บทคัดย่อ พัฒนารูปแบบการสอนวิทยาศาสตร์ ป.6
ชื่อเรื่อง การพัฒนารูปแบบการสอนโดยใช้ชุมชนเป็นฐาน ที่ส่งเสริมทักษะกระบวนการทางวิทยาศาสตร์ของนักเรียน ชั้นประถมศึกษาปีที่ 6 โรงเรียนในตำบลป่างิ้ว
ผู้วิจัย นางบุญสิริ จุติ
สถานศึกษา โรงเรียนบ้านป่างิ้ว(ราษฎร์บำรุง)
สำนักงานเขตพื้นที่การศึกษาประถมศึกษาสุโขทัย เขต 2
สำนักงานคณะกรรมการการศึกษาขั้นพื้นฐาน
ปีที่เผยแพร่ 2564
บทคัดย่อ
การวิจัยครั้งนี้มีวัตถุประสงค์ของการวิจัย (1) เพื่อสร้างและพัฒนารูปแบบการสอนโดยใช้ชุมชนเป็นฐาน ที่ส่งเสริมทักษะกระบวนการทางวิทยาศาสตร์ของนักเรียน ชั้นประถมศึกษาปีที่ 6 2) เพื่อประเมินผลรูปแบบการสอนที่พัฒนาขึ้นในเชิงทฤษฎีและเชิงปฏิบัติการ กลุ่มตัวอย่างที่ใช้ในการวิจัยครั้งนี้ ได้แก่ ครูผู้สอนวิทยาศาสตร์ 5 คน และนักเรียนชั้นประถมศึกษาปีที่ 6 โรงเรียนในตำบลป่างิ้ว(โรงเรียนบ้านทุ่งพล้อ โรงเรียนบ้านดอยไก่เขี่ย โรงเรียนบ้านแม่ราก และโรงเรียบ้านป่างิ้ว(ราษฎร์บำรุง)) อำเภอศรีสัชนาลัย จังหวัดสุโขทัย จำนวน 34 คน ได้มาโดยการเลือกแบบเจาะจง (Purposive Sampling) เครื่องมือที่ใช้ในการวิจัยได้แก่ แบบสัมภาษณ์ แผนการจัดกาเรียนรู้ตามรูปแบบการสอนโดยใช้ชุมชนเป็นฐาน ที่ส่งเสริมทักษะกระบวนการทางวิทยาศาสตร์ของนักเรียน ชั้นประถมศึกษาปีที่ 6 แบบทดสอบวัดทักษะกระบวนการทางวิทยาศาสตร์ และแบบสอบถามความพึงพอใจของนักเรียนชั้นประถมศึกษาปีที่ 6 ใช้ระเบียบวิธีวิจัยแบบผสานวิธี(Mixed-method Methodology) 2 ขั้นตอน คือ ขั้นตอนที่ 1 สร้างและพัฒนารูปแบบการสอนโดยการสังเคราะห์ข้อมูลจากการสัมภาษณ์ครูผู้สอนวิทยาศาสตร์ ขั้นตอนที่ 2 ประเมินรูปแบบการสอน โดยผู้เชี่ยวชาญและทดลองใช้ในสถานการณ์จริง หาประสิทธิภาพของรูปแบบการสอนตามเกณฑ์ 80/80 เปรียบเทียบค่าเฉลี่ยคะแนนทักษะกระบวนการทางวิทยาศาสตร์ ของนักเรียนระหว่างก่อนเรียนและหลังเรียน และศึกษาความพึงพอใจของนักเรียนชั้นประถมศึกษาปีที่ 6 โดยใช้รูปแบบการสอน สถิติที่ใช้ในการวิเคราะห์ข้อมูล ได้แก่ ค่าเฉลี่ย ส่วนเบี่ยงเบนมาตรฐาน ร้อยละ และ t-test แบบ dependent
ผลการวิจัย พบว่า
1. ผลของการสร้างและหาคุณภาพของระบบการเรียนการสอนแบบชุมชนเป็นฐาน ที่ส่งเสริมทักษะกระบวนการทางวิทยาศาสตร์ของนักเรียน ชั้นประถมศึกษาปีที่ 6 โรงเรียนในตำบล ป่างิ้ว
1.1 ระบบการเรียนการสอนที่ผู้วิจัยใช้ชื่อว่าที่ เรียกว่า “ APSSA Model” มี 7 องค์ประกอบคือ 1) หลักการของรูปแบบการสอน 2) วัตถุประสงค์ 3) กระบวนการจัดการเรียนการสอน มี 5 ขั้น ดังนี้ ขั้นที่ 1 ขั้นสร้างความสนใจ (Attractive step : A) ขั้นที่ 2 ขั้นฝึกปฏิบัติภาคสนาม (Practice step : P) ขั้นที่ 3 ขั้นแลกเปลี่ยนเรียนรู้ (Sharing step : S)
