รูปแบบการเรียนการสอนแบบ RMARCE Model คณิตศาสตร์ ม.2
ชื่อเรื่อง : การพัฒนารูปแบบการเรียนการสอน แบบ RMARCE Model เพื่อพัฒนาผลสัมฤทธิ์ทางการเรียน เรื่อง สถิติ
กลุ่มสาระการเรียนรู้คณิตศาสตร์ ชั้นมัธยมศึกษาปีที่ 2
ชื่อผู้วิจัย : นางสาวสมฤดี ดุกหลิ่ม ตำแหน่ง ครู วิทยฐานะครูชำนาญการพิเศษ
โรงเรียนเทศบาล 5 (วัดหัวป้อมนอก) เทศบาลนครสงขลา
ปีที่ทำวิจัย : 2562 - 2563
บทคัดย่อ
การวิจัยนี้เป็นการพัฒนารูปแบบการเรียนการสอนแบบ RMARCE Model เพื่อพัฒนาผลสัมฤทธิ์ทางการเรียน เรื่อง สถิติ กลุ่มสาระการเรียนรู้คณิตศาสตร์ ชั้นมัธยมศึกษาปีที่ 2 โดยมีวัตถุประสงค์ เพื่อ 1) เพื่อศึกษาข้อมูลพื้นฐานสำหรับการพัฒนารูปแบบการเรียนการสอนแบบ RMARCE Model เพื่อพัฒนาผลสัมฤทธิ์ทางการเรียน เรื่อง สถิติ กลุ่มสาระการเรียนรู้คณิตศาสตร์ ชั้นมัธยมศึกษาปีที่ 2 2) รูปแบบการเรียนการสอนแบบ RMARCE Model เพื่อพัฒนาผลสัมฤทธิ์ทางการเรียน เรื่อง สถิติ กลุ่มสาระการเรียนรู้คณิตศาสตร์ ชั้นมัธยมศึกษาปีที่ 2 3) ทดลองใช้รูปแบบการเรียนการสอนแบบ RMARCE Model เพื่อพัฒนาผลสัมฤทธิ์ทางการเรียน เรื่อง สถิติ กลุ่มสาระการเรียนรู้คณิตศาสตร์ ชั้นมัธยมศึกษาปีที่ 2 4) ประเมินและปรับปรุงรูปแบบการเรียนการสอนแบบ RMARCE Model เพื่อพัฒนาผลสัมฤทธิ์ทางการเรียน เรื่อง สถิติ กลุ่มสาระการเรียนรู้คณิตศาสตร์ ชั้นมัธยมศึกษาปีที่ 2 ซึ่งมีขั้นตอนการวิจัย คือ ขั้นตอนที่ 1 การศึกษาข้อมูลพื้นฐานสำหรับการพัฒนารูปแบบการเรียนการสอนแบบ RMARCE Model เพื่อพัฒนาผลสัมฤทธิ์ทางการเรียน เรื่อง สถิติ กลุ่มสาระการเรียนรู้คณิตศาสตร์ ชั้นมัธยมศึกษาปีที่ 2 2) รูปแบบการเรียนการสอนแบบ RMARCE Model เพื่อพัฒนาผลสัมฤทธิ์ทางการเรียน เรื่อง สถิติ กลุ่มสาระการเรียนรู้คณิตศาสตร์ ชั้นมัธยมศึกษาปีที่ 2 แหล่งข้อมูลคือ เอกสาร ตำรา งานวิจัยที่เกี่ยวข้อง นักเรียนชั้นมัธยมศึกษาปีที่ 2 โรงเรียนเทศบาล 5 (วัดหัวป้อมนอก) ที่กำลังศึกษาอยู่ในภาคเรียนที่ 2 ปีการศึกษา 2562 จำนวน 30 คน ครูผู้สอนรายวิชาคณิตศาสตร์ ระดับชั้นมัธยมศึกษา สังกัดเทศบาลนครสงขลา ภาคเรียนที่ 2 ปีการศึกษา 2562 จำนวน 10 คน ขั้นตอนที่ 2 เพื่อสร้างและพัฒนารูปแบบการเรียนการสอนแบบ RMARCE Model เพื่อพัฒนาผลสัมฤทธิ์ทางการเรียน เรื่อง สถิติ กลุ่มสาระการเรียนรู้คณิตศาสตร์ ชั้นมัธยมศึกษาปีที่ 2 แหล่งข้อมูล คือ ผู้เชี่ยวชาญจำนวน 5 ท่าน และนักเรียนชั้นมัธยมศึกษาปีที่ 2 โรงเรียนเทศบาล 5 (วัดหัวป้อมนอก) ภาคเรียนที่ 2 ปีการศึกษา 2562 ที่ไม่ใช่ กลุ่มตัวอย่าง ขั้นตอนที่ 3 และขั้นตอนที่ 4 การทดลองใช้และประเมินรูปแบบการเรียนการสอนแบบ RMARCE Model เพื่อพัฒนาผลสัมฤทธิ์ทางการเรียน เรื่อง สถิติ กลุ่มสาระการเรียนรู้คณิตศาสตร์ ชั้นมัธยมศึกษาปีที่ 2 2) รูปแบบการเรียนการสอนแบบ RMARCE Model เพื่อพัฒนาผลสัมฤทธิ์ทางการเรียน เรื่อง สถิติ กลุ่มสาระการเรียนรู้คณิตศาสตร์ ชั้นมัธยมศึกษาปีที่ 2 แหล่งข้อมูล คือ นักเรียนชั้นมัธยมศึกษาปีที่ 2/1 โรงเรียนเทศบาล 5 (วัดหัวป้อมนอก) สังกัด เทศบาลนครสงขลา ภาคเรียนที่ 2 ปีการศึกษา 2563 จำนวน 1 ห้องเรียน นักเรียนจำนวน 36 คน ซึ่งได้มาโดยวิธีการสุ่มแบบกลุ่ม (Cluster Random Sampling) โดยใช้ห้องเรียนเป็นหน่วยในการสุ่ม เครื่องมือที่ใช้ในการวิจัย คือ 1) คู่มือการจัดการเรียนการสอนโดยใช้รูปแบบการเรียนการสอนแบบ RMARCE Model เพื่อพัฒนาผลสัมฤทธิ์ทางการเรียน เรื่อง สถิติ กลุ่มสาระการเรียนรู้คณิตศาสตร์ ชั้นมัธยมศึกษาปีที่ 2 เนื้อหาประกอบด้วย 2) แบบทดสอบวัดผลสัมฤทธิ์ทางการเรียน กลุ่มสาระการเรียนรู้คณิตศาสตร์ เรื่อง สถิติ ชั้นมัธยมศึกษาปีที่ 2 ชนิด 4 ตัวเลือก จำนวน 40 ข้อ และ 4) แบบประเมินความพึงพอใจของนักเรียนที่มีต่อการเรียนโดยใช้รูปแบบการเรียนการสอนแบบ RMARCE Model เพื่อพัฒนาผลสัมฤทธิ์ทางการเรียน เรื่อง สถิติ กลุ่มสาระการเรียนรู้คณิตศาสตร์ ชั้นมัธยมศึกษาปีที่ 2 เป็นแบบมาตราส่วนประมาณค่า (rating scale) 5 ระดับ จำนวน 20 ข้อ สถิติที่ใช้คือ ค่าร้อยละ ค่าเฉลี่ย ค่าส่วนเบี่ยงเบนมาตรฐานและการทดสอบสมมติฐานโดยใช้ Dependent Samples t-test ผลการวิจัยพบว่า
1. ผลการศึกษาข้อมูลพื้นฐานสำหรับการพัฒนารูปแบบการเรียนการสอนแบบ RMARCE Model เพื่อพัฒนาผลสัมฤทธิ์ทางการเรียน เรื่อง สถิติ กลุ่มสาระการเรียนรู้คณิตศาสตร์ ชั้นมัธยมศึกษาปีที่ 2 พบว่า สภาพที่คาดหวัง คือ การจัดการเรียนการสอนคณิตศาสตร์ที่ครูปรับเปลี่ยนบทบาทจากผู้ถ่ายทอดความรู้ที่เน้นเนื้อหาในบทเรียนมาเป็นผู้สนับสนุน ส่งเสริม อำนวยความสะดวกใช้วิธีการสอนหลายรูปแบบ ต้องทำให้บทเรียนมีคุณค่า คือ ให้ผู้เรียนเห็นประโยชน์ของการนำไปประยุกต์ใช้ สภาพปัจจุบัน คือ การจัดการเรียนการสอนคณิตศาสตร์ในปัจจุบันของครูคณิตศาสตร์ส่วนใหญ่ ยังเน้นที่ตัวเนื้อหา เน้นที่การคิดคำนวณหาคำตอบได้ถูกต้อง จำกฎ สูตร และทำตามตัวอย่างได้มากกว่ากระบวนการที่ให้นักเรียนได้คิด มีส่วนร่วมและการปฏิบัติเพื่อให้มีความรู้ความเข้าใจด้วยตนเอง
