รายงานการประเมินโครงการป้องกันและแก้ไขพฤติกรรมที่ไม่พึงประสงค์ ข
รายงานการประเมินโครงการป้องกันและแก้ไขพฤติกรรมที่ไม่พึงประสงค์ของนักเรียนโดยใช้ WISDOM MODEL โรงเรียนวังวิเศษ ปีการศึกษา 2564 ในครั้งนี้ มีวัตถุประสงค์เพื่อประเมิน ด้านสภาพแวดล้อม ด้านปัจจัยนำเข้า ด้านกระบวนการ และด้านผลผลิตของโครงการได้แก่ คุณภาพในการป้องกันและแก้ไขพฤติกรรมที่ไม่พึงประสงค์ของนักเรียนโดยใช้ WISDOM MODEL โรงเรียนวังวิเศษ ปีการศึกษา 2564 ข้อมูลตามสภาพจริงเกี่ยวกับพฤติกรรมที่ไม่พึงประสงค์ของนักเรียน คุณลักษณะอันพึงประสงค์ของนักเรียนตามหลักสูตรสถานศึกษาและความพึงพอใจของนักเรียน ครู ผู้ปกครอง และคณะกรรมการสถานศึกษาขั้นพื้นฐานที่มีต่อการดำเนินโครงการ
กลุ่มตัวอย่างที่ใช้ในการประเมิน ประกอบด้วย กลุ่มตัวอย่างนักเรียนที่กำลังศึกษาอยู่ใน ชั้นมัธยมศึกษาปีที่ 1-6 โรงเรียนวังวิเศษ ปีการศึกษา 2564 จำนวน 285 คน ครูจำนวน 52 คน คณะกรรมการสถานศึกษาขั้นพื้นฐาน จำนวน 13 คน และผู้ปกครอง จำนวน 285 คน เครื่องมือที่ใช้ในการเก็บรวบรวมข้อมูล มี 2 ลักษณะ รวมทั้งสิ้น 7 ฉบับ ประกอบด้วย 1) แบบสอบถามที่มีลักษณะเป็นมาตราส่วนประมาณค่า (Rating Scale) 5 ระดับ และมีข้อคำถามปลายเปิด จำนวน 5 ฉบับ ทุกฉบับผ่านการตรวจสอบคุณภาพของเครื่องมือ โดยมีค่าความเชื่อมั่น ระหว่าง .937 – .983 2) แบบบันทึกข้อมูลตามสภาพความเป็นจริง จำนวน 2 ฉบับ ได้แก่ แบบบันทึกพฤติกรรม ที่ไม่พึงประสงค์ของนักเรียนและแบบบันทึกผลการประเมินมาตรฐานด้านผู้เรียน ผู้เรียนมีคุณธรรม จริยธรรม และค่านิยมที่พึงประสงค์ มาตรฐานที่ 2 สถิติที่ใช้ในการวิเคราะห์ข้อมูล ได้แก่ ค่าร้อยละ ค่าเฉลี่ย และค่าส่วนเบี่ยงเบนมาตรฐาน โดยใช้โปรแกรม สำเร็จรูปในการวิเคราะห์ข้อมูล
ผลการประเมินพบว่า
1. ผลการประเมินด้านสภาพแวดล้อม (Context) ของโครงการป้องกันและแก้ไขพฤติกรรม ที่ไม่พึงประสงค์ของนักเรียนโดยใช้ WISDOM MODEL โรงเรียนวังวิเศษ ปีการศึกษา 2564 ตามความคิดเห็นของคณะกรรมการสถานศึกษาขั้นพื้นฐาน และครูโดยรวมทั้ง 2 กลุ่มผู้ประเมินมีความเหมาะสมอยู่ในระดับมากที่สุด ได้คะแนน 15 ผ่านเกณฑ์การประเมินทั้งโดยภาพรวมและรายตัวชี้วัด และเมื่อพิจารณาแต่ละกลุ่มพบว่า กลุ่มครูมีความเหมาะสมอยู่ในระดับมากที่สุด ( = 4.72 , S.D. = .43) มีค่าเฉลี่ยสูงกว่าค่าเฉลี่ยของคณะกรรมการสถานศึกษาขั้นพื้นฐาน ( = 4.63 , S.D. = .44) ผ่านเกณฑ์การประเมิน ทุกประเด็นตัวชี้วัดที่ประเมิน
