นวัตกรรม“ชุดกิจกรรมสร้างสรรค์คนดีผ่านวัฏจักรการเรียนรู้5Es ในกา
.ความเป็นมาและความสำคัญของการพัฒนานวัตกรรม
โรงเรียนสังวาลย์วิทยาเป็นโรงเรียนที่จัดการเรียนการสอนตั้งแต่ชั้นอนุบาล-ชั้นมัธยมศึกษาปีที่3 จากการสังเกตพฤติกรรมของนักเรียนพบว่า มีนักเรียนจํานวนไม่น้อยที่ขาดวินัยในตนเอง เช่น ไม่รักษากฎระเบียบวินัย ไม่รับผิดชอบต่อหน้าที่ของตนเอง และส่วนรวม ขาดความรับผิดชอบ และมีนิสัยเห็นแก่ตัว ไม่ตรงต่อเวลา พูดจาไม่สุภาพ ไม่แสดงความเคารพต่อผู้ใหญ่ ไม่ตั้งใจทํากิจกรรมหน้าเสาธงและนักเรียนบางคน มีพฤติกรรมที่ไม่เหมาะสมวัย จากการประเมินคุณลักษณะอันพึงประสงค์ของนักเรียนในปีการศึกษา2563 - 2564 พบว่า จากรายงานการประเมินตนเองของโรงเรียน ในปีการศึกษา2563 นักเรียนมีคุณลักษณะอันพึงประสงค์ ในระดับ ดีเยี่ยมร้อยละ 83.39 (โรงเรียนสังวาลย์วิทยา 2563 : 32) และในปีการศึกษา 2564 นักเรียนมีคุณลักษณะอันพึงประสงค์ ในระดับคุณภาพดีเยี่ยมร้อยละ 79.70 (โรงเรียนสังวาลย์วิทยา 2564 : 35) จะเห็นได้ว่า จากผลการประเมินคุณลักษณะอันพึงประสงค์ ของนักเรียนระดับคุณภาพดีเยี่ยม มีจํานวนร้อยละลดลง อีกทั้งผลการประเมินผลสัมฤทธิ์ทางการเรียน ในปีการศึกษา 2564 ตามมาตรฐานและตัวชี้วัด สาระที่ 1 ศาสนา ศีลธรรม จริยธรรม มาตรฐาน ส 1.2 เข้าใจ ตระหนักและปฏิบัติตนเป็นศาสนิกชนที่ดี และธำรงรักษาพระพุทธศาสนาหรือศาสนาที่ตนนับถือ และสาระที่ 2หน้าที่พลเมือง วัฒนธรรม และการดำเนินชีวิตในสังคม มาตรฐาน ส2.1เข้าใจและปฏิบัติตนตามหน้าที่ของการเป็นพลเมืองดี มีค่านิยมที่ดีงาม และธำรงรักษาประเพณีและวัฒนธรรมไทย ดำรงชีวิตอยู่ร่วมกันในสังคมไทย และสังคมโลกอย่างสันติสุข และการเรียนการสอนกลุ่มสาะการเรียนรู้สังคมศึกษา ศาสนา และวัฒนธรรม พบว่านักเรียนมีผลคะแนนผลสัมฤทธิ์ไม่เป็นที่น่าพอใจ มีพฤติกรรมหลายด้านไม่พึงประสงค์
ความสำคัญของการพัฒนานวัตกรรม
โรงเรียนสังวาลย์วิทยาได้ให้ความสําคัญกับการพัฒนาการศึกษาของนักเรียน โดยมุ่งเน้นการจัดการศึกษา เพื่อให้นักเรียนเป็นคนดี คนเก่ง และอยู่ในสังคมได้อย่างมี ความสุข สามารถผ่านเกณฑ์การประเมินตามตัวชี้วัดที่กำหมดตามมาตรฐานของหลักสูตร จึงได้จัดทำชุดกิจกรรมสร้างสรรค์คนดี ผ่านวัฏจักรการเรียนรู้ 5Es ในการพัฒนาคุณธรรม ตามทฤษฎีต้นไม้จริยธรรม กลุ่มสาระการเรียนรู้สังคมศึกษา ศาสนา และวัฒนธรรม สำหรับนักเรียน ชั้นประถมศึกษาปีที่ 6 ขี้นมา โดยเน้นการพัฒนาสร้างสรรค์คนดีด้านคุณธรรมของนักเรียนในเรื่อง ความพอเพียง ความกตัญญู ซื่อสัตย์สุจริต ความรับผิดชอบ อุดมการณ์คุณธรรม เพื่อพัฒนาผู้เรียนให้มีความรู้ ทักษะ เจตคติ และคุณลักษณะอันพึงประสงค์ ซึ่งทฤษฎีต้นไม้จริยธรรมแนวคิดหลักการสำคัญ คือ ดวงเดือน พันธุมนาวิน ได้ทำการศึกษาวิจัยถึงสาเหตุพฤติกรรมของคนดีและคนเก่ง(ดวงเดือน พันธุมนาวิน 2556 : 43 ) โดยได้ทำการประมวลผลการวิจัยที่เกี่ยวข้องกับการศึกษา สาเหตุของพฤติกรรมต่าง ๆ ของคนไทยทั้งเด็กและผู้ใหญ่ อายุตั้งแต่ 6-60 ปี ว่าพฤติกรรมเหล่านั้น มีสาเหตุทางจิตใจอะไรบ้าง และ ได้นำมาประยุกต์เป็นทฤษฎีต้นไม้จริยธรรมสำหรับคนไทยขึ้น โดยแบ่งต้นไม้จริยธรรม ออกเป็น 3 ส่วน ดังนี้
ส่วนที่หนึ่ง ได้แก่ รากของต้นไม้ ที่แสดงถึงพฤติกรรมการทำงานอาชีพอย่างขยันขันแข็งซึ่งประกอบด้วยจิตลักษณะ 3 ด้าน คือ 1) สติปัญญา 2) ประสบการณ์ทางสังคม 3) สุขภาพจิต
ส่วนที่สอง ได้แก่ ส่วนลำต้นของต้นไม้ แสดงถึงพฤติกรรมการทำงานอาชีพอย่าง ขยันขันแข็ง ซึ่งประกอบด้วยจิตลักษณะ 5 ด้าน คือ 1) เหตุผลเชิงจริยธรรม 2) มุ่งอนาคตและการควบคุมตนเอง 3) ความเชื่ออำนาจในตน 4) แรงจูงใจใฝ่สัมฤทธิ์ 5) ทัศนคติ คุณธรรมและค่านิยม
ส่วนที่สาม ได้แก่ ดอกและผลไม้บนต้น ที่แสดงถึงพฤติกรรมการทำดีละเว้นชั่วและพฤติกรรมการทำงานอย่างขยันขันแข็งเพื่อส่วนรวม ซึ่งล้วนแต่เป็นพฤติกรรมของพลเมืองดี พฤติกรรมที่เอื้อเฟื้อต่อการพัฒนาประเทศ
ดังนั้น ข้าพเจ้าได้นำมาปรับใช้ในการออกแบบการพัฒนาชุดกิจกรรมสร้างสรรค์คนดี ผ่านวัฏจักรการเรียนรู้ 5Es ในการพัฒนาคุณธรรม ตามทฤษฎีต้นไม้จริยธรรม กลุ่มสาระการเรียนรู้สังคมศึกษา ศาสนา และวัฒนธรรม สำหรับนักเรียน ชั้นประถมศึกษาปีที่ 6 โรงเรียนสังวาลย์วิทยา อำเภอเมือง จังหวัดเชียงใหม่
2.วัตถุประสงค์ของการพัฒนานวัตกรรม
1. เพื่อพัฒนาชุดกิจกรรมสร้างสรรค์คนดี ผ่านวัฏจักรการเรียนรู้ 5Es ในการพัฒนาคุณธรรม ตามทฤษฎีต้นไม้จริยธรรม กลุ่มสาระการเรียนรู้สังคมศึกษา ศาสนา และวัฒนธรรม สำหรับนักเรียน ชั้นประถมศึกษาปีที่ 6 โรงเรียนสังวาลย์วิทยา อำเภอเมือง จังหวัดเชียงใหม่
2. เพื่อให้นักเรียนเกิดความตระหนัก เข้าใจ และมีกระบวนการคิดอย่างมีเหตุผล ซึมซับคุณค่าแห่งคุณธรรมความดี ได้รับการปลูกฝังคุณธรรม 5 ประการ คือความพอเพียง ความกตัญญู ความซื่อสัตย์สุจริต ความรับผิดชอบ อุดมการณ์คุณธรรม นำไปใช้ในชีวิตประจำวัน นำไปสู่การพัฒนาสังคม ชุมชน และประเทศชาติได้
3. ขอบเขตการศึกษา
