การพัฒนาครูด้านการจัดการเรียนรู้ในศตวรรษที่ 21 เพื่อส่งเสริม
ชื่อเรื่อง การพัฒนาครูด้านการจัดการเรียนรู้ในศตวรรษที่ 21 เพื่อส่งเสริมทักษะการคิดวิเคราะห์ ของนักเรียนโรงเรียนเทศบาล 3 (ปรางค์xxx่วิทยาคาร) สังกัดเทศบาลเมืองชัยภูมิ จังหวัดชัยภูมิ
ผู้วิจัย นายเจนวิทย์ เจนนาวิน
สถานศึกษา โรงเรียนเทศบาล 3 (ปรางค์xxx่วิทยาคาร) สังกัดเทศบาลเมืองชัยภูมิจังหวัดชัยภูมิ
ปีที่วิจัย ปีการศึกษา 2564
บทคัดย่อ
การวิจัยในครั้งนี้มีจุดมุ่งหมายเพื่อ 1) พัฒนาครูโรงเรียนเทศบาล 3 (ปรางค์xxx่วิทยาคาร) สังกัด
เทศบาลเมืองชัยภูมิ จังหวัดชัยภูมิให้มีความรู้ความเข้าใจเกี่ยวกับหลักการแนวคิดทฤษฎีการจัด
การเรียนรู้ในศตวรรษที่ 21 เพื่อส่งเสริมทักษะการคิดวิเคราะห์ของนักเรียน 2) ให้ครูโรงเรียนเทศบาล 3
(ปรางค์xxx่วิทยาคาร) สังกัดเทศบาลเมืองชัยภูมิ จังหวัดชัยภูมิสามารถเขียนแผนการจัดการเรียนรู้เพื่อ
ส่งเสริมทักษะการคิดวิเคราะห์ของนักเรียนได้อย่างมีประสิทธิภาพ 3) ให้ครูโรงเรียนเทศบาล 3 (ปรางค์-
xxx่วิทยาคาร) สังกัดเทศบาลเมืองชัยภูมิ จังหวัดชัยภูมิสามารถจัดการเรียนรู้ในศตวรรษ ที่ 21 เพื่อ
ส่งเสริมทักษะการคิดวิเคราะห์ของนักเรียนได้อย่างมีประสิทธิภาพ และ 4) ศึกษาความพึงพอใจ ของผู้
ร่วมวิจัยที่มีต่อการพัฒนาครูด้านการจัด การเรียนรู้ในศตวรรษที่ 21 เพื่อส่งเสริมทักษะการคิดวิเคราะห์
ของนักเรียน โดยใช้หลักการวิจัยเชิงปฏิบัติการ (Action Research) ซึ่งเป็นหลักการและขั้นตอนตาม
แนวคิดของ Kemmis และ McTaggart ดำเนินการเป็น 2 วงรอบ แต่ละวงรอบ ประกอบด้วย
การวางแผน (Planning) การปฏิบัติ(Action) การสังเกต (Observation) และการสะท้อนผล
(Reflection) กลุ่มผู้ร่วมวิจัย จำนวน 9 คน ได้แก่ ผู้วิจัยและผู้ร่วมวิจัย ซึ่งเป็นครูโรงเรียนเทศบาล 3
(ปรางค์xxx่วิทยาคาร) จำนวน 8 คน กลุ่มผู้ให้ข้อมูลจำนวน 45 คน ประกอบด้วย ได้แก่ นักเรียน
ชั้นประถมศึกษาปีที่ 4-6 จำนวน 43 คน และวิทยากร จำนวน 2 คน เครื่องมือที่ใช้ในการเก็บรวบรวม
ข้อมูล ได้แก่ แบบทดสอบ แบบสัมภาษณ์แบบสังเกต แบบบันทึกและแบบประเมินแผนการจัด
การเรียนรู้แบบสอบถามความ พึงพอใจ การตรวจสอบข้อมูลเทคนิคการตรวจสอบแบบหลายมิติ
วิเคราะห์และนำเสนอผลการวิจัย โดยวิธีพรรณนา
ผลการวิจัยก่อนดำเนินการพัฒนากระบวนการในการจัดการเรียนรู้ของครูโรงเรียนเทศบาล 3
(ปรางค์xxx่วิทยาคาร) พบว่า ครูผู้สอนส่วนใหญ่ยังจัดการเรียนรู้ที่ไม่ยึดนักเรียนเป็นสำคัญครูยังขาด
