รายงานผลการดำเนินงานโครงการส่งเสริมประชาธิปไตยในสถานศึกษา
โรงเรียนบ้านสันป่าสัก อำเภอหางดง จังหวัดเชียงใหม่
ชื่อผู้รายงาน นายนราธิป โทบุราณ
ปีที่ศึกษา 2564
บทคัดย่อ
รายงานผลการดำเนินงานโครงการส่งเสริมประชาธิปไตยในสถานศึกษา โรงเรียนบ้านสันป่าสัก อำเภอหางดง จังหวัดเชียงใหม่ ในครั้งนี้มีวัตถุประสงค์เพื่อกระบวนการดำเนินงานโครงการส่งเสริมประชาธิปไตยในสถานศึกษา ศึกษาผลการดำเนินงานโครงการส่งเสริมประชาธิปไตยในสถานศึกษา และศึกษาความพึงพอใจของผู้มีส่วนเกี่ยวข้องที่มีต่อการดำเนินงานโครงการส่งเสริมประชาธิปไตยในสถานศึกษา กลุ่มเป้าหมายที่ใช้ในการศึกษา ได้แก่ คณะผู้บริหาร คณะครูและบุคลากรทางการศึกษา คณะกรรมการสถานศึกษาขั้นพื้นฐาน ผู้ปกครองนักเรียน นักเรียน โรงเรียนบ้านสันป่าสัก อำเภอหางดง จังหวัดเชียงใหม่ ในปีการศึกษา 2564 จำนวน 162 คน เครื่องมือที่ใช้ในการเก็บรวบรวมข้อมูล ประกอบด้วย แบบสอบถามกระบวนการดำเนินงานโครงการส่งเสริมประชาธิปไตยในสถานศึกษา แบบประเมินผลการดำเนินงานโครงการส่งเสริมประชาธิปไตยในสถานศึกษา และแบบสอบถามความพึงพอใจที่มีต่อการดำเนินงานโครงการส่งเสริมประชาธิปไตยในสถานศึกษา เก็บรวบรวมข้อมูลระหว่างการดำเนินงานโครงการ และเมื่อสิ้นสุดโครงการ วิเคราะห์ข้อมูลโดยใช้ค่าความถี่ ค่าร้อยละ ค่าเฉลี่ย ค่าส่วนเบี่ยงเบนมาตรฐาน และใช้การวิเคราะห์เนื้อหาในส่วนของข้อมูลเชิงพรรณนา
ผลการศึกษา พบว่า
ผลการดำเนินงานโครงการส่งเสริมประชาธิปไตยในสถานศึกษา โรงเรียนบ้านสันป่าสัก อำเภอหางดง จังหวัดเชียงใหม่ รายงานผลการดำเนินงานตามวัตถุประสงค์ ดังนี้
1. ผลการศึกษากระบวนการดำเนินงานโครงการส่งเสริมประชาธิปไตยในสถานศึกษา โรงเรียนบ้านสันป่าสัก อำเภอหางดง จังหวัดเชียงใหม่ พบว่า ในภาพรวมมีการปฏิบัติอยู่ในระดับมาก (u=4.50, p=0.65) โดยด้านที่มีค่าเฉลี่ยสูงสุด คือ ด้านการดำเนินงานโครงการ (Do) (u=4.52, p=0.62) รองลงมา ได้แก่ ด้านการวางแผน (Plan) (u=4.50, p=0.67) ด้านการปรับปรุงและพัฒนา (Act) (u=4.49, p=0.65) และด้านการนิเทศและติดตามผล (Check) (u=4.48, p=0.67) ตามลำดับ เมื่อพิจารณาเป็นรายด้าน พบว่า ด้านการวางแผน (Plan) ในภาพรวมมีการปฏิบัติในระดับมาก การปฏิบัติที่มีค่าเฉลี่ยสูงสุดคือ การแต่งตั้งผู้รับผิดชอบการดำเนินงานโครงการส่งเสริมประชาธิปไตยในสถานศึกษา (u=4.58, p=0.63) ด้านการดำเนินโครงการ (Do) ในภาพรวมมีการปฏิบัติในระดับมาก การปฏิบัติที่มีค่าเฉลี่ยสูงสุดคือ การดำเนินกิจกรรมพัฒนาสำนักงานสภานักเรียนโรงเรียนบ้านสันป่า (u=4.63, p=0.59) ด้านการนิเทศ ติดตามและประเมินผล (Check) ในภาพรวมมีการปฏิบัติในระดับมาก การปฏิบัติที่มีค่าเฉลี่ยสูงสุดคือ การแต่งตั้งคณะกรรมการนิเทศ ติดตามและประเมินผลการดำเนินงานโครงการส่งเสริมประชาธิปไตยในสถานศึกษา(u=4.57, p=0.62) ด้านการปรับปรุงและพัฒนา (Act) ในภาพรวมมีการปฏิบัติในระดับมาก