ตัวชี้วัดเชิงปริมาณ นักเรียนชั้นประถมศึกษาปีที่ 6 โรงเรียนสังวาลย์วิทยา ปีการศึกษา 2565 จำนวน 5 คน ได้รับการเรียนรู้โดยใช้ชุดกิจกรรมสร้างสรรค์คนดี ผ่านวัฏจักรการเรียนรู้ 5Es ในการพัฒนาคุณธรรม จริยธรรม ตามทฤษฎีต้นไม้จริยธรรม กลุ่มสาระการเรียนรู้สังคมศึกษา ศาสนา และวัฒนธรรม
ตัวชี้วัดเชิงคุณภาพ
1. โรงเรียนสังวาลย์วิทยา มีชุดกิจกรรมสร้างสรรค์คนดี ผ่านวัฏจักรการเรียนรู้ 5Es ในการพัฒนาคุณธรรม จริยธรรม ตามทฤษฎีต้นไม้จริยธรรม กลุ่มสาระการเรียนรู้สังคมศึกษา ศาสนา และวัฒนธรรม
2. นักเรียนสามารถพัฒนาพัฒนาคุณธรรม จริยธรรม ตามทฤษฎีต้นไม้จริยธรรม กลุ่มสาระการเรียนรู้สังคมศึกษา ศาสนา และวัฒนธรรม ของตนเอง ได้มากขึ้น
4.กรอบแนวคิดในการพัฒนานวัตกรรม
5.ขั้นตอนการพัฒนานวัตกรรม
5.1 ลำดับขั้นตอนในการดำเนินกิจกรรมพัฒนาผลงาน
5.1.1 การออกแบบงาน
ชุดกิจกรรมสร้างสรรค์คนดี ผ่านวัฏจักรการเรียนรู้ 5Es ในการพัฒนาคุณธรรม ตามทฤษฎีต้นไม้
จริยธรรม กลุ่มสาระการเรียนรู้สังคมศึกษา ศาสนา และวัฒนธรรม สำหรับนักเรียน ชั้นประถมศึกษาปีที่ 6 โรงเรียนสังวาลย์วิทยา ได้ปรับปรุงและพัฒนาให้บรรลุตามเป้าหมายเพื่อพัฒนาคุณธรรมและจริยธรรม ของผู้เรียน ตามทฤษฏีต้นไม้จริยธรรม โดยใช้วัฏจักรการเรียนรู้ 5Es
ข้อมูล : รูปแบบการเรียนด้วยกระบวนการสืบเสาะหาความรู้แบบ
5Es ในศตวรรษที่ 21 Applying the 5E Knowledge-Bases
Inquisitive Learning Management for the 21st Century
5.1.2 การดำเนินงานตามกิจกรรม (ตามวงจรคุณภาพเดมิ่ง)
การนำชุดกิจกรรมการเรียนรู้ ชุดกิจกรรมสร้างสรรค์คนดี ผ่านวัฏจักรการเรียนรู้ 5Es ในการพัฒนา
คุณธรรม ตามทฤษฎีต้นไม้จริยธรรม ชั้นประถมศึกษาปีที่ 6 โรงเรียนบ้านเหมืองลึก โดยใช้วงจรคุณภาพเดมมิ่ง โดยขั้นตอนทั้ง 4 ขั้น ต้องปฏิบัติต่อเนื่องกันไปไม่สิ้นสุด ซึ่งเขียนได้ว่า Plan – Do – Check – Action หรือ PDCA หรือ วงจรเดมมิ่ง (The Deming Cycle) ซึ่งวิธีการนี้เป็นขั้นตอนในการที่ทำให้งานสำเร็จอย่างถูกต้องมีประสิทธิภาพ และเป็นเครื่องมือการบริหารงานอย่างต่อเนื่องในการติดตาม ปรับปรุงพัฒนาให้งานบรรลุตามเป้าหมาย
ดำเนินงานตามกิจกรรม(วงจรเดมมิ่ง The Deming Cycle) หรือ PDCA)
(P:Plan:ขั้นวางแผน)
1. ศึกษาและวิเคราะห์ วัฏจักรการเรียนรู้ 5Es และทฤษฎีต้นไม้จริยธรรม
2. วิเคราะห์ผู้เรียนรายบุคคลเพื่อศึกษาพฤติกรรมตามวัฏจักรการเรียนรู้ 5Es ในการพัฒนาคุณธรรม ตามทฤษฎีต้นไม้จริยธรรม เพื่อหารูปแบบการสอนมาแก้ไขปัญหาดังกล่าว
3. ศึกษาแนวคิดทฤษฎีรูปแบบการสอนแบบวัฏจักรการเรียนรู้ 5Es ในการพัฒนาคุณธรรม ตามทฤษฎี
ต้นไม้จริยธรรม กลุ่มสาระการเรียนรู้สังคมศึกษา ศาสนา และวัฒนธรรม แล้วนำมาปรับใช้กับนักเรียนระดับชั้น
ประถมศึกษาปีที่ 6
4. ศึกษาหลักสูตร กลุ่มสาระการเรียนรู้ สังคมศึกษา ศาสนา และวัฒนธรรมมาตรฐานการศึกษาของ
โรงเรียน และหลักสูตรสถานศึกษา วิเคราะห์หลักสูตร กำหนดหน่วยการเรียนรู้ จัดทำแผนการสอนตามรูปแบบ
การสอนวัฏจักรการเรียนรู้ 5Es ในการพัฒนาคุณธรรม ตามทฤษฎีต้นไม้จริยธรรม กลุ่มสาระการเรียนรู้สังคม
ศึกษา ศาสนา และวัฒนธรรม สำหรับนักเรียน ชั้นประถมศึกษาปีที่ 6
5. กำหนดการใช้ชุดกิจกรรมสร้างสรรค์คนดี ผ่านวัฏจักรการเรียนรู้ 5Es ในการพัฒนาคุณธรรม
ตามทฤษฎีต้นไม้จริยธรรม กลุ่มสาระการเรียนรู้สังคมศึกษา ศาสนา และวัฒนธรรม สำหรับนักเรียน
ชั้นประถมศึกษาปีที่ 6 จำนวน 5 ชุด
(D: DO :ขั้นดำเนินการ ) ส่วนแรก คือราก ข้าพเจ้าได้นำความรู้ทฤษฎีต้นไม้จริยธรรม (Tree Moral
Theory ) มาใช้ในการออกแบบนวัตกรรมดังนี้
ส่วนแรกคือราก
ข้าพเจ้าได้กำหนด ขั้นที่ 1ขั้นสร้างความสนใจ (Engagement) เป็นขั้นการนำเข้าสู่เรื่องที่สนใจ อาจจะเกิดขึ้นเองหรือเกิดจากความสงสัย เรื่องที่สนใจอาจมาจากเหตุการณ์ปัจจุบันหรือเป็นเรื่องที่เชื่อมโยงกับความรู้เดิม ที่เพิ่งเรียนรู้มาแล้ว เป็นตัวกระตุ้นให้นักเรียน สร้างคำถามขึ้นมากำหนดประเด็นที่จะศึกษาหมายถึง กิจกรรมการสร้างองค์ความรู้ให้กับนักเรียน ได้เกิดความรู้ ในการเป็นคนดีตามแนวทางโรงเรียนคุณธรรม สพฐ. ซึ่งตรงกับส่วนแรกคือราก เพราะความรู้เป็นพื้นฐานสำคัญ
ส่วนที่สองคือลำต้น
ข้าพเจ้าได้กำหนด ขั้นที่ 2 ขั้นสำรวจและค้นหา (Exploration) เมื่อประเด็นที่จะศึกษามีความชัดเจนแล้ว จะมีการวางแผนเพื่อกำหนดแนวทางการสำรวจตรวจสอบ ตั้งสมมติฐาน กำหนดทางเลือกที่เป็นไปได้ ปฏิบัติการเพื่อเก็บรวบรวมข้อมูล หรือข้อมูลสารสนเทศ หรือข้อมูลปรากฏการณ์ต่างๆด้วยวิธีการต่างๆ เช่น การทดลอง ทำกิจกรรมภาคสนามใช้คอมพิวเตอร์ช่วยสร้างสถานการณ์จำลอง (Simulation) ศึกษาจากเอกสารอ้างอิง หรือแหล่งข้อมูลต่างๆ รวบรวมข้อมูลให้มากเพียงพอที่จะใช้ในขั้นต่อไป หมายถึงกิจกรรมการจัดการเรียนรู้ที่เน้นให้ผู้เรียนมีส่วนร่วมกระตุ้นให้ผู้เรียนเกิดกระบวนการคิดขั้นสูง ได้เรียนรู้นำไปสู่พัฒนาการเป็นคนดี
