รายงานผลการดำเนินงานการส่งเสริมและพัฒนาองค์กรคุณธรรม
บทสรุปสำหรับผู้บริหาร
ชื่อผลงาน : รายงานผลการดำเนินงานการส่งเสริมและพัฒนาองค์กรคุณธรรม
โรงเรียนศึกษาสงเคราะห์แม่จัน ปีการศึกษา ๒๕๖๔
ชื่อผู้ศึกษา : นายบัญชา เรือนอินทร์ รองผู้อำนวยการโรงเรียนศึกษาสงเคราะห์แม่จัน
สังกัด : สำนักบริหารงานการศึกษาพิเศษ สำนักงานคณะกรรมการการศึกษาขั้นพื้นฐานปีงบประมาณ : 2565
การรายงานครั้งนี้ มีวัตถุประสงค์เพื่อรายงานผลการดำเนินงานการส่งเสริมและพัฒนาองค์กร
คุณธรรม โรงเรียนศึกษาสงเคราะห์แม่จัน ประจำปีการศึกษา 2564 ประชากรที่ใช้ในการรายงานได้แก่
คณะกรรมการสถานศึกษาขั้นพื้นฐานโรงเรียนศึกษาสงเคราะห์แม่จัน จำนวน 13 คน ผู้บริหาร และ
คณะครูโรงเรียนศึกษาสงเคราะห์แม่จัน จำนวน 67 คน และนักเรียนชั้นมัธยมศึกษาปีที่ 1 - 6
โรงเรียนศึกษาสงเคราะห์แม่จัน ปีการศึกษา 2564 จำนวน 645 คน รวมจำนวน 725 คน โดย
มีวิธีการดำเนินการรายงาน 4 ขั้นตอน คือ ขั้นการวางแผน ขั้นการดำเนินงานตามแผนที่วางไว้ ขั้น
การประเมินผลการดำเนินงาน และขั้นการพัฒนาแก้ไข เครื่องมือใช้ในการรายงาน คือ แบบสอบถาม แล้วนำข้อมูลมาวิเคราะห์ โดยใช้ค่าสถิติ ค่าร้อยละ ค่าเฉลี่ยและค่าส่วนเบี่ยงเบนมาตรฐาน เสนอเป็นตารางประกอบความเรียงและการสังเคราะห์ความเรียง และการสังเคราะห์เอกสารการดำเนินงานของโรงเรียนศึกษาสงเคราะห์แม่จัน ได้การดำเนินงานการส่งเสริมและพัฒนาองค์กรคุณธรรม โรงเรียนศึกษาสงเคราะห์แม่จัน ประจำปีการศึกษา 2564 ตามแผนแม่บทส่งเสริมคุณธรรมแห่งชาติ ฉบับที่ ๑ (พ.ศ.๒๕๕๙ – ๒๕๖๔)
ผลการดำเนินงานการส่งเสริมและพัฒนาองค์กรคุณธรรม โรงเรียนศึกษาสงเคราะห์แม่จัน ประจำปีการศึกษา 2564 พบว่า
ตอนที่ 1 การวางแผน (PLAN) การดำเนินการวางแผน การดำเนินงานการส่งเสริม
และพัฒนาองค์กรคุณธรรมโรงเรียนศึกษาสงเคราะห์แม่จัน ปีการศึกษา 2564 ตามแผนแม่บท
ส่งเสริมคุณธรรมแห่งชาติ ฉบับที่ ๑ (พ.ศ.๒๕๕๙ – ๒๕๖๔)
ขั้นตอนที่ 1 องค์กรมีการประกาศข้อตกลง (เจตนารมณ์/ธรรมนูญ/ปฏิญญา) ร่วมกันของ
ผู้บริหารและสมาชิกองค์กรที่จะพัฒนาให้เป็นองค์กรคุณธรรม โดยโรงเรียนศึกษาสงเคราะห์แม่จัน
ได้ดำเนินการ ยกร่างประกาศเจตนารมณ์ความร่วมมือการขับเคลื่อนโรงเรียนคุณธรรมอย่างครบวงจร
ของโรงเรียนศึกษาสงเคราะห์แม่จัน ประจำปีการศึกษา 2564 ประกาศเจตนารมณ์ความร่วมมือ
การขับเคลื่อนโรงเรียนคุณธรรมอย่างครบวงจร ของโรงเรียนศึกษาสงเคราะห์แม่จัน ประจำปีการศึกษา
2564 และนักเรียนโรงเรียนศึกษาสงเคราะห์แม่จัน ได้ร่วมกันลงนามรับรองการประกาศเจตนารมณ์ฯ
ดังกล่าว โดยโรงเรียนศึกษาสงเคราะห์แม่จัน ได้ประชาสัมพันธ์ในสื่อสังคมออนไลน์ของโรงเรียนให้กับ
ชุมชน และสังคมได้รับทราบโดยทั่วกัน
ขั้นตอนที่ 2 องค์กรมีการกำหนดคุณธรรมเป้าหมาย “ปัญหาที่อยากแก้” และ “ความดีที่อยากทำ” ที่สอดคล้องกับปัญหาคุณธรรมขององค์กรหรือคุณธรรม ๔ ประการ พอเพียง วินัย สุจริต
จิตอาสา โดยโรงเรียนศึกษาสงเคราะห์แม่จัน มีข้อมูลการวิเคราะห์ปัญหาที่อยากแก้ ความดีที่อยากทำ
คือ ปัญหาที่อยากแก้ ได้แก่ การขาดแคลนสถานที่ในการทิ้งขยะ การมีพื้นที่ในการพัฒนาแหล่งการเรียนรู้ด้านเศรษฐกิจพอเพียงไม่เพียงพอต่อปริมาณของผู้เรียน และการขาดแคลนสถานบริการด้านการเงินในสถานศึกษา และปัญหาทรัพยากรธรรมชาติและสิ่งแวดล้อมเสื่อมโทรมจากการขาดความตระหนักรู้ถึงการเห็นคุณค่าของการจัดการเชิงพื้นที่ และสิ่งแวดล้อมในโรงเรียน พฤติกรรมผู้เรียนบางกลุ่มค่อนข้างมีทัศนคติด้านการแบ่งปันที่น้อย มีพฤติกรรมความเห็นแก้ตัว ปัญหาการแบ่งแยกทางวัฒนธรรม และถูกกลืนด้วยกระแสวัฒนธรรมจากการเปลี่ยนแปลงของสังคมโลกาภิวัตน์ ผู้เรียนกระทำความผิดทางไซเบอร์ และอาจถูกการช่อโกงจากการทำธุรกรรมออนไลน์ และปัญหาการพัฒนาด้านความมีระเบียบวินัย ความสะอาด ความตรงต่อเวลา ความสุภาพ และการพัฒนาจิตด้วยการทำสมาธิที่ไม่เต็มที่มากนักซึ่งส่งผลโดยตรงต่อการอยู่ร่วมกันในสถานศึกษาที่เป็นโรงเรียนประจำ และมีผลกระทบต่อการดำรงชีวิตในโรงเรียนที่ต้องเน้นเอกภาพในการจัดการ