ความรู้ความเข้าใจ เกี่ยวกับการจัดการเรียนรู้เพื่อส่งเสริมทักษะการคิดวิเคราะห์ของนักเรียนขาดความ
เข้าใจเรื่องการเขียน แผนการจัดการเรียนรู้ส่งผลให้ไม่สามารถจัดกิจกรรมการเรียนการสอนได้อย่าง
มีประสิทธิภาพ ผู้วิจัยได้วางแผนการพัฒนาโดยใช้หลักการวิจัยปฏิบัติการ (Action Research) ใช้กล
ยุทธ์ในการพัฒนา 4 กลยุทธ์คือ การศึกษาเอกสาร การฝึกอบรม การศึกษาดูงาน และการนิเทศ
ดำเนินการพัฒนา 2 วงรอบ ดังนี้
วงรอบที่ 1 1) ผลจากการศึกษาเอกสารด้วยกิจกรรมมอบหมายงานและการประชุมกลุ่มย่อย
ร่วมกันทำให้กลุ่มผู้ร่วมวิจัยมีความรูความเข้าใจ และมองเห็นรายละเอียดการจัดการเรียนรู้ในศตวรรษ
ที่ 21 เพื่อส่งเสริมทักษะการคิดวิเคราะห์และการประชุมกลุ่มย่อยร่วมกันนำไปสู่การปฏิบัติจริงโดย
เฉพาะการเขียนแผนการจัดกิจกรรมการเรียนรู้ที่ประกอบด้วย การจัดการเรียนรู้ที่เน้นการคิด
และการปฏิบัติจริง การออกแบบ การจัดการเรียนรู้ที่เน้นทักษะการคิดวิเคราะห์การใช้รูปแบบและ
เทคนิควิธีการสอนด้านการคิดวิเคราะห์การใช้และพัฒนาสื่อที่เน้นทักษะการคิดวิเคราะห์การวัดและ
ประเมินผลการเรียนรู้และการวิเคราะห์ข้อมูลย้อนกลับ 2) การประชุมเชิงปฏิบัติการ โดยใช้กิจกรรม
การทดสอบก่อนและหลังการฝึกอบรม การบรรยายให้ความรู้และการฝึกปฏิบัติ ซึ่งได้ข้อค้น พบว่า ครู
มีความรู้ความเข้าใจในการจัดการเรียนรู้ในศตวรรษที่ 21 และสามารถเขียนแผนการสอนได้แต่
ขาดความมั่นใจในการจัดกิจกรรมการเรียนการสอน 3) การศึกษาดูงานโรงเรียนที่ประสบผลสำเร็จใน
การจัดการเรียนรู้ในศตวรรษที่ 21 เพื่อส่งเสริมทักษะการคิดวิเคราะห์คือ โรงเรียนเทศบาลแก้งคร้อ
หลังจากการศึกษาดูงานทำให้กลุ่มผู้ร่วมวิจัยได้รับความรู้และประสบการณ์ในการจัดกิจกรรมการเรียนรู้
ที่แปลกใหม่สามารถนำมาใช้ในการพัฒนา การจัดการเรียนรู้ในโรงเรียนได้เป็นอย่างดี 4) การนิเทศ
ภายใน ด้วยกิจกรรมการนิเทศแผนการจัดการเรียนรู้และกิจกรรมการสาธิตการจัด การเรียนรู้ในชั้นเรียน
ทำให้กลุ่มผู้ร่วมวิจัยมีความรู้ความเข้าใจในด้านการจัดการเรียนรู้ใน ศตวรรษที่ 21 สามารถเขียนแผน
การจัดการเรียนรู้ได้แต่การพัฒนาในวงรอบที่ 1 ยังค้นพบปัญหาคือ ควรเน้นกิจกรรมให้นักเรียนฝึก
ทักษะการคิดวิเคราะห์ให้มากขึ้น ควรเปิดโอกาสให้นักเรียนได้ศึกษาค้นคว้าด้วยตนเองอย่างเหมาะสม
กับเนื้อหา และบูรณาการเพื่อนำไปสร้างองค์ความรู้ใหม่ ควรนำไปพัฒนาปรับปรุงใน วงรอบที่ 2 ให้ดียิ่ง
