การพัฒนารูปแบบการนิเทศภายในเพื่อส่งเสริมสมรรถนะด้านการจัดการเรีย
ผู้วิจัย นางภารดี ปทุมาพัฒนานนท์
สถานศึกษา สังกัดสำนักงานเขตพื้นที่การศึกษาประถมศึกษาอุดรธานี เขต 3
ระยะเวลา พฤษภาคม 2562 - กุมภาพันธ์ 2563
ปีที่พิมพ์ 2564
บทคัดย่อ
การวิจัยครั้งนี้มีวัตถุประสงค์ (1) เพื่อศึกษาข้อมูลพื้นฐาน สภาพปัญหาและความต้องการในการสร้างและพัฒนารูปแบบการนิเทศภายในเพื่อส่งเสริมสมรรถนะด้านการจัดการเรียนรู้บูรณาการหลักปรัชญาของเศรษฐกิจพอเพียงของครูในโรงเรียนสังกัดสำนักงานเขตพื้นที่การศึกษาประถมศึกษาอุดรธานี เขต 3 (2) เพื่อสร้างและพัฒนารูปแบบการนิเทศภายในเพื่อส่งเสริมสมรรถนะด้านการจัดการเรียนรู้บูรณาการหลักปรัชญาของเศรษฐกิจพอเพียงของครูในโรงเรียนสังกัดสำนักงานเขตพื้นที่การศึกษาประถมศึกษาอุดรธานี เขต 3 (3) เพื่อทดลองใช้รูปแบบการนิเทศภายในเพื่อส่งเสริมสมรรถนะด้านการจัดการเรียนรู้บูรณาการหลักปรัชญาของเศรษฐกิจพอเพียงของครูในโรงเรียนสังกัดสำนักงานเขตพื้นที่การศึกษาประถมศึกษาอุดรธานี เขต 3 (4) เพื่อประเมินและปรับปรุงรูปแบบการนิเทศภายในเพื่อส่งเสริมสมรรถนะด้านการจัดการเรียนรู้บูรณาการหลักปรัชญาของเศรษฐกิจพอเพียงของครูในโรงเรียนสังกัดสำนักงานเขตพื้นที่การศึกษาประถมศึกษาอุดรธานี เขต 3 กลุ่มเป้าหมายที่ใช้ในการทดลองใช้ใช้รูปแบบการนิเทศภายในเพื่อส่งเสริมสมรรถนะด้านการจัดการเรียนรู้บูรณาการหลักปรัชญาของเศรษฐกิจพอเพียงของครูในโรงเรียนสังกัดสำนักงานเขตพื้นที่การศึกษาประถมศึกษาอุดรธานี เขต 3 ได้ใช้ครูทั้งหมดในการทดลองใช้รูปแบบฯ ได้แก่ ครูจำนวน 90 คน แยกเป็น ครูผู้นิเทศจำนวน 7 คน ครูผู้รับการนิเทศจำนวน 83 คน เครื่องมือที่ใช้ในการวิจัย ได้แก่แบบวิเคราะห์เอกสาร แบบสอบถาม แบบทดสอบ แบบประเมิน แบบสังเกตและประเด็นสนทนากลุ่ม สถิติที่ใช้ในการวิเคราะห์ข้อมูล ได้แก่ค่าร้อยละ (%) ค่าเฉลี่ย ()ค่าส่วนเบี่ยงเบนมาตรฐาน () และการวิเคราะห์เนื้อหา (Content Analysis)
1.ข้อมูลพื้นฐานเกี่ยวกับสภาพการดำเนินงานของการนิเทศภายในเพื่อส่งเสริมสมรรถนะด้านการจัดการเรียนรู้บูรณาการหลักปรัชญาของเศรษฐกิจพอเพียงของครูในโรงเรียนสังกัดสำนักงานเขตพื้นที่การศึกษาประถมศึกษาอุดรธานี เขต 3 ทำ ที่ผ่านมาพบปัญหาคล้ายคลึงกับที่ศึกษาเอกสารและงานวิจัยที่เกี่ยวข้อง ครูยังขาดความรู้ ความเข้าใจในการถอดบทเรียน