สำหรับความดีที่อยากทำ ประกอบด้วย การน้อมนำศาสตร์พระราชา และหลักปรัชญาเศรษฐกิจพอเพียงมาพัฒนาความดี การพัฒนาความมีจิตสาธารณะ เอื้อเฟื้อ และแบ่งปันต่อผู้อื่น และสังคม การส่งเสริมและสืบสานวัฒนธรรมชนเผ่า การพัฒนาความสุจริตผ่านการพัฒนาของเทคโนโลยีสารสนเทศและการพัฒนาหลักความดีสากลให้กับคณะผู้บริหาร คณะครู ผู้เรียน และชุมชน
ขั้นตอนที่ 3 องค์กรมีการจัดทำแผนการดำเนินงานด้านส่งเสริมคุณธรรมและจัดบุคลากร/ทีมงาน ผู้รับผิดชอบการดำเนินงานส่งเสริมคุณธรรมในองค์กรตามประเด็นคุณธรรมเป้าหมายองค์กรโดยโรงเรียนศึกษาสงเคราะห์แม่จัน ได้ดำเนินการจัดทำแผนการขับเคลื่อนยุทธศาสตร์โรงเรียนคุณธรรมสำนักงานคณะกรรมการการศึกษาขั้นพื้นฐาน อย่างครบวงจร ของโรงเรียนศึกษาสงเคราะห์แม่จัน ประจำปีการศึกษา 2564 โดยมีโครงการตามแผน จำนวน 9 โครงการงบประมาณรวมทั้งสิ้น 280,560 บาท ( สองแสนแปดหมื่นห้าร้อยหกสิบบาทถ้วน) ประกอบด้วย โครงการการจัดตั้งฐานการเรียนรู้ตามหลักปรัชญาเศรษฐกิจพอเพียง โครงการ school bird โครงการ สวนพฤกษศาสตร์โรงเรียน โครงการ ส่งเสริมการมีภาวะผู้นำผู้ตามที่ดีเพื่อพัฒนาตนเองและสังคมบนพื้นฐานระบอบประชาธิปไตยอันมีพระมากษัตริย์ทรงเป็นประมุข โครงการสานฝันสู่นัมเบอร์วัน โครงการ Interact Club สร้างสรรค์กิจกกรมเพื่อสังคม โครงการขับเคลื่อนโรงเรียนคุณธรรมอย่างครบวงจร โครงการพัฒนาศูนย์โครงการอันเนื่องมาจากพระราชดำริฯและเศรษฐกิจพอเพียงและโครงการพัฒนางานอนุรักษ์ชนเผ่า
ตอนที่ 2 การดำเนินงานตามแผนที่วางไว้ (DO) โดยดำเนินการตามโครงการดำเนินงานส่งเสริมและพัฒนาองค์กรคุณธรรมโรงเรียนศึกษาสงเคราะห์แม่จันปีการศึกษา 2564 ตามแผนแม่บทส่งเสริมคุณธรรมแห่งชาติ ฉบับที่ ๑ (พ.ศ.๒๕๕๙ – ๒๕๖๔) ขั้นตอนที่ 4 – 6
ขั้นตอนที่ 4 องค์กรมีผลความสำเร็จของชุมชนตามแผนพัฒนาส่งเสริมคุณธรรมในองค์กรตามคุณธรรมเป้าหมายและแผนงาน ที่กำหนดเป็นระบบและต่อเนื่องมากขึ้น โดยโรงเรียนศึกษาสงเคราะห์ แม่จัน ได้ดำเนินการโครงการตามแผนการขับเคลื่อนยุทธศาสตร์โรงเรียนคุณธรรมสำนักงานคณะกรรมการการศึกษาขั้นพื้นฐาน อย่างครบวงจร ของโรงเรียนศึกษาสงเคราะห์แม่จัน ประจำปีการศึกษา 2564 จำนวน 9 โครงการ
ขั้นตอนที่ 5 องค์กรมีการจัดระบบติดตาม รายงานประเมินผลและจัดกิจกรรมรณรงค์แลกเปลี่ยนเรียนรู้เพื่อพัฒนา ปรับปรุง แก้ไข การดำเนินงานส่งเสริมคุณธรรมในองค์กรอย่างต่อเนื่อง
โดยโรงเรียนศึกษาสงเคราะห์แม่จัน ได้ดำเนินการจัดระบบติดตาม รายงานประเมินผลและจัดกิจกรรมรณรงค์แลกเปลี่ยนเรียนรู้เพื่อพัฒนา ปรับปรุง แก้ไข การดำเนินงานส่งเสริมคุณธรรมในองค์กรอย่างต่อเนื่อง ประกอบด้วย การแต่งตั้งคณะกรรมการนิเทศติดตามขับเคลื่อนยุทธศาสตร์ขับเคลื่อนโรงเรียนส่งเสริมคุณธรรมในองค์กร จัดทำแผนการนิเทศติดตามขับเคลื่อนยุทธศาสตร์ขับเคลื่อนโรงเรียนส่งเสริมคุณธรรมในองค์กร คณะกรรมการนิเทศติดตามขับเคลื่อนยุทธศาสตร์ขับเคลื่อนโรงเรียนส่งเสริมคุณธรรมในองค์กรโรงเรียนศึกษาสงเคราะห์แม่จัน และจัดประชุมสรุปการนิเทศติดตามขับเคลื่อนยุทธศาสตร์ขับเคลื่อนโรงเรียนส่งเสริมคุณธรรมในองค์กร
