การพัฒนากิจกรรมการเรียนการสอนกลุ่มสาระการเรียนรู้การงานอาชีพ ของ
ของนักเรียนชั้นประถมศึกษาปีที่ 1 โดยใช้การสอนที่เน้นผู้เรียน
เป็นสำคัญรูปแบบ PLAYS
ชื่อผู้วิจัย นางสาวกวินตรา ไหมเจริญ
ปีที่ทำการวิจัย 2562 - 2563
บทคัดย่อ
การวิจัยครั้งนี้มีวัตถุประสงค์ (1) เพื่อพัฒนากิจกรรมการเรียนการสอนที่เน้นผู้เรียน เป็นสำคัญในกลุ่มสาระการเรียนรู้การงานอาชีพ ชั้นประถมศึกษาปีที่ 1 หน่วยที่ 1 การทำงานเพื่อช่วยเหลือต้นเอง (2) เพื่อพัฒนาผลสัมฤทธิ์ทางการเรียน กลุ่มสาระการเรียนรู้การงานอาชีพ ชั้นประถมศึกษาปีที่ 1 โดยใช้การสอนที่เน้นผู้เรียนเป็นสำคัญ รูปแบบ PLAYS โดยนักเรียนร้อยละ 80 มีผลสัมฤทธิ์ทางการเรียนวิชาการงานอาชีพ ผ่านเกณฑ์ร้อยละ 70
กลุ่มเป้าหมายที่ใช้ในการวิจัย เป็นนักเรียนชั้นประถมศึกษาปีที่ 1 โรงเรียนเทศบาลเมือง เขาสามยอด 1 สังกัดเทศบาลเมืองเขาสามยอด ภาคเรียนที่ 1 ปีการศึกษา 2563 จำนวน 40 คน
เครื่องมือที่ใช้ในการวิจัยประกอบด้วย แผนการจัดการเรียนรู้กลุ่มสาระการเรียนรู้การงานอาชีพ จำนวน 8 แผนการจัดการเรียนรู้ แบบตรวจสอบตัวบ่งชี้และสังเกตพฤติกรรมการสอนของครู แบบตรวจสอบตัวบ่งชี้และสังเกตพฤติกรรมของนักเรียน แบบบันทึกเหตุการณ์ขณะทำการสอน ของครู แบบสัมภาษณ์นักเรียน แบบทดสอบย่อยท้ายวงจร และแบบทดสอบวัดผลสัมฤทธิ์ทางการเรียนของนักเรียน
การวิจัยครั้งนี้ เป็นการวิจัยเชิงปฏิบัติการ (Action Research) โดยใช้แนวการจัดการเรียนรู้ที่เน้นผู้เรียนเป็นสำคัญ ซึ่งมีวงจรปฏิบัติการวิจัย 3 วงจร คือ ในวงจรที่ 1 ปฏิบัติตามแผนการจัดการเรียนรู้ที่ 1-4 วงจรที่ 2 ปฏิบัติตามแผนการจัดการเรียนรู้ที่ 5-8 และวงจรที่ 3 ปฏิบัติตามแผนการจัดการเรียนรู้ที่ 9-12 หลังจากทำการทดลองจบลงในแต่ละวงจรปฏิบัติการ จะทำการทดสอบย่อยท้ายวงจร จากนั้นเมื่อจบวงจรปฏิบัติการทั้ง 3 วงจร จะทำการทดสอบวัดผลสัมฤทธิ์ทางการเรียน
ผลการวิจัยพบว่า
1. กิจกรรมการเรียนรู้ที่เน้นผู้เรียนเป็นสำคัญ กลุ่มสาระการเรียนรู้การงานอาชีพ ที่ผู้วิจัยสร้างขึ้น ประกอบด้วย 5 ขั้นตอน คือ 1) P (Playing) = ขั้นเล่นก่อนเรียน เป็นขั้นสร้างและกระตุ้นความสนใจ และเตรียมความพร้อมของผู้เรียนด้วยการใช้กิจกรรมที่อยู่ในความสนใจของผู้เรียน 2) L (Learning) = ขั้นเรียนรู้ แบ่งออกเป็น 3 ขั้นตอน คือ (1) ขั้นนำเสนอเนื้อหา เป็นการเสนอบริบทหรือสถานการณ์แก่ผู้เรียน และใช้สื่ออุปกรณ์การสอนร่วมด้วย จากนั้นให้ผู้เรียนเข้าใจความหมายในเรื่องที่จะสอนอย่างชัดเจน และอธิบายโครงสร้างประโยคที่เป็นเนื้อหาในการสอน (2) ขั้นฝึก เป็นการจัดกิจกรรมโดยให้ผู้เรียนได้ฝึกอย่างมีความหมาย และให้ผู้เรียนฝึก ทั้งในกิจกรรมกลุ่มและรายบุคคล (3) ขั้นนำไปใช้ เป็นการจัดกิจกรรมให้ผู้เรียนที่ฝึกมาแล้วมาใช้ในสถานการณ์ต่างๆ ในรูปกิจกรรมที่หลากหลาย 3) A (Activity For Thinking) = ขั้นฝึกทักษะการคิด เป็นการจัดกิจกรรมฝึกการคิดด้วยการวิเคราะห์ แยกแยะ การสรุปประเด็น การจัดกลุ่ม การสังเคราะห์ การสังเกต การบันทึกผลและการสอบถาม ทั้งการบูรณาการในทุกขั้นตอน และการทำแบบฝึกทักษะ 4) Y (Yourself - Assessment) = ขั้นสร้างผลงานจากการวัดผลตามสภาพจริง เป็นกระบวนการที่ผู้เรียนได้รวบรวมข้อมูลและสร้างสรรค์ความรู้ด้วยตนเองผ่านกระบวนการวัดผลในชั้นเรียนที่ครอบคลุมทั้งด้านความรู้ ทักษะ กระบวนการและคุณลักษณะอันพึงประสงค์กลุ่มสาระ 5) S (Summary with Mind Mapping) = ขั้นสรุปความรู้ โดยการเขียนแผนผังความคิด เป็นการจัดระเบียบความรู้ ค้นหาความรู้ด้วยตนเองแล้วนำมาสรุปเพื่อให้การเรียนรู้เกิดความคงทน
2. ผลสัมฤทธิ์ทางการเรียนของนักเรียน ที่ได้รับจากการพัฒนากิจกรรมการเรียนการสอน กลุ่มสาระการเรียนรู้การงานอาชีพ โดยใช้การสอนที่เน้นผู้เรียนเป็นสำคัญ รูปแบบ PLAYS ซึ่งพัฒนาโดยใช้กระบวนการของการวิจัยเชิงปฏิบัติการ นักเรียนมีผลสัมฤทธิ์ทางการเรียนเฉลี่ยร้อยละ 76.06 ซึ่งสูงกว่าเกณฑ์การเรียนรู้ ร้อยละ 70 ที่กำหนดไว้ และนักเรียนร้อยละ 87.50 มีผลสัมฤทธิ์ผ่านเกณฑ์การเรียนรู้ซึ่งสูงกว่าร้อยละ 80 ตามที่กำหนดไว้