ข้าพเจ้าได้กำหนด ขั้นที่ 3 ขั้นอธิบายและลงข้อมูลสรุป (Explain) เมื่อมีข้อมูลอย่างเพียงพอแล้ว นำข้อมูล ข้อมูลสารสนเทศ มาวิเคราะห์ แปรผล สรุปผล พร้อมทั้งจัดทำข้อมูล สรุปผลและอภิปรายผลการทดลอง โดยอ้างอิงหลักฐานที่ชัดเจนและนำเสนอผลงาน กิจกรรมที่นักเรียนนำองค์ความรู้ที่ได้จากการเรียนรู้ไปปฏิบัติเพื่อให้เป็นคนดีของสังคมซึ่งตรงกับส่วนที่สอง คือลำต้น เพราะกระบวนการเรียนรู้นำไปสู่กระบวนการคิดที่ผู้เรียนได้เรียนรู้เพื่อพัฒนาให้เป็นคนดี
ส่วนที่สามคือส่วนของดอกและผล
ข้าพเจ้าได้กำหนด ขั้นที่ 4 ขั้นขยายความรู้ (Elaborate) เป็นขั้นของการจัดกิจกรรมหรือสถานการณ์ให้นักเรียนมีความรู้ลึกซึ้งยิ่งขึ้น ขยายกรอบความคิดให้กาว้างยิ่งขึ้น มีการเชื่อมโยงความรู้เดิม สู่ความรู้ใหม่ เพื่อให้เกิดการนำไปสู่การค้นคว้าทดลองเพิ่มขึ้น ส่งเสริมให้นักเรียนตั้งประเด็น เพื่อให้เกิดการอภิปราย แสดงความคิดเห็นเพิ่มเติมเพื่อความกระจ่างชัดยิ่งขึ้นซักถามนักเรียนให้เกิดความชัดเจนในความรู้ อาจมีการให้ค้นคว้าเพิ่มเติมในประเด็นที่นักเรียนสนใจ
ขั้นที่ 5 ขั้นประเมินผล (Evaluate) เป็นการประเมินผลการเรียนรู้จากการทำกิจกรรมในขั้นที่ 1-4 เพื่อนำความรู้ที่ได้ไปปรับใช้ในชีวิตประจำวัน และเป็นการประเมินผล โดยการใช้แบบทดสอบ ชุดฝึก การทำกิจกรรม การทดลอง การจัดป้ายนิเทศ เป็นการประเมินผลรายบุคคล รายกลุ่ม โดยใช้กระบวนการต่างๆ เพื่อประเมินว่าผู้เรียนมีความรู้อะไรอย่างไร มากน้อยเพียงใด หมายถึงกิจกรรมการวัดผลประเมินผล นักเรียนตามสภาพจริงจากการปฏิบัติกิจกรรมการเรียนรู้ จาก การปฏิบัติกิจกรรมที่เป็น ประโยชน์ต่อชุมชน สังคม และ ประเทศชาติ ซึ่งตรงกับส่วนที่สาม คือ ดอกและผล เพราะ การวัดและประเมินผลตามสภาพจริงที่เกิดจากการเรียนรู้ ให้นักเรียนเป็นคนดี
(C: Check: ขั้นติดตาม ตรวจสอบ ประเมินผล) ประเมินผล ชุดกิจกรรมสร้างสรรค์คนดี ผ่านวัฏจักรการเรียนรู้ 5Es ในการพัฒนาคุณธรรม จริยธรรม ตามทฤษฎีต้นไม้จริยธรรม กลุ่มสาระการเรียนรู้สังคมศึกษา ศาสนา และวัฒนธรรม สำหรับนักเรียนชั้นประถมศึกษาปีที่ 6 โรงเรียนสังวาลย์วิทยา อำเภอเมือง จังหวัดเชียงใหม่ สำนักงานเขตพื้นที่การศึกษาประถมศึกษาเชียงใหม่ เขต 1
(A: ขั้นพัฒนา แก้ไข / ปรับปรุง)
นำผลการประเมินมาปรับปรุงแก้ไข โดยตรวจสอบกิจกรรมที่ควรปรับปรุง และพัฒนาให้ดียิ่งขึ้น
6.การหาคุณภาพของนวัตกรรม
ชุดกิจกรรมสร้างสรรค์คนดี ผ่านวัฏจักรการเรียนรู้ 5Es ในการพัฒนาคุณธรรม จริยธรรม ตามทฤษฎีต้นไม้จริยธรรม กลุ่มสาระการเรียนรู้สังคมศึกษา ศาสนา และวัฒนธรรม สำหรับนักเรียน ชั้นประถมศึกษาปีที่ 6 โรงเรียนสังวาลย์วิทยา อำเภอเมือง จังหวัดเชียงใหม่ สำนักงานเขตพื้นที่การศึกษาประถมศึกษาเชียงใหม่ เขต 1 ได้กำหนดชุดกิจกรรมไว้ 5 ชุด ดังนี้
ชุดที่ 1 ขั้นสร้างความสนใจ(Engagement) ซึ่งตรงกับส่วนแรกคือราก เพราะความรู้เป็นพื้นฐานสำคัญ
กิจกรรมสร้างสรรค์ กิจกรรมสร้างองค์ความรู้ตามจุดเน้นคุณลักษณะความเป็นคนดี 5 จุดเน้นได้แก่ ความพอเพียง กตัญญู ซื่อสัตย์สุจริต ความรับผิดชอบ อุดมการณ์คุณธรรมกิจกรรมศาสนศึกษาอบรมข้อปฏิบัติศาสนาที่นับถือ กิจกรรมไปวัดทุกวันพระกิจกรรมศูนย์การเรียนรู้เศรษฐกิจพอเพียง กิจกรรมสอดแทรกความรู้เกี่ยวกับความเป็นคนดี ในกลุ่มสาระการเรียนรู้สังคมศึกษา ศาสนา และวัฒนธรรม
ชุดที่ 2 ขั้นสำรวจและค้นหา (Exploration) ซึ่งตรงกับลำต้น เพราะกระบวนการเรียนรู้นำไปสู่กระบวนการคิดที่ผู้เรียนได้เรียนรู้เพื่อพัฒนาให้เป็นคนดี
กิจกรรมสร้างสรรค์ กิจกรรมที่เน้นให้ผู้เรียนมีส่วนร่วม และกระตุ้นให้ผู้เรียนเกิดจิตสำนึกในการเป็นคนดี ตามหลักสูตรการศึกษาขั้นพื้นฐาน ได้แก่
1.กิจกรรมพัฒนาความเป็นไทย ได้แก่ กิจกรรมอบรมความรู้ด้านยาเสพติด กิจกรรมสืบสาน วัฒนธรรมไทย กิจกรรมหน้าเสาธง กิจกรรมวันสําคัญทางศาสนา กิจกรรมเฉลิมพระเกียรติ
2.กิจกรรมสร้างสรรค์คนดี วัฒนธรรมไทย กิจกรรมหน้าเสาธง กิจกรรมวันสําคัญทางศาสนา กิจกรรมเฉลิมพระเกียรติ กิจกรรมโครงการคุณธรรม กิจกรรมสภานักเรียน กิจกรรมลูกเสือเนตรนารี กิจกรรมส่งเริมการออก กำลังกาย กิจกรรมห้องเรียนสีขาว กิจกรรมเสริมสร้างทักษะอาขีพ กิจกรรมกลุ่มสี กิจกรรมเด็กดี ศรีชุมชน
ชุดที่ 3 ขั้นอธิบายและลงข้อมูลสรุป (Explain) ซึ่งตรงกับลำต้น เพราะกระบวนการเรียนรู้นำไปสู่กระบวนการคิดที่ผู้เรียนได้เรียนรู้เพื่อพัฒนาให้เป็นคนดี
กิจกรรมการจัดการเรียนรู้โดยใช้เครือข่ายช่วยดูแลนักเรียน ประกอบด้วย
1. กิจกรรมฐานคุณธรรม 5 ประการ
2. กิจกรรมการทำความดี เรียนรู้ภูมิปัญญาท้องถิ่น
3. ส่งเสริม สนับสนุนการพัฒนาบรรยากาศและสภาพแวดล้อมของโรงเรียนให้เอื้อต่อการพัฒนาคุณลักษณะความเป็นคนดีของนักเรียน
ชุดที่ 4 ขั้นขยายความรู้ (Elaborate) ซึ่งตรงกับส่วนที่สาม คือ ดอกและผล เพราะ การวัดและประเมินผลตามสภาพจริงที่เกิดจากการเรียนรู้ ให้นักเรียนเป็นคนดีกิจกรรมการที่นักเรียนนําองค์ความรู้ไปปฏิบัติเพื่อให้เป็นคนดีของสังคม ประกอบด้วย
1.กิจกรรมนําองค์ความรู้สู่การปฏิบัติโดยปฏิบัติเพื่อให้เป็นปฏิบัติตนเป็นคนดีตามจุดเน้นแล้วเก็บรวบรวมหลักฐานมาใส่ในแฟ้มสะสมผลงานของนักเรียน