ขั้นตอนที่ 6 องค์กรมีกระบวนการยกย่อง เชิดชู การทำความดีหรือบุคคลผู้มีคุณธรรมใน
รูปแบบต่าง ๆ โดยโรงเรียนศึกษาสงเคราะห์แม่จัน ได้ดำเนินการ ยกย่อง เชิดชู การทำความดีหรือบุคคลผู้มีคุณธรรมในรูปแบบต่าง ๆ โดยโรงเรียนศึกษาสงเคราะห์แม่จัน ได้คัดเลือกองค์กรและบุคคลที่ทำความดีหรือบุคคลผู้มีคุณธรรมในรูปแบบต่าง ๆ ส่งเข้ารับการรับการคัดเลือกจากหน่วยงานต่าง ๆ และได้รับรางวัลยกย่องเชิดชูเกียรติ จากหน่วยงานต่าง ๆ
ตอนที่ 3 การประเมินผลการดำเนินงานโครงการส่งเสริมและพัฒนาองค์กรคุณธรรม
โรงเรียนศึกษาสงเคราะห์แม่จันปีการศึกษา 2564 (CHECK)
1. การประเมินผลการดำเนินงานโครงการส่งเสริมและพัฒนาองค์กรคุณธรรม โรงเรียน
ศึกษาสงเคราะห์แม่จันปีการศึกษา 2564 จากคณะกรรมการสถานศึกษาขั้นพื้นฐานโรงเรียนศึกษา
สงเคราะห์แม่จัน ผู้บริหารและครู โรงเรียนศึกษาสงเคราะห์แม่จัน พบว่า ผลการดำเนินงานการ
ส่งเสริมและพัฒนาองค์กรคุณธรรม ทั้ง 9 ขั้นตอน ในภาพรวมอยู่ในระดับมากที่สุด โดยขั้นตอนที่มี
คะแนนเฉลี่ยสูง คือ ขั้นตอนที่ 1 องค์กรมีการประกาศข้อตกลง (เจตนารมณ์/ธรรมนูญ/ปฏิญญา)
ร่วมกันของผู้บริหารและสมาชิกองค์กรที่จะพัฒนาให้เป็นองค์กรคุณธรรม รองลงมาได้แก่ ขั้นตอนที่ 3
องค์กรมีการจัดทำแผนการดำเนินงานด้านส่งเสริมคุณธรรมและจัดบุคลากร/ทีมงานผู้รับผิดชอบ
การดำเนินงานส่งเสริมคุณธรรมในองค์กรตามประเด็นคุณธรรมเป้าหมายองค์กร และ ขั้นตอนที่ 6
องค์กรมีกระบวนการยกย่อง เชิดชู การทำความดีหรือบุคคลผู้มีคุณธรรมในรูปแบบต่าง ๆ และ
ขั้นตอนที่ 8 องค์กรมีการเพิ่มประเด็นคุณธรรมเป้าหมาย ในมิติการนำหลักศาสนา หลักปรัชญาของ
เศรษฐกิจพอเพียงและวิถีวัฒนธรรมมากำหนดเป็นปัญหาที่อยากแก้ ความดีที่อยากทำ เพิ่มเติมจาก
คุณธรรมอื่น ๆ อย่างชัดเจน ตามลำดับ
ข้อเสนอแนะเพิ่มเติมในการดำเนินงานการส่งเสริมและพัฒนาองค์กรคุณธรรม ตามความคิดเห็นของผู้ตอบแบบสอบถาม ให้ข้อเสนอแนะเพิ่มเติม ได้แก่ โรงเรียนควรมีการทำกิจกรรมการส่งเสริมและพัฒนาองค์กรคุณธรรมที่ต่อเนื่อง และมีการติดตามผลเพื่อการพัฒนาโรงเรียนควรจัดภาพแวดล้อมให้เหมาะสมกับการส่งเสริมคุณธรรมในองค์กร โรงเรียนควรมีการประชาสัมพันธ์การดำเนินการตามแผนอย่างต่อเนื่อง มีการประชาสัมพันธ์ระหว่างโรงเรียนกับชุมชนให้มีความเด่นชัดขึ้น โรงเรียนควรสร้างความร่วมมือ และการมีส่วนร่วมของครู และนักเรียนในการดำเนินการส่งเสริมและพัฒนาองค์กรคุณธรรมของโรงเรียน อย่างเต็มกำลัง สามารถเห็นเป็นรูปธรรมตามรูปแบบที่เหมาะสม และส่งเสริมความประพฤติอยู่ร่วมกันอย่างมีระเบียบ
3.2 การประเมินผลการดำเนินงานการส่งเสริมและพัฒนาองค์กรคุณธรรม โรงเรียน
ศึกษาสงเคราะห์แม่จันปีการศึกษา 2564 จากนักเรียน โรงเรียนศึกษาสงเคราะห์แม่จัน โดยการ
ดำเนินงานการส่งเสริมและพัฒนาองค์กรคุณธรรม ด้านกระบวนการพัฒนาองค์กรคุณธรรม ของ
นักเรียน ในภาพรวมอยู่ในระดับมากที่สุด โดยข้อที่มีค่าเฉลี่ยสูง คือ โรงเรียนมีการอบรม ให้ความรู้
ด้านจริยธรรม คุณธรรมแก่นักเรียนเป็นประจำ รองลงมา คือ นักเรียนมีส่วนร่วมในการลงนามประกาศ
เจตนารมณ์โรงเรียนส่งเสริมองค์กรคุณธรรมร่วมกัน โรงเรียนมีการส่งเสริมให้นักเรียนเข้าร่วมกิจกรรม
ทางศาสนาในวันสำคัญ และโรงเรียนจัดกิจกรรมทางศาสนาและอบรมคุณธรรมเพื่อให้นักเรียนได้ทำ
ความดี ในรูปแบบต่าง ๆ อย่างต่อเนื่อง สำหรับข้อที่มีค่าเฉลี่ยต่ำที่อยู่ในระดับมากที่สุด คือ นักเรียน มี
ส่วนร่วมในการประชุมรับฟังสภาพปัญหาของทุกภาคส่วนในโรงเรียน เพื่อการขับเคลื่อนองค์กร