2. ผลการประเมินด้านปัจจัยนำเข้า (Input) ของโครงการป้องกันและแก้ไขพฤติกรรม ที่ไม่พึงประสงค์ของนักเรียน โดยใช้ WISDOM MODEL โรงเรียนวังวิเศษ ปีการศึกษา 2564 ตามความคิดเห็นของครู โดยรวมมีความเหมาะสมอยู่ในระดับมากที่สุด ( = 4.60 , S.D. = .47) ได้คะแนน 15 ผ่านเกณฑ์การประเมิน ทุกประเด็นตัวชี้วัดที่ประเมิน
3. ผลการประเมินด้านกระบวนการ (Process) ของโครงการป้องกันและแก้ไขพฤติกรรม ที่ไม่พึงประสงค์ของนักเรียนโดยใช้ WISDOM MODEL โรงเรียนวังวิเศษ ปีการศึกษา 2564 ตามความคิดเห็นของนักเรียน ครู และผู้ปกครอง พบว่า โดยภาพรวมทุกกลุ่มที่ประเมินมีความเหมาะสมอยู่ในระดับมากและมากที่สุด เมื่อพิจารณาแต่ละกลุ่มที่ประเมินพบว่า กลุ่มครูมีค่าเฉลี่ยสูงสุด อยู่ในระดับมากที่สุด ( = 4.64 , S.D. = .55) รองลงมาคือกลุ่มผู้ปกครองอยู่ในระดับมากที่สุด ( = 4.46 , S.D. = .71) ส่วนกลุ่มนักเรียนมีค่าเฉลี่ยต่ำสุด อยู่ในระดับมาก ( = 4.45 , S.D. = .60) ได้คะแนนรวมเฉลี่ย 15 ผ่านเกณฑ์การประเมินทุกประเด็นตัวชี้วัดที่ประเมิน
4. ผลการประเมินด้านผลผลิต(Product)ของโครงการจำแนกเป็น
4.1 คุณภาพในการป้องกันและแก้ไขพฤติกรรมที่ไม่พึงประสงค์ของนักเรียนโดยใช้ WISDOM MODEL โรงเรียนวังวิเศษ ปีการศึกษา 2564 โดยรวมทุกกลุ่มที่ประเมินมีการปฏิบัติอยู่ในระดับมากและมากที่สุด ได้คะแนนรวมเฉลี่ย 15 ผ่านเกณฑ์การประเมิน และเมื่อพิจารณาแต่ละกลุ่มพบว่า กลุ่มครูมีค่าเฉลี่ยสูงสุด อยู่ในระดับมากที่สุด ( = 4.64 , S.D. = .57) รองลงมา คือ กลุ่มคณะกรรมการสถานศึกษาขั้นพื้นฐานอยู่ในระดับมากที่สุด ( = 4.54 , S.D. = .52) ส่วนกลุ่มนักเรียนมีค่าเฉลี่ยต่ำสุด อยู่ในระดับมาก ( = 4.45 , S.D. = .66)