2. กิจกรรมบันทึกความดีโดยนักเรียนเขียนบรรยายความดีที่ไปปฏิบัติ ในหัวข้อกิจกรรมที่ทําผลที่เกิดขึ้นกับตนเอง โรงเรียนและชุมชน เป็นต้น
3.กิจกรรมจิตอาสา
ชุดที่ 5 ขั้นประเมินผล (Evaluate) ซึ่งตรงกับส่วนที่สาม คือ ดอกและผล เพราะ การวัดและประเมินผลตามสภาพจริงที่เกิดจากการเรียนรู้ ให้นักเรียนเป็นคนดี
กระบวนการวัดผลประเมินผลนักเรียนตามสภาพจริง ประกอบด้วย
1. ประเมินผลจากการนําความรู้สู่การปฏิบัติเพื่อการเป็นคนดีจากแฟ้มสะสมผลงานของนักเรียนทุกคนโดยคณะกรรมการที่ได้รับการแต่งตั้งจากโรงเรียน
2. ประเมินพฤติกรรมเชิงคุณธรรมในการปฏิบัติตนของนักเรียน โดยในโรงเรียนครูที่ปรึกษาเป็นผู้ประเมินและที่บ้านผู้ปกครองนักเรียนเป็นผู้ประเมิน
3. ประเมินการทํากิจกรรมบําเพ็ญประโยชน์ต่อชุมชนและสังคมของนักเรียน ผู้นําชุมชนหรือบุคคลที่มีความน่าเชื่อถือได้เป็นผู้รับรองและประเมิน
7.การนำนวัตกรรมไปใช้ในการพัฒนา
การดำเนินการการพัฒนาชุดกิจกรรมสร้างสรรค์คนดี ผ่านวัฏจักรการเรียนรู้ 5Es ในการพัฒนาคุณธรรม จริยธรรม ตามทฤษฎีต้นไม้จริยธรรม กลุ่มสาระการเรียนรู้สังคมศึกษา ศาสนา และวัฒนธรรม สำหรับนักเรียนชั้นประถมศึกษาปีที่ 6 โรงเรียนสังวาลย์วิทยา อำเภอเมือง จังหวัดเชียงใหม่ สำนักงานเขตพื้นที่การศึกษาประถมศึกษาเชียงใหม่ เขต 1ได้มีการประยุกต์การใช้ทรัพยากร ของโรงเรียนและหน่วยงาน คือ ได้ประยุกต์ใช้ทรัพยากร วิทยากร แหล่งเรียนรู้ที่มีอยู่ในท้องถิ่นเป็นทรัพยากรสำคัญให้นักเรียน ได้เรียนรู้ เช่น พระ วิทยากรท้องถิ่น วัดพระบรมธาตุดอยสุเทพ องค์การบริหารส่วนตำบลสุเทพ โรงเรียน และครูทุกคนในโรงเรียนสังวาลย์วิทยา
8. ผลการใช้นวัตกรรม
ผลการดำเนินงานตามจุดประสงค์
1. มีชุดกิจกรรมสร้างสรรค์คนดี ผ่านวัฏจักรการเรียนรู้ 5Es ในการพัฒนาคุณธรรม ตามทฤษฎีต้นไม้จริยธรรม
2. นักเรียนเกิดความตระหนัก เข้าใจ และมีกระบวนการคิดอย่างมีเหตุผล ซึมซับคุณค่าแห่งคุณธรรมความดี สามารถพัฒนาคุณธรรม ตามทฤษฎีต้นไม้จริยธรรม นำไปสู่การพัฒนาสังคม ชุมชน และประเทศชาติได้
ผลสัมฤทธิ์ของงาน
จากการดำเนินการพัฒนาชุดกิจกรรมสร้างสรรค์คนดี ผ่านวัฏจักรการเรียนรู้ 5Es ในการพัฒนาคุณธรรม จริยธรรม ตามทฤษฎีต้นไม้จริยธรรม กลุ่มสาระการเรียนรู้สังคมศึกษา ศาสนา และวัฒนธรรม สำหรับนักเรียน ชั้นประถมศึกษาปีที่ 6 โรงเรียนสังวาลย์วิทยา อำเภอเมือง จังหวัดเชียงใหม่ สำนักงานเขตพื้นที่การศึกษาประถมศึกษาเชียงใหม่ เขต 1 ส่งผลให้พฤติกรรมที่พึงประสงค์ของนักเรียนในโรงเรียนเพิ่มขึ้น และยังส่งผลให้การพัฒนาคุณภาพการศึกษาประสบความสำเร็จตามเป้าหมายที่ได้ตั้งไว้
ประโยชน์ที่ได้รับ
1. นักเรียนประพฤติปฏิบัติตนเป็นแบบอย่างที่ดี ให้นักเรียนห้องอื่น และเป็นแบบอย่างที่ดีแก่
ชุมชน
2. นักเรียนมีความรู้ ความเข้าใจด้านคุณธรรม และปฏิบัติตนเป็นแบบอย่างที่ดีด้านคุณธรรม
3. นักเรียนมีพฤติกรรมที่พึงประสงค์ตามมาตรฐานการศึกษาเพิ่มขึ้น
ปัจจัยความสำเร็จ
1. ทุกภาคส่วนให้การสนับสนุนและร่วมปฏิบัติงานในการดำเนินกิจกรรมต่างๆ
2. ครูและนักเรียนทุกคนทุ่มเทกำลังใจ กำลังกาย ในการปฏิบัติงาน
3. ผู้ปกครองให้ความร่วมมือในการกำกับ ติดตาม และแก้ไขปัญหาของบุตรหลานเป็นอย่างดี
4. ครูประจำชั้นทุกคนดูแลนักเรียนในระดับชั้นที่ตนเองรับผิดชอบอย่างทั่วถึง ปัญหาหรือ
พฤติกรรมที่ไม่เหมาะสมที่นักเรียนแสดงออก ได้รับการตักเตือนสอนกล่าว และแก้ไขอย่างเหมาะสมทันเวลา
5. สถานศึกษามีเป้าหมายที่จะพัฒนานักเรียนด้านคุณธรรมจริยธรรมอย่างชัดเจน
ส่วนสรุป
สรุปผลการใช้นวัตกรรม
1. ครูโรงเรียนสังวาลย์วิทยาได้รูปแบบและแนวทางในการพัฒนาสร้างสรรค์ คนดีของนักเรียน
โดยใช้วัฏจักรการเรียนรู้ 5Es ในการพัฒนาคุณธรรม จริยธรรม ตามทฤษฎีต้นไม้จริยธรรม กลุ่มสาระการเรียนรู้สังคมศึกษา ศาสนา และวัฒนธรรม สำหรับนักเรียน ชั้นประถมศึกษาปีที่ 6 โรงเรียนสังวาลย์วิทยา อำเภอเมือง จังหวัดเชียงใหม่ สำนักงานเขตพื้นที่การศึกษาประถมศึกษาเชียงใหม่ เขต 1
2. นักเรียนเป็นคนดี ได้เต็มตามศักยภาพ ดำรงชีวิตร่วมกับผู้อื่นในสังคมได้อย่างมีความสุข
3. โรงเรียนสังวาลย์วิทยาและโรงเรียนอื่นๆได้รูปแบบและแนวทางในการพัฒนา คุณลักษณะ ความเป็นคนดีของนักเรียน ได้เต็มศักยภาพและบรรลุเป้าหมาย
4. ผู้ปกครอง กรรมการสถานศึกษาขั้นพื้นฐาน และชุมชนเชื่อมั่น ศรัทธา และ เข้ามามีส่วนร่วมในการดําเนินโครงการ รวมทั้งมีความพึงพอใจในการดําเนินโครงการ
ข้อเสนอแนะเพื่อพัฒนาต่อยอดนวัตกรรม
1. ควรส่งเสริมให้ผู้ปกครองและครือข่ายชุมชนเข้ามามีส่วนร่วมในการจัดกิจกรรมต่างๆอย่างต่อเนื่อง
2. ควรขยายผลของนวัตกรรมให้ผู้มีส่วนเกี่ยวข้องมีส่วนร่วมดำเนินงานอย่างต่อเนื่อง ซึ่งจะนำไปสู่
คุณลักษณะความคนดีของนักเรียนอย่างยั่งยืน
การเผยแพร่/ รางวัลที่ได้รับการยอมรับ
1.ได้ร่วมกิจกรรมงานวิชาการ “เปิดบ้านวิชาการโรงเรียนสังวาลย์วิทยา ประจำปีการศึกษา 2564” โดยมีการนำเสนอการปฏิบัติงานที่ดีของครู
2. เผยแพร่ไปโรงเรียนต่างๆครูผู้สอนและผู้เรียนนำภาพกิจกรรมต่าง ๆ เผยแพร่ผ่านช่องทาง facebook กลุ่มline และในเพจโรงเรียนสังวาลย์วิทยา