ขึ้นต่อไป
วงรอบที่ 2 จัดกิจกรรมการนิเทศการสอนและการนิเทศให้คำแนะนำปรึกษา ผู้วิจัยเก็บ
รวบรวมข้อมูลจากแบบสังเกตและแบบสัมภาษณ์พบว่า การใช้กลยุทธ์แบบต่อเนื่องทำให้กลุ่มผู้ร่วม
วิจัยมีความรู้ความเข้าใจในการจัดการเรียนรู้ในศตวรรษที่ 21 มีทักษะปฏิบัติสามารถเขียนแผนการจัด
การเรียนรู้และจัดการเรียนรู้เพื่อส่งเสริมทักษะการคิดวิเคราะห์ของนักเรียน ทำให้ครูมีความรู้ความ
เข้าใจในเรื่องการจัดการเรียนรู้ในศตวรรษที่ 21 เพื่อส่งเสริมทักษะการคิดวิเคราะห์ส่วนการนิเทศ
ให้คำแนะนำปรึกษา พบว่า กลุ่มผู้ร่วมวิจัยมีความมุ่งมั่นตั้งใจ และได้เทคนิควิธีการในการจัดการเรียนรู้
ในศตวรรษที่ 21 เพื่อส่งเสริมทักษะการคิดวิเคราะห์เพิ่มขึ้น โดยผู้ร่วมวิจัยมีความพึงพอใจต่อการพัฒนา
ครูด้านการจัดการเรียนรู้ในศตวรรษ ที่ 21 เพื่อส่งเสริมทักษะการคิดวิเคราะห์ของ นักเรียน โดยรวม
อยู่ในระดับมากที่สุด
โดยสรุป ผลการพัฒนาทั้ง 2 วงรอบ ทำให้กลุ่มผู้ร่วมวิจัยได้ตระหนักถึงความสำคัญ และความ
จำเป็นในเรื่องประสิทธิภาพของการจัดการเรียนรู้ที่ส่งผลต่อการพัฒนาคุณภาพนักเรียนให้ได้มาตรฐาน
ครู สามารถจัดการเรียนรู้ในศตวรรษที่ 21 เพื่อส่งเสริมทักษะการคิดวิเคราะห์ของนักเรียนได้อย่างมั่นใจ
เป็นการยกระดับผลสัมฤทธิ์ทางการเรียน และพัฒนานักเรียนให้มีคุณภาพตามมาตรฐาน การศึกษา
ขั้นพื้นฐาน ต่อไป
ผู้วิจัย นายเจนวิทย์ เจนนาวิน
สถานศึกษา โรงเรียนเทศบาล 3 (ปรางค์xxx่วิทยาคาร) สังกัดเทศบาลเมืองชัยภูมิจังหวัดชัยภูมิ
ปีที่วิจัย ปีการศึกษา 2564
บทคัดย่อ
การวิจัยในครั้งนี้มีจุดมุ่งหมายเพื่อ 1) พัฒนาครูโรงเรียนเทศบาล 3 (ปรางค์xxx่วิทยาคาร) สังกัด
เทศบาลเมืองชัยภูมิ จังหวัดชัยภูมิให้มีความรู้ความเข้าใจเกี่ยวกับหลักการแนวคิดทฤษฎีการจัด
การเรียนรู้ในศตวรรษที่ 21 เพื่อส่งเสริมทักษะการคิดวิเคราะห์ของนักเรียน 2) ให้ครูโรงเรียนเทศบาล 3
(ปรางค์xxx่วิทยาคาร) สังกัดเทศบาลเมืองชัยภูมิ จังหวัดชัยภูมิสามารถเขียนแผนการจัดการเรียนรู้เพื่อ
ส่งเสริมทักษะการคิดวิเคราะห์ของนักเรียนได้อย่างมีประสิทธิภาพ 3) ให้ครูโรงเรียนเทศบาล 3 (ปรางค์-
xxx่วิทยาคาร) สังกัดเทศบาลเมืองชัยภูมิ จังหวัดชัยภูมิสามารถจัดการเรียนรู้ในศตวรรษ ที่ 21 เพื่อ
ส่งเสริมทักษะการคิดวิเคราะห์ของนักเรียนได้อย่างมีประสิทธิภาพ และ 4) ศึกษาความพึงพอใจ ของผู้
ร่วมวิจัยที่มีต่อการพัฒนาครูด้านการจัด การเรียนรู้ในศตวรรษที่ 21 เพื่อส่งเสริมทักษะการคิดวิเคราะห์
