รูปแบบการพัฒนาคุณภาพผู้เรียนด้านคุณลักษณะอันพึงประสงค์ ของ ท.ป.๓
รูปแบบการพัฒนาคุณภาพผู้เรียนด้านคุณลักษณะอันพึงประสงค์
ของโรงเรียนทีปังกรวิทยาพัฒน์ (ทวีวัฒนา) ในพระราชูปถัมภ์ฯ
A model for deveiopment the quality of learners on desirable characteristics
of Dipangkornwittayapat Taweewattana Under Royal Patronage School
นางลัดดา เจียมจูไร
Ladda Jeamjurai
บทคัดย่อ
การวิจัยเรื่องรูปแบบการพัฒนาคุณภาพผู้เรียนด้านคุณลักษณะอันพึงประสงค์ของโรงเรียน ทีปังกรวิทยาพัฒน์ (ทวีวัฒนา) ในพระราชูปถัมภ์ฯ ครั้งนี้ ใช้กระบวนการวิจัยและพัฒนา (R&D: Research and Development) ในลักษณะของการผสมผสานวิธี (Mixed Methods) โดยมีการเก็บข้อมูลทั้งเชิงปริมาณ (Quantitative methods) และเชิงคุณภาพ (Qualitative methods) มีวัตถุประสงค์เพื่อ 1) ศึกษาองค์ประกอบการพัฒนาคุณภาพผู้เรียนด้านคุณลักษณะอันพึงประสงค์ของโรงเรียนทีปังกรวิทยาพัฒน์ (ทวีวัฒนา) ในพระราชูปถัมภ์ฯ 2) ศึกษาสภาพปัจจุบันและสภาพที่พึงประสงค์การพัฒนาคุณภาพผู้เรียนด้านคุณลักษณะอันพึงประสงค์ของโรงเรียนทีปังกรวิทยาพัฒน์ (ทวีวัฒนา) ในพระราชูปถัมภ์ฯ 3) สร้างและพัฒนารูปแบบการพัฒนาคุณภาพผู้เรียนด้านคุณลักษณะอันพึงประสงค์ของโรงเรียนทีปังกรวิทยาพัฒน์ (ทวีวัฒนา) ในพระราชูปถัมภ์ฯ และ 4) ทดลองใช้และศึกษาผลการใช้รูปแบบการพัฒนาคุณภาพผู้เรียนด้านคุณลักษณะอันพึงประสงค์ของโรงเรียนทีปังกรวิทยาพัฒน์ (ทวีวัฒนา) ในพระราชูปถัมภ์ กลุ่มเป้าหมายที่ใช้ในการวิจัยครั้งนี้ ได้แก่ ผู้บริหารสถานศึกษา จำนวน 1 คน ครูผู้สอน 71 คน คณะกรรมการสถานศึกษา 14 คน นักเรียน 322 คน รวนทั้งสิ้น 415 คน เครื่องมือที่ใช้ในการวิจัย ได้แก่ แบบประเมินความเหมาะสม แบบสอบถาม แบบสัมภาษณ์กึ่งมีโครงสร้าง แบบบันทึกข้อมูล แบบสอบถามความพึงพอใจ สถิตที่ใช้ในการวิเคราะห์ข้อมูล ค่าร้อยละ ค่าเฉลี่ย และส่วนเบี่ยงเบนมาตรฐาน
ผลการวิจัยพบว่า
1. องค์ประกอบการพัฒนาคุณภาพผู้เรียนด้านคุณลักษณะอันพึงประสงค์ของโรงเรียนทีปังกรวิทยาพัฒน์ (ทวีวัฒนา) ในพระราชูปถัมภ์ฯ พบว่า มี 5 องค์ประกอบ คือ (1) การสร้างเจตคติที่ดี (2) การสร้างเสริมประสบการณ์ (3) การสร้างความตระหนัก (4) การกำกับ ติดตาม และประเมินผล และ (5) การมีทักษะในการดำเนินชีวิต เมื่อพิจารณาความเหมาะสมขององค์ประกอบการพัฒนาคุณภาพผู้เรียนด้านคุณลักษณะอันพึงประสงค์ ตามความคิดเห็นของผู้ทรงคุณวุฒิ จำนวน 5 คน โดยรวมอยู่ในระดับมากที่สุด