4.2 ข้อมูลตามสภาพจริงเกี่ยวกับพฤติกรรมที่ไม่พึงประสงค์ของนักเรียน โรงเรียนวังวิเศษ ปีการศึกษา 2564 แยกตามประเภทความผิด โดยภาพรวมพบ นักเรียนมีพฤติกรรมที่ไม่พึงประสงค์ 72 คน คิดเป็น ร้อยละ 6.81 และเมื่อพิจารณาพฤติกรรมที่ไม่พึงประสงค์ที่ไม่รุนแรง รายการมาโรงเรียนสาย มีค่าสูงสุด ร้อยละ 1.98 รองลงมาคือ รายการ ขาดเรียน มีค่าร้อยละ 1.70 และรายการที่มีค่าร้อยละต่ำสุด คือรายการไว้ผมผิดระเบียบ มีค่าร้อยละ 0.19 ส่วนพฤติกรรม ที่ไม่พึงประสงค์ที่รุนแรง รายการฝ่าฝืนระเบียบอื่นๆมีค่าสูงสุดร้อยละ 1.89 รองลงมาคือ กระด้างกระเดื่องต่อครู มีค่าร้อยละ 0.38 ส่วนรายการพกพาอาวุธและทะเลาะวิวาท มีค่าต่ำสุด ร้อยละ 0.19 และไม่ปรากฏพฤติกรรมเล่นการพนัน ลักขโมย ใช้สารเสพติด ทำลายทรัพย์สิน ชู้สาว และสูบบุหรี่ ที่ปรากฏในปีการศึกษา 2564
4.3 คุณลักษณะอันพึงประสงค์ของนักเรียนตามหลักสูตรสถานศึกษา โรงเรียน วังวิเศษ ปีการศึกษา 2564 โดยภาพรวมคุณลักษณะอันพึงประสงค์ของนักเรียนทั้ง 8 ประการ อยู่ในระดับดีขึ้นไป ร้อยละ 94.22 และเมื่อพิจารณาเป็นรายคุณลักษณะอันพึงประสงค์ พบว่า คุณลักษณะอันพึงประสงค์ มีจิตสาธารณะมีค่าเฉลี่ยร้อยละ สูงสุด ร้อยละ 97.26 รองลงมาคุณลักษณะอันพึงประสงค์ รักชาติ ศาสน์กษัตริย์ ร้อยละ 95.46 ส่วนคุณลักษณะอันพึงประสงค์ ใฝ่เรียนรู้ มีค่าเฉลี่ยร้อยละต่ำสุด ร้อยละ 91.40
4.4 ความพึงพอใจของนักเรียน ครู ผู้ปกครอง และคณะกรรมการสถานศึกษา ขั้นพื้นฐาน ต่อการดำเนินโครงการป้องกันและแก้ไขพฤติกรรมที่ไม่พึงประสงค์ของนักเรียน โดยใช้ WISDOM MODEL โรงเรียนวังวิเศษ ปีการศึกษา 2564 โดยรวมพบว่าทุกกลุ่มที่ประเมินมีความ พึงพอใจอยู่ในระดับมากที่สุดและมาก ได้คะแนนรวมเฉลี่ย 15 ผ่านเกณฑ์การประเมิน เมื่อพิจารณาตามกลุ่มผู้ประเมินพบว่ากลุ่มครู มีค่าเฉลี่ยสูงสุด อยู่ในระดับมากที่สุด ( = 4.67 , S.D. = .48) รองลงมาคือ กลุ่มนักเรียน อยู่ในระดับมากที่สุด ( = 4.51 , S.D. = .45) ส่วนกลุ่มคณะกรรมการสถานศึกษาขั้นพื้นฐาน มีค่าเฉลี่ยต่ำสุด อยู่ในระดับมาก ( = 4.32 , S.D. = .69) ผ่านเกณฑ์การประเมินทุกประเด็นตัวชี้วัดที่ประเมิน
ข้อเสนอแนะ
1. ข้อเสนอแนะเพื่อนำผลการประเมินไปใช้
1.1 โรงเรียนควรนำผลการประเมินโครงการมาวิเคราะห์ หาจุดเด่น จุดที่ควรพัฒนา เพื่อกำหนดรูปแบบและแนวทางในการป้องกันและแก้ไขปัญหาพฤติกรรมที่ไม่พึงประสงค์ของนักเรียน เพื่อยกระดับคุณภาพการศึกษาในโรงเรียนตามความเหมาะสม