การปฏิบัติที่มีค่าเฉลี่ยสูงสุดคือ การจัดทำปฏิทินในการประชุมเพื่อพัฒนาการดำเนินงานด้วยชุมชนแห่งการเรียนรู้ทางวิชาชีพ (PLC) (u=4.59, p=0.63) สำหรับผลการศึกษาปัญหาและอุปสรรคในกระบวนการดำเนินงานโครงการส่งเสริมประชาธิปไตยในสถานศึกษา พบว่า ด้านการวางแผน (Plan) ปัญหาและอุปสรรคที่พบมาก ได้แก่ สถานการณ์ของการแพร่ระบาดของโรคโควิค 19 ทำให้การวางแผนปฏิบัติงานเกิดความไม่แน่นอน(ร้อยละ 24.39) ด้านการดำเนินโครงการ (Do) ปัญหาและอุปสรรคที่พบมาก ได้แก่ สถานการณ์ของการแพร่ระบาดของโรคโควิค 19 ทำให้กิจกรรมบางรายการไม่สามารถดำเนินการตามแผนงาน (ร้อยละ 24.21) ด้านการนิเทศ ติดตามและประเมินผล (Check) ปัญหาและอุปสรรคที่พบมาก ได้แก่ การนิเทศติดตามขาดความต่อเนื่อง (ร้อยละ 22.11) และด้านการปรับปรุงและพัฒนา (Act) ปัญหาและอุปสรรคที่พบมาก ได้แก่ ผู้รับผิดชอบบางกิจกรรมยังขาดความตระหนัก (ร้อยละ 20.83) ขณะที่ข้อเสนอแนะ ได้แก่ การสร้างความตระหนักและเห็นความสำคัญแก่คณะครู (ร้อยละ 23.08) การสร้างความตระหนักและเห็นความสำคัญแก่นักเรียน (ร้อยละ 19.23) และการส่งเสริมให้เกิดวิธีการทางประชาธิปไตยอยู่เสมอ (ร้อยละ 17.69)
2. ผลการดำเนินงานโครงการส่งเสริมประชาธิปไตยในสถานศึกษา โรงเรียนบ้านสันป่าสัก อำเภอหางดง จังหวัดเชียงใหม่ พบว่ามีค่าเฉลี่ยในภาพรวมอยู่ในระดับมาก (u=4.47, p=0.71) โดยผลสำเร็จที่เกิดขึ้นกับนักเรียนในการดำรงตนเป็นพลเมืองวิถีประชาธิปไตย มีค่าเฉลี่ยในภาพรวมอยู่ในระดับมาก(u=4.45, p=0.72) ด้านที่มีค่าเฉลี่ยสูงสุด ได้แก่ คารวะธรรม สามัคคีธรรม และปัญญาธรรม ซึ่งด้านคารวะธรรม มีค่าเฉลี่ยอยู่ในระดับมาก (u=4.48, p=0.71) พฤติกรรมที่มีค่าเฉลี่ยสูงสุดคือ การเคารพในสถาบันชาติ ศาสนา พระมหากษัตริย์ (u=4.53, p=0.67) ด้านสามัคคีธรรม มีค่าเฉลี่ยอยู่ในระดับมาก (u=4.45, p=0.72) พฤติกรรมที่มีค่าเฉลี่ยสูงสุดคือ การร่วมมือกันทำงาน ไม่เอาเปรียบผู้อื่น(u=4.52, p=0.68) และด้านปัญญาธรรม มีค่าเฉลี่ยอยู่ในระดับมาก(u=4.43, p=0.73) พฤติกรรมที่มีค่าเฉลี่ยสูงสุดคือ การปฏิบัติตามมติของเสียงส่วนมากและรับฟังเสียงส่วนน้อย (u=4.51, p=0.69) ขณะที่ ผลสำเร็จตามเป้าหมายของโครงการส่งเสริมประชาธิปไตยในสถานศึกษา ในภาพรวมอยู่ในระดับมาก (u=4.48, p=0.68) การดำเนินการที่มีค่าเฉลี่ยสูงสุดได้แก่ การพัฒนาสำนักงานสภานักเรียนโรงเรียนบ้านสันป่าสัก ส่วนผลการดำเนินงานที่เป็นแบบอย่างที่ดี ได้แก่การพัฒนาสำนักงานสภานักเรียนโรงเรียนบ้านสันป่าสัก(u=4.61, p=0.66) การดำเนินงานของสภานักเรียนเป็นไปตามธรรมนูญของโรงเรียน(u=4.59, p=0.62) และสภานักเรียนเป็นผู้นำปฏิบัติกิจกรรมประชาธิปไตยในโรงเรียน(u=4.56, p=0.62) ขณะที่ผลการดำเนินงานที่ควรปรับปรุงพัฒนา ได้แก่ การสร้างเครือข่ายส่งเสริมประชาธิปไตยภายนอกโรงเรียน(ร้อยละ 25.93) นักเรียนเกิดการพัฒนาตนเองด้านปัญญาธรรม(ร้อยละ 23.46) และนักเรียนเกิดการพัฒนาตนเองด้านสามัคคีธรรม (ร้อยละ 19.75)
