดำเนินการต่อให้เหมาะสม
กรณีผลที่เกิดขึ้นเป็นไปตามแผนที่วางไว้
ให้นำวิธีการหรือกระบวนการปฏิบัตินั้น ๆ มาพยายามปรับใช้ให้กลายเป็นมาตรฐานสำหรับใช้ปฏิบัติกับแผนอื่นที่มีลักษณะเดียวกัน
กรณีผลที่เกิดขึ้นไม่เป็นไปตามแผนที่วางไว้
เมื่อผลกับแผนไม่เป็นไปตรงตามวัตถุประสงค์ ให้นำข้อมูลที่รวบรวมไว้มาวิเคราะห์ แล้วกลับไปวางแผนใหม่