รูปแบบการบริหารและการจัดการการศึกษาทางไกลผ่านดาวเทียมโดยบูรณาการ
ผู้จัดทำ : นายวินิจ สมาธิมงคล ตำแหน่ง ผู้อำนวยการโรงเรียนบ้านท่าไม้งาม วิทยฐานะชำนาญการ
ปีที่จัดทำผลงาน : 2564
คำสำคัญ การบริหารและการจัดการ, การศึกษาทางไกลผ่านดาวเทียม, การจัดการเรียนรู้เชิงรุก
…………………………………………………………………………………………………………………………………………………
บทคัดย่อ
โรงเรียนบ้านท่าไม้งาม สังกัดสำนักงานเขตพื้นที่การศึกษาประถมศึกษาพิษณุโลก เขต 1 เป็นโรงเรียนขนาดเล็ก จัดการเรียนการสอนตั้งแต่ระดับชั้นอนุบาล 1 ถึงชั้นประถมศึกษาปีที่ 6 มีนักเรียนทั้งสิ้น 77 คน ข้าราชการครูและบุคลากรทางการศึกษา รวม 9 คน จากการวิเคราะห์สภาพและบริบทของสถานศึกษา โดยการ SWOT Analysis พบว่า จุดแข็ง (Strengths) ประกอบด้วย ครูและบุคลากรมีความรู้และความสามารถในการปฏิบัติงานได้อย่างมีประสิทธิภาพ ผู้เรียนมีคุณธรรมจริยธรรมและคุณลักษณะที่พึงประสงค์ตามที่สถานศึกษากำหนด อาคารสถานที่และทรัพยากรที่จำเป็นมีความเพียงพอสำหรับการบริหารและการจัดการ จุดอ่อน (Weakness) ประกอบด้วย ผู้เรียนมีผลสัมฤทธิ์ทางการเรียนต่ำ ผู้เรียนขาดทักษะการคิดวิเคราะห์ กระบวนการดำเนินงานขาดความชัดเจนและเป็นระบบ ขาดระบบการกำกับ ติดตาม ประเมินผลที่มีประสิทธิภาพ ข้อมูลสารสนเทศสำหรับการบริหารและการจัดการสถานศึกษาไม่เพียงพอและขาดความเป็นปัจจุบัน โอกาส (Opportunities) โรงเรียนมีหน่วยงานต้นสังกัดให้การสนับสนุนและส่งเสริม มีเครือข่ายสถานศึกษาร่วมพัฒนา คณะกรรมการสถานศึกษาขั้นพื้นฐาน ผู้ปกครอง และชุมชนให้ความสำคัญกับการพัฒนาคุณภาพสถานศึกษา และอุปสรรค (Threats) ประกอบด้วย นโยบายของรัฐมีจำนวนมาก/ขาดความชัดเจน และไม่ต่อเนื่อง กิจกรรมตามนโยบายมีจำนวนมากส่งผลต่อภาระงานของครูผู้สอน กฎหมาย/ระเบียบ/ข้อบังคับที่มีความซับซ้อนและยุ่งยากในการบริหารจัดการ
โรงเรียนบ้านท่าไม้งาม จึงได้สร้าง “รูปแบบการบริหารและการจัดการการศึกษาทางไกลผ่านดาวเทียมโดยบูรณาการการจัดการเรียนรู้เชิงรุก เพื่อพัฒนาสมรรถนะผู้เรียนในศตวรรษที่ 21 โรงเรียนบ้านท่าไม้งาม” มีหลักการสำคัญ คือ เป็นกระบวนการบริหารและการจัดการส่งเสริมการจัดการศึกษาทางไกลผ่านดาวเทียมภายในสถานศึกษา ซึ่งนำการจัดการเรียนรู้เชิงรุก (Active Learning) มาบูรณาการอย่างเป็นระบบ โดยดำเนินการตามสภาพและบริบทของสถานศึกษา มุ่งพัฒนาการจัดการเรียน การสอนของครูเพื่อพัฒนาคุณภาพผู้เรียน โดยเชื่อมโยงผลไปสู่การพัฒนาสมรรถนะผู้เรียนในศตวรรษที่ 21 ซึ่งใช้เป็นขอบข่ายในการนิเทศภายในสถานศึกษา ทั้งนี้มีจุดมุ่งหมายเพื่อ 1) พัฒนาผู้เรียนให้มีสมรรถนะสำคัญในศตวรรษที่ 21 2) ส่งเสริมการจัดการศึกษาทางไกลผ่านดาวเทียมแบบบูรณาการการจัดการเรียนรู้เชิงรุก (Active Learning) 3) ส่งเสริมการบริหารจัดการการศึกษาทางไกลผ่านดาวเทียมโดยบูรณาการการจัดการเรียนรู้เชิงรุก (Active Learning) อย่างเป็นระบบ โดยมีกระบวนการดำเนินงานสำคัญ ดังนี้ การวางแผน (Plan : P) การดำเนินการ (Do : D) การตรวจสอบทบทวน (Check : C) การจัดทำสารสนเทศ (Information : I) และการนำไปใช้ (Apply) ซึ่งบูรณาการการจัดการเรียนรู้เชิงรุก (Active Learning) เครื่องมือที่ใช้ในการรวบรวมข้อมูล ได้แก่ แบบประเมินความเหมาะสม ความเป็นไปได้ และความเป็นประโยชน์ซึ่งผู้จัดทำพัฒนาขึ้น แบบบันทึกการนิเทศ และแบบสอบถามความพึงพอใจของผู้ที่เกี่ยวข้อง
ผลการดำเนินงาน
จากการนำรูปแบบการบริหารและการจัดการการศึกษาทางไกลผ่านดาวเทียมโดยบูรณาการการจัดการเรียนรู้เชิงรุก เพื่อพัฒนาสมรรถนะผู้เรียนในศตวรรษที่ 21 โรงเรียนบ้านท่าไม้งาม พบว่า ผู้เรียนร้อยะ 70 มีสมรรถนะสำคัญตามศตวรรษที่ 21 ครูทุกคนจัดการเรียนรู้โดยใช้การศึกษาทางไกลผ่านดาวเทียมแบบบูรณาการการจัดการเรียนรู้เชิงรุก และโรงเรียนมีการบริหารและการจัดการการศึกษาทางไกลผ่านดาวเทียมแบบบูรณาการการจัดการเรียนรู้เชิงรุกที่มีประสิทธิภาพ
จากการศึกษาความพึงพอใจของผู้มีส่วนได้ส่วนเสียที่มีต่อการบริหารและการจัดการการศึกษาทางไกลผ่านดาวเทียมโดยบูรณาการการจัดการเรียนรู้เชิงรุก เพื่อพัฒนาสมรรถนะผู้เรียนในศตวรรษ ที่ 21 โรงเรียนบ้านท่าไม้งาม พบว่า ในภาพรวมความพึงพอใจอยู่ในระดับมากที่สุด (X ̅=4.78 ,S.D.=0.71) หากพิจารณารายด้าน พบว่า ด้านการดำเนินการ อยู่ในระดับมากที่สุด (X ̅=4.72 ,S.D.=0.80) ด้านการวางแผน อยู่ในระดับมากที่สุด (X ̅=4.67 ,S.D.=0.63) ด้านการตรวจสอบทบทวนอยาในระดับมากที่สุด (X ̅=4.62 ,S.D.=0.74) ด้านการจัดทำสารสนเทศ อยู่ในระดับมากที่สุด (X ̅=4.58 ,S.D.=0.68) และด้านการนำไปใช้อยู่ในระดับมากที่สุด (X ̅=4.56 ,S.D.=0.72) ตามลำดับ