การพัฒนารูปแบบชุมชนแห่งการเรียนรู้ทางวิชาชีพ
เรื่อง การพัฒนารูปแบบชุมชนแห่งการเรียนรู้ทางวิชาชีพเพื่อส่งเสริมความสามารถจัดการเรียนรู้
ที่เน้นผู้เรียนเป็นสำคัญของครูระดับการศึกษาขั้นพื้นฐาน
ผู้วิจัย นายยุทธนา สัมฤทธิ์ผ่อง ตำแหน่ง ผู้อำนวยการโรงเรียนบ้านฉลีกหนองมะแซว
สำนักงานเขตพื้นที่การศึกษาประถมศึกษาสุรินทร์ เขต 3
ปีการศึกษา 2563 - 2564
บทคัดย่อ
การพัฒนารูปแบบชุมชนแห่งการเรียนรู้ทางวิชาชีพเพื่อส่งเสริมความสามารถจัดการเรียนรู้ที่
เน้นผู้เรียนเป็นสำคัญของครูระดับการศึกษาขั้นพื้นฐาน มีวัตถุประสงค์ 1) เพื่อศึกษาชุมชนแห่งการเรียนรู้ทางวิชาชีพเพื่อส่งเสริมความสามารถจัดการเรียนรู้ที่เน้นผู้เรียนเป็นสำคัญของครูระดับการศึกษาขั้นพื้นฐาน 2) เพื่อสร้างและตรวจสอบรูปแบบชุมชนแห่งการเรียนรู้ทางวิชาชีพเพื่อส่งเสริมความสามารถจัดการเรียนรู้ที่เน้นผู้เรียนเป็นสำคัญของครูระดับการศึกษาขั้นพื้นฐาน 3) เพื่อศึกษาผลการทดลองใช้รูปแบบชุมชนแห่งการเรียนรู้ทางวิชาชีพเพื่อส่งเสริมความสามารถจัดการเรียนรู้ที่เน้นผู้เรียนเป็นสำคัญของครูระดับการศึกษาขั้นพื้นฐาน และ 4) เพื่อประเมินรูปแบบชุมชนแห่งการเรียนรู้ทางวิชาชีพเพื่อส่งเสริมความสามารถการจัดการเรียนรู้ที่เน้นผู้เรียนเป็นสำคัญของครูระดับการศึกษาขั้นพื้นฐาน โดยมีขั้นตอนการวิจัย 4 ขั้นตอน ได้แก่ ขั้นตอนที่ 1 ศึกษาชุมชนแห่งการเรียนรู้ทางวิชาชีพเพื่อส่งเสริมความสามารถจัดการเรียนรู้ที่เน้นผู้เรียนเป็นสำคัญของครูระดับการศึกษาขั้นพื้นฐาน ขั้นตอนที่ 2 สร้างและตรวจสอบรูปแบบชุมชนแห่งการเรียนรู้ทางวิชาชีพเพื่อส่งเสริมความสามารถจัดการเรียนรู้ที่เน้นผู้เรียนเป็นสำคัญของครูระดับการศึกษาขั้นพื้นฐาน ขั้นตอนที่ 3 ศึกษาผลการทดลองใช้รูปแบบชุมชนแห่งการเรียนรู้ทางวิชาชีพเพื่อส่งเสริมความสามารถจัดการเรียนรู้ที่เน้นผู้เรียนเป็นสำคัญของครูระดับการศึกษาขั้นพื้นฐาน และขั้นตอนที่ 4 ประเมินรูปแบบชุมชนแห่งการเรียนรู้ทางวิชาชีพเพื่อส่งเสริมความสามารถจัดการเรียนรู้ที่เน้นผู้เรียนเป็นสำคัญของครูระดับการศึกษาขั้นพื้นฐาน เครื่องมือที่ใช้ในการวิจัย ได้แก่ แบบสอบถาม จำนวน 3 ฉบับ และแบบสัมภาษณ์ จำนวน 2 ฉบับ วิเคราะห์ข้อมูลโดยใช้สถิติ ร้อยละ ค่าเฉลี่ย ( ) ส่วนเบี่ยงเบนมาตรฐาน (S.D.) และการวิเคราะห์เนื้อหา (Content Analysis)
ผลการวิจัยพบว่า
