รายงานประเมินโครงการพัฒนาคุณลักษณะความเป็นพลเมืองดีของนักเรียน
โดยใช้กิจกรรมสร้างสรรค์ 5 ลักษณะ โรงเรียนบ้านบ่อตรุ (นิยมประชาคาร)
ปีการศึกษา 2563
ผู้รายงาน นายนิพงษ์ เพชรบุรี
ตำแหน่ง ผู้อำนวยการโรงเรียนบ้านบ่อตรุ (นิยมประชาคาร)
ปีที่รายงาน ปีการศึกษา 2563
---------------------------------------------------------------------------------------------------------------------
บทสรุป
รายงานการประเมินโครงการพัฒนาคุณลักษณะความเป็นพลเมืองดีของนักเรียนโดยใช้กิจกรรมสร้างสรรค์ 5 ลักษณะ โรงเรียนบ้านบ่อตรุ (นิยมประชาคาร) ปีการศึกษา 2563 มีวัตถุประสงค์เพื่อประเมินด้านบริบทหรือสภาพแวดล้อม ด้านปัจจัยนำเข้าด้านกระบวนการและด้านผลผลิตของโครงการ โดยประยุกต์ใช้รูปแบบซิปป์ (CIPP Model) ของสตัฟเฟิลบีม มาใช้ในการประเมิน กลุ่มตัวอย่างที่ใช้ในการประเมินครั้งนี้ ประกอบด้วยครู (ยกเว้นครูพี่เลี้ยง และพนักงานราชการ) จำนวน 8 คน นักเรียนชั้นประถมศึกษาปีที่ 4-6 จำนวน 109 คน ผู้ปกครองของนักเรียนที่เป็นกลุ่มตัวอย่าง จำนวน 101 คน และคณะกรรมการสถานศึกษาขั้นพื้นฐาน (ยกเว้นผู้แทนครู และผู้อำนวยการ) จำนวน 7 คน
เครื่องมือที่ใช้ในการเก็บรวบรวมข้อมูล รวมทั้งสิ้น 8 ฉบับ มีลักษณะเป็นมาตราส่วนประมาณค่า (Rating Scale) 5 ระดับ เครื่องมือทุกฉบับผ่านการตรวจสอบคุณภาพของเครื่องมือ ได้ค่าความเชื่อมั่นแต่ละฉบับอยู่ระหว่าง 0.84 – 0.95 สถิติที่ใช้ในการวิเคราะห์ข้อมูล ได้แก่ ค่าร้อยละ ค่าเฉลี่ย และส่วนเบี่ยงเบนมาตรฐาน โดยใช้โปรแกรมคอมพิวเตอร์สำเร็จรูป SPSS for Windows
ผลการประเมิน
1. ผลการประเมินด้านบริบทหรือสภาพแวดล้อม ของโครงการพัฒนาคุณลักษณะความเป็นพลเมืองดีของนักเรียนโดยใช้กิจกรรมสร้างสรรค์ 5 ลักษณะ โรงเรียนบ้านบ่อตรุ (นิยมประชาคาร) ปีการศึกษา 2563 ตามความคิดเห็นของครู และกรรมการสถานศึกษาขั้นพื้นฐาน พบว่าโดยภาพรวมทั้งสองกลุ่มที่ประเมิน มีความเหมาะสมอยู่ในระดับมากมีค่าเฉลี่ย (X-Bar = 3.62, S.D.= .12) และ(X-Bar = 3.69,S.D.= .20)ได้คะแนนเฉลี่ยรวม 15 ผ่านเกณฑ์การประเมินทั้งภาพรวมและทุกประเด็นตัวชี้วัดที่ประเมิน