การบริหารเวลาในการจัดการเรียนรู้บูรณาการหลักปรัชญาของเศรษฐกิจพอเพียง การกำหนดคุณลักษณะอันพึงประสงค์ของเนื้อหาที่ใช้ในการจัดการเรียนรู้บูรณาการได้และสอบถามระดับปัญหาการจัดการเรียนรู้บูรณาการหลักปรัชญาของเศรษฐกิจพอเพียง โดยภาพรวม อยู่ในระดับปานกลาง และระดับความต้องการในการจัดการเรียนรู้บูรณาการหลักปรัชญาของเศรษฐกิจพอเพียง โดยภาพรวม อยู่ในระดับมาก
2 รูปแบบการนิเทศภายในเพื่อส่งเสริมสมรรถนะด้านการจัดการเรียนรู้บูรณาการหลักปรัชญาของเศรษฐกิจพอเพียงของครูในโรงเรียนสังกัดสำนักงานเขตพื้นที่การศึกษาประถมศึกษาอุดรธานี เขต 3. ที่สร้างขึ้น มีชี่อว่า “ SPIDERS Model” โดยมีองค์ประกอบที่ประกอบด้วย หลักการ วัตถุประสงค์ กระบวนการนิเทศภายใน และเงื่อนไขการนำรูปแบบการนิเทศภายในไปใช้ โดยมีกระบวนการในการนิเทศ 6 ขั้นตอน คือ ขั้นการสำรวจสภาพปัญหาและความต้องการนิเทศ ขั้นการวางแผนการนิเทศ ขั้นการให้ความรู้ก่อนการนิเทศ ขั้นการดำเนินงาน ขั้นการประเมินผลการนิเทศ ขั้นการสะท้อนผลการนิเทศ ความเหมาะสมรูปแบบการนิเทศภายในโดยผู้เชี่ยวชาญโดยภาพรวมมีความเหมาะสมอยู่ในระดับมากที่สุด
3.ผลการทดลองใช้รูปแบบการนิเทศภายในเพื่อส่งเสริมสมรรถนะด้านการจัดการเรียนรู้บูรณาการหลักปรัชญาของเศรษฐกิจพอเพียงของครูในโรงเรียนสังกัดสำนักงานเขตพื้นที่การศึกษาประถมศึกษาอุดรธานี เขต 3. พบว่า (1) ความรู้ความเข้าใจเกี่ยวกับการนิเทศภายในของครูผู้นิเทศและครูผู้รับการนิเทศหลังการนิเทศสูงกว่าก่อนการนิเทศ(2) ความสามารถในการนิเทศภายในของครูผู้นิเทศโดยภาพรวมอยู่ในระดับมาก(3) ความรู้ความเข้าใจเกี่ยวกับการจัดการเรียนรู้บูรณาการหลักปรัชญาของเศรษฐกิจพอเพียงของครูผู้นิเทศและครูผู้รับการนิเทศ หลังการนิเทศสูงกว่าก่อนการนิเทศ(4)ทักษะการทำแผนการจัดการเรียนรู้บูรราการหลักปรัชญาของเศรษฐกิจพอเยงของครูผู้รับการนิเทศโดยภาพรวมอยู่ในระดับมาก (5) คุณลักษณะอยู่อย่างพอเพียงของครูผู้รับการนิเทศโดยภาพรวมอยู่ในระดับมาก(6) แผนการจัดการเรียนรู้บูรณาการหลักปรัชญาของเศรษฐกิจพอเพียงที่ผ่านการประเมินคุณภาพโดยผู้เชี่ยวชาญโดยภาพรวมอยู่ในระดับดีมาก และ (7) ความพึงพอใจที่มีต่อรูปแบบการนิเทศภายในเพื่อส่งเสริมสมรรถนะด้านการจัดการเรียนรู้บูรณาการหลักปรัชญาของเศรษฐกิจพอเพียงของครูในโรงเรียนสังกัดสำนักงานเขตพื้นที่การศึกษาประถมศึกษาอุดรธานี เขต 3. โดยภาพรวมอยู่ในระดับมากที่สุด
