รูปแบบการพัฒนากลยุทธ์เพื่อส่งเสริมระบบดูแลช่วยเหลือนักเรียน
ผู้ศึกษาค้นคว้า นายพรศักดิ์ อุ่นใจ
ตำแหน่ง ผู้อำนวยการ โรงเรียนโนนค้อวิทยาคม อำเภอโนนคูณ จังหวัดศรีสะเกษ
ปีที่ค้นคว้า 2562
บทคัดย่อ
การวิจัยครั้งนี้มีความมุ่งหมาย 1) ศึกษาสภาพการดำเนินการระบบดูแลช่วยเหลือนักเรียนโรงเรียนโนนค้อวิทยาคม 2) ศึกษาองค์ประกอบกลยุทธ์เพื่อส่งเสริมระบบดูแลช่วยเหลือนักเรียน 3) สร้างรูปแบบการพัฒนากลยุทธ์เพื่อส่งเสริมระบบดูแลช่วยเหลือนักเรียน 4) ประเมินรูปแบบการพัฒนากลยุทธ์เพื่อส่งเสริมระบบดูแลช่วยเหลือนักเรียนโรงเรียนโนนค้อวิทยาคม อำเภอโนนคูณ จังหวัดศรีสะเกษ โดยมีกลุ่มผู้ร่วมศึกษาค้นคว้า จำนวน 3 คน คือ รองผู้อำนวยการโรงเรียน หัวหน้างานระบบดูแลช่วยเหลือนักเรียน หัวหน้างานแนะแนว กลุ่มผู้ให้ข้อมูลเพิ่มเติม คือ นักเรียนกลุ่มเสี่ยงและกลุ่มมีปัญหาที่มีพฤติกรรมไม่พึงประสงค์ จำนวน 58 คน ผู้ปกครองนักเรียนกลุ่มเสี่ยงและกลุ่มมีปัญหา จำนวน 58 คน หัวหน้างานกิจการนักเรียน จำนวน 1 คน นักเรียนตัวแทนห้องเรียน จำนวน 18 คน และคณะกรรมการนักเรียน จำนวน 18 คน โดยมีกลุ่มเป้าหมายเป็นครูที่ปรึกษาชั้นมัธยมศึกษาปีที่ 1-6 จำนวน 11 คน ดำเนินการโดยใช้กลยุทธ์ 3 กลยุทธ์ ได้แก่ การประชุมเชิงปฏิบัติการ กิจกรรมการพัฒนา และการกำกับติดตามผล ใช้หลักการวิจัยปฏิบัติการ ดำเนินงาน 4 ขั้นตอน คือ การวางแผน การปฏิบัติ การสังเกต และการสะท้อนผล เครื่องมือที่ใช้ ได้แก่ แบบทดสอบ แบบสังเกต แบบสอบถาม และแบบสัมภาษณ์ การจัดกระทำและตรวจสอบข้อมูลแบบสามเส้า การวิเคราะห์ข้อมูลใช้วิธีการวิเคราะห์เชิงสถิติและเชิงเนื้อหาแล้วนำเสนอผลการวิเคราะห์ข้อมูลด้วยสถิติและการพรรณนาวิเคราะห์
ผลการศึกษาค้นคว้าพบว่า รูปแบบการพัฒนากลยุทธ์เพื่อส่งเสริมระบบดูแลช่วยเหลือนักเรียนในวงรอบที่ 1 การประชุมเชิงปฏิบัติการ และกิจกรรมพัฒนา ได้แก่ กิจกรรมสื่อสารกับผู้ปกครอง และกิจกรรมนักเรียนเพื่อนที่ปรึกษา กลุ่มเป้าหมายมีความรู้ ความเข้าใจตระหนักและเห็นความสำคัญของระบบการดูแลช่วยเหลือนักเรียนมากขึ้น และศึกษาสภาพการดำเนินการระบบดูแลช่วยเหลือนักเรียนโรงเรียนโนนค้อวิทยาคม สามารถคัดแยกนักเรียนออกเป็นกลุ่มปกติ กลุ่มเสี่ยงและกลุ่มมีปัญหา พร้อมทั้งจัดกิจกรรมเพื่อปรับเปลี่ยนพฤติกรรมของนักเรียนกลุ่มเสี่ยงและกลุ่มมีปัญหาจำนวน 