นางรัศมี สนั่นนารี. 2555. การพัฒนากิจกรรมการเรียนรู้ที่เน้นกระ
บทคัดย่อ
การวิจัยครั้งนี้มีวัตถุประสงค์ เพื่อ 1) เพื่อพัฒนากิจกรรมการเรียนรู้ที่เน้นกระบวนการแก้ปัญหาทางคณิตศาสตร์ โดยใช้รูปแบบการสอนตามแนวคิดทฤษฎีคอนสตรัคติวิสต์ เรื่องระบบจำนวนเต็ม ชั้นมัธยมศึกษาปีที่ 1 และ 2) เพื่อพัฒนาผลสัมฤทธิ์ทางการเรียนวิชาคณิตศาสตร์ เรื่องระบบจำนวนเต็ม ของนักเรียนชั้นมัธยมศึกษาปีที่ 1 ให้มีจำนวนนักเรียนไม่น้อยกว่าร้อยละ 70 มีผลสัมฤทธิ์ทางการเรียนร้อยละ 70 ขึ้นไป
กลุ่มเป้าหมายที่ใช้ในการวิจัยเป็นนักเรียนชั้นมัธยมศึกษาปีที่ 1/1 โรงเรียนเวียงวงกตวิทยาคม อำเภอเวียงเก่า จังหวัดขอนแก่น สังกัดสำนักงานเขตพื้นที่การศึกษามัธยมศึกษา เขต 25 ภาคเรียนที่ 1 ปีการศึกษา 2555 จำนวน 35 คน
การวิจัยครั้งนี้ ผู้วิจัยได้ใช้ขั้นตอนการจัดกิจกรรมการเรียนรู้ตามแนวคิดทฤษฎีคอนสตรัคติวิสต์ โดยนำกระบวนการวิจัยเชิงปฏิบัติการ (Action Research) ประกอบด้วยวงจรปฏิบัติการวิจัย 3 วงจร ซึ่งเครื่องมือที่ใช้ในการวิจัย แบ่งออกเป็น 3 ประเภท คือ 1) เครื่องมือที่ใช้ในการทดลองปฏิบัติ ได้แก่ แผนการจัดการเรียนรู้กลุ่มสาระการเรียนรู้คณิตศาสตร์ เรื่อง ระบบจำนวนเต็ม ตามแนวคิดทฤษฎีของคอนสตรัคติวิสต์ สำหรับชั้นมัธยมศึกษาปีที่ 1 จำนวน 17 แผน 2) เครื่องมือที่ใช้ในการสะท้อนผลการปฏิบัติ ได้แก่ แบบสังเกตพฤติกรรมการจัดการเรียนรู้ แบบสังเกตพฤติกรรมการเรียนของนักเรียน แบบบันทึกผลการใช้แผนการจัดการเรียนรู้ แบบสัมภาษณ์นักเรียนเกี่ยวกับกิจกรรมการเรียนรู้ แบบทดสอบย่อยท้ายวงจร และ 3) เครื่องมือที่ใช้ในการประเมินประสิทธิภาพการจัดการเรียนรู้ ได้แก่ แบบทดสอบวัดผลสัมฤทธิ์ทางการเรียนที่มีค่าอำนาจจำแนกระหว่าง 0.24 ถึง 0.75 ค่าความยากง่ายระหว่าง 0.21 ถึง 0.78 และมีค่าความเชื่อมั่นทั้งฉบับเท่ากับ 0.78 แบบวัดทักษะการแก้โจทย์ปัญหา ที่มีค่าอำนาจจำแนกระหว่าง 0.50 ถึง 0.88 ค่าความยากง่ายระหว่าง 0.44 ถึง 0.75 และมีค่าความเชื่อมั่นทั้งฉบับเท่ากับ 0.761
ผลการวิจัย พบว่า
1) การพัฒนากิจกรรมการเรียนรู้กลุ่มสาระการเรียนรู้คณิตศาสตร์ เรื่องระบบจำนวนเต็ม ชั้นมัธยมศึกษาปีที่ 1 ตามแนวคิดทฤษฎีคอนสตรัคติวิสต์ เป็นการจัดกิจกรรมการเรียนรู้ที่มีขั้นตอน ในการจัดกิจกรรม 3 ขั้น ดังนี้ 1) ขั้นนำ ประกอบด้วยการทบทวนความรู้เดิมและแจ้งจุดประสงค์การเรียนรู้ 2) ขั้นสอน ประกอบด้วย (1) เสนอปัญหาและไตร่ตรองรายบุคคล (2) ไตร่ตรองระดับกลุ่มย่อย แบ่งนักเรียนออกเป็นกลุ่ม กลุ่มละ 5 คน จำนวน 7 กลุ่ม (3) ไตร่ตรองระดับชั้นเรียน โดยตัวแทนแต่ละกลุ่มนำเสนอปัญหาต่อนักเรียนทั้งชั้น (4) ขั้นสรุป เป็นขั้นที่นักเรียนร่วมกันสรุปแนวคิดหลักการหรือสาระสำคัญในเรื่องที่เรียน (5) ขั้นนำไปใช้ โดยให้นักเรียนทำแบบฝึกทักษะ เพื่อเป็นการตรวจสอบความเข้าใจและนำความรู้ที่ได้มาใช้ในการแก้ปัญหา 3) ขั้นวัดและประเมินผลเป็นขั้นที่ประเมินความรู้ความเข้าใจแต่ละครั้ง จากผลงานของนักเรียน แบบฝึกทักษะ และการร่วมกิจกรรม การมีส่วนร่วม การแสดงความคิดเห็นความสนใจ และความถูกต้องในการนำเสนอผลงาน
2) นักเรียนที่ได้รับการพัฒนากิจกรรมการเรียนรู้ เรื่องระบบจำนวนเต็ม ตามแนวคิดทฤษฎีคอนสตรัคติวิสต์ มีผลสัมฤทธิ์ทางการเรียนคิดเป็นร้อยละ 72.79 ซึ่งสูงกว่าเกณฑ์ที่กำหนดไว้ร้อยละ70 และมีจำนวนนักเรียนที่ผ่านเกณฑ์ดังกล่าวคิดเป็นร้อยละ 74.29 ซึ่งสูงกว่าเกณฑ์ที่กำหนดไว้ร้อยละ 70
และผลการวิเคราะห์ข้อมูลที่ได้จากเครื่องมือที่ใช้มาสะท้อนผลการปฏิบัติ นักเรียนมีคุณลักษณะที่พึงประสงค์ คือ นักเรียนสามารถเลือกวิธีแก้ปัญหาได้เหมาะสมกับสถานการณ์ปัญหาเกิดความเชื่อมั่นในตนเอง มีความสามัคคี กล้าแสดงความคิดเห็น สามารถอภิปรายแลกเปลี่ยนความรู้ มีทักษะในการทำงานกลุ่ม มีความรับผิดชอบ ทั้งนี้จะช่วยในการแสวงหาความรู้ และสามารถนำไปใช้ในชีวิตประจำวันรวมทั้งมีเจตคติที่ดีต่อวิชาคณิตศาสตร์