คุณธรรม และโรงเรียนมีการดำเนินการด้านกลุ่มจิตอาสาในการดำเนินงานด้านต่าง ๆ เช่น
สาธารณสุข สาธารณประโยชน์และช่วยคนด้อยโอกาส ให้แก่นักเรียน
สำหรับการดำเนินงานการส่งเสริมและพัฒนาองค์กรคุณธรรม ด้านพฤติกรรมที่
เปลี่ยนแปลง ของนักเรียนในภาพรวมอยู่ในระดับมากที่สุด โดยข้อที่มีค่าเฉลี่ยสูง คือ นักเรียนยินดีให้การช่วยเหลือผู้อื่นทุกครั้งที่มีโอกาสเท่าที่จะทำได้ รองลงมา คือ นักเรียนมีส่วนร่วมกับโรงเรียน ในกิจกรรมการแก้ไขปัญหาด้านอบายมุขต่าง ๆ ของโรงเรียน ได้แก่ ปัญหายาเสพติด ปัญหาการลักขโมย ปัญหาการเล่นการพนัน เป็นต้น สำหรับข้อที่มีค่าเฉลี่ยต่ำที่อยู่ในระดับมากที่สุด คือ นักเรียน รับทราบการกำหนดคุณธรรมเป้าหมาย “ปัญหาที่อยากแก้” และ “ความดีที่อยากทำ” ของโรงเรียน และนักเรียนต่อต้านและไม่ส่งเสริมการประพฤติทุจริตทุกรูปแบบของคนในสังคม
ตอนที่ 4 ขั้นการนำผลการดำเนินงานมาปรับปรุง (ACTION) โดยดำเนินงานการดำเนินงานส่งเสริมและพัฒนาองค์กรคุณธรรมโรงเรียนศึกษาสงเคราะห์แม่จัน
ขั้นตอนที่ 7 องค์กรมีผลสำเร็จการดำเนินงานขององค์กรตาม “ปัญหาที่อยากแก้” และ
“ความดีที่อยากทำ”ตามคุณธรรม พอเพียง วินัย สุจริต จิตอาสาเพิ่มมากขึ้น โดยโรงเรียนศึกษา
สงเคราะห์แม่จัน คณะกรรมการขับเคลื่อนโรงเรียนคุณธรรมอย่างครบวงจรสรุปผลโครงการที่ดำเนินการ
ในปีการศึกษา 2564 สอดคล้องกับปัญหาและมีมติกำหนดร่วมกัน และสอดคล้องกับคุณธรรมที่ต้อง
พัฒนา หรือความดีที่อยากทำในองค์กร ประกอบด้วย โครงการเศรษฐกิจพอเพียงในสถานศึกษา
โครงการแก้ไขปัญหา Social bully โครงการผลิตกลุ่มนักเรียนแกนนำเพื่อการจัดการข่าวปลอม
โครงการพัฒนาเยาวชนจิตอาสาด้วยชมรมอินเตอร์แรคท์ และโครงการส่งเสริมภาวะผู้นำ ผู้ตามที่ดี เพื่อพัฒนาสังคม บนพื้นฐานของระบอบประชาธิปไตยอันมีพระมหากษัตริย์ทรงเป็นประมุข
ขั้นตอนที่ 8 องค์กรมีการเพิ่มประเด็นคุณธรรมเป้าหมาย ในมิติการนำหลักศาสนาหลักปรัชญาของเศรษฐกิจพอเพียงและวิถีวัฒนธรรมมากำหนดเป็นปัญหาที่อยากแก้ ความดีที่อยากทำ เพิ่มเติมจากคุณธรรมอื่น ๆ อย่างชัดเจน โดยโรงเรียนศึกษาสงเคราะห์แม่จัน ได้ดำเนินการ ดังนี้
โรงเรียนศึกษาสงเคราะห์แม่จัน โดยคณะกรรมการขับเคลื่อนยุทธศาสตร์โรงเรียนคุณธรรมอย่างครบวงจรกำหนดโครงการที่จะดำเนินการในปีการศึกษา 2565 ประกอบด้วย โครงการเปิดบ้านคุณธรรม โครงการเศรษฐกิจพอเพียงในสถานศึกษา และโครงการวันอนุรักษ์ชนเผ่า
ขั้นตอนที่ 9 องค์กรมีองค์ความรู้จากการดำเนินงานองค์กรคุณธรรมสามารถเป็นแหล่งเรียนรู้
และถ่ายทอดขยายผลไปสู่องค์กรอื่นได้ โดยโรงเรียนศึกษาสงเคราะห์แม่จัน ได้ดำเนินการ โครงการเปิด
บ้านคุณธรรม ประจำปีงบประมาณ 2564 ณ ห้องประชุมโรงเรียนศึกษาสงเคราะห์แม่จัน และร่วมกับเครือข่าย ได้แก่ เทศบาลตำบลแม่จัน สถานีวิทยุกระจายเสียง 914 กองร้อยตำรวจตระเวนชายแดนที่ 327 วัดพระธาตุผาเงา วัดศรีบุญเรือง ได้ถ่ายทอดองค์ความรู้ที่ได้จากการจัดกิจกรรมเปิดบ้านคุณธรรมในสื่อสังคมออนไลน์ทุกแพลตฟอร์มภายใต้งานประชาสัมพันธ์โรงเรียนศึกษาสงเคราะห์แม่จัน และมีการจัดสัมมนาแลกเปลี่ยนองค์ความรู้ในการพัฒนาคุณธรรมจริยธรรมของผู้เรียน ผ่านหัวข้อการสัมมนา พุทธธรรมพัฒนาทุนมนุษย์ ทุนมนุษย์พัฒนาชาติอย่างยั่งยืน และมีกิจกรรมส่งเสริมความสามารถทางด้านคุณธรรมตลอดทั้งกิจกรรม และมีการเพิ่มเติมทักษะอาชีพของวัฒนธรรมชนเผ่าให้กลุ่มเครือข่ายการพัฒนาคุณธรรมได้เรียนรู้ และสะท้อนปัญหาการพัฒนาองค์กรคุณธรรมนำไปสู่การปรับปรุงการพัฒนาคุณธรรมของโรงเรียนศึกษาสงเคราะห์แม่จันในปีการศึกษาต่อไป