2.ผลการสร้างและหาคุณภาพของรูปแบบการเรียนการสอนแบบ RMARCE Model เพื่อพัฒนาผลสัมฤทธิ์ทางการเรียน เรื่อง สถิติ กลุ่มสาระการเรียนรู้คณิตศาสตร์ ชั้นมัธยมศึกษาปีที่ 2 พบว่า มีองค์ประกอบ ดังนี้ หลักการ วัตถุประสงค์ เนื้อหา กระบวนการจัดกิจกรรมการเรียนรู้ สื่อและแหล่งเรียนรู้ และการวัดและประเมินผล โดยมีกระบวนการจัดกิจกรรมการเรียนรู้ แบ่งออกได้เป็น 6 ขั้นตอน ตาม RMARCE Model คือ 1) ขั้นทบทวน (Review : R) 2) ขั้นสร้างแรงจูงใจ (Motivation : M) 3) ขั้นเรียนรู้ (Active Learning : A) 4) ขั้นสะท้อนความรู้ (Reflection of Knowledge : R) 5) ขั้นสร้างความรู้ (Creation of Knowledge : C) และ 6) ขั้นประเมินผล (Evaluation : E)
3. ผลการทดลองใช้รูปแบบการเรียนการสอนแบบ RMARCE Model เพื่อพัฒนาผลสัมฤทธิ์ทางการเรียน เรื่อง สถิติ กลุ่มสาระการเรียนรู้คณิตศาสตร์ ชั้นมัธยมศึกษาปีที่ 2 พบว่า
3.1 รูปแบบการเรียนการสอนแบบ RMARCE Model เพื่อพัฒนาผลสัมฤทธิ์ทางการเรียน เรื่อง สถิติ กลุ่มสาระการเรียนรู้คณิตศาสตร์ ชั้นมัธยมศึกษาปีที่ 2 มีค่าประสิทธิภาพ (E1/E2) ของรูปแบบการจัดการเรียนรู้ เท่ากับ 82.57/88.48 เมื่อเทียบกับเกณฑ์ 80/80 ปรากฏว่ามีประสิทธิภาพสูงกว่าเกณฑ์ที่กำหนดไว้
3.2 ผลสัมฤทธิ์ทางการเรียนของนักเรียนชั้นมัธยมศึกษาปีที่ 2 ที่เรียนด้วยรูปแบบการเรียนการสอนแบบ RMARCE Model เพื่อพัฒนาผลสัมฤทธิ์ทางการเรียน เรื่อง สถิติ กลุ่มสาระการเรียนรู้คณิตศาสตร์ ชั้นมัธยมศึกษาปีที่ 2 หลังเรียนสูงกว่าก่อนเรียนอย่างมีนัยสำคัญทางสถิติที่ระดับ .05
3.3 การประเมินและปรับปรุงรูปแบบการเรียนการสอนแบบ RMARCE Model เพื่อพัฒนาผลสัมฤทธิ์ทางการเรียน เรื่อง สถิติ กลุ่มสาระการเรียนรู้คณิตศาสตร์ ชั้นมัธยมศึกษาปีที่ 2 พบว่า นักเรียนมีความพึงพอใจในภาพรวมอยู่ในระดับมากที่สุด โดยนักเรียนพึงพอใจต่อการเรียนด้วยรูปแบบการเรียนการสอนแบบ RMARCE Model เพื่อพัฒนาผลสัมฤทธิ์ทางการเรียน เรื่อง สถิติ กลุ่มสาระการเรียนรู้คณิตศาสตร์ ชั้นมัธยมศึกษาปีที่ 2 อยู่ในระดับมากที่สุด