1. ผลการศึกษาชุมชนแห่งการเรียนรู้ทางวิชาชีพเพื่อส่งเสริมความสามารถจัดการเรียนรู้ที่
เน้นผู้เรียนเป็นสำคัญของครูระดับการศึกษาขั้นพื้นฐาน
ผลการสอบถามความคิดเห็นความเป็นชุมชนแห่งการเรียนรู้ทางวิชาชีพ พบว่า โดยรวมอยู่
ในระดับมาก และเมื่อพิจารณารายด้านเรียงลำดับสูงสุดได้แก่ ทีมร่วมแรงร่วมใจ อยู่ในระดับมาก รองลงมา ได้แก่ การเรียนรู้และการพัฒนาวิชาชีพ อยู่ในระดับมาก วิสัยทัศน์ร่วม อยู่ในระดับมาก ชุมชนกัลยาณมิตร อยู่ในระดับมาก และลำดับต่ำสุดได้แก่ โครงสร้างสนับสนุนชุมชน อยู่ในระดับมาก และผลการสอบถามความคิดเห็นการจัดการเรียนรู้ที่เน้นผู้เรียนเป็นสำคัญ พบว่า โดยรวมอยู่ในระดับมาก และเมื่อพิจารณารายด้านเรียงลำดับสูงสุดได้แก่ การจัดการเรียนรู้ที่ตอบสนองความแตกต่างระหว่างบุคคลและพัฒนาการทางสมอง อยู่ในระดับมาก รองลงมา ได้แก่ การวัดและประเมินผลตามสภาพจริง อยู่ในระดับมาก การจัดการการเรียนรู้ที่ท้าทายความสามารถของผู้เรียน อยู่ในระดับมาก และลำดับต่ำสุดได้แก่ การออกแบบการเรียนรู้โดยเน้นผู้เรียนเป็นสำคัญ อยู่ในระดับมาก
2. ผลการสร้างและตรวจสอบรูปแบบชุมชนแห่งการเรียนรู้ทางวิชาชีพเพื่อส่งเสริมความสามารถจัดการเรียนรู้ที่เน้นผู้เรียนเป็นสำคัญของครูระดับการศึกษาขั้นพื้นฐาน
นำผลสร้างและตรวจสอบรูปแบบชุมชนแห่งการเรียนรู้ทางวิชาชีพเพื่อส่งเสริมความสามารถ
จัดการเรียนรู้ที่เน้นผู้เรียนเป็นสำคัญของครูระดับการศึกษาขั้นพื้นฐาน จากขั้นตอนที่ 1 จัดสร้างรูปแบบโดยผู้ทรงคุณวุฒิทางด้านการบริหารจัดการชุมชนแห่งการเรียนรู้ทางวิชาชีพ และการจัดการเรียนรู้ที่เน้นผู้เรียนเป็นสำคัญ มาตรวจสอบยืนยันด้วยวิธีการจัดประชุมสนทนากลุ่ม (focus group discussion) โดยผู้ทรงคุณวุฒิ จำนวน 8 คน เพื่อตรวจสอบยืนยันความเหมาะสมของรูปแบบ ให้ข้อเสนอแนะ สรุปแนวทางการดำเนินงานของรูปแบบ อภิปราย และข้อคิดเห็นอื่นๆ ผลการตรวจสอบยืนยันรูปแบบชุมชนแห่งการเรียนรู้ทางวิชาชีพ เพื่อส่งเสริมความสามารถจัดการเรียนรู้ที่เน้นผู้เรียนเป็นสำคัญของครูระดับการศึกษาขั้นพื้นฐาน พบว่า ผู้ทรงคุณวุฒิมีความคิดเห็นว่าเหมาะสม คิดเป็นร้อยละ 100
3. ผลการทดลองใช้รูปแบบชุมชนแห่งการเรียนรู้ทางวิชาชีพเพื่อส่งเสริมความสามารถจัดการเรียนรู้ที่เน้นผู้เรียนเป็นสำคัญของครูระดับการศึกษาขั้นพื้นฐาน