3. เผยแพร่ผ่านทางเว็บไซด์ของโรงเรียน
โรงเรียนสังวาลย์วิทยาเป็นโรงเรียนที่จัดการเรียนการสอนตั้งแต่ชั้นอนุบาล-ชั้นมัธยมศึกษาปีที่3 จากการสังเกตพฤติกรรมของนักเรียนพบว่า มีนักเรียนจํานวนไม่น้อยที่ขาดวินัยในตนเอง เช่น ไม่รักษากฎระเบียบวินัย ไม่รับผิดชอบต่อหน้าที่ของตนเอง และส่วนรวม ขาดความรับผิดชอบ และมีนิสัยเห็นแก่ตัว ไม่ตรงต่อเวลา พูดจาไม่สุภาพ ไม่แสดงความเคารพต่อผู้ใหญ่ ไม่ตั้งใจทํากิจกรรมหน้าเสาธงและนักเรียนบางคน มีพฤติกรรมที่ไม่เหมาะสมวัย จากการประเมินคุณลักษณะอันพึงประสงค์ของนักเรียนในปีการศึกษา2563 - 2564 พบว่า จากรายงานการประเมินตนเองของโรงเรียน ในปีการศึกษา2563 นักเรียนมีคุณลักษณะอันพึงประสงค์ ในระดับ ดีเยี่ยมร้อยละ 83.39 (โรงเรียนสังวาลย์วิทยา 2563 : 32) และในปีการศึกษา 2564 นักเรียนมีคุณลักษณะอันพึงประสงค์ ในระดับคุณภาพดีเยี่ยมร้อยละ 79.70 (โรงเรียนสังวาลย์วิทยา 2564 : 35) จะเห็นได้ว่า จากผลการประเมินคุณลักษณะอันพึงประสงค์ ของนักเรียนระดับคุณภาพดีเยี่ยม มีจํานวนร้อยละลดลง อีกทั้งผลการประเมินผลสัมฤทธิ์ทางการเรียน ในปีการศึกษา 2564 ตามมาตรฐานและตัวชี้วัด สาระที่ 1 ศาสนา ศีลธรรม จริยธรรม มาตรฐาน ส 1.2 เข้าใจ ตระหนักและปฏิบัติตนเป็นศาสนิกชนที่ดี และธำรงรักษาพระพุทธศาสนาหรือศาสนาที่ตนนับถือ และสาระที่ 2หน้าที่พลเมือง วัฒนธรรม และการดำเนินชีวิตในสังคม มาตรฐาน ส2.1เข้าใจและปฏิบัติตนตามหน้าที่ของการเป็นพลเมืองดี มีค่านิยมที่ดีงาม และธำรงรักษาประเพณีและวัฒนธรรมไทย ดำรงชีวิตอยู่ร่วมกันในสังคมไทย และสังคมโลกอย่างสันติสุข และการเรียนการสอนกลุ่มสาะการเรียนรู้สังคมศึกษา ศาสนา และวัฒนธรรม พบว่านักเรียนมีผลคะแนนผลสัมฤทธิ์ไม่เป็นที่น่าพอใจ มีพฤติกรรมหลายด้านไม่พึงประสงค์
ความสำคัญของการพัฒนานวัตกรรม
โรงเรียนสังวาลย์วิทยาได้ให้ความสําคัญกับการพัฒนาการศึกษาของนักเรียน โดยมุ่งเน้นการจัดการศึกษา เพื่อให้นักเรียนเป็นคนดี คนเก่ง และอยู่ในสังคมได้อย่างมี ความสุข สามารถผ่านเกณฑ์การประเมินตามตัวชี้วัดที่กำหมดตามมาตรฐานของหลักสูตร จึงได้จัดทำชุดกิจกรรมสร้างสรรค์คนดี ผ่านวัฏจักรการเรียนรู้ 5Es ในการพัฒนาคุณธรรม ตามทฤษฎีต้นไม้จริยธรรม กลุ่มสาระการเรียนรู้สังคมศึกษา ศาสนา และวัฒนธรรม สำหรับนักเรียน ชั้นประถมศึกษาปีที่ 6 ขี้นมา โดยเน้นการพัฒนาสร้างสรรค์คนดีด้านคุณธรรมของนักเรียนในเรื่อง ความพอเพียง ความกตัญญู ซื่อสัตย์สุจริต ความรับผิดชอบ อุดมการณ์คุณธรรม เพื่อพัฒนาผู้เรียนให้มีความรู้ ทักษะ เจตคติ และคุณลักษณะอันพึงประสงค์ ซึ่งทฤษฎีต้นไม้จริยธรรมแนวคิดหลักการสำคัญ คือ ดวงเดือน พันธุมนาวิน ได้ทำการศึกษาวิจัยถึงสาเหตุพฤติกรรมของคนดีและคนเก่ง(ดวงเดือน พันธุมนาวิน 2556 : 43 ) โดยได้ทำการประมวลผลการวิจัยที่เกี่ยวข้องกับการศึกษา สาเหตุของพฤติกรรมต่าง ๆ ของคนไทยทั้งเด็กและผู้ใหญ่ อายุตั้งแต่ 6-60 ปี ว่าพฤติกรรมเหล่านั้น มีสาเหตุทางจิตใจอะไรบ้าง และ ได้นำมาประยุกต์เป็นทฤษฎีต้นไม้จริยธรรมสำหรับคนไทยขึ้น โดยแบ่งต้นไม้จริยธรรม ออกเป็น 3 ส่วน ดังนี้
ส่วนที่หนึ่ง ได้แก่ รากของต้นไม้ ที่แสดงถึงพฤติกรรมการทำงานอาชีพอย่างขยันขันแข็งซึ่งประกอบด้วยจิตลักษณะ 3 ด้าน คือ 1) สติปัญญา 2) ประสบการณ์ทางสังคม 3) สุขภาพจิต
ส่วนที่สอง ได้แก่ ส่วนลำต้นของต้นไม้ แสดงถึงพฤติกรรมการทำงานอาชีพอย่าง ขยันขันแข็ง ซึ่งประกอบด้วยจิตลักษณะ 5 ด้าน คือ 1) เหตุผลเชิงจริยธรรม 2) มุ่งอนาคตและการควบคุมตนเอง 3) ความเชื่ออำนาจในตน 4) แรงจูงใจใฝ่สัมฤทธิ์ 5) ทัศนคติ คุณธรรมและค่านิยม
ส่วนที่สาม ได้แก่ ดอกและผลไม้บนต้น ที่แสดงถึงพฤติกรรมการทำดีละเว้นชั่วและพฤติกรรมการทำงานอย่างขยันขันแข็งเพื่อส่วนรวม ซึ่งล้วนแต่เป็นพฤติกรรมของพลเมืองดี พฤติกรรมที่เอื้อเฟื้อต่อการพัฒนาประเทศ
ดังนั้น ข้าพเจ้าได้นำมาปรับใช้ในการออกแบบการพัฒนาชุดกิจกรรมสร้างสรรค์คนดี ผ่านวัฏจักรการเรียนรู้ 5Es ในการพัฒนาคุณธรรม ตามทฤษฎีต้นไม้จริยธรรม กลุ่มสาระการเรียนรู้สังคมศึกษา ศาสนา และวัฒนธรรม สำหรับนักเรียน ชั้นประถมศึกษาปีที่ 6 โรงเรียนสังวาลย์วิทยา อำเภอเมือง จังหวัดเชียงใหม่
2.วัตถุประสงค์ของการพัฒนานวัตกรรม
1. เพื่อพัฒนาชุดกิจกรรมสร้างสรรค์คนดี ผ่านวัฏจักรการเรียนรู้ 5Es ในการพัฒนาคุณธรรม ตามทฤษฎีต้นไม้จริยธรรม กลุ่มสาระการเรียนรู้สังคมศึกษา ศาสนา และวัฒนธรรม สำหรับนักเรียน ชั้นประถมศึกษาปีที่ 6 โรงเรียนสังวาลย์วิทยา อำเภอเมือง จังหวัดเชียงใหม่
2. เพื่อให้นักเรียนเกิดความตระหนัก เข้าใจ และมีกระบวนการคิดอย่างมีเหตุผล ซึมซับคุณค่าแห่งคุณธรรมความดี ได้รับการปลูกฝังคุณธรรม 5 ประการ คือความพอเพียง ความกตัญญู ความซื่อสัตย์สุจริต ความรับผิดชอบ อุดมการณ์คุณธรรม นำไปใช้ในชีวิตประจำวัน นำไปสู่การพัฒนาสังคม ชุมชน และประเทศชาติได้
3. ขอบเขตการศึกษา
