การพัฒนารูปแบบการจัดการเรียนรู้รูปแบบการจัดการเรียนรู้กลุ่มสาระก
การวิจัย เรื่อง การพัฒนารูปแบบการจัดการเรียนรู้รูปแบบการจัดการเรียนรู้กลุ่มสาระการเรียนรู้สังคมศึกษา ศาสนา และวัฒนธรรม ด้วยชุดการเรียนรู้ หน้าที่พลเมือง วัฒนธรรมและ
การดำเนินชีวิตในสังคม เรื่อง พลเมืองดี...ศรีชุมชน ร่วมกับวิธีสอนแบบ NUD สำหรับนักเรียน
ชั้นประถมศึกษาปีที่ 6 เป็นการวิจัยและพัฒนา (Research and Development) โดยเกิดจากการ
บูรณาการระหว่างการจัดการเรียนรู้ด้วยชุดการเรียนรู้และอาศัยหลักการจัดการเรียนรู้แบบร่วมมือสร้างวิธีสอนแบบ NUD (นุช) ที่ผู้วิจัยได้สร้างขึ้นมาด้วยตนเอง โดยมีนักเรียนระดับ
ชั้นประถมศึกษาปีที่ 6 ของโรงเรียนเทศบาล ๔ (เชาวนปรีชาอุทิศ) สังกัดเทศบาลนครนครปฐม
กรมส่งเสริมการปกครองท้องถิ่น กระทรวงมหาดไทย ภาคเรียนที่ 1 ปีการศึกษา 2562 เป็น
หน่วยวิเคราะห์ (Unit of Analysis) โดยสามารถสรุปผลได้ดังนี้ มีวัตถุประสงค์ของการวิจัย 1)
เพื่อศึกษาและวิเคราะห์ข้อมูลพื้นฐานสำหรับการพัฒนารูปแบบการจัดการเรียนรู้กลุ่มสาระ
การเรียนรู้สังคมศึกษา ศาสนา และวัฒนธรรม ด้วยชุดการเรียนรู้ หน้าที่พลเมือง วัฒนธรรมและ
การดำเนินชีวิตในสังคม เรื่อง พลเมืองดี...ศรีชุมชน ร่วมกับวิธีสอนแบบ NUD สำหรับนักเรียน
ชั้นประถมศึกษาปีที่ 6 2) เพื่อพัฒนาและหาประสิทธิภาพของการจัดการเรียนรู้กลุ่มสาระการเรียนรู้สังคมศึกษา ศาสนา และวัฒนธรรม ด้วยชุดการเรียนรู้ หน้าที่พลเมือง วัฒนธรรมและการดำเนินชีวิตในสังคม เรื่อง พลเมืองดี...ศรีชุมชน ร่วมกับวิธีสอนแบบ NUD สำหรับนักเรียนชั้นประถม ศึกษาปีที่ 6 ตามเกณฑ์ 80/80 3) เพื่อเปรียบเทียบความรู้ ด้านผลสัมฤทธิ์ทางการเรียนของนักเรียนชั้นประถมศึกษาปีที่ 6 ที่เรียนด้วยรูปแบบการจัดการเรียนรู้กลุ่มสาระการเรียนรู้สังคมศึกษา ศาสนา และวัฒนธรรม ด้วยชุดการเรียนรู้ หน้าที่พลเมือง วัฒนธรรมและการดำเนินชีวิตในสังคม เรื่อง พลเมืองดี...ศรีชุมชน ร่วมกับวิธีสอนแบบ NUD สำหรับนักเรียนชั้นประถมศึกษาปีที่ 6 ก่อนเรียนและหลังเรียน 4) เพื่อศึกษาความพึงพอใจของนักเรียนที่มีต่อการเรียนด้วยรูปแบบการจัดการเรียนรู้กลุ่มสาระการเรียนรู้สังคมศึกษา ศาสนา และวัฒนธรรม ด้วยชุดการเรียนรู้ หน้าที่พลเมือง วัฒนธรรมและการดำเนินชีวิตในสังคม เรื่อง พลเมืองดี...ศรีชุมชน ร่วมกับวิธีสอนแบบ NUD สำหรับนักเรียนชั้นประถมศึกษาปีที่ 6 กลุ่มตัวอย่างที่ใช้ในการวิจัยครั้งนี้เป็นนักเรียนชั้นประถม ศึกษาปีที่ 6/1 ที่กำลังศึกษา ในโรงเรียนเทศบาล ๔ (เชาวนปรีชาอุทิศ) สังกัดเทศบาลนครนครปฐม กรมส่งเสริมการปกครองท้องถิ่นกระทรวงมหาดไทย ภาคเรียนที่ 1 ปีการศึกษา 2562 จำนวน