1.2 สถานศึกษาอื่น ๆ ควรนำรูปแบบ วิธีการและกิจกรรมต่างๆ ตามโครงการไปประยุกต์ใช้ในการป้องกันและแก้ไขปัญหาพฤติกรรมที่ไม่พึงประสงค์ของนักเรียน เพื่อยกระดับคุณภาพการศึกษาให้สอดคล้องกับบริบทสภาพแวดล้อมของโรงเรียน
1.3 ผู้บริหาร ครู และคณะกรรมการสถานศึกษาขั้นพื้นฐานมีความสำคัญยิ่งต่อความสำเร็จของโครงการและควรยกย่องเชิดชูเกียรติ ประชาสัมพันธ์เผยแพร่ชื่อเสียงผลงานของบุคคล กลุ่มบุคคล หน่วยงานที่ให้การช่วยเหลือสนับสนุนโครงการด้วยรูปแบบและวิธีการที่เหมาะสม
1.4 ควรนำผลการประเมินโครงการเสนอต่อหน่วยงานที่เกี่ยวข้องกับการจัดการศึกษาหรือหน่วยงานอื่นๆ และเผยแพร่อย่างกว้างขวาง
2. ข้อเสนอแนะเพื่อการประเมินและวิจัยครั้งต่อไป
2.1 ควรศึกษารูปแบบหรือแนวทางในการประเมินโครงการป้องกันและแก้ไขปัญหาพฤติกรรมที่ไม่พึงประสงค์ของนักเรียน ที่นอกเหนือจากรูปแบบซิปป์โมเดล (CIPP Model) เพื่อเปรียบเทียบผลการประเมิน
2.2 ควรศึกษาปัจจัยที่มีผลกระทบต่อการดำเนินโครงการป้องกันและแก้ไขปัญหาพฤติกรรมที่ไม่พึงประสงค์ของนักเรียน ตามบริบทหรือสภาพแวดล้อมของโรงเรียนที่แตกต่างกัน เพื่อใช้เป็นข้อมูลในการวางแผนพัฒนาการดำเนินงานตามโครงการต่อไป
2.3 ควรมีการประเมินโครงการป้องกันและแก้ไขปัญหาพฤติกรรมที่ไม่พึงประสงค์ของนักเรียน ในเชิงคุณภาพเพื่อให้ได้ข้อมูลเชิงลึกอันจะเป็นประโยชน์ต่อการพัฒนาคุณภาพการศึกษาต่อไป
กลุ่มตัวอย่างที่ใช้ในการประเมิน ประกอบด้วย กลุ่มตัวอย่างนักเรียนที่กำลังศึกษาอยู่ใน ชั้นมัธยมศึกษาปีที่ 1-6 โรงเรียนวังวิเศษ ปีการศึกษา 2564 จำนวน 285 คน ครูจำนวน 52 คน คณะกรรมการสถานศึกษาขั้นพื้นฐาน จำนวน 13 คน และผู้ปกครอง จำนวน 285 คน เครื่องมือที่ใช้ในการเก็บรวบรวมข้อมูล มี 2 ลักษณะ รวมทั้งสิ้น 7 ฉบับ ประกอบด้วย 1) แบบสอบถามที่มีลักษณะเป็นมาตราส่วนประมาณค่า (Rating Scale) 5 ระดับ และมีข้อคำถามปลายเปิด จำนวน 5 ฉบับ ทุกฉบับผ่านการตรวจสอบคุณภาพของเครื่องมือ โดยมีค่าความเชื่อมั่น ระหว่าง .937 – .983 2) แบบบันทึกข้อมูลตามสภาพความเป็นจริง จำนวน 2 ฉบับ ได้แก่ แบบบันทึกพฤติกรรม ที่ไม่พึงประสงค์ของนักเรียนและแบบบันทึกผลการประเมินมาตรฐานด้านผู้เรียน ผู้เรียนมีคุณธรรม จริยธรรม และค่านิยมที่พึงประสงค์ มาตรฐานที่ 2 สถิติที่ใช้ในการวิเคราะห์ข้อมูล ได้แก่ ค่าร้อยละ ค่าเฉลี่ย และค่าส่วนเบี่ยงเบนมาตรฐาน โดยใช้โปรแกรม สำเร็จรูปในการวิเคราะห์ข้อมูล
