การประเมินโครงการเสริมสร้างคุณลักษณะความเป็นคนดีของนักเรียน
ผู้รายงาน นางสกาวเดือน ศรีสุข
ตำแหน่ง รองผู้อำนวยการโรงเรียนบ้านหนองชุมแสง
สำนักงานเขตพื้นที่การศึกษาประถมศึกษาตรัง เขต 2
ปีที่รายงาน ปีการศึกษา 2564
บทสรุป
รายงานการประเมินโครงการเสริมสร้างคุณลักษณะความเป็นคนดีของนักเรียนโดยใช้กิจกรรมสร้างสรรค์ 4 ลักษณะ โรงเรียนบ้านหนองชุมแสง ปีการศึกษา 2564 มีวัตถุประสงค์ เพื่อประเมินด้านบริบทหรือสภาพแวดล้อม ด้านปัจจัยนำเข้า ด้านกระบวนการและด้านผลผลิตของโครงการ โดยประยุกต์รูปแบบการประเมินแบบซิปป์ (CIPP Model) ของสตัฟเฟิลบีม (Stufflebeam. 1983 : 261) มาใช้ในการประเมิน
กลุ่มตัวอย่างที่ใช้ในการประเมินประกอบด้วย นักเรียนชั้นประถมศึกษาปีที่ 4 - 6 และชั้นมัธยมศึกษาปีที่ 1-3 ทุกคน ได้กลุ่มตัวอย่าง 290 คน / กลุ่มตัวอย่างครูจำนวน 30 คน / กลุ่มตัวอย่างผู้ปกครองของนักเรียนที่ได้รับการคัดเลือกเป็นกลุ่มตัวอย่าง จำนวน 290 คน และกลุ่มตัวอย่างคณะกรรมการสถานศึกษาขั้นพื้นฐานโดยยกเว้นผู้บริหารสถานศึกษาและผู้แทนครู จำนวน 13 คน
เครื่องมือที่ใช้ในการประเมินรวมทั้งสิ้น 7 ฉบับ มีลักษณะข้อคําถามเป็นแบบมาตราส่วน ประมาณค่า (Rating Scale) มี 5 ระดับ ทุกฉบับมีการตรวจสอบคุณภาพของเครื่องมือ ได้ค่าความเชื่อมั่นอยู่ระหว่าง 0.888-0.918 สถิติที่ใช้ในการวิเคราะห์ข้อมูล ได้แก่ ค่าร้อยละ (Percentage) ค่าเฉลี่ย (Mean) และค่าเบี่ยงเบนมาตรฐาน (Standard Deviation)
ผลการประเมินพบว่า
1. ผลการประเมินด้านบริบทหรือสภาพแวดล้อม ของโครงการเสริมสร้างคุณลักษณะความเป็นคนดีของนักเรียน โดยใช้กิจกรรมสร้างสรรค์ 4 ลักษณะ โรงเรียนบ้านหนองชุมแสง ปีการศึกษา 2564 ตามความคิดเห็นของครูและคณะกรรมการสถานศึกษาขั้นพื้นฐาน พบว่า โดยภาพรวมทั้งสองกลุ่มที่ประเมิน มีความเหมาะสมอยู่ในระดับมากที่สุดมีค่าเฉลี่ย ( = 4.73, S.D.= .12) และ ( = 4.80,S.D.= .09) ได้คะแนนเฉลี่ยรวม 15 ผ่านเกณฑ์ การประเมินทั้งภาพรวมและทุกประเด็นตัวชี้วัดที่ประเมิน