2. ผลการประเมินด้านปัจจัยนำเข้า ของโครงการพัฒนาคุณลักษณะความเป็นพลเมืองดีของนักเรียนโดยใช้กิจกรรมสร้างสรรค์ 5 ลักษณะ โรงเรียนบ้านบ่อตรุ (นิยมประชาคาร) ปีการศึกษา 2563 ตามความคิดเห็นของครูพบว่า โดยภาพรวม มีความเหมาะสมอยู่ในระดับมาก มีค่าเฉลี่ย (X-Bar = 3.77, S.D.= .16) ได้คะแนนเฉลี่ยรวม 15 ผ่านเกณฑ์การประเมินทั้งภาพรวม และทุกประเด็นตัวชี้วัดที่ประเมิน
3. ผลการประเมินด้านกระบวนการ ของโครงการพัฒนาคุณลักษณะความเป็นพลเมืองดีของนักเรียนโดยใช้กิจกรรมสร้างสรรค์ 5 ลักษณะ โรงเรียนบ้านบ่อตรุ (นิยมประชาคาร) ปีการศึกษา 2563 ตามความคิดเห็นของนักเรียน ครูและผู้ปกครอง พบว่าโดยภาพรวมทุกกลุ่มที่ประเมิน มีความเหมาะสมอยู่ในระดับมากมีค่าเฉลี่ย (X-Bar = 3.78, S.D.= .14) ,(X-Bar = 3.78, S.D.= .14) และ (X-Bar= 3.71, S.D.= .14) ได้คะแนนเฉลี่ยรวม 20 ผ่านเกณฑ์การประเมินทั้งภาพรวมและทุกประเด็นตัวชี้วัดที่ประเมิน
4. ผลการประเมินด้านผลผลิตของโครงการพัฒนาคุณลักษณะความเป็นพลเมืองดีของนักเรียนโดยใช้กิจกรรมสร้างสรรค์ 5 ลักษณะ โรงเรียนบ้านบ่อตรุ (นิยมประชาคาร) ปีการศึกษา 2563 ตามความคิดเห็นของนักเรียน ครู ผู้ปกครอง และกรรมการสถานศึกษาขั้นพื้นฐาน โดยประเมินใน 5 ประเด็น ดังนี้
4.1 ผลการประเมินด้านผลผลิต เกี่ยวกับคุณภาพในการดำเนินการพัฒนาคุณลักษณะความเป็นพลเมืองดีของนักเรียนโดยใช้กิจกรรมสร้างสรรค์ 5 ลักษณะ โรงเรียนบ้านบ่อตรุ (นิยมประชาคาร) ปีการศึกษา 2563 ตามความคิดเห็นของนักเรียน ครู ผู้ปกครอง และกรรมการสถานศึกษาขั้นพื้นฐาน พบว่า โดยภาพรวมทุกกลุ่มที่ประเมิน มีคุณภาพอยู่ในระดับมาก และเมื่อพิจารณาแต่ละกลุ่มที่ประเมิน พบว่า กลุ่มครูมีค่าเฉลี่ยสูงสุด (X-Bar = 3.89, S.D.= .18) อยู่ในระดับมาก รองลงมาได้แก่ กลุ่มนักเรียน (X-Bar = 3.85,S.D.= .25) อยู่ในระดับมาก ส่วนกลุ่มกรรมการสถานศึกษาขั้นพื้นฐาน มีค่าเฉลี่ยต่ำสุด (X-Bar = 3.73,S.D.= .17) อยู่ในระดับมาก เช่นกัน ได้คะแนนเฉลี่ยรวม 20 ผ่านเกณฑ์การประเมินทั้งภาพรวมและทุกประเด็นตัวชี้วัดที่ประเมิน
4.2 ผลการประเมินด้านผลผลิต เกี่ยวกับการมีส่วนร่วมของผู้เกี่ยวข้องในการดำเนินโครงการพัฒนาคุณลักษณะความเป็นพลเมืองดีของนักเรียนโดยใช้กิจกรรมสร้างสรรค์ 5 ลักษณะ โรงเรียนบ้านบ่อตรุ (นิยมประชาคาร) ปีการศึกษา 2563 ตามความคิดเห็นของนักเรียน ครู ผู้ปกครอง และกรรมการสถานศึกษาขั้นพื้นฐาน พบว่า โดยภาพรวมพบว่า ทุกกลุ่มที่ประเมินมีคุณภาพอยู่ในระดับมาก และเมื่อพิจารณาแต่ละกลุ่มที่ประเมินพบว่า กลุ่มผู้ปกครอง มีค่าเฉลี่ยสูงสุด (X-Bar = 4.14,S.D.