ขั้นที่ 4 ขั้นสรุป (Summarizing step : S) ขั้นที่ 5 ขั้นนำความรู้ไปใช้ (Application of knowledge step : A) 4) การตอบสนอง 5) ระบบการสนับสนุน 6) การวัดและประเมินผล และ 7) การนำรูปแบบการสอนไปใช้
1.2 ผู้เชี่ยวชาญมีความเห็นต่อระบบการเรียนการสอนแบบชุมชนเป็นฐาน ที่ส่งเสริมทักษะกระบวนการทางวิทยาศาสตร์ของนักเรียน ชั้นประถมศึกษาปีที่ 6 โรงเรียนในตำบลป่างิ้ว ที่พัฒนาขึ้นมีความเหมาะสมอยู่ในระดับมาก สามารถนำไปประยุต์ใช้เพื่อพัฒนาการเรียนการสอนในระดับประถมศึกษาต่อไปได้
2. ผลการใช้ระบบการเรียนการสอนแบบชุมชนเป็นฐาน ที่ส่งเสริมทักษะกระบวนการทางวิทยาศาสตร์ของนักเรียน ชั้นประถมศึกษาปีที่ 6 โรงเรียนในตำบลป่างิ้ว พบว่า
2.1 ผลสัมฤทธิ์ทางการเรียนและทักษะกระบวนการทางวิทยาศาสตร์ ของผู้เรียนที่เรียนโดย ใช้รูปแบบการสอนแบบชุมชนเป็นฐาน ที่ส่งเสริมทักษะกระบวนการทางวิทยาศาสตร์ของนักเรียน ชั้นประถมศึกษาปีที่ 6 โรงเรียนในตำบลป่างิ้ว หลังเรียนสูงกว่าก่อนเรียนอย่างมีนัยสำคัญทางสถิติที่ระดับ .05
2.2 ผู้เรียนที่เรียนโดยใช้รูปแบบการสอนแบบชุมชนเป็นฐาน ที่ส่งเสริมทักษะกระบวนการทางวิทยาศาสตร์ของนักเรียน ชั้นประถมศึกษาปีที่ 6 โรงเรียนในตำบลป่างิ้ว มีความพึงพอใจต่อการเรียนอยู่ในระดับมาก
ผู้วิจัย นางบุญสิริ จุติ
สถานศึกษา โรงเรียนบ้านป่างิ้ว(ราษฎร์บำรุง)
สำนักงานเขตพื้นที่การศึกษาประถมศึกษาสุโขทัย เขต 2
สำนักงานคณะกรรมการการศึกษาขั้นพื้นฐาน
ปีที่เผยแพร่ 2564
บทคัดย่อ
การวิจัยครั้งนี้มีวัตถุประสงค์ของการวิจัย (1) เพื่อสร้างและพัฒนารูปแบบการสอนโดยใช้ชุมชนเป็นฐาน ที่ส่งเสริมทักษะกระบวนการทางวิทยาศาสตร์ของนักเรียน ชั้นประถมศึกษาปีที่ 6 2) เพื่อประเมินผลรูปแบบการสอนที่พัฒนาขึ้นในเชิงทฤษฎีและเชิงปฏิบัติการ กลุ่มตัวอย่างที่ใช้ในการวิจัยครั้งนี้ ได้แก่ ครูผู้สอนวิทยาศาสตร์ 5 คน และนักเรียนชั้นประถมศึกษาปีที่ 6 โรงเรียนในตำบลป่างิ้ว(โรงเรียนบ้านทุ่งพล้อ โรงเรียนบ้านดอยไก่เขี่ย โรงเรียนบ้านแม่ราก และโรงเรียบ้านป่างิ้ว(ราษฎร์บำรุง)) อำเภอศรีสัชนาลัย จังหวัดสุโขทัย จำนวน 34 คน ได้มาโดยการเลือกแบบเจาะจง (Purposive Sampling) เครื่องมือที่ใช้ในการวิจัยได้แก่ แบบสัมภาษณ์ แผนการจัดกาเรียนรู้ตามรูปแบบการสอนโดยใช้ชุมชนเป็นฐาน ที่ส่งเสริมทักษะกระบวนการทางวิทยาศาสตร์ของนักเรียน ชั้นประถมศึกษาปีที่ 6 แบบทดสอบวัดทักษะกระบวนการทางวิทยาศาสตร์ และแบบสอบถามความพึงพอใจของนักเรียนชั้นประถมศึกษาปีที่ 