2. สภาพปัจจุบันการพัฒนาคุณภาพผู้เรียนด้านคุณลักษณะอันพึงประสงค์ของโรงเรียน ทีปังกรวิทยาพัฒน์ (ทวีวัฒนา) ในพระราชูปถัมภ์ฯ โดยรวมอยู่ในระดับปานกลาง (=2.81 =0.24) สภาพที่พึงประสงค์การพัฒนาคุณภาพผู้เรียนด้านคุณลักษณะอันพึงประสงค์ โดยรวมอยู่ในระดับมากที่สุด (=4.72, =0.37) ความต้องการจำเป็น พบว่า องค์ประกอบที่มีค่าความต้องการจำเป็นสูงสุด คือ การมีทักษะในการดำเนินชีวิต (PNImodified=0.74) รองลงมา คือ การกำกับ ติดตาม และประเมินผล (PNImodified=0.69) ส่วนองค์ประกอบที่มีค่าความต้องการจำเป็น ต่ำสุด คือ การสร้างความตระหนัก (PNImodified=0.63)
3. รูปแบบการพัฒนาคุณภาพผู้เรียนด้านคุณลักษณะอันพึงประสงค์ของโรงเรียนทีปังกรวิทยาพัฒน์ (ทวีวัฒนา) ในพระราชูปถัมภ์ฯ คือ รูปแบบ AELE Model ประกอบด้วย การสร้างเจตคติที่ดี (A: Attitude) การสร้างเสริมประสบการณ์ (E: Experience) การประยุกต์ใช้การชีวิตประจำวัน (L: Life skills) และ การกำกับ ติดตาม และประเมินผล (E: Evaluation) มีความเหมาะสมตามความคิดเห็นของผู้เชี่ยวชาญ จำนวน 5 คน โดยรวมอยู่ในระดับมากที่สุด (=4.73, =0.43)
4. ผลการใช้รูปแบบการพัฒนาคุณภาพผู้เรียนด้านคุณลักษณะอันพึงประสงค์ของโรงเรียน ทีปังกรวิทยาพัฒน์ (ทวีวัฒนา) ในพระราชูปถัมภ์ฯ พบว่า ผลการประเมินคุณลักษณะอันพึงประสงค์ ทั้ง 8 ด้าน ในระดับชั้นมัธยมศึกษาปีที่ 1 ถึงมัธยมศึกษาปีที่ 6 โดยภาพรวม ปีการศึกษา 2562 สูงกว่าปีการศึกษา 2561 ทุกระดับชั้น และผลการประเมินความพึงพอใจของผู้บริหารสถานศึกษา ครู และนักเรียนที่มีต่อรูปแบบการพัฒนาคุณภาพผู้เรียนด้านคุณลักษณะอันพึงประสงค์ โดยรวมอยู่ในระดับมากที่สุด (=4.84, =0.28)
คำสำคัญ : การพัฒนาคุณภาพผู้เรียน, คุณลักษณะอันพึงประสงค์
ของโรงเรียนทีปังกรวิทยาพัฒน์ (ทวีวัฒนา) ในพระราชูปถัมภ์ฯ
A model for deveiopment the quality of learners on desirable characteristics
of Dipangkornwittayapat Taweewattana Under Royal Patronage School
นางลัดดา เจียมจูไร
Ladda Jeamjurai
บทคัดย่อ
การวิจัยเรื่องรูปแบบการพัฒนาคุณภาพผู้เรียนด้านคุณลักษณะอันพึงประสงค์ของโรงเรียน ทีปังกรวิทยาพัฒน์ (ทวีวัฒนา) ในพระราชูปถัมภ์ฯ ครั้งนี้ ใช้กระบวนการวิจัยและพัฒนา (R&D: Research and Development) ในลักษณะของการผสมผสานวิธี (Mixed Methods) โดยมีการเก็บข้อมูลทั้งเชิงปริมาณ (Quantitative methods) และเชิงคุณภาพ (Qualitative methods) มีวัตถุประสงค์เพื่อ 1) ศึกษาองค์ประกอบการพัฒนาคุณภาพผู้เรียนด้านคุณลักษณะอันพึงประสงค์ของโรงเรียนทีปังกรวิทยาพัฒน์ (ทวีวัฒนา) ในพระราชูปถัมภ์ฯ 2) ศึกษาสภาพปัจจุบันและสภาพที่พึงประสงค์การพัฒนาคุณภาพผู้เรียนด้านคุณลักษณะอันพึงประสงค์ของโรงเรียนทีปังกรวิทยาพัฒน์ (ทวีวัฒนา) ในพระราชูปถัมภ์ฯ 3) สร้างและพัฒนารูปแบบการพัฒนาคุณภาพผู้เรียนด้านคุณลักษณะอันพึงประสงค์ของโรงเรียนทีปังกรวิทยาพัฒน์ (ทวีวัฒนา) ในพระราชูปถัมภ์ฯ และ 4) ทดลองใช้และศึกษาผลการใช้รูปแบบการพัฒนาคุณภาพผู้เรียนด้านคุณลักษณะอันพึงประสงค์ของโรงเรียนทีปังกรวิทยาพัฒน์ (ทวีวัฒนา) ในพระราชูปถัมภ์ กลุ่มเป้าหมายที่ใช้ในการวิจัยครั้งนี้ ได้แก่ ผู้บริหารสถานศึกษา จำนวน 1 คน ครูผู้สอน 71 คน คณะกรรมการสถานศึกษา 14 คน นักเรียน 322 คน รวนทั้งสิ้น 415 คน เครื่องมือที่ใช้ในการวิจัย ได้แก่ แบบประเมินความเหมาะสม แบบสอบถาม แบบสัมภาษณ์กึ่งมีโครงสร้าง แบบบันทึกข้อมูล แบบสอบถามความพึงพอใจ สถิตที่ใช้ในการวิเคราะห์ข้อมูล ค่าร้อยละ ค่าเฉลี่ย และส่วนเบี่ยงเบนมาตรฐาน
ผลการวิจัยพบว่า
1. องค์ประกอบการพัฒนาคุณภาพผู้เรียนด้านคุณลักษณะอันพึงประสงค์ของโรงเรียนทีปังกรวิทยาพัฒน์ (ทวีวัฒนา) ในพระราชูปถัมภ์ฯ พบว่า มี 5 องค์ประกอบ คือ (1) การสร้างเจตคติที่ดี (2) การสร้างเสริมประสบการณ์ (3) การสร้างความตระหนัก (4) การกำกับ ติดตาม และประเมินผล และ (5) การมีทักษะในการดำเนินชีวิต เมื่อพิจารณาความเหมาะสมขององค์ประกอบการพัฒนาคุณภาพผู้เรียนด้านคุณลักษณะอันพึงประสงค์ ตามความคิดเห็นของผู้ทรงคุณวุฒิ จำนวน 5 คน โดยรวมอยู่ในระดับมากที่สุด
2. สภาพปัจจุบันการพัฒนาคุณภาพผู้เรียนด้านคุณลักษณะอันพึงประสงค์ของโรงเรียน ทีปังกรวิทยาพัฒน์ (ทวีวัฒนา) ในพระราชูปถัมภ์ฯ โดยรวมอยู่ในระดับปานกลาง (=2.81 =0.24) สภาพที่พึงประสงค์การพัฒนาคุณภาพผู้เรียนด้านคุณลักษณะอันพึงประสงค์ โดยรวมอยู่ในระดับมากที่สุด (=4.72, =0.37) ความต้องการจำเป็น พบว่า องค์ประกอบที่มีค่าความต้องการจำเป็นสูงสุด คือ การมีทักษะในการดำเนินชีวิต (PNImodified=0.74) รองลงมา คือ การกำกับ ติดตาม และประเมินผล (PNImodified=0.69) ส่วนองค์ประกอบที่มีค่าความต้องการจำเป็น ต่ำสุด คือ การสร้างความตระหนัก (PNImodified=0.63)
3. รูปแบบการพัฒนาคุณภาพผู้เรียนด้านคุณลักษณะอันพึงประสงค์ของโรงเรียนทีปังกรวิทยาพัฒน์ (ทวีวัฒนา) ในพระราชูปถัมภ์ฯ คือ รูปแบบ AELE Model ประกอบด้วย การสร้างเจตคติที่ดี (A: Attitude) การสร้างเสริมประสบการณ์ (E: Experience) การประยุกต์ใช้การชีวิตประจำวัน (L: Life skills) และ การกำกับ ติดตาม และประเมินผล (E: Evaluation) มีความเหมาะสมตามความคิดเห็นของผู้เชี่ยวชาญ จำนวน 5 คน โดยรวมอยู่ในระดับมากที่สุด (=4.73, =0.43)
4. ผลการใช้รูปแบบการพัฒนาคุณภาพผู้เรียนด้านคุณลักษณะอันพึงประสงค์ของโรงเรียน ทีปังกรวิทยาพัฒน์ (ทวีวัฒนา) ในพระราชูปถัมภ์ฯ พบว่า ผลการประเมินคุณลักษณะอันพึงประสงค์ ทั้ง 8 ด้าน ในระดับชั้นมัธยมศึกษาปีที่ 1 ถึงมัธยมศึกษาปีที่ 6 โดยภาพรวม ปีการศึกษา 2562 สูงกว่าปีการศึกษา 2561 ทุกระดับชั้น และผลการประเมินความพึงพอใจของผู้บริหารสถานศึกษา ครู และนักเรียนที่มีต่อรูปแบบการพัฒนาคุณภาพผู้เรียนด้านคุณลักษณะอันพึงประสงค์ โดยรวมอยู่ในระดับมากที่สุด (=4.84, =0.28)
คำสำคัญ : การพัฒนาคุณภาพผู้เรียน, คุณลักษณะอันพึงประสงค์