ผลการประเมินพบว่า
1. ผลการประเมินด้านสภาพแวดล้อม (Context) ของโครงการป้องกันและแก้ไขพฤติกรรม ที่ไม่พึงประสงค์ของนักเรียนโดยใช้ WISDOM MODEL โรงเรียนวังวิเศษ ปีการศึกษา 2564 ตามความคิดเห็นของคณะกรรมการสถานศึกษาขั้นพื้นฐาน และครูโดยรวมทั้ง 2 กลุ่มผู้ประเมินมีความเหมาะสมอยู่ในระดับมากที่สุด ได้คะแนน 15 ผ่านเกณฑ์การประเมินทั้งโดยภาพรวมและรายตัวชี้วัด และเมื่อพิจารณาแต่ละกลุ่มพบว่า กลุ่มครูมีความเหมาะสมอยู่ในระดับมากที่สุด ( = 4.72 , S.D. = .43) มีค่าเฉลี่ยสูงกว่าค่าเฉลี่ยของคณะกรรมการสถานศึกษาขั้นพื้นฐาน ( = 4.63 , S.D. = .44) ผ่านเกณฑ์การประเมิน ทุกประเด็นตัวชี้วัดที่ประเมิน
2. ผลการประเมินด้านปัจจัยนำเข้า (Input) ของโครงการป้องกันและแก้ไขพฤติกรรม ที่ไม่พึงประสงค์ของนักเรียน โดยใช้ WISDOM MODEL โรงเรียนวังวิเศษ ปีการศึกษา 2564 ตามความคิดเห็นของครู โดยรวมมีความเหมาะสมอยู่ในระดับมากที่สุด ( = 4.60 , S.D. = .47) ได้คะแนน 15 ผ่านเกณฑ์การประเมิน ทุกประเด็นตัวชี้วัดที่ประเมิน
3. ผลการประเมินด้านกระบวนการ (Process) ของโครงการป้องกันและแก้ไขพฤติกรรม ที่ไม่พึงประสงค์ของนักเรียนโดยใช้ WISDOM MODEL โรงเรียนวังวิเศษ ปีการศึกษา 2564 ตามความคิดเห็นของนักเรียน ครู และผู้ปกครอง พบว่า โดยภาพรวมทุกกลุ่มที่ประเมินมีความเหมาะสมอยู่ในระดับมากและมากที่สุด เมื่อพิจารณาแต่ละกลุ่มที่ประเมินพบว่า กลุ่มครูมีค่าเฉลี่ยสูงสุด อยู่ในระดับมากที่สุด ( = 4.64 , S.D. = .55) รองลงมาคือกลุ่มผู้ปกครองอยู่ในระดับมากที่สุด ( = 4.46 , S.D. = .71) ส่วนกลุ่มนักเรียนมีค่าเฉลี่ยต่ำสุด อยู่ในระดับมาก ( = 4.45 , S.D. = .60) ได้คะแนนรวมเฉลี่ย 15 ผ่านเกณฑ์การประเมินทุกประเด็นตัวชี้วัดที่ประเมิน
4. ผลการประเมินด้านผลผลิต(Product)ของโครงการจำแนกเป็น
