การพัฒนาการบริหารงานวิชาการของโรงเรียนที่จัดการศึกษา 2 หลักสูตร
ชื่อเรื่อง การพัฒนาการบริหารงานวิชาการของโรงเรียนที่จัดการศึกษา 2 หลักสูตร
สู่ความเป็นเลิศ ทางวิชาการ โรงเรียนสนมวิทยาคาร อำเภอสนม จังหวัดสุรินทร์
ผู้วิจัย วิชัย สาลีงาม ตำแหน่งผู้อำนวยการโรงเรียน
สถานศึกษา โรงเรียนสนมวิทยาคาร ตำบลสนม จังหวัดสุรินทร์
ปีที่วิจัย ปีการศึกษา 2563
บทคัดย่อ
การวิจัยครั้งนี้ มีวัตถุประสงค์ของการวิจัย คือ 1) เพื่อศึกษาข้อมูลพื้นฐานเกี่ยวกับการพัฒนาการบริหารงานวิชาการของโรงเรียนที่จัดการศึกษา 2 หลักสูตร สู่ความเป็นเลิศ ทางวิชาการ โรงเรียนสนมวิทยาคาร อำเภอสนม จังหวัดสุรินทร์ 2) เพื่อพัฒนารูปแบบการพัฒนาการบริหารงานวิชาการของโรงเรียนที่จัดการศึกษา 2 หลักสูตร สู่ความเป็นเลิศ ทางวิชาการ โรงเรียนสนมวิทยาคาร อำเภอสนม จังหวัดสุรินทร์ 3) เพื่อการทดลองใช้รูปแบบและปรับปรุง พัฒนารูปแบบการพัฒนาการบริหารงานวิชาการของโรงเรียนที่จัดการศึกษา 2 หลักสูตร สู่ความเป็นเลิศ ทางวิชาการ โรงเรียนสนมวิทยาคาร อำเภอสนม จังหวัดสุรินทร์กลุ่มตัวอย่างในการวิจัย จำนวน 234 คน ได้แก่ ครู จำนวน 27 คน นักเรียน จำนวน 99 คน ผู้ปกครอง จำนวน 99 คน และคณะกรรมการสถานศึกษาขั้นพื้นฐาน จำนวน 9 คน เป็นการเลือกกลุ่มตัวอย่างโดยไม่อาศัยหลักความน่าจะเป็น (Non-probability Sampling) ด้วยวิธีเลือกแบบเจาะ (Purposive Sampling) เครื่องมือที่ใช้ในการวิจัย ได้แก่ แบบวิเคราะห์เอกสาร แบบสัมภาษณ์ แบบสอบถามแบบมาตราส่วนประมาณค่า 5 ระดับ ตามวิธีการของลิเคริร์ท และแบบสนทนากลุ่ม สถิติในการวิเคราะห์ข้อมูล ได้แก่ การวิเคราะห์เนื้อหา ค่าเฉลี่ย ส่วนเบี่ยงเบนมาตรฐานและค่าดัชนีความสอดคล้อง (IOC)
ผลการวิจัย พบว่า
1. ข้อมูลพื้นฐานเกี่ยวกับการพัฒนาการบริหารงานวิชาการของโรงเรียนที่จัดการศึกษา 2 หลักสูตร สู่ความเป็นเลิศ ทางวิชาการ โรงเรียนสนมวิทยาคาร อำเภอสนม จังหวัดสุรินทร์ พบว่า สถานศึกษาได้กำหนด ขั้นตอน การพัฒนาการบริหารงานวิชาการของโรงเรียนที่จัดการศึกษา 2 หลักสูตร สู่ความเป็นเลิศ ทางวิชาการ ดังนี้ (1) การพัฒนาหลักสูตรสถานศึกษา (2) การพัฒนากระบวนการเรียนรู้ (3) การพัฒนาแหล่งเรียนรู้ (4) การพัฒนาสื่อและนวัตกรรมการเรียนรู้ (5) การวัดผลประเมินผลและเทียบโอนผลการ ศึกษา (6) การวิจัยและพัฒนาคุณภาพการศึกษา (7) การนิเทศการศึกษา และ (8) การพัฒนาระบบ ประกันคุณภาพภายในสถานศึกษา สถานศึกษากำหนดนโยบายส่งเสริมให้ครูนำแนวคิดพัฒนาการบริหารงานวิชาการของโรงเรียนที่จัดการศึกษา 2 หลักสูตร สู่ความเป็นเลิศ ทางวิชาการ มาประยุกต์ใช้ในการจัดการเรียนรู้ที่เน้นให้นักเรียนสามารถนำไปปฏิบัติจริงในชีวิตประจำวันได้ โดยส่งเสริมความร่วมมือที่หลากหลาย