ชื่อผลงาน : รายงานผลการดำเนินงานการส่งเสริมและพัฒนาองค์กรคุณธรรม
โรงเรียนศึกษาสงเคราะห์แม่จัน ปีการศึกษา ๒๕๖๔
ชื่อผู้ศึกษา : นายบัญชา เรือนอินทร์ รองผู้อำนวยการโรงเรียนศึกษาสงเคราะห์แม่จัน
สังกัด : สำนักบริหารงานการศึกษาพิเศษ สำนักงานคณะกรรมการการศึกษาขั้นพื้นฐานปีงบประมาณ : 2565
การรายงานครั้งนี้ มีวัตถุประสงค์เพื่อรายงานผลการดำเนินงานการส่งเสริมและพัฒนาองค์กร
คุณธรรม โรงเรียนศึกษาสงเคราะห์แม่จัน ประจำปีการศึกษา 2564 ประชากรที่ใช้ในการรายงานได้แก่
คณะกรรมการสถานศึกษาขั้นพื้นฐานโรงเรียนศึกษาสงเคราะห์แม่จัน จำนวน 13 คน ผู้บริหาร และ
คณะครูโรงเรียนศึกษาสงเคราะห์แม่จัน จำนวน 67 คน และนักเรียนชั้นมัธยมศึกษาปีที่ 1 - 6
โรงเรียนศึกษาสงเคราะห์แม่จัน ปีการศึกษา 2564 จำนวน 645 คน รวมจำนวน 725 คน โดย
มีวิธีการดำเนินการรายงาน 4 ขั้นตอน คือ ขั้นการวางแผน ขั้นการดำเนินงานตามแผนที่วางไว้ ขั้น
การประเมินผลการดำเนินงาน และขั้นการพัฒนาแก้ไข เครื่องมือใช้ในการรายงาน คือ แบบสอบถาม แล้วนำข้อมูลมาวิเคราะห์ โดยใช้ค่าสถิติ ค่าร้อยละ ค่าเฉลี่ยและค่าส่วนเบี่ยงเบนมาตรฐาน เสนอเป็นตารางประกอบความเรียงและการสังเคราะห์ความเรียง และการสังเคราะห์เอกสารการดำเนินงานของโรงเรียนศึกษาสงเคราะห์แม่จัน ได้การดำเนินงานการส่งเสริมและพัฒนาองค์กรคุณธรรม โรงเรียนศึกษาสงเคราะห์แม่จัน ประจำปีการศึกษา 2564 ตามแผนแม่บทส่งเสริมคุณธรรมแห่งชาติ ฉบับที่ ๑ (พ.ศ.๒๕๕๙ – ๒๕๖๔)
ผลการดำเนินงานการส่งเสริมและพัฒนาองค์กรคุณธรรม โรงเรียนศึกษาสงเคราะห์แม่จัน ประจำปีการศึกษา 2564 พบว่า
ตอนที่ 1 การวางแผน (PLAN) การดำเนินการวางแผน การดำเนินงานการส่งเสริม
และพัฒนาองค์กรคุณธรรมโรงเรียนศึกษาสงเคราะห์แม่จัน ปีการศึกษา 2564 ตามแผนแม่บท
ส่งเสริมคุณธรรมแห่งชาติ ฉบับที่ ๑ (พ.ศ.๒๕๕๙ – ๒๕๖๔)
ขั้นตอนที่ 1 องค์กรมีการประกาศข้อตกลง (เจตนารมณ์/ธรรมนูญ/ปฏิญญา) ร่วมกันของ
ผู้บริหารและสมาชิกองค์กรที่จะพัฒนาให้เป็นองค์กรคุณธรรม โดยโรงเรียนศึกษาสงเคราะห์แม่จัน
ได้ดำเนินการ ยกร่างประกาศเจตนารมณ์ความร่วมมือการขับเคลื่อนโรงเรียนคุณธรรมอย่างครบวงจร
ของโรงเรียนศึกษาสงเคราะห์แม่จัน ประจำปีการศึกษา 2564 ประกาศเจตนารมณ์ความร่วมมือ
การขับเคลื่อนโรงเรียนคุณธรรมอย่างครบวงจร ของโรงเรียนศึกษาสงเคราะห์แม่จัน ประจำปีการศึกษา
2564 และนักเรียนโรงเรียนศึกษาสงเคราะห์แม่จัน ได้ร่วมกันลงนามรับรองการประกาศเจตนารมณ์ฯ
ดังกล่าว โดยโรงเรียนศึกษาสงเคราะห์แม่จัน ได้ประชาสัมพันธ์ในสื่อสังคมออนไลน์ของโรงเรียนให้กับ
ชุมชน และสังคมได้รับทราบโดยทั่วกัน
ขั้นตอนที่ 2 องค์กรมีการกำหนดคุณธรรมเป้าหมาย “ปัญหาที่อยากแก้” และ “ความดีที่อยากทำ” ที่สอดคล้องกับปัญหาคุณธรรมขององค์กรหรือคุณธรรม ๔ ประการ พอเพียง วินัย สุจริต
จิตอาสา โดยโรงเรียนศึกษาสงเคราะห์แม่จัน มีข้อมูลการวิเคราะห์ปัญหาที่อยากแก้ ความดีที่อยากทำ
คือ ปัญหาที่อยากแก้ ได้แก่ การขาดแคลนสถานที่ในการทิ้งขยะ การมีพื้นที่ในการพัฒนาแหล่งการเรียนรู้ด้านเศรษฐกิจพอเพียงไม่เพียงพอต่อปริมาณของผู้เรียน และการขาดแคลนสถานบริการด้านการเงินในสถานศึกษา และปัญหาทรัพยากรธรรมชาติและสิ่งแวดล้อมเสื่อมโทรมจากการขาดความตระหนักรู้ถึงการเห็นคุณค่าของการจัดการเชิงพื้นที่ และสิ่งแวดล้อมในโรงเรียน พฤติกรรมผู้เรียนบางกลุ่มค่อนข้างมีทัศนคติด้านการแบ่งปันที่น้อย มีพฤติกรรมความเห็นแก้ตัว ปัญหาการแบ่งแยกทางวัฒนธรรม และถูกกลืนด้วยกระแสวัฒนธรรมจากการเปลี่ยนแปลงของสังคมโลกาภิวัตน์ ผู้เรียนกระทำความผิดทางไซเบอร์ และอาจถูกการช่อโกงจากการทำธุรกรรมออนไลน์ และปัญหาการพัฒนาด้านความมีระเบียบวินัย ความสะอาด ความตรงต่อเวลา ความสุภาพ และการพัฒนาจิตด้วยการทำสมาธิที่ไม่เต็มที่มากนักซึ่งส่งผลโดยตรงต่อการอยู่ร่วมกันในสถานศึกษาที่เป็นโรงเรียนประจำ และมีผลกระทบต่อการดำรงชีวิตในโรงเรียนที่ต้องเน้นเอกภาพในการจัดการ