ตัวชี้วัดเชิงปริมาณ นักเรียนชั้นประถมศึกษาปีที่ 6 โรงเรียนสังวาลย์วิทยา ปีการศึกษา 2565 จำนวน 5 คน ได้รับการเรียนรู้โดยใช้ชุดกิจกรรมสร้างสรรค์คนดี ผ่านวัฏจักรการเรียนรู้ 5Es ในการพัฒนาคุณธรรม จริยธรรม ตามทฤษฎีต้นไม้จริยธรรม กลุ่มสาระการเรียนรู้สังคมศึกษา ศาสนา และวัฒนธรรม
ตัวชี้วัดเชิงคุณภาพ
1. โรงเรียนสังวาลย์วิทยา มีชุดกิจกรรมสร้างสรรค์คนดี ผ่านวัฏจักรการเรียนรู้ 5Es ในการพัฒนาคุณธรรม จริยธรรม ตามทฤษฎีต้นไม้จริยธรรม กลุ่มสาระการเรียนรู้สังคมศึกษา ศาสนา และวัฒนธรรม
2. นักเรียนสามารถพัฒนาพัฒนาคุณธรรม จริยธรรม ตามทฤษฎีต้นไม้จริยธรรม กลุ่มสาระการเรียนรู้สังคมศึกษา ศาสนา และวัฒนธรรม ของตนเอง ได้มากขึ้น
4.กรอบแนวคิดในการพัฒนานวัตกรรม
5.ขั้นตอนการพัฒนานวัตกรรม
5.1 ลำดับขั้นตอนในการดำเนินกิจกรรมพัฒนาผลงาน
5.1.1 การออกแบบงาน
ชุดกิจกรรมสร้างสรรค์คนดี ผ่านวัฏจักรการเรียนรู้ 5Es ในการพัฒนาคุณธรรม ตามทฤษฎีต้นไม้
จริยธรรม กลุ่มสาระการเรียนรู้สังคมศึกษา ศาสนา และวัฒนธรรม สำหรับนักเรียน ชั้นประถมศึกษาปีที่ 6 โรงเรียนสังวาลย์วิทยา ได้ปรับปรุงและพัฒนาให้บรรลุตามเป้าหมายเพื่อพัฒนาคุณธรรมและจริยธรรม ของผู้เรียน ตามทฤษฏีต้นไม้จริยธรรม โดยใช้วัฏจักรการเรียนรู้ 5Es
ข้อมูล : รูปแบบการเรียนด้วยกระบวนการสืบเสาะหาความรู้แบบ
5Es ในศตวรรษที่ 21 Applying the 5E Knowledge-Bases
Inquisitive Learning Management for the 21st Century
5.1.2 การดำเนินงานตามกิจกรรม (ตามวงจรคุณภาพเดมิ่ง)
การนำชุดกิจกรรมการเรียนรู้ ชุดกิจกรรมสร้างสรรค์คนดี ผ่านวัฏจักรการเรียนรู้ 5Es ในการพัฒนา
คุณธรรม ตามทฤษฎีต้นไม้จริยธรรม ชั้นประถมศึกษาปีที่ 6 โรงเรียนบ้านเหมืองลึก โดยใช้วงจรคุณภาพเดมมิ่ง โดยขั้นตอนทั้ง 4 ขั้น ต้องปฏิบัติต่อเนื่องกันไปไม่สิ้นสุด ซึ่งเขียนได้ว่า Plan – Do – Check – Action หรือ PDCA หรือ วงจรเดมมิ่ง (The Deming Cycle) ซึ่งวิธีการนี้เป็นขั้นตอนในการที่ทำให้งานสำเร็จอย่างถูกต้องมีประสิทธิภาพ และเป็นเครื่องมือการบริหารงานอย่างต่อเนื่องในการติดตาม ปรับปรุงพัฒนาให้งานบรรลุตามเป้าหมาย
ดำเนินงานตามกิจกรรม(วงจรเดมมิ่ง The Deming Cycle) หรือ PDCA)
(P:Plan:ขั้นวางแผน)
1. ศึกษาและวิเคราะห์ วัฏจักรการเรียนรู้ 5Es และทฤษฎีต้นไม้จริยธรรม
2. วิเคราะห์ผู้เรียนรายบุคคลเพื่อศึกษาพฤติกรรมตามวัฏจักรการเรียนรู้ 5Es ในการพัฒนาคุณธรรม ตามทฤษฎีต้นไม้จริยธรรม เพื่อหารูปแบบการสอนมาแก้ไขปัญหาดังกล่าว
3. ศึกษาแนวคิดทฤษฎีรูปแบบการสอนแบบวัฏจักรการเรียนรู้ 5Es ในการพัฒนาคุณธรรม ตามทฤษฎี
ต้นไม้จริยธรรม กลุ่มสาระการเรียนรู้สังคมศึกษา ศาสนา และวัฒนธรรม แล้วนำมาปรับใช้กับนักเรียนระดับชั้น
ประถมศึกษาปีที่ 6
4. ศึกษาหลักสูตร กลุ่มสาระการเรียนรู้ สังคมศึกษา ศาสนา และวัฒนธรรมมาตรฐานการศึกษาของ
โรงเรียน และหลักสูตรสถานศึกษา วิเคราะห์หลักสูตร กำหนดหน่วยการเรียนรู้ จัดทำแผนการสอนตามรูปแบบ
การสอนวัฏจักรการเรียนรู้ 5Es ในการพัฒนาคุณธรรม ตามทฤษฎีต้นไม้จริยธรรม กลุ่มสาระการเรียนรู้สังคม
ศึกษา ศาสนา และวัฒนธรรม สำหรับนักเรียน ชั้นประถมศึกษาปีที่ 6
5. กำหนดการใช้ชุดกิจกรรมสร้างสรรค์คนดี ผ่านวัฏจักรการเรียนรู้ 5Es ในการพัฒนาคุณธรรม
ตามทฤษฎีต้นไม้จริยธรรม กลุ่มสาระการเรียนรู้สังคมศึกษา ศาสนา และวัฒนธรรม สำหรับนักเรียน
ชั้นประถมศึกษาปีที่ 6 จำนวน 5 ชุด
(D: DO :ขั้นดำเนินการ ) ส่วนแรก คือราก ข้าพเจ้าได้นำความรู้ทฤษฎีต้นไม้จริยธรรม (Tree Moral
Theory ) มาใช้ในการออกแบบนวัตกรรมดังนี้
ส่วนแรกคือราก
ข้าพเจ้าได้กำหนด ขั้นที่ 1ขั้นสร้างความสนใจ (Engagement) เป็นขั้นการนำเข้าสู่เรื่องที่สนใจ อาจจะเกิดขึ้นเองหรือเกิดจากความสงสัย เรื่องที่สนใจอาจมาจากเหตุการณ์ปัจจุบันหรือเป็นเรื่องที่เชื่อมโยงกับความรู้เดิม ที่เพิ่งเรียนรู้มาแล้ว เป็นตัวกระตุ้นให้นักเรียน สร้างคำถามขึ้นมากำหนดประเด็นที่จะศึกษาหมายถึง กิจกรรมการสร้างองค์ความรู้ให้กับนักเรียน ได้เกิดความรู้ ในการเป็นคนดีตามแนวทางโรงเรียนคุณธรรม สพฐ. ซึ่งตรงกับส่วนแรกคือราก เพราะความรู้เป็นพื้นฐานสำคัญ
ส่วนที่สองคือลำต้น
ข้าพเจ้าได้กำหนด ขั้นที่ 2 ขั้นสำรวจและค้นหา (Exploration) เมื่อประเด็นที่จะศึกษามีความชัดเจนแล้ว จะมีการวางแผนเพื่อกำหนดแนวทางการสำรวจตรวจสอบ ตั้งสมมติฐาน กำหนดทางเลือกที่เป็นไปได้ ปฏิบัติการเพื่อเก็บรวบรวมข้อมูล หรือข้อมูลสารสนเทศ หรือข้อมูลปรากฏการณ์ต่างๆด้วยวิธีการต่างๆ เช่น การทดลอง ทำกิจกรรมภาคสนามใช้คอมพิวเตอร์ช่วยสร้างสถานการณ์จำลอง (Simulation) ศึกษาจากเอกสารอ้างอิง หรือแหล่งข้อมูลต่างๆ รวบรวมข้อมูลให้มากเพียงพอที่จะใช้ในขั้นต่อไป หมายถึงกิจกรรมการจัดการเรียนรู้ที่เน้นให้ผู้เรียนมีส่วนร่วมกระตุ้นให้ผู้เรียนเกิดกระบวนการคิดขั้นสูง ได้เรียนรู้นำไปสู่พัฒนาการเป็นคนดี