2. รูปแบบการพัฒนาการบริหารงานวิชาการของโรงเรียนที่จัดการศึกษา 2 หลักสูตร สู่ความเป็นเลิศ ทางวิชาการ โรงเรียนสนมวิทยาคาร อำเภอสนม จังหวัดสุรินทร์ พบว่า รูปแบบ มีองค์ประกอบ การพัฒนา 3 องค์ประกอบ เรียกชื่อย่อว่า SNW Model คือ องค์ประกอบที่ 1 การเป็นนักวิชาการ (Scholar : S) มีแนวทางการพัฒนา 5 ด้าน คือ กำหนดนโยบายการพัฒนา (Policy) การพัฒนาหลักสูตร (Curriculum) การจัดบรรยากาศและสภาพแวดล้อม (Environment) การสร้างความร่วมมือ (Participations) การติดตาม ประเมินผล (Evaluation) องค์ประกอบที่ 2 การมีส่วนร่วม (Negotiate : N) 1)ด้านการ ส่งเสริมความรู้ด้านวิชาการแก่ชุมชน 2) ด้านการประสานความร่วมมือในการพัฒนาวิชาการกับสถานศึกษาและองค์กรอื่น 3) ด้านการส่งเสริมและสนับสนุนงานวิชาการแก่บุคคล ครอบครัว องค์กร หน่วยงานและสถาบันอื่นที่จัดการศึกษา 4) ด้านการส่งเสริมและสนับสนุนงานวิชาการแก่บุคคลากรทางการศึกษาในหน่วยงาน 5) ด้านการ พัฒนาหลักสูตรสถานศึกษา 6)ด้านการพัฒนากระบวนการเรียนรู้ ด้านการวัดประเมินผลและเทียบโอนผลการเรียน 7)ด้านการ นิเทศการศึกษา และ8)ด้านการพัฒนาประกันคุณภาพภายในสถานศึกษาและองค์ประกอบที่ 3 ความฉลาด (Wisdom : W) การศึกษา 2 หลักสูตรเพื่อให้ผู้เรียนได้พัฒนาทักษะการคิดและเกิดความฉลาด มีแนวทางการพัฒนา 9 ด้าน คือ 1) การวิเคราะห์หลักสูตรให้ สอดคล้องกับความต้องการของชุมชน 2) โดยเน้นผู้เรียนเป็นสำคัญ 3)การนิเทศติดตาม 4)ด้านการ พัฒนาครู 5) วัดผลประเมินผลอยู่เสมอ 6)วิเคราะห์ผู้เรียนเป็นรายบุคคลเพื่อให้ผลการเรียนไปในทางเดียวกัน 7)นำ ผลการ วัดและประเมินผลมาพัฒนาและปรับปรุง 8)ส่งเสริมให้ครูทำ วิจัย ผลิตสื่อและนวัตกรรมทางการศึกษา 9)จัด งบให้เพียงพอต่อการพัฒนาแหล่งเรียนรู้ ให้มีประสิทธิภาพและทันสมัย ตามความต้องการของผู้เรียนมีประสิทธิภาพเหมาะสมต่อการพัฒนา อยู่ในระดับมากที่สุด ( =4.70)
3. การทดลองใช้รูปแบบและปรับปรุง พัฒนารูปแบบการพัฒนาการบริหารงานวิชาการของโรงเรียนที่จัดการศึกษา 2 หลักสูตร สู่ความเป็นเลิศ ทางวิชาการ โรงเรียนสนมวิทยาคาร อำเภอสนม จังหวัดสุรินทร์ พบว่า
3.1 ระดับการพัฒนาการบริหารงานวิชาการของโรงเรียนที่จัดการศึกษา 2 หลักสูตร สู่ความเป็นเลิศ ทางวิชาการ โรงเรียนสนมวิทยาคาร อำเภอสนม จังหวัดสุรินทร์ ตามความคิดเห็นของครูและคณะกรรมการสถานศึกษาขั้นพื้นฐาน โดยรวม พบว่า มีการพัฒนาอยู่ ในระดับมากที่สุด ( =4.52) เมื่อพิจารณาเป็นรายด้าน พบว่า องค์ประกอบที่ 1 การเป็นนักวิชาการ มีการพัฒนาอยู่ในระดับมากที่สุด ( =4.52) องค์ประกอบที่ 2 การมีส่วนร่วม อยู่ในระดับมากที่สุด ( =4.50) และองค์ประกอบที่ 3 ความฉลาด ในการศึกษา 2 หลักสูตร มีการพัฒนา อยู่ในระดับมากที่สุด ( =4.51)