4.1 คุณภาพในการป้องกันและแก้ไขพฤติกรรมที่ไม่พึงประสงค์ของนักเรียนโดยใช้ WISDOM MODEL โรงเรียนวังวิเศษ ปีการศึกษา 2564 โดยรวมทุกกลุ่มที่ประเมินมีการปฏิบัติอยู่ในระดับมากและมากที่สุด ได้คะแนนรวมเฉลี่ย 15 ผ่านเกณฑ์การประเมิน และเมื่อพิจารณาแต่ละกลุ่มพบว่า กลุ่มครูมีค่าเฉลี่ยสูงสุด อยู่ในระดับมากที่สุด ( = 4.64 , S.D. = .57) รองลงมา คือ กลุ่มคณะกรรมการสถานศึกษาขั้นพื้นฐานอยู่ในระดับมากที่สุด ( = 4.54 , S.D. = .52) ส่วนกลุ่มนักเรียนมีค่าเฉลี่ยต่ำสุด อยู่ในระดับมาก ( = 4.45 , S.D. = .66)
4.2 ข้อมูลตามสภาพจริงเกี่ยวกับพฤติกรรมที่ไม่พึงประสงค์ของนักเรียน โรงเรียนวังวิเศษ ปีการศึกษา 2564 แยกตามประเภทความผิด โดยภาพรวมพบ นักเรียนมีพฤติกรรมที่ไม่พึงประสงค์ 72 คน คิดเป็น ร้อยละ 6.81 และเมื่อพิจารณาพฤติกรรมที่ไม่พึงประสงค์ที่ไม่รุนแรง รายการมาโรงเรียนสาย มีค่าสูงสุด ร้อยละ 1.98 รองลงมาคือ รายการ ขาดเรียน มีค่าร้อยละ 1.70 และรายการที่มีค่าร้อยละต่ำสุด คือรายการไว้ผมผิดระเบียบ มีค่าร้อยละ 0.19 ส่วนพฤติกรรม ที่ไม่พึงประสงค์ที่รุนแรง รายการฝ่าฝืนระเบียบอื่นๆมีค่าสูงสุดร้อยละ 1.89 รองลงมาคือ กระด้างกระเดื่องต่อครู มีค่าร้อยละ 0.38 ส่วนรายการพกพาอาวุธและทะเลาะวิวาท มีค่าต่ำสุด ร้อยละ 0.19 และไม่ปรากฏพฤติกรรมเล่นการพนัน ลักขโมย ใช้สารเสพติด ทำลายทรัพย์สิน ชู้สาว และสูบบุหรี่ ที่ปรากฏในปีการศึกษา 2564
4.3 คุณลักษณะอันพึงประสงค์ของนักเรียนตามหลักสูตรสถานศึกษา โรงเรียน วังวิเศษ ปีการศึกษา 2564 โดยภาพรวมคุณลักษณะอันพึงประสงค์ของนักเรียนทั้ง 8 ประการ อยู่ในระดับดีขึ้นไป ร้อยละ 94.22 และเมื่อพิจารณาเป็นรายคุณลักษณะอันพึงประสงค์ พบว่า คุณลักษณะอันพึงประสงค์ มีจิตสาธารณะมีค่าเฉลี่ยร้อยละ สูงสุด ร้อยละ 97.26 รองลงมาคุณลักษณะอันพึงประสงค์ รักชาติ ศาสน์กษัตริย์ ร้อยละ 95.46 ส่วนคุณลักษณะอันพึงประสงค์ ใฝ่เรียนรู้ มีค่าเฉลี่ยร้อยละต่ำสุด ร้อยละ 91.40