ผลการทดลองใช้รูปแบบชุมชนแห่งการเรียนรู้ทางวิชาชีพเพื่อส่งเสริมความสามารถจัดการเรียนรู้ที่เน้นผู้เรียนเป็นสำคัญของครูระดับการศึกษาขั้นพื้นฐาน ผ่านการอบรมเชิงปฏิบัติการและนำไปทดลองใช้รูปแบบสองวงรอบ ได้แก่ วงรอบที่ 1 ครูผู้สอนโรงเรียนบ้านภูมินิยมพัฒนา จำนวน 10 คน ผลการสอบถามความคิดเห็นความเป็นชุมชนแห่งการเรียนรู้ทางวิชาชีพและผลการสอบถามความคิดเห็นการจัดการเรียนรู้ที่เน้นผู้เรียนเป็นสำคัญ พบว่า โดยรวมหลังการอบรมสูงกว่าก่อนการอบรมทุกด้าน วงรอบที่ 2 ครูผู้สอนโรงเรียนบ้านฉลีกหนองมะแซว จำนวน 22 คน ผลการสอบถามความคิดเห็นความเป็นชุมชนแห่งการเรียนรู้ทางวิชาชีพและผลการสอบถามความคิดเห็นการจัดการเรียนรู้ที่เน้นผู้เรียนเป็นสำคัญ พบว่า โดยรวมหลังการอบรมสูงกว่าก่อนการอบรมทุกด้าน
4. ผลการประเมินรูปแบบชุมชนแห่งการเรียนรู้ทางวิชาชีพ เพื่อส่งเสริมความสามารถการจัดการเรียนรู้ที่เน้นผู้เรียนเป็นสำคัญของครูระดับการศึกษาขั้นพื้นฐาน
ผลการประเมินรูปแบบชุมชนแห่งการเรียนรู้ทางวิชาชีพเพื่อส่งเสริมความสามารถการจัดการเรียนรู้ที่เน้นผู้เรียนเป็นสำคัญของครูระดับการศึกษาขั้นพื้นฐาน วงรอบที่ 1 ครูผู้สอนโรงเรียนบ้านภูมินิยมพัฒนา จำนวน 10 คน พบว่า โดยรวมอยู่ในระดับมาก และวงรอบที่ 2 ครูผู้สอนโรงเรียนบ้านฉลีกหนองมะแซว จำนวน 22 คน พบว่า โดยรวมอยู่ในระดับมากเช่นกัน
ที่เน้นผู้เรียนเป็นสำคัญของครูระดับการศึกษาขั้นพื้นฐาน
ผู้วิจัย นายยุทธนา สัมฤทธิ์ผ่อง ตำแหน่ง ผู้อำนวยการโรงเรียนบ้านฉลีกหนองมะแซว
สำนักงานเขตพื้นที่การศึกษาประถมศึกษาสุรินทร์ เขต 3
ปีการศึกษา 2563 - 2564
บทคัดย่อ
การพัฒนารูปแบบชุมชนแห่งการเรียนรู้ทางวิชาชีพเพื่อส่งเสริมความสามารถจัดการเรียนรู้ที่
เน้นผู้เรียนเป็นสำคัญของครูระดับการศึกษาขั้นพื้นฐาน มีวัตถุประสงค์ 1) เพื่อศึกษาชุมชนแห่งการเรียนรู้ทางวิชาชีพเพื่อส่งเสริมความสามารถจัดการเรียนรู้ที่เน้นผู้เรียนเป็นสำคัญของครูระดับการศึกษาขั้นพื้นฐาน 2) เพื่อสร้างและตรวจสอบรูปแบบชุมชนแห่งการเรียนรู้ทางวิชาชีพเพื่อส่งเสริมความสามารถจัดการเรียนรู้ที่เน้นผู้เรียนเป็นสำคัญของครูระดับการศึกษาขั้นพื้นฐาน 3) เพื่อศึกษาผลการทดลองใช้รูปแบบชุมชนแห่งการเรียนรู้ทางวิชาชีพเพื่อส่งเสริมความสามารถจัดการเรียนรู้ที่เน้นผู้เรียนเป็นสำคัญของครูระดับการศึกษาขั้นพื้นฐาน และ 4) เพื่อประเมินรูปแบบชุมชนแห่งการเรียนรู้ทางวิชาชีพเพื่อส่งเสริมความสามารถการจัดการเรียนรู้ที่เน้นผู้เรียนเป็นสำคัญของครูระดับการศึกษาขั้นพื้นฐาน