6 ใช้ระเบียบวิธีวิจัยแบบผสานวิธี(Mixed-method Methodology) 2 ขั้นตอน คือ ขั้นตอนที่ 1 สร้างและพัฒนารูปแบบการสอนโดยการสังเคราะห์ข้อมูลจากการสัมภาษณ์ครูผู้สอนวิทยาศาสตร์ ขั้นตอนที่ 2 ประเมินรูปแบบการสอน โดยผู้เชี่ยวชาญและทดลองใช้ในสถานการณ์จริง หาประสิทธิภาพของรูปแบบการสอนตามเกณฑ์ 80/80 เปรียบเทียบค่าเฉลี่ยคะแนนทักษะกระบวนการทางวิทยาศาสตร์ ของนักเรียนระหว่างก่อนเรียนและหลังเรียน และศึกษาความพึงพอใจของนักเรียนชั้นประถมศึกษาปีที่ 6 โดยใช้รูปแบบการสอน สถิติที่ใช้ในการวิเคราะห์ข้อมูล ได้แก่ ค่าเฉลี่ย ส่วนเบี่ยงเบนมาตรฐาน ร้อยละ และ t-test แบบ dependent
ผลการวิจัย พบว่า
1. ผลของการสร้างและหาคุณภาพของระบบการเรียนการสอนแบบชุมชนเป็นฐาน ที่ส่งเสริมทักษะกระบวนการทางวิทยาศาสตร์ของนักเรียน ชั้นประถมศึกษาปีที่ 6 โรงเรียนในตำบล ป่างิ้ว
1.1 ระบบการเรียนการสอนที่ผู้วิจัยใช้ชื่อว่าที่ เรียกว่า “ APSSA Model” มี 7 องค์ประกอบคือ 1) หลักการของรูปแบบการสอน 2) วัตถุประสงค์ 3) กระบวนการจัดการเรียนการสอน มี 5 ขั้น ดังนี้ ขั้นที่ 1 ขั้นสร้างความสนใจ (Attractive step : A) ขั้นที่ 2 ขั้นฝึกปฏิบัติภาคสนาม (Practice step : P) ขั้นที่ 3 ขั้นแลกเปลี่ยนเรียนรู้ (Sharing step : S)
ขั้นที่ 4 ขั้นสรุป (Summarizing step : S) ขั้นที่ 5 ขั้นนำความรู้ไปใช้ (Application of knowledge step : A) 4) การตอบสนอง 5) ระบบการสนับสนุน 6) การวัดและประเมินผล และ 7) การนำรูปแบบการสอนไปใช้
1.2 ผู้เชี่ยวชาญมีความเห็นต่อระบบการเรียนการสอนแบบชุมชนเป็นฐาน ที่ส่งเสริมทักษะกระบวนการทางวิทยาศาสตร์ของนักเรียน ชั้นประถมศึกษาปีที่ 6 โรงเรียนในตำบลป่างิ้ว ที่พัฒนาขึ้นมีความเหมาะสมอยู่ในระดับมาก สามารถนำไปประยุต์ใช้เพื่อพัฒนาการเรียนการสอนในระดับประถมศึกษาต่อไปได้
2. ผลการใช้ระบบการเรียนการสอนแบบชุมชนเป็นฐาน ที่ส่งเสริมทักษะกระบวนการทางวิทยาศาสตร์ของนักเรียน ชั้นประถมศึกษาปีที่ 6 โรงเรียนในตำบลป่างิ้ว พบว่า
2.1 ผลสัมฤทธิ์ทางการเรียนและทักษะกระบวนการทางวิทยาศาสตร์ ของผู้เรียนที่เรียนโดย ใช้รูปแบบการสอนแบบชุมชนเป็นฐาน ที่ส่งเสริมทักษะกระบวนการทางวิทยาศาสตร์ของนักเรียน ชั้นประถมศึกษาปีที่ 6 โรงเรียนในตำบลป่างิ้ว หลังเรียนสูงกว่าก่อนเรียนอย่างมีนัยสำคัญทางสถิติที่ระดับ .05
2.2 ผู้เรียนที่เรียนโดยใช้รูปแบบการสอนแบบชุมชนเป็นฐาน ที่ส่งเสริมทักษะกระบวนการทางวิทยาศาสตร์ของนักเรียน ชั้นประถมศึกษาปีที่ 6 โรงเรียนในตำบลป่างิ้ว มีความพึงพอใจต่อการเรียนอยู่ในระดับมาก