กลุ่มสาระการเรียนรู้คณิตศาสตร์ ชั้นมัธยมศึกษาปีที่ 2
ชื่อผู้วิจัย : นางสาวสมฤดี ดุกหลิ่ม ตำแหน่ง ครู วิทยฐานะครูชำนาญการพิเศษ
โรงเรียนเทศบาล 5 (วัดหัวป้อมนอก) เทศบาลนครสงขลา
ปีที่ทำวิจัย : 2562 - 2563
บทคัดย่อ
การวิจัยนี้เป็นการพัฒนารูปแบบการเรียนการสอนแบบ RMARCE Model เพื่อพัฒนาผลสัมฤทธิ์ทางการเรียน เรื่อง สถิติ กลุ่มสาระการเรียนรู้คณิตศาสตร์ ชั้นมัธยมศึกษาปีที่ 2 โดยมีวัตถุประสงค์ เพื่อ 1) เพื่อศึกษาข้อมูลพื้นฐานสำหรับการพัฒนารูปแบบการเรียนการสอนแบบ RMARCE Model เพื่อพัฒนาผลสัมฤทธิ์ทางการเรียน เรื่อง สถิติ กลุ่มสาระการเรียนรู้คณิตศาสตร์ ชั้นมัธยมศึกษาปีที่ 2 2) รูปแบบการเรียนการสอนแบบ RMARCE Model เพื่อพัฒนาผลสัมฤทธิ์ทางการเรียน เรื่อง สถิติ กลุ่มสาระการเรียนรู้คณิตศาสตร์ ชั้นมัธยมศึกษาปีที่ 2 3) ทดลองใช้รูปแบบการเรียนการสอนแบบ RMARCE Model เพื่อพัฒนาผลสัมฤทธิ์ทางการเรียน เรื่อง สถิติ กลุ่มสาระการเรียนรู้คณิตศาสตร์ ชั้นมัธยมศึกษาปีที่ 2 4) ประเมินและปรับปรุงรูปแบบการเรียนการสอนแบบ RMARCE Model เพื่อพัฒนาผลสัมฤทธิ์ทางการเรียน เรื่อง สถิติ กลุ่มสาระการเรียนรู้คณิตศาสตร์ ชั้นมัธยมศึกษาปีที่ 2 ซึ่งมีขั้นตอนการวิจัย คือ ขั้นตอนที่ 1 การศึกษาข้อมูลพื้นฐานสำหรับการพัฒนารูปแบบการเรียนการสอนแบบ RMARCE Model เพื่อพัฒนาผลสัมฤทธิ์ทางการเรียน เรื่อง สถิติ กลุ่มสาระการเรียนรู้คณิตศาสตร์ ชั้นมัธยมศึกษาปีที่ 2 2) รูปแบบการเรียนการสอนแบบ RMARCE Model เพื่อพัฒนาผลสัมฤทธิ์ทางการเรียน เรื่อง สถิติ กลุ่มสาระการเรียนรู้คณิตศาสตร์ ชั้นมัธยมศึกษาปีที่ 2 แหล่งข้อมูลคือ เอกสาร ตำรา งานวิจัยที่เกี่ยวข้อง นักเรียนชั้นมัธยมศึกษาปีที่ 2 โรงเรียนเทศบาล 5 (วัดหัวป้อมนอก) ที่กำลังศึกษาอยู่ในภาคเรียนที่ 2 ปีการศึกษา 2562 จำนวน 30 คน ครูผู้สอนรายวิชาคณิตศาสตร์ ระดับชั้นมัธยมศึกษา สังกัดเทศบาลนครสงขลา ภาคเรียนที่ 2 ปีการศึกษา 2562 จำนวน 10 คน ขั้นตอนที่ 2 เพื่อสร้างและพัฒนารูปแบบการเรียนการสอนแบบ RMARCE Model เพื่อพัฒนาผลสัมฤทธิ์ทางการเรียน เรื่อง สถิติ กลุ่มสาระการเรียนรู้คณิตศาสตร์ ชั้นมัธยมศึกษาปีที่ 2 แหล่งข้อมูล คือ ผู้เชี่ยวชาญจำนวน 5 ท่าน