58 คน ผู้ร่วมศึกษาค้นคว้า ได้ร่วมกันระดมสมองศึกษาองค์ประกอบกลยุทธ์เพื่อส่งเสริมระบบดูแลช่วยเหลือนักเรียนเพื่อวิเคราะห์ปัญหาและหาวิธีในการแก้ไขร่วมกันกำหนดกิจกรรมเพื่อใช้ในการพัฒนาและหลังจากที่ดำเนินกิจกรรมทั้ง 3 กิจกรรมแล้ว สร้างรูปแบบการพัฒนากลยุทธ์เพื่อส่งเสริมระบบดูแลช่วยเหลือนักเรียน โดยติดตามสถิตินักเรียนกลุ่มเสี่ยงและกลุ่มมีปัญหามีจำนวนลดลงเหลือ 38 คน ต้องดำเนินการพัฒนาต่อในวงรอบที่ 2 โดยกำหนดกิจกรรมเพื่อใช้ในการพัฒนานักเรียน ได้แก่ การปรับเปลี่ยนกิจกรรมสื่อสารกับผู้ปกครองนักเรียน มาใช้กิจกรรมส่งเสริมระบบดูแลช่วยเหลือนักเรียน ร่วมกับการปฏิบัติหน้าที่ของนักเรียนเพื่อนที่ปรึกษา ในการให้คำปรึกษาเบื้องต้นและการดูแลช่วยเหลือติดตามสังเกตพฤติกรรมเหมือนกับวงรอบที่ 1 และการประเมินรูปแบบการพัฒนากลยุทธ์เพื่อส่งเสริมระบบดูแลช่วยเหลือนักเรียนโดยการกำกับติดตามผล ได้เพิ่มการติดตาม นิเทศ ตรวจสอบ หลังจากดำเนินกิจกรรมแล้วพบว่านักเรียนกลุ่มเสี่ยงและกลุ่มมีปัญหา มีพฤติกรรมด้านการปรับตัวเองในชีวิตประจำวัน ด้านการเรียน ด้านความรู้ ความเข้าใจทักษะการป้องกันตนเองจากปัญหาสิ่งเสพติด ด้านคุณธรรม จริยธรรม และค่านิยม 12 ประการดีขึ้น นักเรียนเกิดความตระหนักและแก้ไขปัญหาด้วยตนเองได้ถูกวิธีมากขึ้น ทำให้นักเรียนกลุ่มเสี่ยงและกลุ่มมีปัญหา จำนวน 58 คน สามารถปรับเปลี่ยนพฤติกรรมที่ไม่พึงประสงค์มาเป็นกลุ่มปกติได้ จำนวน 55 คน คิดเป็นร้อยละ 94.83 เหลือเพียง 3 คน คิดเป็นร้อยละ 5.17 ที่ต้องได้รับการพัฒนาต่อเนื่องต่อไป และทำให้การพัฒนาการดำเนินงานระบบดูแลช่วยเหลือนักเรียนโรงเรียนโนนค้อวิทยาตม อำเภอโนนคูณ จังหวัดศรีสะเกษ พัฒนาไปในทิศทางที่ดีขึ้น ส่งผลให้การศึกษาค้นคว้าบรรลุความมุ่งหมายที่กำหนดไว้
โดยสรุป รูปแบบการพัฒนากลยุทธ์ระบบดูแลช่วยเหลือนักเรียนในโรงเรียนโนนค้อวิทยาคม อำเภอโนนคูณ จังหวัดศรีสะเกษ ทั้ง 2 วงรอบ โดยใช้กลยุทธ์ การประชุมเชิงปฏิบัติการ กิจกรรมการพัฒนา และการกำกับติดตามผล ทำให้ผู้ร่วมศึกษาค้นคว้ามีความรู้ความเข้าใจในการดำเนินงานระบบดูแลช่วยเหลือนักเรียนมากขึ้น สามารถจัดกิจกรรมพัฒนา ในการป้องกันและการแก้ไขปัญหานักเรียนกลุ่มเสี่ยงและกลุ่มมีปัญหา ทำให้มีการเปลี่ยนแปลงพฤติกรรมไปในทิศทางที่ดีขึ้น