4. ผลการประเมินการพัฒนารูปแบบการนิเทศภายในเพื่อส่งเสริมสมรรถนะด้านการจัดการเรียนรู้บูรณาการหลักปรัชญาของเศรษฐกิจพอเพียงของครูในโรงเรียนสังกัดสำนักงานเขตพื้นที่การศึกษาประถมศึกษาอุดรธานี เขต 3. ตามความคิดเห็นของครูผู้นิเทศและครูผู้รับการนิเทศพบว่าโดยภาพรวมมีความเหมาะสมอยู่ในระดับมากที่สุด และจากการสนทนากลุ่มร่วมกันของครูผู้นิเทศ และครูผู้รับการนิเทศ หลังจากเสร็จสิ้นการทดลองใช้รูปแบบผู้ร่วมสนทนากลุ่มให้ความคิดเห็นว่า องค์ประกอบของรูปแบบการนิเทศภายในทุกองค์ประกอบมีความเหมาะสม และสอดคล้องซึ่งกันและกัน เป็นกระบวนการที่มีประโยชน์มาก เป็นกระบวนการที่มีความต่อเนื่องและสัมพันธ์กันของแต่ละขั้นตอน ทำให้เกิดการพัฒนาทั้งด้านการพัฒนางาน และองค์ความรู้ส่วนองค์ประกอบเชิงเงื่อนไขการนำไปใช้ เป็นองค์ประกอบที่มีความจำเป็นในการพัฒนาครูด้านการจัดการเรียนรู้บูรณาการหลักปรัชญาของเศรษฐกิจพอเพียง ซึ่งครูจะต้องทำด้วยความเต็มใจ เต็มกำลังเต็มความสามารถ ร่วมมือกัน มีความรับผิดชอบและมีมนุษยสัมพันธ์ที่ดีต่อกันและมีคุณลักษณะอยู่อย่างพอเพียงเป็นสิ่งที่สำคัญมาก นอกจากนี้ผู้บริหารและศึกษานิเทศก์ ต้องตระหนักถึงความสำคัญของการนิเทศ ให้การสนับสนุนด้านงบประมาณ สื่อ วัสดุ อุปกรณ์ สิ่งอำนวยความสะดวกการสร้างขวัญกำลังใจให้กับครูและมีความเป็นกัลยาณมิตร
สถานศึกษา สังกัดสำนักงานเขตพื้นที่การศึกษาประถมศึกษาอุดรธานี เขต 3
ระยะเวลา พฤษภาคม 2562 - กุมภาพันธ์ 2563
ปีที่พิมพ์ 2564
บทคัดย่อ
การวิจัยครั้งนี้มีวัตถุประสงค์ (1) เพื่อศึกษาข้อมูลพื้นฐาน สภาพปัญหาและความต้องการในการสร้างและพัฒนารูปแบบการนิเทศภายในเพื่อส่งเสริมสมรรถนะด้านการจัดการเรียนรู้บูรณาการหลักปรัชญาของเศรษฐกิจพอเพียงของครูในโรงเรียนสังกัดสำนักงานเขตพื้นที่การศึกษาประถมศึกษาอุดรธานี เขต 3 (2) เพื่อสร้างและพัฒนารูปแบบการนิเทศภายในเพื่อส่งเสริมสมรรถนะด้านการจัดการเรียนรู้บูรณาการหลักปรัชญาของเศรษฐกิจพอเพียงของครูในโรงเรียนสังกัดสำนักงานเขตพื้นที่การศึกษาประถมศึกษาอุดรธานี เขต 3 (3) เพื่อทดลองใช้รูปแบบการนิเทศภายในเพื่อส่งเสริมสมรรถนะด้านการจัดการเรียนรู้บูรณาการหลักปรัชญาของเศรษฐกิจพอเพียงของครูในโรงเรียนสังกัดสำนักงานเขตพื้นที่การศึกษาประถมศึกษาอุดรธานี เขต 3 (4) เพื่อประเมินและปรับปรุงรูปแบบการนิเทศภายในเพื่อส่งเสริมสมรรถนะด้านการจัดการเรียนรู้บูรณาการหลักปรัชญาของเศรษฐกิจพอเพียงของครูในโรงเรียนสังกัดสำนักงานเขตพื้นที่การศึกษาประถมศึกษาอุดรธานี