2. ผลการประเมินด้านปัจจัยนำเข้า ของโครงการเสริมสร้างคุณลักษณะความเป็นคนดีของนักเรียนโดยใช้กิจกรรมสร้างสรรค์ 4 ลักษณะ โรงเรียนบ้านหนองชุมแสง ปีการศึกษา 2564 ตามความคิดเห็นของครูพบว่า โดยภาพรวม มีความเหมาะสมอยู่ในระดับมากที่สุด มีค่าเฉลี่ย ( = 4.72, S.D.= .13) ได้คะแนนเฉลี่ยรวม 15 ผ่านเกณฑ์การประเมินทั้งภาพรวมและทุกประเด็นตัวชี้วัดที่ประเมิน
3. ผลการประเมินด้านกระบวนการ ของโครงการเสริมสร้างคุณลักษณะความเป็นคนดีของนักเรียนโดยใช้กิจกรรมสร้างสรรค์ 4 ลักษณะ โรงเรียนบ้านหนองชุมแสง ปีการศึกษา 2564 ตามความคิดเห็นของนักเรียน ครูและผู้ปกครอง พบว่า โดยภาพรวมทุกกลุ่มที่ประเมิน มีความเหมาะสมอยู่ในระดับมากที่สุดมีค่าเฉลี่ย ( = 4.62, S.D.= .14), ( = 4.68, S.D.= .08) และ ( = 4.65, S.D.= .13) ได้คะแนนเฉลี่ยรวม 20 ผ่านเกณฑ์การประเมินทั้งภาพรวมและทุกประเด็นตัวชี้วัดที่ประเมิน
4. ผลการประเมินด้านผลผลิตของโครงการเสริมสร้างคุณลักษณะความเป็นคนดีของนักเรียนโดยใช้กิจกรรมสร้างสรรค์ 4 ลักษณะ โรงเรียนบ้านหนองชุมแสง ปีการศึกษา 2564 ตามความคิดเห็นของนักเรียน ครู ผู้ปกครอง และคณะกรรมการสถานศึกษาขั้นพื้นฐาน โดยประเมินใน 5 ประเด็น ดังนี้
4.1 ผลการประเมินด้านผลผลิต เกี่ยวกับคุณภาพในการเสริมสร้างคุณลักษณะความเป็นคนดีของนักเรียนโดยใช้กิจกรรมสร้างสรรค์ 4 ลักษณะ โรงเรียนบ้านหนองชุมแสง ปีการศึกษา 2564 ตามความคิดเห็นของนักเรียน ครู ผู้ปกครอง และคณะกรรมการสถานศึกษาขั้นพื้นฐาน พบว่า
โดยภาพรวมทุกกลุ่มที่ประเมิน มีคุณภาพอยู่ในระดับมากที่สุด และเมื่อพิจารณา แต่ละกลุ่มที่ประเมิน พบว่ากลุ่มนักเรียนมีค่าเฉลี่ยสูงสุด ( = 4.72,S.D.=.11) อยู่ในระดับมากที่สุด รองลงมาได้แก่ กลุ่มคณะกรรมการสถานศึกษาขั้นพื้นฐาน ( = 4.70,S.D.= .07) อยู่ในระดับมากที่สุด ส่วนกลุ่มผู้ปกครอง มีค่าเฉลี่ยต่ำสุด ( = 4.66,S.D.= .12) อยู่ในระดับมากที่สุด เช่นกัน ได้คะแนนเฉลี่ยรวม 10 ผ่านเกณฑ์การประเมินทั้งภาพรวมและทุกประเด็นตัวชี้วัดที่ประเมิน