สำหรับความดีที่อยากทำ ประกอบด้วย การน้อมนำศาสตร์พระราชา และหลักปรัชญาเศรษฐกิจพอเพียงมาพัฒนาความดี การพัฒนาความมีจิตสาธารณะ เอื้อเฟื้อ และแบ่งปันต่อผู้อื่น และสังคม การส่งเสริมและสืบสานวัฒนธรรมชนเผ่า การพัฒนาความสุจริตผ่านการพัฒนาของเทคโนโลยีสารสนเทศและการพัฒนาหลักความดีสากลให้กับคณะผู้บริหาร คณะครู ผู้เรียน และชุมชน
ขั้นตอนที่ 3 องค์กรมีการจัดทำแผนการดำเนินงานด้านส่งเสริมคุณธรรมและจัดบุคลากร/ทีมงาน ผู้รับผิดชอบการดำเนินงานส่งเสริมคุณธรรมในองค์กรตามประเด็นคุณธรรมเป้าหมายองค์กรโดยโรงเรียนศึกษาสงเคราะห์แม่จัน ได้ดำเนินการจัดทำแผนการขับเคลื่อนยุทธศาสตร์โรงเรียนคุณธรรมสำนักงานคณะกรรมการการศึกษาขั้นพื้นฐาน อย่างครบวงจร ของโรงเรียนศึกษาสงเคราะห์แม่จัน ประจำปีการศึกษา 2564 โดยมีโครงการตามแผน จำนวน 9 โครงการงบประมาณรวมทั้งสิ้น 280,560 บาท ( สองแสนแปดหมื่นห้าร้อยหกสิบบาทถ้วน) ประกอบด้วย โครงการการจัดตั้งฐานการเรียนรู้ตามหลักปรัชญาเศรษฐกิจพอเพียง โครงการ school bird โครงการ สวนพฤกษศาสตร์โรงเรียน โครงการ ส่งเสริมการมีภาวะผู้นำผู้ตามที่ดีเพื่อพัฒนาตนเองและสังคมบนพื้นฐานระบอบประชาธิปไตยอันมีพระมากษัตริย์ทรงเป็นประมุข โครงการสานฝันสู่นัมเบอร์วัน โครงการ Interact Club สร้างสรรค์กิจกกรมเพื่อสังคม โครงการขับเคลื่อนโรงเรียนคุณธรรมอย่างครบวงจร โครงการพัฒนาศูนย์โครงการอันเนื่องมาจากพระราชดำริฯและเศรษฐกิจพอเพียงและโครงการพัฒนางานอนุรักษ์ชนเผ่า
ตอนที่ 2 การดำเนินงานตามแผนที่วางไว้ (DO) โดยดำเนินการตามโครงการดำเนินงานส่งเสริมและพัฒนาองค์กรคุณธรรมโรงเรียนศึกษาสงเคราะห์แม่จันปีการศึกษา 2564 ตามแผนแม่บทส่งเสริมคุณธรรมแห่งชาติ ฉบับที่ ๑ (พ.ศ.๒๕๕๙ – ๒๕๖๔) ขั้นตอนที่ 4 – 6
ขั้นตอนที่ 4 องค์กรมีผลความสำเร็จของชุมชนตามแผนพัฒนาส่งเสริมคุณธรรมในองค์กรตามคุณธรรมเป้าหมายและแผนงาน ที่กำหนดเป็นระบบและต่อเนื่องมากขึ้น โดยโรงเรียนศึกษาสงเคราะห์ แม่จัน ได้ดำเนินการโครงการตามแผนการขับเคลื่อนยุทธศาสตร์โรงเรียนคุณธรรมสำนักงานคณะกรรมการการศึกษาขั้นพื้นฐาน อย่างครบวงจร ของโรงเรียนศึกษาสงเคราะห์แม่จัน ประจำปีการศึกษา 2564 จำนวน 9 โครงการ
ขั้นตอนที่ 5 องค์กรมีการจัดระบบติดตาม รายงานประเมินผลและจัดกิจกรรมรณรงค์แลกเปลี่ยนเรียนรู้เพื่อพัฒนา ปรับปรุง แก้ไข การดำเนินงานส่งเสริมคุณธรรมในองค์กรอย่างต่อเนื่อง
โดยโรงเรียนศึกษาสงเคราะห์แม่จัน ได้ดำเนินการจัดระบบติดตาม รายงานประเมินผลและจัดกิจกรรมรณรงค์แลกเปลี่ยนเรียนรู้เพื่อพัฒนา ปรับปรุง แก้ไข การดำเนินงานส่งเสริมคุณธรรมในองค์กรอย่างต่อเนื่อง ประกอบด้วย การแต่งตั้งคณะกรรมการนิเทศติดตามขับเคลื่อนยุทธศาสตร์ขับเคลื่อนโรงเรียนส่งเสริมคุณธรรมในองค์กร จัดทำแผนการนิเทศติดตามขับเคลื่อนยุทธศาสตร์ขับเคลื่อนโรงเรียนส่งเสริมคุณธรรมในองค์กร คณะกรรมการนิเทศติดตามขับเคลื่อนยุทธศาสตร์ขับเคลื่อนโรงเรียนส่งเสริมคุณธรรมในองค์กรโรงเรียนศึกษาสงเคราะห์แม่จัน และจัดประชุมสรุปการนิเทศติดตามขับเคลื่อนยุทธศาสตร์ขับเคลื่อนโรงเรียนส่งเสริมคุณธรรมในองค์กร