เขต 3 กลุ่มเป้าหมายที่ใช้ในการทดลองใช้ใช้รูปแบบการนิเทศภายในเพื่อส่งเสริมสมรรถนะด้านการจัดการเรียนรู้บูรณาการหลักปรัชญาของเศรษฐกิจพอเพียงของครูในโรงเรียนสังกัดสำนักงานเขตพื้นที่การศึกษาประถมศึกษาอุดรธานี เขต 3 ได้ใช้ครูทั้งหมดในการทดลองใช้รูปแบบฯ ได้แก่ ครูจำนวน 90 คน แยกเป็น ครูผู้นิเทศจำนวน 7 คน ครูผู้รับการนิเทศจำนวน 83 คน เครื่องมือที่ใช้ในการวิจัย ได้แก่แบบวิเคราะห์เอกสาร แบบสอบถาม แบบทดสอบ แบบประเมิน แบบสังเกตและประเด็นสนทนากลุ่ม สถิติที่ใช้ในการวิเคราะห์ข้อมูล ได้แก่ค่าร้อยละ (%) ค่าเฉลี่ย ()ค่าส่วนเบี่ยงเบนมาตรฐาน () และการวิเคราะห์เนื้อหา (Content Analysis)
1.ข้อมูลพื้นฐานเกี่ยวกับสภาพการดำเนินงานของการนิเทศภายในเพื่อส่งเสริมสมรรถนะด้านการจัดการเรียนรู้บูรณาการหลักปรัชญาของเศรษฐกิจพอเพียงของครูในโรงเรียนสังกัดสำนักงานเขตพื้นที่การศึกษาประถมศึกษาอุดรธานี เขต 3 ทำ ที่ผ่านมาพบปัญหาคล้ายคลึงกับที่ศึกษาเอกสารและงานวิจัยที่เกี่ยวข้อง ครูยังขาดความรู้ ความเข้าใจในการถอดบทเรียน
การบริหารเวลาในการจัดการเรียนรู้บูรณาการหลักปรัชญาของเศรษฐกิจพอเพียง การกำหนดคุณลักษณะอันพึงประสงค์ของเนื้อหาที่ใช้ในการจัดการเรียนรู้บูรณาการได้และสอบถามระดับปัญหาการจัดการเรียนรู้บูรณาการหลักปรัชญาของเศรษฐกิจพอเพียง โดยภาพรวม อยู่ในระดับปานกลาง และระดับความต้องการในการจัดการเรียนรู้บูรณาการหลักปรัชญาของเศรษฐกิจพอเพียง โดยภาพรวม อยู่ในระดับมาก
2 รูปแบบการนิเทศภายในเพื่อส่งเสริมสมรรถนะด้านการจัดการเรียนรู้บูรณาการหลักปรัชญาของเศรษฐกิจพอเพียงของครูในโรงเรียนสังกัดสำนักงานเขตพื้นที่การศึกษาประถมศึกษาอุดรธานี เขต 3. ที่สร้างขึ้น มีชี่อว่า “ SPIDERS Model” โดยมีองค์ประกอบที่ประกอบด้วย หลักการ วัตถุประสงค์ กระบวนการนิเทศภายใน และเงื่อนไขการนำรูปแบบการนิเทศภายในไปใช้ โดยมีกระบวนการในการนิเทศ 6 ขั้นตอน คือ ขั้นการสำรวจสภาพปัญหาและความต้องการนิเทศ ขั้นการวางแผนการนิเทศ ขั้นการให้ความรู้ก่อนการนิเทศ ขั้นการดำเนินงาน ขั้นการประเมินผลการนิเทศ ขั้นการสะท้อนผลการนิเทศ ความเหมาะสมรูปแบบการนิเทศภายในโดยผู้เชี่ยวชาญโดยภาพรวมมีความเหมาะสมอยู่ในระดับมากที่สุด
