การพัฒนาวิธีสอนแบบมีส่วนร่วมกับการใช้แผนผังมโนทัศน์
เรื่อง อาณาจักรสุโขทัย เพื่อส่งเสริมความสามารถในการคิดวิเคราะห์ วิชา
ประวัติศาสตร์ ของนักเรียนชั้นประถมศึกษาปีที่ 4
ชื่อผู้วิจัย นายวรวิทย์ สิริกาญจน์
ตำแหน่ง ครู วิทยฐานะ ครูชำนาญการพิเศษ โรงเรียนเทศบาลวัดมเหยงคณ์
ปีที่วิจัย 2563
บทคัดย่อ
การวิจัยครั้งนี้มีวัตถุประสงค์เพื่อ (1) ศึกษาสภาพปัญหาข้อมูลพื้นฐานในการพัฒนาวิธีสอนแบบมีส่วนร่วมกับการใช้แผนผังมโนทัศน์ เพื่อส่งเสริมความสามารถในการคิดวิเคราะห์ (2) สร้างและหาประสิทธิภาพของวิธีสอนแบบมีส่วนร่วมกับการใช้แผนผังมโนทัศน์ โดยใช้ชุดกิจกรรม เรื่อง อาณาจักรสุโขทัย วิชาประวัติศาสตร์ ของนักเรียนชั้นประถมศึกษาปีที่ 4 ตามเกณฑ์ 80/80 (3) ศึกษาผลการใช้วิธีสอนแบบมีส่วนร่วมกับการใช้แผนผังมโนทัศน์ โดยใช้ชุดกิจกรรม เรื่อง อาณาจักรสุโขทัย วิชาประวัติศาสตร์ ของนักเรียนชั้นประถมศึกษาปีที่ 4 ก่อนเรียนและหลังเรียน และ (4) ศึกษาความพึงพอใจของนักเรียนที่มีต่อวิธีสอนแบบมีส่วนร่วมกับการใช้แผนผังมโนทัศน์ โดยใช้ชุดกิจกรรม เรื่อง อาณาจักรสุโขทัย วิชาประวัติศาสตร์ ของนักเรียนชั้นประถมศึกษาปีที่ 4 กลุ่มตัวอย่างได้แก่ นักเรียนชั้นประถมศึกษาปีที่ 4/3 ปีการศึกษา 2563 จำนวน 45 คน เครื่องมือที่ใช้วิจัย ได้แก่ 1) แบบประเมินวิธีสอน 2) แผนการจัดการเรียนรู้ 3) แบบทดสอบวัดความสามารถในการคิดวิเคราะห์ และ 4) แบบสอบถามความพึงพอใจที่มีต่อวิธีสอน ผลการวิจัยพบว่า
1. ผลการศึกษาสภาพปัญหาข้อมูลพื้นฐานในการพัฒนาวิธีสอนแบบมีส่วนร่วมกับการใช้แผนผังมโนทัศน์ เพื่อส่งเสริมความสามารถในการคิดวิเคราะห์ ประกอบด้วยข้อมูลพื้นฐานด้าน 1) การพัฒนาศักยภาพครูด้านการจัดการเรียนรู้ 2) การพัฒนาความสามารถในการคิดวิเคราะห์ด้วยกิจกรรมแผนผังมโนทัศน์ 3) การจัดการเรียนรู้ที่เน้นผู้เรียนเป็นสำคัญ 4) การพัฒนาสื่อและแหล่งเรียนรู้ และ 5) การส่งเสริมความร่วมมือในการทำงานกลุ่ม
2. ผลการสร้างและหาประสิทธิภาพของวิธีสอนแบบมีส่วนร่วมกับการใช้แผนผังมโนทัศน์ โดยใช้ชุดกิจกรรม เรื่อง อาณาจักรสุโขทัย กลุ่มตัวอย่างโดยรวมมีประสิทธิภาพ เท่ากับ 83.67/85.11 มี 5 ขั้นตอน คือ 1) ขั้นนำเข้าสู่บทเรียน 2) ขั้นกิจกรรมกลุ่มและอภิปรายความคิด 3) ขั้นสร้างความคิดรวบยอด 4) ขั้นประยุกต์และใช้แนวคิด และ 5) ขั้นประเมินผลและพัฒนาการคิดวิเคราะห์
3. ผลการใช้วิธีสอนแบบมีส่วนร่วมกับการใช้แผนผังมโนทัศน์ โดยใช้ชุดกิจกรรม เรื่อง อาณาจักรสุโขทัย หลังเรียนสูงกว่าก่อนเรียนอย่างมีนัยสำคัญทางสถิติที่ระดับ .01
4. ความพึงพอใจที่มีต่อวิธีสอนแบบมีส่วนร่วมกับการใช้แผนผังมโนทัศน์ โดยใช้ชุดกิจกรรม เรื่อง อาณาจักรสุโขทัย มีความพึงพอใจโดยรวมอยู่ในระดับมาก มีค่าเฉลี่ยเท่ากับ 4.35