30 คน ที่ได้ จากการสุ่มแบบแบ่งกลุ่ม (Cluster Random Sampling) ระยะเวลาในการดำเนินการ
การทดลองสอนตามรูปแบบการจัดการเรียนรู้กลุ่มสาระการเรียนรู้สังคมศึกษา ศาสนา และวัฒนธรรม ด้วยชุดการเรียนรู้ หน้าที่พลเมือง วัฒนธรรมและการดำเนินชีวิตในสังคม เรื่อง พลเมืองดี...ศรีชุมชน ร่วมกับวิธีสอนแบบ NUD สำหรับนักเรียนชั้นประถมศึกษาปีที่ 6 สัปดาห์ละ 2 ชั่วโมง มีแผนการจัดการเรียนรู้ จำนวน 12 แผน แผนละ 1-2 ชั่วโมง สอนในภาคเรียนที่ 1 ปีการศึกษา 2562 เป็นระยะเวลา 10 สัปดาห์ รวมทั้งสิ้น 20 ชั่วโมง โดยสามารถสรุปผลได้ดังนี้
1. ผลการวิเคราะห์ข้อมูลพื้นฐานที่ใช้ในการพัฒนารูปแบบการจัดการเรียนรู้กลุ่มสาระ
การเรียนรู้สังคมศึกษา ศาสนา และวัฒนธรรม ด้วยชุดการเรียนรู้ หน้าที่พลเมือง วัฒนธรรมและ
การดำเนินชีวิตในสังคม เรื่อง พลเมืองดี...ศรีชุมชน ร่วมกับวิธีสอนแบบ NUD สำหรับนักเรียน
ชั้นประถมศึกษาปีที่ 6 โดยรวมพบว่า ทุกฝ่ายมีความต้องการพัฒนารูปแบบการเรียนการสอน ที่พัฒนาด้านความรู้และกระบวนการเรียนรู้ โดยนักเรียนจะได้สร้างความรู้ด้วยตนเองได้เรียนรู้กระบวนการและสามารถควบคุมการเรียนรู้ได้ด้วยตนเอง รู้จักคิดวิเคราะห์ สังเคราะห์ จากการเรียนด้วยการปฏิบัติ หรือการฝึกฝน มีการปฏิสัมพันธ์กับเพื่อน ๆ และครู สามารถแลกเปลี่ยนประสบการณ์ และสิ่งเรียนรู้ใหม่ๆ จนเกิดความรู้ที่คงทน ซึ่งได้รูปแบบวิธีสอนแบบ NUD
2. ผลการพัฒนาและหาประสิทธิภาพของรูปแบบการจัดการเรียนรู้กลุ่มสาระการเรียนรู้สังคมศึกษา ศาสนา และวัฒนธรรม ด้วยชุดการเรียนรู้ หน้าที่พลเมือง วัฒนธรรมและการดำเนินชีวิตในสังคม เรื่อง พลเมืองดี...ศรีชุมชน ร่วมกับวิธีสอนแบบ NUD สำหรับนักเรียนชั้นประถมศึกษาปีที่ 6 ตามเกณฑ์ 80/80 จากการพัฒนารูปแบบการจัดการเรียนรู้รูปแบบการจัด การเรียนรู้กลุ่มสาระการเรียนรู้สังคมศึกษา ศาสนา และวัฒนธรรม ด้วยชุดการเรียนรู้ หน้าที่พลเมือง วัฒนธรรมและการดำเนินชีวิตในสังคม เรื่อง พลเมืองดี...ศรีชุมชน ร่วมกับวิธีสอนแบบ NUD สำหรับนักเรียนชั้นประถมศึกษาปีที่ 6 ได้รูปแบบการเรียนการสอนที่ผู้วิจัยใช้ชื่อเรียกว่า “วิธีสอนแบบ NUD” ซึ่งได้พัฒนาตามกรอบการวิจัยและพัฒนา (Research and Development) ประยุกต์ร่วมกับชุดการเรียนรู้ โดยรูปแบบการเรียนการสอนมีองค์ประกอบ คือ หลักการ วัตถุประสงค์กระบวนการเรียนการสอน สาระความรู้และทักษะปฏิบัติ สิ่งที่ส่งเสริมการเรียนรู้ ระบบสังคม หลักการตอบสนอง ระบบสนับสนุน ซึ่งมีรายละเอียดขั้นตอนดังต่อไปนี้ 1) N = Nature แปลว่า ธรรมชาติ คือ ธรรมชาติของการเรียนรู้ของนักเรียนชอบการเรียนรู้แบบเป็นกลุ่ม ร่วมมือกันเรียนรู้มากกว่าการเรียนรู้เพียงลำพังคนเดียว 2) U = Unity แปลว่า สามัคคี คือ การเรียนแบบร่วมมือกัน ช่วยเหลือกัน มีความสามัคคีกันในกลุ่ม โดยเน้นให้นักเรียนที่เรียนเก่งช่วยเหลือนักเรียนที่เรียนอ่อน 3) D = Do แปลว่า ทำ คือ การเรียนแบบร่วมมือกัน ทำงานร่วมกันโดยนักเรียนจะแบ่งกลุ่มๆ ละ 5 – 6 คน โดยครูผู้สอนจะมีการเสริมแรงให้แก่นักเรียนด้วยการให้คำชมเชยแก่นักเรียน และ มีผลการหาประสิทธิภาพของรูปแบบการจัดการเรียนรู้กลุ่มสาระการเรียนรู้สังคมศึกษา ศาสนา และวัฒนธรรม ด้วยชุดการเรียนรู้ หน้าที่พลเมือง วัฒนธรรมและการดำเนินชีวิตในสังคม เรื่อง พลเมืองดี...ศรีชุมชน ร่วมกับวิธีสอนแบบ NUD สำหรับนักเรียนชั้นประถมศึกษาปีที่ 6 มีประสิทธิภาพแบบเดี่ยวเท่ากับร้อยละ 63.33/72.22 แบบกลุ่มย่อยเท่ากับ 70.56/78.89 แบบภาคสนามเท่ากับ 80.47/81.67 และประสิทธิภาพของกลุ่มตัวอย่างเท่ากับ 82.53/84.58 ซึ่งเป็นไปตามเกณฑ์ประสิทธิภาพ 80/80 ที่ตั้งไว้
3. ผลการเปรียบเทียบผลสัมฤทธิ์ของนักเรียนชั้นประถมศึกษาปีที่ 6 ก่อนเรียนและหลังเรียนด้วยรูปแบบการจัดการเรียนรู้กลุ่มสาระการเรียนรู้สังคมศึกษา ศาสนา และวัฒนธรรม ด้วย ชุดการเรียนรู้ หน้าที่พลเมือง วัฒนธรรมและการดำเนินชีวิตในสังคม เรื่อง พลเมืองดี...ศรีชุมชน ร่วมกับวิธีสอนแบบ NUD หลังเรียนสูงกว่าก่อนเรียนอย่างมีนัยสำคัญทางสถิติที่ระดับ .05
4. การประเมินผลด้านการพฤติกรรมการทำงานกลุ่ม เมื่อเรียนด้วยรูปแบบการจัดการเรียนรู้กลุ่มสาระการเรียนรู้สังคมศึกษา ศาสนา และวัฒนธรรม ด้วยชุดการเรียนรู้ หน้าที่พลเมือง วัฒนธรรมและการดำเนินชีวิตในสังคม เรื่อง พลเมืองดี...ศรีชุมชน ร่วมกับวิธีสอนแบบ NUD พบว่า นักเรียนมีผลการประเมินในระดับกลุ่มเก่งขึ้นไป ในทุกชุดการเรียนรู้
5. ผลการศึกษาความพึงพอใจของนักเรียนชั้นประถมศึกษาปีที่ 6 ที่มีต่อการเรียนด้วยรูปแบบการจัดการเรียนรู้กลุ่มสาระการเรียนรู้สังคมศึกษา ศาสนา และวัฒนธรรม ด้วยชุดการเรียนรู้ หน้าที่พลเมือง วัฒนธรรมและการดำเนินชีวิตในสังคม เรื่อง พลเมืองดี...ศรีชุมชน ร่วมกับวิธีสอนแบบ NUD สำหรับนักเรียนชั้นประถมศึกษาปีที่ 6 ในภาพรวมพบว่า นักเรียนมีความพึงพอใจต่อรูปแบบการจัดการเรียนรู้กลุ่มสาระการเรียนรู้สังคมศึกษา ศาสนา และวัฒนธรรม ด้วยชุดการเรียนรู้ หน้าที่พลเมือง วัฒนธรรมและการดำเนินชีวิตในสังคม เรื่อง พลเมืองดี...ศรีชุมชน ร่วมกับวิธีสอนแบบ NUDสำหรับนักเรียนชั้นประถมศึกษาปีที่ 6 ในระดับมาก