โดยมีขั้นตอนการวิจัย 4 ขั้นตอน ได้แก่ ขั้นตอนที่ 1 ศึกษาชุมชนแห่งการเรียนรู้ทางวิชาชีพเพื่อส่งเสริมความสามารถจัดการเรียนรู้ที่เน้นผู้เรียนเป็นสำคัญของครูระดับการศึกษาขั้นพื้นฐาน ขั้นตอนที่ 2 สร้างและตรวจสอบรูปแบบชุมชนแห่งการเรียนรู้ทางวิชาชีพเพื่อส่งเสริมความสามารถจัดการเรียนรู้ที่เน้นผู้เรียนเป็นสำคัญของครูระดับการศึกษาขั้นพื้นฐาน ขั้นตอนที่ 3 ศึกษาผลการทดลองใช้รูปแบบชุมชนแห่งการเรียนรู้ทางวิชาชีพเพื่อส่งเสริมความสามารถจัดการเรียนรู้ที่เน้นผู้เรียนเป็นสำคัญของครูระดับการศึกษาขั้นพื้นฐาน และขั้นตอนที่ 4 ประเมินรูปแบบชุมชนแห่งการเรียนรู้ทางวิชาชีพเพื่อส่งเสริมความสามารถจัดการเรียนรู้ที่เน้นผู้เรียนเป็นสำคัญของครูระดับการศึกษาขั้นพื้นฐาน เครื่องมือที่ใช้ในการวิจัย ได้แก่ แบบสอบถาม จำนวน 3 ฉบับ และแบบสัมภาษณ์ จำนวน 2 ฉบับ วิเคราะห์ข้อมูลโดยใช้สถิติ ร้อยละ ค่าเฉลี่ย ( ) ส่วนเบี่ยงเบนมาตรฐาน (S.D.) และการวิเคราะห์เนื้อหา (Content Analysis)
ผลการวิจัยพบว่า
1. ผลการศึกษาชุมชนแห่งการเรียนรู้ทางวิชาชีพเพื่อส่งเสริมความสามารถจัดการเรียนรู้ที่
เน้นผู้เรียนเป็นสำคัญของครูระดับการศึกษาขั้นพื้นฐาน
ผลการสอบถามความคิดเห็นความเป็นชุมชนแห่งการเรียนรู้ทางวิชาชีพ พบว่า โดยรวมอยู่
ในระดับมาก และเมื่อพิจารณารายด้านเรียงลำดับสูงสุดได้แก่ ทีมร่วมแรงร่วมใจ อยู่ในระดับมาก รองลงมา ได้แก่ การเรียนรู้และการพัฒนาวิชาชีพ อยู่ในระดับมาก วิสัยทัศน์ร่วม อยู่ในระดับมาก ชุมชนกัลยาณมิตร อยู่ในระดับมาก และลำดับต่ำสุดได้แก่ โครงสร้างสนับสนุนชุมชน อยู่ในระดับมาก และผลการสอบถามความคิดเห็นการจัดการเรียนรู้ที่เน้นผู้เรียนเป็นสำคัญ พบว่า โดยรวมอยู่ในระดับมาก และเมื่อพิจารณารายด้านเรียงลำดับสูงสุดได้แก่ การจัดการเรียนรู้ที่ตอบสนองความแตกต่างระหว่างบุคคลและพัฒนาการทางสมอง อยู่ในระดับมาก รองลงมา ได้แก่ การวัดและประเมินผลตามสภาพจริง อยู่ในระดับมาก การจัดการการเรียนรู้ที่ท้าทายความสามารถของผู้เรียน อยู่ในระดับมาก และลำดับต่ำสุดได้แก่ การออกแบบการเรียนรู้โดยเน้นผู้เรียนเป็นสำคัญ อยู่ในระดับมาก
2. ผลการสร้างและตรวจสอบรูปแบบชุมชนแห่งการเรียนรู้ทางวิชาชีพเพื่อส่งเสริมความสามารถจัดการเรียนรู้ที่เน้นผู้เรียนเป็นสำคัญของครูระดับการศึกษาขั้นพื้นฐาน