4.2 ผลการประเมินด้านผลผลิต เกี่ยวกับการมีส่วนร่วมของผู้เกี่ยวข้องในการดำเนินโครงการเสริมสร้างคุณลักษณะความเป็นคนดีของนักเรียนโดยใช้กิจกรรมสร้างสรรค์ 4 ลักษณะ โรงเรียนบ้านหนองชุมแสง ปีการศึกษา 2564 ตามความคิดเห็นของนักเรียน ครู ผู้ปกครอง และคณะกรรมการสถานศึกษา ขั้นพื้นฐาน พบว่า โดยภาพรวมพบว่า ทุกกลุ่มที่ประเมินมีคุณภาพอยู่ในระดับมากที่สุด และเมื่อพิจารณาแต่ละกลุ่มที่ประเมินพบว่า กลุ่มผู้ปกครอง มีค่าเฉลี่ยสูงสุด ( = 4.79,S.D.= .13) อยู่ในระดับมากที่สุด รองลงมาได้แก่ ครู ( = 4.73, S.D.= .16) อยู่ในระดับมากที่สุด ส่วนกลุ่มนักเรียน มีค่าเฉลี่ยต่ำสุด ( = 4.68, S.D.= .18) อยู่ในระดับมากที่สุดเช่นกัน ได้คะแนนเฉลี่ยรวม 10 ผ่านเกณฑ์การประเมินทั้งภาพรวมและทุกประเด็นตัวชี้วัดที่ประเมิน
4.3 ผลการประเมินด้านผลผลิตของโครงการเกี่ยวกับคุณลักษณะความเป็นคนดีของนักเรียนโดยใช้กิจกรรมสร้างสรรค์ 4 ลักษณะ โรงเรียนบ้านหนองชุมแสง ปีการศึกษา 2564 ได้แก่ 1) ความมีวินัย 2) ความซื่อสัตย์ 3) การมีจิตสาธารณะ/จิตอาสา 4) ความพอเพียง พบว่า
4.3.1 ผลการประเมินด้านผลผลิต เกี่ยวกับพฤติกรรมที่สะท้อนถึงคุณลักษณะความเป็นคนดีของนักเรียนโดยใช้กิจกรรมสร้างสรรค์ 4 ลักษณะ โรงเรียนบ้านหนองชุมแสง ปีการศึกษา 2564 ตามการประเมินตนเองของนักเรียน พบว่า โดยภาพรวมมีพฤติกรรมอยู่ในระดับดีเยี่ยม มีค่าเฉลี่ย ( = 3.44, S.D.= .15) ได้คะแนนเฉลี่ยรวม 10 ผ่านเกณฑ์การประเมินทั้งภาพรวมและทุกประเด็นตัวชี้วัดที่ประเมิน
4.3.2 ผลการประเมินด้านผลผลิต เกี่ยวกับพฤติกรรมที่สะท้อนถึงคุณลักษณะความเป็นคนดีของนักเรียนโดยใช้กิจกรรมสร้างสรรค์ 4 ลักษณะ โรงเรียนบ้านหนองชุมแสง ปีการศึกษา 2564 ตามความคิดเห็นของครูและผู้ปกครองพบว่า โดยภาพรวมทุกกลุ่มที่ประเมินนักเรียนมีพฤติกรรมอยู่ในระดับดีเยี่ยม ( = 3.60, S.D.= .14) และ ( = 3.54,S.D.= .16) ได้คะแนนเฉลี่ยรวม 10 ผ่านเกณฑ์การประเมินทั้งภาพรวมและทุกประเด็นตัวชี้วัดที่ประเมิน
4.4 ผลการประเมินด้านผลผลิตเกี่ยวกับความพึงพอใจในการดำเนินโครงการเสริมสร้างคุณลักษณะความเป็นคนดีของนักเรียนโดยใช้กิจกรรมสร้างสรรค์ 4 ลักษณะ โรงเรียนบ้านหนองชุมแสง ปีการศึกษา 2564 ตามความคิดเห็นของนักเรียน ครู ผู้ปกครอง และคณะกรรมการสถานศึกษาขั้นพื้นฐาน พบว่า โดยภาพรวมทุกกลุ่มที่ประเมินมีความคิดเห็นอยู่ในระดับมากที่สุด เมื่อพิจารณาแต่ละกลุ่มผู้ประเมินพบว่า กลุ่มนักเรียน มีค่าเฉลี่ยสูงสุด ( = 4.79,S.D.= .15) อยู่ในระดับมากที่สุด รองลงมาได้แก่ ครู ( = 4.77, S.D.= .15) อยู่ในระดับมากที่สุด ส่วนคณะกรรมการสถานศึกษาขั้นพื้นฐานมีค่าเฉลี่ยต่ำสุด ( = 4.71,S.D.= .19) อยู่ในระดับมากที่สุดเช่นกัน ได้คะแนนเฉลี่ยรวม 10 ผ่านเกณฑ์การประเมินทั้งภาพรวมและทุกประเด็นตัวชี้วัดที่ประเมิน