4.4 ความพึงพอใจของนักเรียน ครู ผู้ปกครอง และคณะกรรมการสถานศึกษา ขั้นพื้นฐาน ต่อการดำเนินโครงการป้องกันและแก้ไขพฤติกรรมที่ไม่พึงประสงค์ของนักเรียน โดยใช้ WISDOM MODEL โรงเรียนวังวิเศษ ปีการศึกษา 2564 โดยรวมพบว่าทุกกลุ่มที่ประเมินมีความ พึงพอใจอยู่ในระดับมากที่สุดและมาก ได้คะแนนรวมเฉลี่ย 15 ผ่านเกณฑ์การประเมิน เมื่อพิจารณาตามกลุ่มผู้ประเมินพบว่ากลุ่มครู มีค่าเฉลี่ยสูงสุด อยู่ในระดับมากที่สุด ( = 4.67 , S.D. = .48) รองลงมาคือ กลุ่มนักเรียน อยู่ในระดับมากที่สุด ( = 4.51 , S.D. = .45) ส่วนกลุ่มคณะกรรมการสถานศึกษาขั้นพื้นฐาน มีค่าเฉลี่ยต่ำสุด อยู่ในระดับมาก ( = 4.32 , S.D. = .69) ผ่านเกณฑ์การประเมินทุกประเด็นตัวชี้วัดที่ประเมิน
ข้อเสนอแนะ
1. ข้อเสนอแนะเพื่อนำผลการประเมินไปใช้
1.1 โรงเรียนควรนำผลการประเมินโครงการมาวิเคราะห์ หาจุดเด่น จุดที่ควรพัฒนา เพื่อกำหนดรูปแบบและแนวทางในการป้องกันและแก้ไขปัญหาพฤติกรรมที่ไม่พึงประสงค์ของนักเรียน เพื่อยกระดับคุณภาพการศึกษาในโรงเรียนตามความเหมาะสม
1.2 สถานศึกษาอื่น ๆ ควรนำรูปแบบ วิธีการและกิจกรรมต่างๆ ตามโครงการไปประยุกต์ใช้ในการป้องกันและแก้ไขปัญหาพฤติกรรมที่ไม่พึงประสงค์ของนักเรียน เพื่อยกระดับคุณภาพการศึกษาให้สอดคล้องกับบริบทสภาพแวดล้อมของโรงเรียน
1.3 ผู้บริหาร ครู และคณะกรรมการสถานศึกษาขั้นพื้นฐานมีความสำคัญยิ่งต่อความสำเร็จของโครงการและควรยกย่องเชิดชูเกียรติ ประชาสัมพันธ์เผยแพร่ชื่อเสียงผลงานของบุคคล กลุ่มบุคคล หน่วยงานที่ให้การช่วยเหลือสนับสนุนโครงการด้วยรูปแบบและวิธีการที่เหมาะสม
1.4 ควรนำผลการประเมินโครงการเสนอต่อหน่วยงานที่เกี่ยวข้องกับการจัดการศึกษาหรือหน่วยงานอื่นๆ และเผยแพร่อย่างกว้างขวาง
2. ข้อเสนอแนะเพื่อการประเมินและวิจัยครั้งต่อไป
2.1 ควรศึกษารูปแบบหรือแนวทางในการประเมินโครงการป้องกันและแก้ไขปัญหาพฤติกรรมที่ไม่พึงประสงค์ของนักเรียน ที่นอกเหนือจากรูปแบบซิปป์โมเดล (CIPP Model) เพื่อเปรียบเทียบผลการประเมิน
2.2 ควรศึกษาปัจจัยที่มีผลกระทบต่อการดำเนินโครงการป้องกันและแก้ไขปัญหาพฤติกรรมที่ไม่พึงประสงค์ของนักเรียน ตามบริบทหรือสภาพแวดล้อมของโรงเรียนที่แตกต่างกัน เพื่อใช้เป็นข้อมูลในการวางแผนพัฒนาการดำเนินงานตามโครงการต่อไป
2.3 ควรมีการประเมินโครงการป้องกันและแก้ไขปัญหาพฤติกรรมที่ไม่พึงประสงค์ของนักเรียน ในเชิงคุณภาพเพื่อให้ได้ข้อมูลเชิงลึกอันจะเป็นประโยชน์ต่อการพัฒนาคุณภาพการศึกษาต่อไป