นำผลสร้างและตรวจสอบรูปแบบชุมชนแห่งการเรียนรู้ทางวิชาชีพเพื่อส่งเสริมความสามารถ
จัดการเรียนรู้ที่เน้นผู้เรียนเป็นสำคัญของครูระดับการศึกษาขั้นพื้นฐาน จากขั้นตอนที่ 1 จัดสร้างรูปแบบโดยผู้ทรงคุณวุฒิทางด้านการบริหารจัดการชุมชนแห่งการเรียนรู้ทางวิชาชีพ และการจัดการเรียนรู้ที่เน้นผู้เรียนเป็นสำคัญ มาตรวจสอบยืนยันด้วยวิธีการจัดประชุมสนทนากลุ่ม (focus group discussion) โดยผู้ทรงคุณวุฒิ จำนวน 8 คน เพื่อตรวจสอบยืนยันความเหมาะสมของรูปแบบ ให้ข้อเสนอแนะ สรุปแนวทางการดำเนินงานของรูปแบบ อภิปราย และข้อคิดเห็นอื่นๆ ผลการตรวจสอบยืนยันรูปแบบชุมชนแห่งการเรียนรู้ทางวิชาชีพ เพื่อส่งเสริมความสามารถจัดการเรียนรู้ที่เน้นผู้เรียนเป็นสำคัญของครูระดับการศึกษาขั้นพื้นฐาน พบว่า ผู้ทรงคุณวุฒิมีความคิดเห็นว่าเหมาะสม คิดเป็นร้อยละ 100
3. ผลการทดลองใช้รูปแบบชุมชนแห่งการเรียนรู้ทางวิชาชีพเพื่อส่งเสริมความสามารถจัดการเรียนรู้ที่เน้นผู้เรียนเป็นสำคัญของครูระดับการศึกษาขั้นพื้นฐาน
ผลการทดลองใช้รูปแบบชุมชนแห่งการเรียนรู้ทางวิชาชีพเพื่อส่งเสริมความสามารถจัดการเรียนรู้ที่เน้นผู้เรียนเป็นสำคัญของครูระดับการศึกษาขั้นพื้นฐาน ผ่านการอบรมเชิงปฏิบัติการและนำไปทดลองใช้รูปแบบสองวงรอบ ได้แก่ วงรอบที่ 1 ครูผู้สอนโรงเรียนบ้านภูมินิยมพัฒนา จำนวน 10 คน ผลการสอบถามความคิดเห็นความเป็นชุมชนแห่งการเรียนรู้ทางวิชาชีพและผลการสอบถามความคิดเห็นการจัดการเรียนรู้ที่เน้นผู้เรียนเป็นสำคัญ พบว่า โดยรวมหลังการอบรมสูงกว่าก่อนการอบรมทุกด้าน วงรอบที่ 2 ครูผู้สอนโรงเรียนบ้านฉลีกหนองมะแซว จำนวน 22 คน ผลการสอบถามความคิดเห็นความเป็นชุมชนแห่งการเรียนรู้ทางวิชาชีพและผลการสอบถามความคิดเห็นการจัดการเรียนรู้ที่เน้นผู้เรียนเป็นสำคัญ พบว่า โดยรวมหลังการอบรมสูงกว่าก่อนการอบรมทุกด้าน
4. ผลการประเมินรูปแบบชุมชนแห่งการเรียนรู้ทางวิชาชีพ เพื่อส่งเสริมความสามารถการจัดการเรียนรู้ที่เน้นผู้เรียนเป็นสำคัญของครูระดับการศึกษาขั้นพื้นฐาน
ผลการประเมินรูปแบบชุมชนแห่งการเรียนรู้ทางวิชาชีพเพื่อส่งเสริมความสามารถการจัดการเรียนรู้ที่เน้นผู้เรียนเป็นสำคัญของครูระดับการศึกษาขั้นพื้นฐาน วงรอบที่ 1 ครูผู้สอนโรงเรียนบ้านภูมินิยมพัฒนา จำนวน 10 คน พบว่า โดยรวมอยู่ในระดับมาก และวงรอบที่ 2 ครูผู้สอนโรงเรียนบ้านฉลีกหนองมะแซว จำนวน 22 คน พบว่า โดยรวมอยู่ในระดับมากเช่นกัน