ข้อเสนอแนะ
1. ข้อเสนอแนะเพื่อนำผลการประเมินไปใช้
1.1 ผลการวิเคราะห์ข้อมูลที่เป็นจุดเด่นของการประเมินด้านผลผลิตเกี่ยวกับคุณภาพการเสริมสร้างคุณลักษณะความเป็นคนดีของนักเรียนโดยใช้กิจกรรมสร้างสรรค์ 4 ลักษณะ โรงเรียนบ้านหนองชุมแสง ปีการศึกษา 2564 พบว่า ทุกกลุ่มที่ประเมินมีความคิดเห็นอยู่ในระดับมากและมากที่สุด สะท้อนให้เห็นว่ากิจกรรมสร้างสรรค์ 4 ลักษณะ ได้แก่ 1) การบริหารและการมีส่วนร่วมดี 2) การพัฒนาครูดีที่เป็นแบบอย่าง 3) การส่งเสริมให้นักเรียนมีเพื่อนดี 4) การพัฒนาสื่อต้นแบบ หรือสิ่งแวดล้อมดี ส่งผลต่อการเสริมสร้างคุณลักษณะความเป็นคนดีได้อย่างดียิ่ง ดังนั้นโรงเรียนต่าง ๆ ควรนำกรอบ 4 ลักษณะข้างต้นไปประยุกต์ใช้ เป็นแนวทางในการเสริมสร้างความเป็นคนดีของนักเรียนตามบริบทของโรงเรียน
1.2 โรงเรียนควรส่งเสริมให้ผู้ปกครองและเครือข่ายชุมชนเข้ามามีส่วนร่วมในการจัดกิจกรรมต่าง ๆ อย่างต่อเนื่อง
1.3 โรงเรียนควรขยายผลการดำเนินโครงการให้ผู้มีส่วนเกี่ยวข้องมีส่วนร่วมดำเนินงานอย่างต่อเนื่อง ซึ่งจะนำไปสู่คุณลักษณะความเป็นคนดีของนักเรียนอย่างยั่งยืน
1.4 โรงเรียนควรสร้างเครือข่ายความร่วมมือในการเสริมสร้างคุณลักษณะความเป็นคนดีของนักเรียนอีกทั้งมีการประชาสัมพันธ์และเผยแพร่ผลงานต่อสาธารณชนอย่างต่อเนื่อง
2. ข้อเสนอแนะเพื่อการประเมินและวิจัยครั้งต่อไป
2.1 ควรศึกษารูปแบบการประเมินอื่นๆ ที่นอกเหนือจากรูปแบบซิปป์โมเดล (CIPP Model) เพื่อเปรียบเทียบผลการประเมิน
2.2 ควรมีการศึกษาถึงปัจจัยอื่นที่ส่งผลต่อความสำเร็จของโครงการเสริมสร้างคุณลักษณะความเป็นคนดีของนักเรียน โดยใช้กิจกรรมสร้างสรรค์ 4 ลักษณะ เพื่อพัฒนาความเป็นคนดีของนักเรียนอย่างต่อเนื่อง
2.3 ควรมีการศึกษาวิจัยประเมินโครงการอื่น ๆ ของโรงเรียนทุกโครงการ เพื่อให้การดำเนินโครงการมีประสิทธิภาพ พัฒนานักเรียนให้มีคุณภาพตามมาตรฐานการศึกษา