3.ผลการทดลองใช้รูปแบบการนิเทศภายในเพื่อส่งเสริมสมรรถนะด้านการจัดการเรียนรู้บูรณาการหลักปรัชญาของเศรษฐกิจพอเพียงของครูในโรงเรียนสังกัดสำนักงานเขตพื้นที่การศึกษาประถมศึกษาอุดรธานี เขต 3. พบว่า (1) ความรู้ความเข้าใจเกี่ยวกับการนิเทศภายในของครูผู้นิเทศและครูผู้รับการนิเทศหลังการนิเทศสูงกว่าก่อนการนิเทศ(2) ความสามารถในการนิเทศภายในของครูผู้นิเทศโดยภาพรวมอยู่ในระดับมาก(3) ความรู้ความเข้าใจเกี่ยวกับการจัดการเรียนรู้บูรณาการหลักปรัชญาของเศรษฐกิจพอเพียงของครูผู้นิเทศและครูผู้รับการนิเทศ หลังการนิเทศสูงกว่าก่อนการนิเทศ(4)ทักษะการทำแผนการจัดการเรียนรู้บูรราการหลักปรัชญาของเศรษฐกิจพอเยงของครูผู้รับการนิเทศโดยภาพรวมอยู่ในระดับมาก (5) คุณลักษณะอยู่อย่างพอเพียงของครูผู้รับการนิเทศโดยภาพรวมอยู่ในระดับมาก(6) แผนการจัดการเรียนรู้บูรณาการหลักปรัชญาของเศรษฐกิจพอเพียงที่ผ่านการประเมินคุณภาพโดยผู้เชี่ยวชาญโดยภาพรวมอยู่ในระดับดีมาก และ (7) ความพึงพอใจที่มีต่อรูปแบบการนิเทศภายในเพื่อส่งเสริมสมรรถนะด้านการจัดการเรียนรู้บูรณาการหลักปรัชญาของเศรษฐกิจพอเพียงของครูในโรงเรียนสังกัดสำนักงานเขตพื้นที่การศึกษาประถมศึกษาอุดรธานี เขต 3. โดยภาพรวมอยู่ในระดับมากที่สุด
4. ผลการประเมินการพัฒนารูปแบบการนิเทศภายในเพื่อส่งเสริมสมรรถนะด้านการจัดการเรียนรู้บูรณาการหลักปรัชญาของเศรษฐกิจพอเพียงของครูในโรงเรียนสังกัดสำนักงานเขตพื้นที่การศึกษาประถมศึกษาอุดรธานี เขต 3. ตามความคิดเห็นของครูผู้นิเทศและครูผู้รับการนิเทศพบว่าโดยภาพรวมมีความเหมาะสมอยู่ในระดับมากที่สุด และจากการสนทนากลุ่มร่วมกันของครูผู้นิเทศ และครูผู้รับการนิเทศ หลังจากเสร็จสิ้นการทดลองใช้รูปแบบผู้ร่วมสนทนากลุ่มให้ความคิดเห็นว่า องค์ประกอบของรูปแบบการนิเทศภายในทุกองค์ประกอบมีความเหมาะสม และสอดคล้องซึ่งกันและกัน เป็นกระบวนการที่มีประโยชน์มาก เป็นกระบวนการที่มีความต่อเนื่องและสัมพันธ์กันของแต่ละขั้นตอน ทำให้เกิดการพัฒนาทั้งด้านการพัฒนางาน และองค์ความรู้ส่วนองค์ประกอบเชิงเงื่อนไขการนำไปใช้ เป็นองค์ประกอบที่มีความจำเป็นในการพัฒนาครูด้านการจัดการเรียนรู้บูรณาการหลักปรัชญาของเศรษฐกิจพอเพียง ซึ่งครูจะต้องทำด้วยความเต็มใจ เต็มกำลังเต็มความสามารถ ร่วมมือกัน มีความรับผิดชอบและมีมนุษยสัมพันธ์ที่ดีต่อกันและมีคุณลักษณะอยู่อย่างพอเพียงเป็นสิ่งที่สำคัญมาก นอกจากนี้ผู้บริหารและศึกษานิเทศก์ ต้องตระหนักถึงความสำคัญของการนิเทศ ให้การสนับสนุนด้านงบประมาณ สื่อ วัสดุ อุปกรณ์ สิ่งอำนวยความสะดวกการสร้างขวัญกำลังใจให้กับครูและมีความเป็นกัลยาณมิตร