ของนักเรียน โดยใช้หลักการวิจัยเชิงปฏิบัติการ (Action Research) ซึ่งเป็นหลักการและขั้นตอนตาม
แนวคิดของ Kemmis และ McTaggart ดำเนินการเป็น 2 วงรอบ แต่ละวงรอบ ประกอบด้วย
การวางแผน (Planning) การปฏิบัติ(Action) การสังเกต (Observation) และการสะท้อนผล
(Reflection) กลุ่มผู้ร่วมวิจัย จำนวน 9 คน ได้แก่ ผู้วิจัยและผู้ร่วมวิจัย ซึ่งเป็นครูโรงเรียนเทศบาล 3
(ปรางค์xxx่วิทยาคาร) จำนวน 8 คน กลุ่มผู้ให้ข้อมูลจำนวน 45 คน ประกอบด้วย ได้แก่ นักเรียน
ชั้นประถมศึกษาปีที่ 4-6 จำนวน 43 คน และวิทยากร จำนวน 2 คน เครื่องมือที่ใช้ในการเก็บรวบรวม
ข้อมูล ได้แก่ แบบทดสอบ แบบสัมภาษณ์แบบสังเกต แบบบันทึกและแบบประเมินแผนการจัด
การเรียนรู้แบบสอบถามความ พึงพอใจ การตรวจสอบข้อมูลเทคนิคการตรวจสอบแบบหลายมิติ
วิเคราะห์และนำเสนอผลการวิจัย โดยวิธีพรรณนา
ผลการวิจัยก่อนดำเนินการพัฒนากระบวนการในการจัดการเรียนรู้ของครูโรงเรียนเทศบาล 3
(ปรางค์xxx่วิทยาคาร) พบว่า ครูผู้สอนส่วนใหญ่ยังจัดการเรียนรู้ที่ไม่ยึดนักเรียนเป็นสำคัญครูยังขาด
ความรู้ความเข้าใจ เกี่ยวกับการจัดการเรียนรู้เพื่อส่งเสริมทักษะการคิดวิเคราะห์ของนักเรียนขาดความ
เข้าใจเรื่องการเขียน แผนการจัดการเรียนรู้ส่งผลให้ไม่สามารถจัดกิจกรรมการเรียนการสอนได้อย่าง
มีประสิทธิภาพ ผู้วิจัยได้วางแผนการพัฒนาโดยใช้หลักการวิจัยปฏิบัติการ (Action Research) ใช้กล
ยุทธ์ในการพัฒนา 4 กลยุทธ์คือ การศึกษาเอกสาร การฝึกอบรม การศึกษาดูงาน และการนิเทศ
ดำเนินการพัฒนา 2 วงรอบ ดังนี้
วงรอบที่ 1 1) ผลจากการศึกษาเอกสารด้วยกิจกรรมมอบหมายงานและการประชุมกลุ่มย่อย
ร่วมกันทำให้กลุ่มผู้ร่วมวิจัยมีความรูความเข้าใจ และมองเห็นรายละเอียดการจัดการเรียนรู้ในศตวรรษ
ที่ 21 เพื่อส่งเสริมทักษะการคิดวิเคราะห์และการประชุมกลุ่มย่อยร่วมกันนำไปสู่การปฏิบัติจริงโดย
เฉพาะการเขียนแผนการจัดกิจกรรมการเรียนรู้ที่ประกอบด้วย การจัดการเรียนรู้ที่เน้นการคิด
และการปฏิบัติจริง การออกแบบ การจัดการเรียนรู้ที่เน้นทักษะการคิดวิเคราะห์การใช้รูปแบบและ
เทคนิควิธีการสอนด้านการคิดวิเคราะห์การใช้และพัฒนาสื่อที่เน้นทักษะการคิดวิเคราะห์การวัดและ
ประเมินผลการเรียนรู้และการวิเคราะห์ข้อมูลย้อนกลับ 2) การประชุมเชิงปฏิบัติการ โดยใช้กิจกรรม
การทดสอบก่อนและหลังการฝึกอบรม การบรรยายให้ความรู้และการฝึกปฏิบัติ ซึ่งได้ข้อค้น พบว่า ครู