3.2 ระดับความพึงพอใจในพัฒนาการบริหารงานวิชาการของโรงเรียนที่จัดการศึกษา 2 หลักสูตร สู่ความเป็นเลิศ ทางวิชาการ โรงเรียนสนมวิทยาคาร อำเภอสนม จังหวัดสุรินทร์ ความคิดเห็นของครู นักเรียนและผู้ปกครอง โดยรวม พบว่า มีความพึงพอใจอยู่ระดับมากที่สุด ( =4.54)
3.3 ประสิทธิภาพของรูปแบบพัฒนาการบริหารงานวิชาการของโรงเรียนที่จัดการศึกษา 2 หลักสูตร สู่ความเป็นเลิศ ทางวิชาการ โรงเรียนสนมวิทยาคาร อำเภอสนม จังหวัดสุรินทร์ พบว่า ผู้เชี่ยวชาญยืนยันประสิทธิภาพความสอดคล้องเหมาะสมของรูปแบบ โดยมีค่าดัชนีความสอดคล้องเท่ากับ 1.00 และได้เสนอแนะแนวทางพัฒนา คือ 1) ควรสร้างทีมงานรับผิดชอบในพัฒนาการบริหารงานวิชาการของโรงเรียนที่จัดการศึกษา 2 หลักสูตร สู่ความเป็นเลิศ ทางวิชาการ โรงเรียนสนมวิทยาคาร อำเภอสนม จังหวัดสุรินทร์ แต่ละด้านให้มีความเข้มแข็งและยั่งยืน 2) ควรจัดอบรมครู นักเรียน เพื่อพัฒนาการจัดการเรียนรู้ การศึกษา 2 หลักสูตร ให้สอดคล้องกับความเปลี่ยนแปลงของวิทยาการและเทคโนโลยีสมัยใหม่อยู่เสมอ 3) ควรส่งเสริมให้นักเรียนมีความตระหนักใน การศึกษา ที่สามารถแก้ไขปัญหาและพึ่งพาตนเองได้อย่างเหมาะสม
สู่ความเป็นเลิศ ทางวิชาการ โรงเรียนสนมวิทยาคาร อำเภอสนม จังหวัดสุรินทร์
ผู้วิจัย วิชัย สาลีงาม ตำแหน่งผู้อำนวยการโรงเรียน
สถานศึกษา โรงเรียนสนมวิทยาคาร ตำบลสนม จังหวัดสุรินทร์
ปีที่วิจัย ปีการศึกษา 2563
บทคัดย่อ
การวิจัยครั้งนี้ มีวัตถุประสงค์ของการวิจัย คือ 1) เพื่อศึกษาข้อมูลพื้นฐานเกี่ยวกับการพัฒนาการบริหารงานวิชาการของโรงเรียนที่จัดการศึกษา 2 หลักสูตร สู่ความเป็นเลิศ ทางวิชาการ โรงเรียนสนมวิทยาคาร อำเภอสนม จังหวัดสุรินทร์ 2) เพื่อพัฒนารูปแบบการพัฒนาการบริหารงานวิชาการของโรงเรียนที่จัดการศึกษา 2 หลักสูตร สู่ความเป็นเลิศ ทางวิชาการ โรงเรียนสนมวิทยาคาร อำเภอสนม จังหวัดสุรินทร์ 3) เพื่อการทดลองใช้รูปแบบและปรับปรุง พัฒนารูปแบบการพัฒนาการบริหารงานวิชาการของโรงเรียนที่จัดการศึกษา 2 หลักสูตร สู่ความเป็นเลิศ ทางวิชาการ โรงเรียนสนมวิทยาคาร อำเภอสนม จังหวัดสุรินทร์กลุ่มตัวอย่างในการวิจัย จำนวน 234 คน ได้แก่ ครู จำนวน 27 คน นักเรียน จำนวน 99 คน ผู้ปกครอง จำนวน 99 คน และคณะกรรมการสถานศึกษาขั้นพื้นฐาน จำนวน 9 คน เป็นการเลือกกลุ่มตัวอย่างโดยไม่อาศัยหลักความน่าจะเป็น (Non-probability Sampling) ด้วยวิธีเลือกแบบเจาะ (Purposive Sampling) เครื่องมือที่ใช้ในการวิจัย ได้แก่ แบบวิเคราะห์เอกสาร แบบสัมภาษณ์ แบบสอบถามแบบมาตราส่วนประมาณค่า 5 ระดับ ตามวิธีการของลิเคริร์ท และแบบสนทนากลุ่ม สถิติในการวิเคราะห์ข้อมูล ได้แก่ การวิเคราะห์เนื้อหา ค่าเฉลี่ย ส่วนเบี่ยงเบนมาตรฐานและค่าดัชนีความสอดคล้อง (IOC)