และนักเรียนชั้นมัธยมศึกษาปีที่ 2 โรงเรียนเทศบาล 5 (วัดหัวป้อมนอก) ภาคเรียนที่ 2 ปีการศึกษา 2562 ที่ไม่ใช่ กลุ่มตัวอย่าง ขั้นตอนที่ 3 และขั้นตอนที่ 4 การทดลองใช้และประเมินรูปแบบการเรียนการสอนแบบ RMARCE Model เพื่อพัฒนาผลสัมฤทธิ์ทางการเรียน เรื่อง สถิติ กลุ่มสาระการเรียนรู้คณิตศาสตร์ ชั้นมัธยมศึกษาปีที่ 2 2) รูปแบบการเรียนการสอนแบบ RMARCE Model เพื่อพัฒนาผลสัมฤทธิ์ทางการเรียน เรื่อง สถิติ กลุ่มสาระการเรียนรู้คณิตศาสตร์ ชั้นมัธยมศึกษาปีที่ 2 แหล่งข้อมูล คือ นักเรียนชั้นมัธยมศึกษาปีที่ 2/1 โรงเรียนเทศบาล 5 (วัดหัวป้อมนอก) สังกัด เทศบาลนครสงขลา ภาคเรียนที่ 2 ปีการศึกษา 2563 จำนวน 1 ห้องเรียน นักเรียนจำนวน 36 คน ซึ่งได้มาโดยวิธีการสุ่มแบบกลุ่ม (Cluster Random Sampling) โดยใช้ห้องเรียนเป็นหน่วยในการสุ่ม เครื่องมือที่ใช้ในการวิจัย คือ 1) คู่มือการจัดการเรียนการสอนโดยใช้รูปแบบการเรียนการสอนแบบ RMARCE Model เพื่อพัฒนาผลสัมฤทธิ์ทางการเรียน เรื่อง สถิติ กลุ่มสาระการเรียนรู้คณิตศาสตร์ ชั้นมัธยมศึกษาปีที่ 2 เนื้อหาประกอบด้วย 2) แบบทดสอบวัดผลสัมฤทธิ์ทางการเรียน กลุ่มสาระการเรียนรู้คณิตศาสตร์ เรื่อง สถิติ ชั้นมัธยมศึกษาปีที่ 2 ชนิด 4 ตัวเลือก จำนวน 40 ข้อ และ 4) แบบประเมินความพึงพอใจของนักเรียนที่มีต่อการเรียนโดยใช้รูปแบบการเรียนการสอนแบบ RMARCE Model เพื่อพัฒนาผลสัมฤทธิ์ทางการเรียน เรื่อง สถิติ กลุ่มสาระการเรียนรู้คณิตศาสตร์ ชั้นมัธยมศึกษาปีที่ 2 เป็นแบบมาตราส่วนประมาณค่า (rating scale) 5 ระดับ จำนวน 20 ข้อ สถิติที่ใช้คือ ค่าร้อยละ ค่าเฉลี่ย ค่าส่วนเบี่ยงเบนมาตรฐานและการทดสอบสมมติฐานโดยใช้ Dependent Samples t-test ผลการวิจัยพบว่า
1. ผลการศึกษาข้อมูลพื้นฐานสำหรับการพัฒนารูปแบบการเรียนการสอนแบบ RMARCE Model เพื่อพัฒนาผลสัมฤทธิ์ทางการเรียน เรื่อง สถิติ กลุ่มสาระการเรียนรู้คณิตศาสตร์ ชั้นมัธยมศึกษาปีที่ 2 พบว่า สภาพที่คาดหวัง คือ การจัดการเรียนการสอนคณิตศาสตร์ที่ครูปรับเปลี่ยนบทบาทจากผู้ถ่ายทอดความรู้ที่เน้นเนื้อหาในบทเรียนมาเป็นผู้สนับสนุน ส่งเสริม อำนวยความสะดวกใช้วิธีการสอนหลายรูปแบบ ต้องทำให้บทเรียนมีคุณค่า คือ ให้ผู้เรียนเห็นประโยชน์ของการนำไปประยุกต์ใช้ สภาพปัจจุบัน คือ การจัดการเรียนการสอนคณิตศาสตร์ในปัจจุบันของครูคณิตศาสตร์ส่วนใหญ่ ยังเน้นที่ตัวเนื้อหา เน้นที่การคิดคำนวณหาคำตอบได้ถูกต้อง จำกฎ สูตร และทำตามตัวอย่างได้มากกว่ากระบวนการที่ให้นักเรียนได้คิด มีส่วนร่วมและการปฏิบัติเพื่อให้มีความรู้ความเข้าใจด้วยตนเอง