= .20) อยู่ในระดับมาก รองลงมาได้แก่ กลุ่มกรรมการสถานศึกษาขั้นพื้นฐาน (X-Bar = 4.02,S.D.= .28) อยู่ในระดับมาก ส่วนกลุ่มครู มีค่าเฉลี่ยต่ำสุด (X-Bar = 3.76, S.D.= .19) อยู่ในระดับมาก เช่นกัน ได้คะแนนเฉลี่ยรวม 10 ผ่านเกณฑ์การประเมินทั้งภาพรวมและทุกประเด็นตัวชี้วัดที่ประเมิน
4.3 ผลการประเมินด้านผลผลิตของโครงการเกี่ยวกับพฤติกรรมที่สะท้อนถึงคุณลักษณะความเป็นพลเมืองดีของนักเรียนโดยใช้กิจกรรมสร้างสรรค์ 5 ลักษณะ โรงเรียนบ้านบ่อตรุ (นิยมประชาคาร) ปีการศึกษา 2563 ได้แก่ 1) รักชาติ ศาสนา และพระมหากษัตริย์ 2) มีความซื่อสัตย์ สุจริต 3) มีวินัยในตนเอง 4) อยู่อย่างพอเพียง 5) และมีจิตสาธารณะ ค่าน้ำหนัก 10% ผลการประเมินพบว่า
4.3.1 ผลการประเมินด้านผลผลิต เกี่ยวกับพฤติกรรมที่สะท้อนถึงคุณลักษณะความเป็นพลเมืองดีของนักเรียนโดยใช้กิจกรรมสร้างสรรค์ 5 ลักษณะ โรงเรียนบ้านบ่อตรุ (นิยมประชาคาร) ปีการศึกษา 2563 ตามการประเมินตนเองของนักเรียน พบว่า โดยภาพรวมมีพฤติกรรมอยู่ในระดับดี มีค่าเฉลี่ย (X-Bar = 3.08, S.D.= .18) ได้คะแนนเฉลี่ยรวม10 ผ่านเกณฑ์การประเมินทั้งภาพรวมและทุกประเด็นตัวชี้วัดที่ประเมิน
4.3.2 ผลการประเมินด้านผลผลิต เกี่ยวกับพฤติกรรมที่สะท้อนถึงคุณลักษณะความเป็นพลเมืองดีของนักเรียนโดยใช้กิจกรรมสร้างสรรค์ 5 ลักษณะ โรงเรียนบ้านบ่อตรุ (นิยมประชาคาร) ปีการศึกษา 2563 ตามความคิดเห็นของครูและผู้ปกครองพบว่า โดยภาพรวมทุกกลุ่มที่ประเมินนักเรียนมีพฤติกรรมอยู่ในระดับดี (X-Bar= 2.98, S.D.= .10) และ (X-Bar = 3.06,S.D.= .16) ได้คะแนนเฉลี่ยรวม 5 ผ่านเกณฑ์การประเมินทั้งภาพรวมและ ทุกประเด็นตัวชี้วัดที่ประเมิน
4.4 ผลการประเมินด้านผลผลิตเกี่ยวกับความพึงพอใจในการดำเนินโครงการพัฒนาคุณลักษณะความเป็นพลเมืองดีของนักเรียนโดยใช้กิจกรรมสร้างสรรค์ 5 ลักษณะ โรงเรียนบ้านบ่อตรุ (นิยมประชาคาร) ปีการศึกษา 2563 ตามความคิดเห็นของนักเรียน ครู ผู้ปกครอง และกรรมการสถานศึกษาขั้นพื้นฐาน พบว่า โดยภาพรวมทุกกลุ่มที่ประเมินมีความคิดเห็นอยู่ในระดับมาก เมื่อพิจารณาแต่ละกลุ่มผู้ประเมินพบว่า กลุ่มกรรมการสถานศึกษาขั้นพื้นฐาน มีค่าเฉลี่ยสูงสุด (X-Bar = 4.22,S.D.