ข้าพเจ้าได้กำหนด ขั้นที่ 3 ขั้นอธิบายและลงข้อมูลสรุป (Explain) เมื่อมีข้อมูลอย่างเพียงพอแล้ว นำข้อมูล ข้อมูลสารสนเทศ มาวิเคราะห์ แปรผล สรุปผล พร้อมทั้งจัดทำข้อมูล สรุปผลและอภิปรายผลการทดลอง โดยอ้างอิงหลักฐานที่ชัดเจนและนำเสนอผลงาน กิจกรรมที่นักเรียนนำองค์ความรู้ที่ได้จากการเรียนรู้ไปปฏิบัติเพื่อให้เป็นคนดีของสังคมซึ่งตรงกับส่วนที่สอง คือลำต้น เพราะกระบวนการเรียนรู้นำไปสู่กระบวนการคิดที่ผู้เรียนได้เรียนรู้เพื่อพัฒนาให้เป็นคนดี
ส่วนที่สามคือส่วนของดอกและผล
ข้าพเจ้าได้กำหนด ขั้นที่ 4 ขั้นขยายความรู้ (Elaborate) เป็นขั้นของการจัดกิจกรรมหรือสถานการณ์ให้นักเรียนมีความรู้ลึกซึ้งยิ่งขึ้น ขยายกรอบความคิดให้กาว้างยิ่งขึ้น มีการเชื่อมโยงความรู้เดิม สู่ความรู้ใหม่ เพื่อให้เกิดการนำไปสู่การค้นคว้าทดลองเพิ่มขึ้น ส่งเสริมให้นักเรียนตั้งประเด็น เพื่อให้เกิดการอภิปราย แสดงความคิดเห็นเพิ่มเติมเพื่อความกระจ่างชัดยิ่งขึ้นซักถามนักเรียนให้เกิดความชัดเจนในความรู้ อาจมีการให้ค้นคว้าเพิ่มเติมในประเด็นที่นักเรียนสนใจ
ขั้นที่ 5 ขั้นประเมินผล (Evaluate) เป็นการประเมินผลการเรียนรู้จากการทำกิจกรรมในขั้นที่ 1-4 เพื่อนำความรู้ที่ได้ไปปรับใช้ในชีวิตประจำวัน และเป็นการประเมินผล โดยการใช้แบบทดสอบ ชุดฝึก การทำกิจกรรม การทดลอง การจัดป้ายนิเทศ เป็นการประเมินผลรายบุคคล รายกลุ่ม โดยใช้กระบวนการต่างๆ เพื่อประเมินว่าผู้เรียนมีความรู้อะไรอย่างไร มากน้อยเพียงใด หมายถึงกิจกรรมการวัดผลประเมินผล นักเรียนตามสภาพจริงจากการปฏิบัติกิจกรรมการเรียนรู้ จาก การปฏิบัติกิจกรรมที่เป็น ประโยชน์ต่อชุมชน สังคม และ ประเทศชาติ ซึ่งตรงกับส่วนที่สาม คือ ดอกและผล เพราะ การวัดและประเมินผลตามสภาพจริงที่เกิดจากการเรียนรู้ ให้นักเรียนเป็นคนดี
(C: Check: ขั้นติดตาม ตรวจสอบ ประเมินผล) ประเมินผล ชุดกิจกรรมสร้างสรรค์คนดี ผ่านวัฏจักรการเรียนรู้ 5Es ในการพัฒนาคุณธรรม จริยธรรม ตามทฤษฎีต้นไม้จริยธรรม กลุ่มสาระการเรียนรู้สังคมศึกษา ศาสนา และวัฒนธรรม สำหรับนักเรียนชั้นประถมศึกษาปีที่ 6 โรงเรียนสังวาลย์วิทยา อำเภอเมือง จังหวัดเชียงใหม่ สำนักงานเขตพื้นที่การศึกษาประถมศึกษาเชียงใหม่ เขต 1
(A: ขั้นพัฒนา แก้ไข / ปรับปรุง)
นำผลการประเมินมาปรับปรุงแก้ไข โดยตรวจสอบกิจกรรมที่ควรปรับปรุง และพัฒนาให้ดียิ่งขึ้น
6.การหาคุณภาพของนวัตกรรม
ชุดกิจกรรมสร้างสรรค์คนดี ผ่านวัฏจักรการเรียนรู้ 5Es ในการพัฒนาคุณธรรม จริยธรรม ตามทฤษฎีต้นไม้จริยธรรม กลุ่มสาระการเรียนรู้สังคมศึกษา ศาสนา และวัฒนธรรม สำหรับนักเรียน ชั้นประถมศึกษาปีที่ 6 โรงเรียนสังวาลย์วิทยา อำเภอเมือง จังหวัดเชียงใหม่ สำนักงานเขตพื้นที่การศึกษาประถมศึกษาเชียงใหม่ เขต 1 ได้กำหนดชุดกิจกรรมไว้ 5 ชุด ดังนี้
ชุดที่ 1 ขั้นสร้างความสนใจ(Engagement) ซึ่งตรงกับส่วนแรกคือราก เพราะความรู้เป็นพื้นฐานสำคัญ
กิจกรรมสร้างสรรค์ กิจกรรมสร้างองค์ความรู้ตามจุดเน้นคุณลักษณะความเป็นคนดี 5 จุดเน้นได้แก่ ความพอเพียง กตัญญู ซื่อสัตย์สุจริต ความรับผิดชอบ อุดมการณ์คุณธรรมกิจกรรมศาสนศึกษาอบรมข้อปฏิบัติศาสนาที่นับถือ กิจกรรมไปวัดทุกวันพระกิจกรรมศูนย์การเรียนรู้เศรษฐกิจพอเพียง กิจกรรมสอดแทรกความรู้เกี่ยวกับความเป็นคนดี ในกลุ่มสาระการเรียนรู้สังคมศึกษา ศาสนา และวัฒนธรรม
ชุดที่ 2 ขั้นสำรวจและค้นหา (Exploration) ซึ่งตรงกับลำต้น เพราะกระบวนการเรียนรู้นำไปสู่กระบวนการคิดที่ผู้เรียนได้เรียนรู้เพื่อพัฒนาให้เป็นคนดี
กิจกรรมสร้างสรรค์ กิจกรรมที่เน้นให้ผู้เรียนมีส่วนร่วม และกระตุ้นให้ผู้เรียนเกิดจิตสำนึกในการเป็นคนดี ตามหลักสูตรการศึกษาขั้นพื้นฐาน ได้แก่
1.กิจกรรมพัฒนาความเป็นไทย ได้แก่ กิจกรรมอบรมความรู้ด้านยาเสพติด กิจกรรมสืบสาน วัฒนธรรมไทย กิจกรรมหน้าเสาธง กิจกรรมวันสําคัญทางศาสนา กิจกรรมเฉลิมพระเกียรติ
2.กิจกรรมสร้างสรรค์คนดี วัฒนธรรมไทย กิจกรรมหน้าเสาธง กิจกรรมวันสําคัญทางศาสนา กิจกรรมเฉลิมพระเกียรติ กิจกรรมโครงการคุณธรรม กิจกรรมสภานักเรียน กิจกรรมลูกเสือเนตรนารี กิจกรรมส่งเริมการออก กำลังกาย กิจกรรมห้องเรียนสีขาว กิจกรรมเสริมสร้างทักษะอาขีพ กิจกรรมกลุ่มสี กิจกรรมเด็กดี ศรีชุมชน
ชุดที่ 3 ขั้นอธิบายและลงข้อมูลสรุป (Explain) ซึ่งตรงกับลำต้น เพราะกระบวนการเรียนรู้นำไปสู่กระบวนการคิดที่ผู้เรียนได้เรียนรู้เพื่อพัฒนาให้เป็นคนดี
กิจกรรมการจัดการเรียนรู้โดยใช้เครือข่ายช่วยดูแลนักเรียน ประกอบด้วย
1. กิจกรรมฐานคุณธรรม 5 ประการ
2. กิจกรรมการทำความดี เรียนรู้ภูมิปัญญาท้องถิ่น
3. ส่งเสริม สนับสนุนการพัฒนาบรรยากาศและสภาพแวดล้อมของโรงเรียนให้เอื้อต่อการพัฒนาคุณลักษณะความเป็นคนดีของนักเรียน
ชุดที่ 4 ขั้นขยายความรู้ (Elaborate) ซึ่งตรงกับส่วนที่สาม คือ ดอกและผล เพราะ การวัดและประเมินผลตามสภาพจริงที่เกิดจากการเรียนรู้ ให้นักเรียนเป็นคนดีกิจกรรมการที่นักเรียนนําองค์ความรู้ไปปฏิบัติเพื่อให้เป็นคนดีของสังคม ประกอบด้วย
1.กิจกรรมนําองค์ความรู้สู่การปฏิบัติโดยปฏิบัติเพื่อให้เป็นปฏิบัติตนเป็นคนดีตามจุดเน้นแล้วเก็บรวบรวมหลักฐานมาใส่ในแฟ้มสะสมผลงานของนักเรียน
2. กิจกรรมบันทึกความดีโดยนักเรียนเขียนบรรยายความดีที่ไปปฏิบัติ ในหัวข้อกิจกรรมที่ทําผลที่เกิดขึ้นกับตนเอง โรงเรียนและชุมชน เป็นต้น