2.ผลการสร้างและหาคุณภาพของรูปแบบการเรียนการสอนแบบ RMARCE Model เพื่อพัฒนาผลสัมฤทธิ์ทางการเรียน เรื่อง สถิติ กลุ่มสาระการเรียนรู้คณิตศาสตร์ ชั้นมัธยมศึกษาปีที่ 2 พบว่า มีองค์ประกอบ ดังนี้ หลักการ วัตถุประสงค์ เนื้อหา กระบวนการจัดกิจกรรมการเรียนรู้ สื่อและแหล่งเรียนรู้ และการวัดและประเมินผล โดยมีกระบวนการจัดกิจกรรมการเรียนรู้ แบ่งออกได้เป็น 6 ขั้นตอน ตาม RMARCE Model คือ 1) ขั้นทบทวน (Review : R) 2) ขั้นสร้างแรงจูงใจ (Motivation : M) 3) ขั้นเรียนรู้ (Active Learning : A) 4) ขั้นสะท้อนความรู้ (Reflection of Knowledge : R) 5) ขั้นสร้างความรู้ (Creation of Knowledge : C) และ 6) ขั้นประเมินผล (Evaluation : E)
3. ผลการทดลองใช้รูปแบบการเรียนการสอนแบบ RMARCE Model เพื่อพัฒนาผลสัมฤทธิ์ทางการเรียน เรื่อง สถิติ กลุ่มสาระการเรียนรู้คณิตศาสตร์ ชั้นมัธยมศึกษาปีที่ 2 พบว่า
3.1 รูปแบบการเรียนการสอนแบบ RMARCE Model เพื่อพัฒนาผลสัมฤทธิ์ทางการเรียน เรื่อง สถิติ กลุ่มสาระการเรียนรู้คณิตศาสตร์ ชั้นมัธยมศึกษาปีที่ 2 มีค่าประสิทธิภาพ (E1/E2) ของรูปแบบการจัดการเรียนรู้ เท่ากับ 82.57/88.48 เมื่อเทียบกับเกณฑ์ 80/80 ปรากฏว่ามีประสิทธิภาพสูงกว่าเกณฑ์ที่กำหนดไว้
3.2 ผลสัมฤทธิ์ทางการเรียนของนักเรียนชั้นมัธยมศึกษาปีที่ 2 ที่เรียนด้วยรูปแบบการเรียนการสอนแบบ RMARCE Model เพื่อพัฒนาผลสัมฤทธิ์ทางการเรียน เรื่อง สถิติ กลุ่มสาระการเรียนรู้คณิตศาสตร์ ชั้นมัธยมศึกษาปีที่ 2 หลังเรียนสูงกว่าก่อนเรียนอย่างมีนัยสำคัญทางสถิติที่ระดับ .05
3.3 การประเมินและปรับปรุงรูปแบบการเรียนการสอนแบบ RMARCE Model เพื่อพัฒนาผลสัมฤทธิ์ทางการเรียน เรื่อง สถิติ กลุ่มสาระการเรียนรู้คณิตศาสตร์ ชั้นมัธยมศึกษาปีที่ 2 พบว่า นักเรียนมีความพึงพอใจในภาพรวมอยู่ในระดับมากที่สุด โดยนักเรียนพึงพอใจต่อการเรียนด้วยรูปแบบการเรียนการสอนแบบ RMARCE Model เพื่อพัฒนาผลสัมฤทธิ์ทางการเรียน เรื่อง สถิติ กลุ่มสาระการเรียนรู้คณิตศาสตร์ ชั้นมัธยมศึกษาปีที่ 2 อยู่ในระดับมากที่สุด