= .26) อยู่ในระดับมาก รองลงมาได้แก่ กลุ่มนักเรียน (X-Bar = 4.09,S.D.= .41) อยู่ในระดับมาก ส่วนกลุ่มครู มีค่าเฉลี่ยต่ำสุด (X-Bar= 3.77, S.D.= .10) อยู่ในระดับมากเช่นกัน ได้คะแนนเฉลี่ยรวม 5 ผ่านเกณฑ์การประเมินทั้งภาพรวม และทุกประเด็นตัวชี้วัดที่ประเมิน
ข้อเสนอแนะ
1. ข้อเสนอแนะเพื่อนำผลการประเมินไปใช้
1.1 ผลการวิเคราะห์ข้อมูลที่เป็นจุดเด่นของการประเมินด้านผลผลิตเกี่ยวกับคุณภาพการพัฒนาคุณลักษณะความเป็นพลเมืองดีของนักเรียนโดยใช้กิจกรรมสร้างสรรค์ 5 ลักษณะ โรงเรียนบ้านบ่อตรุ (นิยมประชาคาร) ปีการศึกษา 2563 พบว่า ทุกกลุ่มที่ประเมินมีความคิดเห็นอยู่ในระดับมาก สะท้อนให้เห็นว่ากิจกรรมสร้างสรรค์ 5 ลักษณะ ได้แก่ 1) การสร้างองค์ความรู้ให้กับนักเรียน 2) การเรียนรู้ที่เน้นให้ผู้เรียนมีส่วนร่วม 3) การจัดการเรียนรู้โดยใช้เครือข่าย 4) การนำความรู้สู่การปฏิบัติเพื่อการเป็นพลเมืองดี 5) การประเมินผลนักเรียนตามสภาพจริง ส่งผลต่อการพัฒนาคุณลักษณะความเป็นพลเมืองดีได้อย่างดียิ่ง ดังนั้นโรงเรียนต่าง ๆ ควรนำกรอบ 5 ลักษณะข้างต้นไปประยุกต์ใช้ เป็นแนวทางในการพัฒนาความเป็นพลเมืองดีของนักเรียนตามบริบทของโรงเรียน
1.2 ควรส่งเสริมให้ผู้ปกครองและครือข่ายชุมชนเข้ามามีส่วนร่วมในการจัดกิจกรรมต่างๆอย่างต่อเนื่อง
1.3 ควรขยายผลการดำเนินโครงการให้ผู้มีส่วนเกี่ยวข้องมีส่วนร่วมดำเนินงานอย่างต่อเนื่อง ซึ่งจะนำไปสู่คุณลักษณะความเป็นพลเมืองดีของนักเรียนอย่างยั่งยืน
1.4 ควรสร้างเครือข่ายความร่วมมือในการเสริมสร้างคุณลักษณะความเป็นพลเมืองดีของนักเรียนอีกทั้งมีการประชาสัมพันธ์และเผยแพร่ผลงานต่อสาธารณชนอย่างต่อเนื่อง
2. ข้อเสนอแนะเพื่อการประเมินและวิจัยครั้งต่อไป
2.1 ควรศึกษารูปแบบการประเมินอื่นๆ ที่นอกเหนือจากรูปแบบซิปป์โมเดล (CIPP Model) เพื่อเปรียบเทียบผลการประเมิน
2.2 ควรมีการศึกษาถึงปัจจัยอื่นที่ส่งผลต่อความสำเร็จของโครงการพัฒนาคุณลักษณะความเป็นพลเมืองดีของนักเรียน โดยใช้กิจกรรมสร้างสรรค์ 5 ลักษณะ เพื่อพัฒนาความเป็นพลเมืองดีของนักเรียนอย่างต่อเนื่อง
2.3 ควรมีการศึกษาวิจัยประเมินโครงการอื่น ๆ ของโรงเรียนทุกโครงการ เพื่อให้การดำเนินโครงการมีประสิทธิภาพ พัฒนานักเรียนให้มีคุณภาพตามมาตรฐานการศึกษา