มีความรู้ความเข้าใจในการจัดการเรียนรู้ในศตวรรษที่ 21 และสามารถเขียนแผนการสอนได้แต่
ขาดความมั่นใจในการจัดกิจกรรมการเรียนการสอน 3) การศึกษาดูงานโรงเรียนที่ประสบผลสำเร็จใน
การจัดการเรียนรู้ในศตวรรษที่ 21 เพื่อส่งเสริมทักษะการคิดวิเคราะห์คือ โรงเรียนเทศบาลแก้งคร้อ
หลังจากการศึกษาดูงานทำให้กลุ่มผู้ร่วมวิจัยได้รับความรู้และประสบการณ์ในการจัดกิจกรรมการเรียนรู้
ที่แปลกใหม่สามารถนำมาใช้ในการพัฒนา การจัดการเรียนรู้ในโรงเรียนได้เป็นอย่างดี 4) การนิเทศ
ภายใน ด้วยกิจกรรมการนิเทศแผนการจัดการเรียนรู้และกิจกรรมการสาธิตการจัด การเรียนรู้ในชั้นเรียน
ทำให้กลุ่มผู้ร่วมวิจัยมีความรู้ความเข้าใจในด้านการจัดการเรียนรู้ใน ศตวรรษที่ 21 สามารถเขียนแผน
การจัดการเรียนรู้ได้แต่การพัฒนาในวงรอบที่ 1 ยังค้นพบปัญหาคือ ควรเน้นกิจกรรมให้นักเรียนฝึก
ทักษะการคิดวิเคราะห์ให้มากขึ้น ควรเปิดโอกาสให้นักเรียนได้ศึกษาค้นคว้าด้วยตนเองอย่างเหมาะสม
กับเนื้อหา และบูรณาการเพื่อนำไปสร้างองค์ความรู้ใหม่ ควรนำไปพัฒนาปรับปรุงใน วงรอบที่ 2 ให้ดียิ่ง
ขึ้นต่อไป
วงรอบที่ 2 จัดกิจกรรมการนิเทศการสอนและการนิเทศให้คำแนะนำปรึกษา ผู้วิจัยเก็บ
รวบรวมข้อมูลจากแบบสังเกตและแบบสัมภาษณ์พบว่า การใช้กลยุทธ์แบบต่อเนื่องทำให้กลุ่มผู้ร่วม
วิจัยมีความรู้ความเข้าใจในการจัดการเรียนรู้ในศตวรรษที่ 21 มีทักษะปฏิบัติสามารถเขียนแผนการจัด
การเรียนรู้และจัดการเรียนรู้เพื่อส่งเสริมทักษะการคิดวิเคราะห์ของนักเรียน ทำให้ครูมีความรู้ความ
เข้าใจในเรื่องการจัดการเรียนรู้ในศตวรรษที่ 21 เพื่อส่งเสริมทักษะการคิดวิเคราะห์ส่วนการนิเทศ
ให้คำแนะนำปรึกษา พบว่า กลุ่มผู้ร่วมวิจัยมีความมุ่งมั่นตั้งใจ และได้เทคนิควิธีการในการจัดการเรียนรู้
ในศตวรรษที่ 21 เพื่อส่งเสริมทักษะการคิดวิเคราะห์เพิ่มขึ้น โดยผู้ร่วมวิจัยมีความพึงพอใจต่อการพัฒนา
ครูด้านการจัดการเรียนรู้ในศตวรรษ ที่ 21 เพื่อส่งเสริมทักษะการคิดวิเคราะห์ของ นักเรียน โดยรวม
อยู่ในระดับมากที่สุด
โดยสรุป ผลการพัฒนาทั้ง 2 วงรอบ ทำให้กลุ่มผู้ร่วมวิจัยได้ตระหนักถึงความสำคัญ และความ
จำเป็นในเรื่องประสิทธิภาพของการจัดการเรียนรู้ที่ส่งผลต่อการพัฒนาคุณภาพนักเรียนให้ได้มาตรฐาน
ครู สามารถจัดการเรียนรู้ในศตวรรษที่ 21 เพื่อส่งเสริมทักษะการคิดวิเคราะห์ของนักเรียนได้อย่างมั่นใจ
เป็นการยกระดับผลสัมฤทธิ์ทางการเรียน และพัฒนานักเรียนให้มีคุณภาพตามมาตรฐาน การศึกษา
ขั้นพื้นฐาน ต่อไป