KRUWANDEE

การพัฒนารูปแบบการจัดการเรียนรู้ชีววิทยาเพื่อส่งเสริมการคิดอย่างมีวิจารณญาณ สำหรับ นักเรียนชั้นมัธยมศึกษาปีที่ 5 โรงเรียนเมืองเตาวิทยาคม ครั้งนี้ มีวัตถุประสงค์เพื่อ 1) ศึกษา องค์ประกอบของความสามารถด้านการคิดอย่างมีวิจารณญาณ 2) ศึกษาสภาพทั่วไป สภาพปัญหา และความต้องการในการพัฒนารูปแบบการจัดการเรียนรู้ 3) สร้างรูปแบบการจัดการเรียนรู้ ที่มีคุณภาพ 4) ศึกษาผลการทดลองใช้รูปแบบการจัดการเรียนรู้ 5) ศึกษาผลการประเมินการใช้ รูปแบบการจัดการเรียนรู้ โดย ระยะที่ 1 ศึกษาองค์ประกอบของความสามารถด้านการคิดอย่างมี วิจารณญาณ แหล่งข้อมูลได้แก่ เอกสารที่เกี่ยวข้องกับหลักสูตรแกนกลางการศึกษาขั้นพื้นฐาน เอกสาร หนังสือและงานวิจัยที่เกี่ยวข้อง ระยะที่ 2 ศึกษาสภาพทั่วไป สภาพปัญหา และความต้องการ ในการพัฒนารูปแบบการจัดการเรียนรู้รายวิชาชีววิทยา ส่งเสริมการคิดอย่างมีวิจารณญาณ สำหรับ นักเรียนชั้นมัธยมศึกษาปีที่ 5 เก็บข้อมูลจากครูผู้สอน จำนวน 6 คน ได้มาจากการเลือกแบบเจาะจง (Purposive Sampling) และนักเรียนชั้นมัธยมศึกษาปีที่ 5 จำนวน 38 คน ได้มาโดยการเลือกแบบ เจาะจง (Purposive Sampling) และตรวจสอบข้อมูลโดยการสนทนากลุ่ม (Focus Group) จาก ครูผู้สอนชีววิทยาที่มีความเชี่ยวชาญและมีประสบการณ์ในการสอน จำนวน 5 คน ระยะที่ 3 สร้าง รูปแบบการจัดการเรียนรู้ชีววิทยาเพื่อส่งเสริมการคิดอย่างมีวิจารณญาณ สำหรับนักเรียนชั้น มัธยมศึกษาปีที่ 5 ที่มีคุณภาพโดยผู้เชี่ยวชาญ จำนวน 5 ท่านและการทดลองใช้ (try out) กับนักเรียน ชั้นมัธยมศึกษาปีที่ 5 จำนวน 1 ห้อง จำนวน 19 คน ระยะที่ 4 ศึกษาผลการใช้รูปแบบการจัดการ เรียนรู้ชีวิทยาเพื่อส่งเสริมการคิดอย่างมีวิจารณญาณ สำหรับนักเรียนชั้นมัธยมศึกษาปีที่ 5 ตัวอย่าง ได้แก่ นักเรียนชั้นมัธยมศึกษาปีที่ 5 ซึ่งได้มาโดยการสุ่มแบบกลุ่ม (Cluster Random Sampling) โดยการจับสลากจำนวน 1 ห้อง จำนวน 19 คน ระยะที่ 5 การศึกษาผลการประเมินการใช้รูปแบบ การจัดการเรียนรู้ชีววิทยาเพื่อส่งเสริมการคิดอย่างมีวิจารณญาณ สำหรับนักเรียนชั้นมัธยมศึกษา ปีที่ 5 ตรวจสอบข้อมูลโดยการสนทนากลุ่ม (Focus Group) จากครูผู้สอนชีววิทยาที่มีความเชี่ยวชาญ และมีประสบการณ์ในการสอน จำนวน 5 คน เครื่องมือที่ใช้ในการเก็บรวบรวมข้อมูล ได้แก่ แผนการ จัดการเรียนรู้ จำนวน 10 แผน แบบทดสอบการคิดอย่างมีวิจารณญาณ 20 ข้อ มีค่าความยากตั้งแต่ 0.48 - 0.78 และมีค่าอำนาจจำแนกระหว่าง 0.42 - 0.63 และความเชื่อมั่นทั้งฉบับ มีค่า 0.93