3.กิจกรรมจิตอาสา
ชุดที่ 5 ขั้นประเมินผล (Evaluate) ซึ่งตรงกับส่วนที่สาม คือ ดอกและผล เพราะ การวัดและประเมินผลตามสภาพจริงที่เกิดจากการเรียนรู้ ให้นักเรียนเป็นคนดี
กระบวนการวัดผลประเมินผลนักเรียนตามสภาพจริง ประกอบด้วย
1. ประเมินผลจากการนําความรู้สู่การปฏิบัติเพื่อการเป็นคนดีจากแฟ้มสะสมผลงานของนักเรียนทุกคนโดยคณะกรรมการที่ได้รับการแต่งตั้งจากโรงเรียน
2. ประเมินพฤติกรรมเชิงคุณธรรมในการปฏิบัติตนของนักเรียน โดยในโรงเรียนครูที่ปรึกษาเป็นผู้ประเมินและที่บ้านผู้ปกครองนักเรียนเป็นผู้ประเมิน
3. ประเมินการทํากิจกรรมบําเพ็ญประโยชน์ต่อชุมชนและสังคมของนักเรียน ผู้นําชุมชนหรือบุคคลที่มีความน่าเชื่อถือได้เป็นผู้รับรองและประเมิน
7.การนำนวัตกรรมไปใช้ในการพัฒนา
การดำเนินการการพัฒนาชุดกิจกรรมสร้างสรรค์คนดี ผ่านวัฏจักรการเรียนรู้ 5Es ในการพัฒนาคุณธรรม จริยธรรม ตามทฤษฎีต้นไม้จริยธรรม กลุ่มสาระการเรียนรู้สังคมศึกษา ศาสนา และวัฒนธรรม สำหรับนักเรียนชั้นประถมศึกษาปีที่ 6 โรงเรียนสังวาลย์วิทยา อำเภอเมือง จังหวัดเชียงใหม่ สำนักงานเขตพื้นที่การศึกษาประถมศึกษาเชียงใหม่ เขต 1ได้มีการประยุกต์การใช้ทรัพยากร ของโรงเรียนและหน่วยงาน คือ ได้ประยุกต์ใช้ทรัพยากร วิทยากร แหล่งเรียนรู้ที่มีอยู่ในท้องถิ่นเป็นทรัพยากรสำคัญให้นักเรียน ได้เรียนรู้ เช่น พระ วิทยากรท้องถิ่น วัดพระบรมธาตุดอยสุเทพ องค์การบริหารส่วนตำบลสุเทพ โรงเรียน และครูทุกคนในโรงเรียนสังวาลย์วิทยา
8. ผลการใช้นวัตกรรม
ผลการดำเนินงานตามจุดประสงค์
1. มีชุดกิจกรรมสร้างสรรค์คนดี ผ่านวัฏจักรการเรียนรู้ 5Es ในการพัฒนาคุณธรรม ตามทฤษฎีต้นไม้จริยธรรม
2. นักเรียนเกิดความตระหนัก เข้าใจ และมีกระบวนการคิดอย่างมีเหตุผล ซึมซับคุณค่าแห่งคุณธรรมความดี สามารถพัฒนาคุณธรรม ตามทฤษฎีต้นไม้จริยธรรม นำไปสู่การพัฒนาสังคม ชุมชน และประเทศชาติได้
ผลสัมฤทธิ์ของงาน
จากการดำเนินการพัฒนาชุดกิจกรรมสร้างสรรค์คนดี ผ่านวัฏจักรการเรียนรู้ 5Es ในการพัฒนาคุณธรรม จริยธรรม ตามทฤษฎีต้นไม้จริยธรรม กลุ่มสาระการเรียนรู้สังคมศึกษา ศาสนา และวัฒนธรรม สำหรับนักเรียน ชั้นประถมศึกษาปีที่ 6 โรงเรียนสังวาลย์วิทยา อำเภอเมือง จังหวัดเชียงใหม่ สำนักงานเขตพื้นที่การศึกษาประถมศึกษาเชียงใหม่ เขต 1 ส่งผลให้พฤติกรรมที่พึงประสงค์ของนักเรียนในโรงเรียนเพิ่มขึ้น และยังส่งผลให้การพัฒนาคุณภาพการศึกษาประสบความสำเร็จตามเป้าหมายที่ได้ตั้งไว้
ประโยชน์ที่ได้รับ
1. นักเรียนประพฤติปฏิบัติตนเป็นแบบอย่างที่ดี ให้นักเรียนห้องอื่น และเป็นแบบอย่างที่ดีแก่
ชุมชน
2. นักเรียนมีความรู้ ความเข้าใจด้านคุณธรรม และปฏิบัติตนเป็นแบบอย่างที่ดีด้านคุณธรรม
3. นักเรียนมีพฤติกรรมที่พึงประสงค์ตามมาตรฐานการศึกษาเพิ่มขึ้น
ปัจจัยความสำเร็จ
1. ทุกภาคส่วนให้การสนับสนุนและร่วมปฏิบัติงานในการดำเนินกิจกรรมต่างๆ
2. ครูและนักเรียนทุกคนทุ่มเทกำลังใจ กำลังกาย ในการปฏิบัติงาน
3. ผู้ปกครองให้ความร่วมมือในการกำกับ ติดตาม และแก้ไขปัญหาของบุตรหลานเป็นอย่างดี
4. ครูประจำชั้นทุกคนดูแลนักเรียนในระดับชั้นที่ตนเองรับผิดชอบอย่างทั่วถึง ปัญหาหรือ
พฤติกรรมที่ไม่เหมาะสมที่นักเรียนแสดงออก ได้รับการตักเตือนสอนกล่าว และแก้ไขอย่างเหมาะสมทันเวลา
5. สถานศึกษามีเป้าหมายที่จะพัฒนานักเรียนด้านคุณธรรมจริยธรรมอย่างชัดเจน
ส่วนสรุป
สรุปผลการใช้นวัตกรรม
1. ครูโรงเรียนสังวาลย์วิทยาได้รูปแบบและแนวทางในการพัฒนาสร้างสรรค์ คนดีของนักเรียน
โดยใช้วัฏจักรการเรียนรู้ 5Es ในการพัฒนาคุณธรรม จริยธรรม ตามทฤษฎีต้นไม้จริยธรรม กลุ่มสาระการเรียนรู้สังคมศึกษา ศาสนา และวัฒนธรรม สำหรับนักเรียน ชั้นประถมศึกษาปีที่ 6 โรงเรียนสังวาลย์วิทยา อำเภอเมือง จังหวัดเชียงใหม่ สำนักงานเขตพื้นที่การศึกษาประถมศึกษาเชียงใหม่ เขต 1
2. นักเรียนเป็นคนดี ได้เต็มตามศักยภาพ ดำรงชีวิตร่วมกับผู้อื่นในสังคมได้อย่างมีความสุข
3. โรงเรียนสังวาลย์วิทยาและโรงเรียนอื่นๆได้รูปแบบและแนวทางในการพัฒนา คุณลักษณะ ความเป็นคนดีของนักเรียน ได้เต็มศักยภาพและบรรลุเป้าหมาย
4. ผู้ปกครอง กรรมการสถานศึกษาขั้นพื้นฐาน และชุมชนเชื่อมั่น ศรัทธา และ เข้ามามีส่วนร่วมในการดําเนินโครงการ รวมทั้งมีความพึงพอใจในการดําเนินโครงการ
ข้อเสนอแนะเพื่อพัฒนาต่อยอดนวัตกรรม
1. ควรส่งเสริมให้ผู้ปกครองและครือข่ายชุมชนเข้ามามีส่วนร่วมในการจัดกิจกรรมต่างๆอย่างต่อเนื่อง
2. ควรขยายผลของนวัตกรรมให้ผู้มีส่วนเกี่ยวข้องมีส่วนร่วมดำเนินงานอย่างต่อเนื่อง ซึ่งจะนำไปสู่
คุณลักษณะความคนดีของนักเรียนอย่างยั่งยืน
การเผยแพร่/ รางวัลที่ได้รับการยอมรับ
1.ได้ร่วมกิจกรรมงานวิชาการ “เปิดบ้านวิชาการโรงเรียนสังวาลย์วิทยา ประจำปีการศึกษา 2564” โดยมีการนำเสนอการปฏิบัติงานที่ดีของครู
2. เผยแพร่ไปโรงเรียนต่างๆครูผู้สอนและผู้เรียนนำภาพกิจกรรมต่าง ๆ เผยแพร่ผ่านช่องทาง facebook กลุ่มline และในเพจโรงเรียนสังวาลย์วิทยา
3. เผยแพร่ผ่านทางเว็บไซด์ของโรงเรียน