ขั้นตอนที่ 6 องค์กรมีกระบวนการยกย่อง เชิดชู การทำความดีหรือบุคคลผู้มีคุณธรรมใน
รูปแบบต่าง ๆ โดยโรงเรียนศึกษาสงเคราะห์แม่จัน ได้ดำเนินการ ยกย่อง เชิดชู การทำความดีหรือบุคคลผู้มีคุณธรรมในรูปแบบต่าง ๆ โดยโรงเรียนศึกษาสงเคราะห์แม่จัน ได้คัดเลือกองค์กรและบุคคลที่ทำความดีหรือบุคคลผู้มีคุณธรรมในรูปแบบต่าง ๆ ส่งเข้ารับการรับการคัดเลือกจากหน่วยงานต่าง ๆ และได้รับรางวัลยกย่องเชิดชูเกียรติ จากหน่วยงานต่าง ๆ
ตอนที่ 3 การประเมินผลการดำเนินงานโครงการส่งเสริมและพัฒนาองค์กรคุณธรรม
โรงเรียนศึกษาสงเคราะห์แม่จันปีการศึกษา 2564 (CHECK)
1. การประเมินผลการดำเนินงานโครงการส่งเสริมและพัฒนาองค์กรคุณธรรม โรงเรียน
ศึกษาสงเคราะห์แม่จันปีการศึกษา 2564 จากคณะกรรมการสถานศึกษาขั้นพื้นฐานโรงเรียนศึกษา
สงเคราะห์แม่จัน ผู้บริหารและครู โรงเรียนศึกษาสงเคราะห์แม่จัน พบว่า ผลการดำเนินงานการ
ส่งเสริมและพัฒนาองค์กรคุณธรรม ทั้ง 9 ขั้นตอน ในภาพรวมอยู่ในระดับมากที่สุด โดยขั้นตอนที่มี
คะแนนเฉลี่ยสูง คือ ขั้นตอนที่ 1 องค์กรมีการประกาศข้อตกลง (เจตนารมณ์/ธรรมนูญ/ปฏิญญา)
ร่วมกันของผู้บริหารและสมาชิกองค์กรที่จะพัฒนาให้เป็นองค์กรคุณธรรม รองลงมาได้แก่ ขั้นตอนที่ 3
องค์กรมีการจัดทำแผนการดำเนินงานด้านส่งเสริมคุณธรรมและจัดบุคลากร/ทีมงานผู้รับผิดชอบ
การดำเนินงานส่งเสริมคุณธรรมในองค์กรตามประเด็นคุณธรรมเป้าหมายองค์กร และ ขั้นตอนที่ 6
องค์กรมีกระบวนการยกย่อง เชิดชู การทำความดีหรือบุคคลผู้มีคุณธรรมในรูปแบบต่าง ๆ และ
ขั้นตอนที่ 8 องค์กรมีการเพิ่มประเด็นคุณธรรมเป้าหมาย ในมิติการนำหลักศาสนา หลักปรัชญาของ
เศรษฐกิจพอเพียงและวิถีวัฒนธรรมมากำหนดเป็นปัญหาที่อยากแก้ ความดีที่อยากทำ เพิ่มเติมจาก
คุณธรรมอื่น ๆ อย่างชัดเจน ตามลำดับ
ข้อเสนอแนะเพิ่มเติมในการดำเนินงานการส่งเสริมและพัฒนาองค์กรคุณธรรม ตามความคิดเห็นของผู้ตอบแบบสอบถาม ให้ข้อเสนอแนะเพิ่มเติม ได้แก่ โรงเรียนควรมีการทำกิจกรรมการส่งเสริมและพัฒนาองค์กรคุณธรรมที่ต่อเนื่อง และมีการติดตามผลเพื่อการพัฒนาโรงเรียนควรจัดภาพแวดล้อมให้เหมาะสมกับการส่งเสริมคุณธรรมในองค์กร โรงเรียนควรมีการประชาสัมพันธ์การดำเนินการตามแผนอย่างต่อเนื่อง มีการประชาสัมพันธ์ระหว่างโรงเรียนกับชุมชนให้มีความเด่นชัดขึ้น โรงเรียนควรสร้างความร่วมมือ และการมีส่วนร่วมของครู และนักเรียนในการดำเนินการส่งเสริมและพัฒนาองค์กรคุณธรรมของโรงเรียน อย่างเต็มกำลัง สามารถเห็นเป็นรูปธรรมตามรูปแบบที่เหมาะสม และส่งเสริมความประพฤติอยู่ร่วมกันอย่างมีระเบียบ
3.2 การประเมินผลการดำเนินงานการส่งเสริมและพัฒนาองค์กรคุณธรรม โรงเรียน
ศึกษาสงเคราะห์แม่จันปีการศึกษา 2564 จากนักเรียน โรงเรียนศึกษาสงเคราะห์แม่จัน โดยการ
ดำเนินงานการส่งเสริมและพัฒนาองค์กรคุณธรรม ด้านกระบวนการพัฒนาองค์กรคุณธรรม ของ
นักเรียน ในภาพรวมอยู่ในระดับมากที่สุด โดยข้อที่มีค่าเฉลี่ยสูง คือ โรงเรียนมีการอบรม ให้ความรู้
ด้านจริยธรรม คุณธรรมแก่นักเรียนเป็นประจำ รองลงมา คือ นักเรียนมีส่วนร่วมในการลงนามประกาศ
เจตนารมณ์โรงเรียนส่งเสริมองค์กรคุณธรรมร่วมกัน โรงเรียนมีการส่งเสริมให้นักเรียนเข้าร่วมกิจกรรม
ทางศาสนาในวันสำคัญ และโรงเรียนจัดกิจกรรมทางศาสนาและอบรมคุณธรรมเพื่อให้นักเรียนได้ทำ
ความดี ในรูปแบบต่าง ๆ อย่างต่อเนื่อง สำหรับข้อที่มีค่าเฉลี่ยต่ำที่อยู่ในระดับมากที่สุด คือ นักเรียน มี
ส่วนร่วมในการประชุมรับฟังสภาพปัญหาของทุกภาคส่วนในโรงเรียน เพื่อการขับเคลื่อนองค์กร