3. ผลการศึกษาความพึงพอใจของผู้มีส่วนเกี่ยวข้องในการดำเนินงานโครงการส่งเสริมประชาธิปไตยในสถานศึกษา โรงเรียนบ้านสันป่าสัก พบว่ามีค่าเฉลี่ยในภาพรวมอยู่ในระดับมาก(u=4.46, p=0.70) ซึ่งความพึงพอใจต่อกระบวนการดำเนินงานโครงการส่งเสริมประชาธิปไตยในสถานศึกษา โรงเรียนบ้านสันป่าสัก ในภาพรวมมีความพึงพอใจอยู่ในระดับมาก(u=4.44, p=0.73) โดยด้านที่มีค่าเฉลี่ยสูงสุด คือ ด้านการดำเนินงานโครงการ (Do) ด้านการวางแผน (Plan) ด้านการปรับปรุงและพัฒนา (Act) และด้านการนิเทศและติดตามผล (Check) ตามลำดับ เมื่อพิจารณาเป็นรายด้าน พบว่า ด้านการวางแผน (Plan) ในภาพรวมมีความพึงพอใจในระดับมาก(u=4.45, p=0.73) การดำเนินงานที่มีความพึงพอใจมากที่สุดคือ การแต่งตั้งผู้รับผิดชอบการดำเนินงานโครงการส่งเสริมประชาธิปไตยในสถานศึกษา (u=4.57, p=0.65) ด้านการดำเนินโครงการ (Do) ในภาพรวมมีความพึงพอใจในระดับมาก(u=4.46, p=0.72) การดำเนินงานที่มีความพึงพอใจมากที่สุดคือ การดำเนินกิจกรรมพัฒนาสำนักงานสภานักเรียนโรงเรียนบ้านสันป่าสัก(u=4.57, p=0.63) ด้านการนิเทศ ติดตามและประเมินผล (Check) ในภาพรวมมีความพึงพอใจอยู่ในระดับมาก(u=4.40, p=0.75) การดำเนินงานที่มีความพึงพอใจมากที่สุดคือ การแต่งตั้งคณะกรรมการนิเทศ ติดตามและประเมินผลการดำเนินงานโครงการส่งเสริมประชาธิปไตยในสถานศึกษา (u=4.52, p=0.69) ด้านการปรับปรุงและพัฒนา (Act) ในภาพรวมมีความพึงพอใจอยู่ในระดับมาก(u=4.44, p=0.74) การดำเนินงานที่มีความพึงพอใจมากที่สุดคือ การจัดทำปฏิทินในการประชุมเพื่อพัฒนาการดำเนินงานด้วยชุมชนแห่งการเรียนรู้ทางวิชาชีพ (PLC) (u=4.55, p=0.67) ขณะที่ความพึงพอใจต่อผลการดำเนินงานโครงการส่งเสริมประชาธิปไตยในสถานศึกษาโรงเรียนบ้านสันป่าสัก ในภาพรวมมีความพึงพอใจอยู่ในระดับมาก ผลการดำเนินงานที่มีความพึงพอใจมากที่สุดคือ การพัฒนาสำนักงานสภานักเรียนโรงเรียนบ้านสันป่าสัก การดำเนินงานของสภานักเรียนเป็นไปตามธรรมนูญของโรงเรียน และ สภานักเรียนเป็นผู้นำปฏิบัติกิจกรรมประชาธิปไตยในโรงเรียน
4. ข้อเสนอแนะ
4.1 ควรสร้างความตระหนักแก่ครูผู้สอนให้นำการจัดกิจกรรมการเรียนรู้ประชาธิปไตยสำหรับครูผู้สอน มาใช้ในราวิชาที่ตนเองรับผิดชอบ
4.2 ควรพัฒนาครูให้เข้าใจบทบาทหน้าที่ของตนเองในการดำเนินกิจกรรมเพื่อส่งเสริมประชาธิปไตยในโรงเรียน
4.3 ควรจัดระบบการนิเทศ กำกับติดตาม และประเมินผลการดำเนินงานโครงการอย่างต่อเนื่อง เพื่อให้ได้ข้อมูลในการปรับปรุงและพัฒนาการดำเนินงานโครงการ
4.4 ควรส่งเสริมให้เกิดวิถีประชาธิปไตยขึ้นในห้องเรียนเป็นลำดับแรก
4.5 ควรส่งเสริมให้ทุกกิจกรรมที่เกิดขึ้นในโรงเรียน เป็นกิจกรรมที่ส่งเสริมวิถีประชาธิปไตย
4.6 ควรมีการสร้างขวัญและกำลังใจให้แก่ ครู และนักเรียน ที่มีการประพฤติตนตามวิถีประชาธิปไตยที่สามารถเป็นแบบอย่างแก่บุคคลอื่นได้