ผลการวิจัย พบว่า
1. ข้อมูลพื้นฐานเกี่ยวกับการพัฒนาการบริหารงานวิชาการของโรงเรียนที่จัดการศึกษา 2 หลักสูตร สู่ความเป็นเลิศ ทางวิชาการ โรงเรียนสนมวิทยาคาร อำเภอสนม จังหวัดสุรินทร์ พบว่า สถานศึกษาได้กำหนด ขั้นตอน การพัฒนาการบริหารงานวิชาการของโรงเรียนที่จัดการศึกษา 2 หลักสูตร สู่ความเป็นเลิศ ทางวิชาการ ดังนี้ (1) การพัฒนาหลักสูตรสถานศึกษา (2) การพัฒนากระบวนการเรียนรู้ (3) การพัฒนาแหล่งเรียนรู้ (4) การพัฒนาสื่อและนวัตกรรมการเรียนรู้ (5) การวัดผลประเมินผลและเทียบโอนผลการ ศึกษา (6) การวิจัยและพัฒนาคุณภาพการศึกษา (7) การนิเทศการศึกษา และ (8) การพัฒนาระบบ ประกันคุณภาพภายในสถานศึกษา สถานศึกษากำหนดนโยบายส่งเสริมให้ครูนำแนวคิดพัฒนาการบริหารงานวิชาการของโรงเรียนที่จัดการศึกษา 2 หลักสูตร สู่ความเป็นเลิศ ทางวิชาการ มาประยุกต์ใช้ในการจัดการเรียนรู้ที่เน้นให้นักเรียนสามารถนำไปปฏิบัติจริงในชีวิตประจำวันได้ โดยส่งเสริมความร่วมมือที่หลากหลาย
2. รูปแบบการพัฒนาการบริหารงานวิชาการของโรงเรียนที่จัดการศึกษา 2 หลักสูตร สู่ความเป็นเลิศ ทางวิชาการ โรงเรียนสนมวิทยาคาร อำเภอสนม จังหวัดสุรินทร์ พบว่า รูปแบบ มีองค์ประกอบ การพัฒนา 3 องค์ประกอบ เรียกชื่อย่อว่า SNW Model คือ องค์ประกอบที่ 1 การเป็นนักวิชาการ (Scholar : S) มีแนวทางการพัฒนา 5 ด้าน คือ กำหนดนโยบายการพัฒนา (Policy) การพัฒนาหลักสูตร (Curriculum) การจัดบรรยากาศและสภาพแวดล้อม (Environment) การสร้างความร่วมมือ (Participations) การติดตาม ประเมินผล (Evaluation) องค์ประกอบที่ 2 การมีส่วนร่วม (Negotiate : N) 1)ด้านการ ส่งเสริมความรู้ด้านวิชาการแก่ชุมชน 2) ด้านการประสานความร่วมมือในการพัฒนาวิชาการกับสถานศึกษาและองค์กรอื่น 3) ด้านการส่งเสริมและสนับสนุนงานวิชาการแก่บุคคล ครอบครัว องค์กร หน่วยงานและสถาบันอื่นที่จัดการศึกษา 4) ด้านการส่งเสริมและสนับสนุนงานวิชาการแก่บุคคลากรทางการศึกษาในหน่วยงาน 5) ด้านการ พัฒนาหลักสูตรสถานศึกษา 6)ด้านการพัฒนากระบวนการเรียนรู้ ด้านการวัดประเมินผลและเทียบโอนผลการเรียน 7)ด้านการ นิเทศการศึกษา และ8)ด้านการพัฒนาประกันคุณภาพภายในสถานศึกษาและองค์ประกอบที่ 3 ความฉลาด (Wisdom : W) การศึกษา 2 หลักสูตรเพื่อให้ผู้เรียนได้พัฒนาทักษะการคิดและเกิดความฉลาด