คุณธรรม และโรงเรียนมีการดำเนินการด้านกลุ่มจิตอาสาในการดำเนินงานด้านต่าง ๆ เช่น
สาธารณสุข สาธารณประโยชน์และช่วยคนด้อยโอกาส ให้แก่นักเรียน
สำหรับการดำเนินงานการส่งเสริมและพัฒนาองค์กรคุณธรรม ด้านพฤติกรรมที่
เปลี่ยนแปลง ของนักเรียนในภาพรวมอยู่ในระดับมากที่สุด โดยข้อที่มีค่าเฉลี่ยสูง คือ นักเรียนยินดีให้การช่วยเหลือผู้อื่นทุกครั้งที่มีโอกาสเท่าที่จะทำได้ รองลงมา คือ นักเรียนมีส่วนร่วมกับโรงเรียน ในกิจกรรมการแก้ไขปัญหาด้านอบายมุขต่าง ๆ ของโรงเรียน ได้แก่ ปัญหายาเสพติด ปัญหาการลักขโมย ปัญหาการเล่นการพนัน เป็นต้น สำหรับข้อที่มีค่าเฉลี่ยต่ำที่อยู่ในระดับมากที่สุด คือ นักเรียน รับทราบการกำหนดคุณธรรมเป้าหมาย “ปัญหาที่อยากแก้” และ “ความดีที่อยากทำ” ของโรงเรียน และนักเรียนต่อต้านและไม่ส่งเสริมการประพฤติทุจริตทุกรูปแบบของคนในสังคม
ตอนที่ 4 ขั้นการนำผลการดำเนินงานมาปรับปรุง (ACTION) โดยดำเนินงานการดำเนินงานส่งเสริมและพัฒนาองค์กรคุณธรรมโรงเรียนศึกษาสงเคราะห์แม่จัน
ขั้นตอนที่ 7 องค์กรมีผลสำเร็จการดำเนินงานขององค์กรตาม “ปัญหาที่อยากแก้” และ
“ความดีที่อยากทำ”ตามคุณธรรม พอเพียง วินัย สุจริต จิตอาสาเพิ่มมากขึ้น โดยโรงเรียนศึกษา
สงเคราะห์แม่จัน คณะกรรมการขับเคลื่อนโรงเรียนคุณธรรมอย่างครบวงจรสรุปผลโครงการที่ดำเนินการ
ในปีการศึกษา 2564 สอดคล้องกับปัญหาและมีมติกำหนดร่วมกัน และสอดคล้องกับคุณธรรมที่ต้อง
พัฒนา หรือความดีที่อยากทำในองค์กร ประกอบด้วย โครงการเศรษฐกิจพอเพียงในสถานศึกษา
โครงการแก้ไขปัญหา Social bully โครงการผลิตกลุ่มนักเรียนแกนนำเพื่อการจัดการข่าวปลอม
โครงการพัฒนาเยาวชนจิตอาสาด้วยชมรมอินเตอร์แรคท์ และโครงการส่งเสริมภาวะผู้นำ ผู้ตามที่ดี เพื่อพัฒนาสังคม บนพื้นฐานของระบอบประชาธิปไตยอันมีพระมหากษัตริย์ทรงเป็นประมุข
ขั้นตอนที่ 8 องค์กรมีการเพิ่มประเด็นคุณธรรมเป้าหมาย ในมิติการนำหลักศาสนาหลักปรัชญาของเศรษฐกิจพอเพียงและวิถีวัฒนธรรมมากำหนดเป็นปัญหาที่อยากแก้ ความดีที่อยากทำ เพิ่มเติมจากคุณธรรมอื่น ๆ อย่างชัดเจน โดยโรงเรียนศึกษาสงเคราะห์แม่จัน ได้ดำเนินการ ดังนี้
โรงเรียนศึกษาสงเคราะห์แม่จัน โดยคณะกรรมการขับเคลื่อนยุทธศาสตร์โรงเรียนคุณธรรมอย่างครบวงจรกำหนดโครงการที่จะดำเนินการในปีการศึกษา 2565 ประกอบด้วย โครงการเปิดบ้านคุณธรรม โครงการเศรษฐกิจพอเพียงในสถานศึกษา และโครงการวันอนุรักษ์ชนเผ่า
ขั้นตอนที่ 9 องค์กรมีองค์ความรู้จากการดำเนินงานองค์กรคุณธรรมสามารถเป็นแหล่งเรียนรู้
และถ่ายทอดขยายผลไปสู่องค์กรอื่นได้ โดยโรงเรียนศึกษาสงเคราะห์แม่จัน ได้ดำเนินการ โครงการเปิด
บ้านคุณธรรม ประจำปีงบประมาณ 2564 ณ ห้องประชุมโรงเรียนศึกษาสงเคราะห์แม่จัน และร่วมกับเครือข่าย ได้แก่ เทศบาลตำบลแม่จัน สถานีวิทยุกระจายเสียง 914 กองร้อยตำรวจตระเวนชายแดนที่ 327 วัดพระธาตุผาเงา วัดศรีบุญเรือง ได้ถ่ายทอดองค์ความรู้ที่ได้จากการจัดกิจกรรมเปิดบ้านคุณธรรมในสื่อสังคมออนไลน์ทุกแพลตฟอร์มภายใต้งานประชาสัมพันธ์โรงเรียนศึกษาสงเคราะห์แม่จัน และมีการจัดสัมมนาแลกเปลี่ยนองค์ความรู้ในการพัฒนาคุณธรรมจริยธรรมของผู้เรียน ผ่านหัวข้อการสัมมนา พุทธธรรมพัฒนาทุนมนุษย์ ทุนมนุษย์พัฒนาชาติอย่างยั่งยืน และมีกิจกรรมส่งเสริมความสามารถทางด้านคุณธรรมตลอดทั้งกิจกรรม และมีการเพิ่มเติมทักษะอาชีพของวัฒนธรรมชนเผ่าให้กลุ่มเครือข่ายการพัฒนาคุณธรรมได้เรียนรู้ และสะท้อนปัญหาการพัฒนาองค์กรคุณธรรมนำไปสู่การปรับปรุงการพัฒนาคุณธรรมของโรงเรียนศึกษาสงเคราะห์แม่จันในปีการศึกษาต่อไป