การวิเคราะห์ข้อมูลใช้ค่าเฉลี่ย ส่วนเบี่ยงเบนมาตรฐาน และร้อยละ การทดสอบสมมติฐาน ได้แก่ การ ทดสอบที (t-test) (Dependent Samples t - test) และ (One Samples) ผลการวิจัย พบว่า 1. องค์ประกอบของความสามารถด้านการคิดอย่างมีวิจารณญาณ คือ การอนุมาน การยอมรับข้อตกลงเบื้องต้น การตีความ การนิรนัย การประเมินข้อโต้แย้ง 2. สภาพทั่วไป และความต้องการในการจัดการเรียนรู้วิชาชีววิทยาส่งเสริมการคิดอย่าง มีวิจารณญาณ คือ ครูส่วนใหญ่มีความพยายามจัดการเรียนรู้รายวิชาชีววิทยา เพื่อส่งเสริมการคิด อย่าง มีวิจารณญาณให้กับนักเรียน แต่นักเรียนยังมีพฤติกรรมที่ไม่ส่งเสริมการคิดอย่างมีวิจารณญาณ 3. รูปแบบการจัดการเรียนรู้ชีววิทยาเพื่อส่งเสริมการคิดอย่างมีวิจารณญาณ สำหรับ นักเรียน ชั้นมัธยมศึกษาปีที่ 5 องค์ประกอบด้วย 1) หลักการ แนวคิด และทฤษฎีพื้นฐาน โดยประยุกต์ใช้แนวคิด ทฤษฎีพัฒนาการทางเชาวน์ปัญญา ทฤษฎีวัฒนธรรมเชิงสังคมทฤษฎี สติปัญญาตามแนวคิดด้านกระบวนการประมวลข้อมูลทฤษฎีการคิดวิจารณญาณ 2) วัตถุประสงค์ รูปแบบการจัดการเรียนรู้ 3) การจัดกิจกรรมการเรียนรู้ ประกอบด้วย ขั้นที่ 1 กระตุ้นความสนใจ ขั้นที่ 2 เผชิญปัญหา ขั้นที่ 3 วิเคราะห์ข้อมูล ขั้นที่ 4 จัดระเบียบความรู้ ขั้นที่ 5 สรุป ขั้นที่ 6 การ ประเมิน 4) ระบบสังคม ได้แก่ บทบาทครู และนักเรียน 5) หลักการ ผลการประเมินโดยรวม อยู่ในระดับมากที่สุด 4. ผลการใช้รูปแบบการจัดการเรียนรู้ เพื่อส่งเสริมการคิดอย่างมีวิจารณญาณสำหรับ นักเรียนชั้นมัธยมศึกษาปีที่ 5 พบว่า นักเรียนที่เรียนด้วยรูปแบบการจัดการเรียนรู้ เพื่อส่งเสริมการคิด อย่างมีวิจารณญาณสำหรับนักเรียนชั้นมัธยมศึกษาปีที่ 5 มีคะแนนเฉลี่ยการคิดอย่างมีวิจารณญาณ หลังเรียนสูงกว่าก่อนเรียนและสูงกว่าเกณฑ์ร้อยละ 75 อย่างมีนัยสำคัญที่ระดับ .05 5. ผลการประเมินการรูปแบบการจัดการเรียนรู้ชีววิทยาเพื่อส่งเสริมการคิดอย่างมี วิจารณญาณ สำหรับนักเรียนชั้นมัธยมศึกษาปีที่ 5 พบว่า การประเมินรูปแบบการจัดการเรียนรู้ ชีววิทยาเพื่อส่งเสริมการคิดอย่างมีวิจารณญาณ สำหรับนักเรียนชั้นมัธยมศึกษาปีที่ 5 เฉลี่ยแล้ว มีระดับการประเมินอยู่ในระดับ มากที่สุด