มีแนวทางการพัฒนา 9 ด้าน คือ 1) การวิเคราะห์หลักสูตรให้ สอดคล้องกับความต้องการของชุมชน 2) โดยเน้นผู้เรียนเป็นสำคัญ 3)การนิเทศติดตาม 4)ด้านการ พัฒนาครู 5) วัดผลประเมินผลอยู่เสมอ 6)วิเคราะห์ผู้เรียนเป็นรายบุคคลเพื่อให้ผลการเรียนไปในทางเดียวกัน 7)นำ ผลการ วัดและประเมินผลมาพัฒนาและปรับปรุง 8)ส่งเสริมให้ครูทำ วิจัย ผลิตสื่อและนวัตกรรมทางการศึกษา 9)จัด งบให้เพียงพอต่อการพัฒนาแหล่งเรียนรู้ ให้มีประสิทธิภาพและทันสมัย ตามความต้องการของผู้เรียนมีประสิทธิภาพเหมาะสมต่อการพัฒนา อยู่ในระดับมากที่สุด ( =4.70)
3. การทดลองใช้รูปแบบและปรับปรุง พัฒนารูปแบบการพัฒนาการบริหารงานวิชาการของโรงเรียนที่จัดการศึกษา 2 หลักสูตร สู่ความเป็นเลิศ ทางวิชาการ โรงเรียนสนมวิทยาคาร อำเภอสนม จังหวัดสุรินทร์ พบว่า
3.1 ระดับการพัฒนาการบริหารงานวิชาการของโรงเรียนที่จัดการศึกษา 2 หลักสูตร สู่ความเป็นเลิศ ทางวิชาการ โรงเรียนสนมวิทยาคาร อำเภอสนม จังหวัดสุรินทร์ ตามความคิดเห็นของครูและคณะกรรมการสถานศึกษาขั้นพื้นฐาน โดยรวม พบว่า มีการพัฒนาอยู่ ในระดับมากที่สุด ( =4.52) เมื่อพิจารณาเป็นรายด้าน พบว่า องค์ประกอบที่ 1 การเป็นนักวิชาการ มีการพัฒนาอยู่ในระดับมากที่สุด ( =4.52) องค์ประกอบที่ 2 การมีส่วนร่วม อยู่ในระดับมากที่สุด ( =4.50) และองค์ประกอบที่ 3 ความฉลาด ในการศึกษา 2 หลักสูตร มีการพัฒนา อยู่ในระดับมากที่สุด ( =4.51)
3.2 ระดับความพึงพอใจในพัฒนาการบริหารงานวิชาการของโรงเรียนที่จัดการศึกษา 2 หลักสูตร สู่ความเป็นเลิศ ทางวิชาการ โรงเรียนสนมวิทยาคาร อำเภอสนม จังหวัดสุรินทร์ ความคิดเห็นของครู นักเรียนและผู้ปกครอง โดยรวม พบว่า มีความพึงพอใจอยู่ระดับมากที่สุด ( =4.54)
3.3 ประสิทธิภาพของรูปแบบพัฒนาการบริหารงานวิชาการของโรงเรียนที่จัดการศึกษา 2 หลักสูตร สู่ความเป็นเลิศ ทางวิชาการ โรงเรียนสนมวิทยาคาร อำเภอสนม จังหวัดสุรินทร์ พบว่า ผู้เชี่ยวชาญยืนยันประสิทธิภาพความสอดคล้องเหมาะสมของรูปแบบ โดยมีค่าดัชนีความสอดคล้องเท่ากับ 1.00 และได้เสนอแนะแนวทางพัฒนา คือ 1) ควรสร้างทีมงานรับผิดชอบในพัฒนาการบริหารงานวิชาการของโรงเรียนที่จัดการศึกษา 2 หลักสูตร สู่ความเป็นเลิศ ทางวิชาการ โรงเรียนสนมวิทยาคาร อำเภอสนม จังหวัดสุรินทร์ แต่ละด้านให้มีความเข้มแข็งและยั่งยืน 2) ควรจัดอบรมครู นักเรียน เพื่อพัฒนาการจัดการเรียนรู้ การศึกษา 2 หลักสูตร ให้สอดคล้องกับความเปลี่ยนแปลงของวิทยาการและเทคโนโลยีสมัยใหม่อยู่เสมอ 3) ควรส่งเสริมให้นักเรียนมีความตระหนักใน การศึกษา ที่สามารถแก้ไขปัญหาและพึ่งพาตนเองได้อย่างเหมาะสม