การพัฒนา คุณธรรม จริยธรรม นักเรียน
เรื่องวิจัย การพัฒนาคุณธรรมจริยธรรมนักเรียน โรงเรียนอนุบาลวชิรบารมี(ต้นประดู่)
อำเภอวชิรบารมี จังหวัดพิจิตร
ชื่อผู้วิจัย นางสาวรัชดาภรณ์ นาคสวัสดิ์
ปีที่วิจัย 2563
บทคัดย่อ
การวิจัยครั้งนี้มีวัตถุประสงค์ เพื่อประเมินบริบทของโครงการเกี่ยวกับความสอดคล้องระหว่างวัตถุประสงค์ของโครงการกับนโยบายของกระทรวงศึกษาธิการ นโยบายของสำนักงานคณะกรรมการการศึกษาขั้นพื้นฐาน นโยบายของสำนักงานเขตพื้นที่การศึกษาประถมศึกษาพิจิตร เขต 1 นโยบายของโรงเรียน และความต้องการจำเป็นของโรงเรียน เพื่อประเมินปัจจัยเบื้องต้นของโครงการเกี่ยวกับความเหมาะสมเพียงพอของโครงการ เกี่ยวกับวิทยากร งบประมาณ ระยะเวลา สถานที่ วัสดุอุปกรณ์ ความรู้ความสามารถของคณะทำงาน การสนับสนุนของฝ่ายบริหารโรงเรียน ผู้ปกครอง และบุคลากรในชุมชน เพื่อประเมินประสิทธิภาพของกระบวนการดำเนินงานตามโครงการเกี่ยวกับความร่วมมือของคณะทำงานและผู้เกี่ยวข้อง ปฏิทินการปฏิบัติงาน บทบาทหน้าที่ ขั้นตอน จุดเด่น จุดด้อย การนิเทศติดตามผล และสิ่งที่ต้องแก้ไขในการดำเนินงานเพื่อประเมินผลสัมฤทธิ์ของโครงการเกี่ยวกับพฤติกรรมคุณธรรมจริยธรรมของนักเรียน ด้านความรับผิดชอบ ความซื่อสัตย์ ความมีเหตุผล ความกตัญญูกตเวที ความมีวินัย ความเสียสละ ความสามัคคี ความประหยัด การพึ่งตนเอง ความขยันหมั่นเพียร และความเมตตา เพื่อประเมินความพึงพอใจที่มีต่อโครงการพัฒนาคุณธรรมจริยธรรมของนักเรียน และเพื่อประเมินผลกระทบของโครงการพัฒนาคุณธรรมจริยธรรมที่มีต่อโรงเรียน ผู้บริหาร คณะครูและนักเรียน ประชากรได้แก่ผู้บริหาร หัวหน้ากลุ่มสาระ ครูที่รับผิดชอบกิจกรรม คณะกรรมการติดตามและประเมินผลแต่ละกิจกรรม นักเรียน และผู้ปกครองนักเรียน โรงเรียนอนุบาลวชิรบารมี(ต้นประดู่) บุคลากรในชุมชนในเขตบริการของโรงเรียนอนุบาลวชิรบารมี(ต้นประดู่) จำนวน 51 คน เครื่องมือที่ใช้ในการเก็บรวบรวมข้อมูลประกอบด้วยแบบประเมินมีลักษณะเป็นแบบมาตราส่วนประมาณค่า (Rating Scale) จำนวน 6 ฉบับ สถิติที่ใช้ในการวิเคราะห์ข้อมูลได้แก่ ค่าร้อยละ (Percentage) ค่าเฉลี่ย ( μ ) ค่าส่วนเบี่ยงเบนมาตรฐาน ( σ ) ค่าความเชื่อมั่น (α)
ผลการวิจัยพบว่า
1. ผลการประเมินบริบทของโครงการพัฒนาคุณธรรมจริยธรรมของนักเรียนโรงเรียนอนุบาลวชิรบารมี(ต้นประดู่) ตามความคิดเห็นของผู้บริหาร หัวหน้ากลุ่มสาระ ครูผู้รับผิดชอบแต่ละกิจกรรม คณะกรรมการสถานศึกษาของโรงเรียน พบว่า วัตถุประสงค์ของกิจกรรมย่อยทุกิจกรรมกับนโยบายของกระทรวง นโยบายของสำนักงานคณะกรรมการการศึกษาขั้นพื้นฐาน นโยบายของสำนักงานเขตพื้นที่การศึกษาประถมศึกษาพิจิตร เขต 1 หลักสูตรการจัดการเรียนการสอน ความต้องการและความจำเป็นของโรงเรียน มีความสอดคล้องอยู่ในระดับมากที่สุด
2. ผลการประเมินปัจจัยเบื้องต้นด้านความเหมาะสมและความพอเพียงเกี่ยวกับวิทยากร งบประมาณ ระยะเวลา สถานที่ วัสดุอุปกรณ์ ความรู้ความสามารถของคณะทำงาน การสนับสนุนของฝ่ายบริหารโรงเรียนผู้ปกครอง และบุคลากรในชุมชนแต่ละกิจกรรมย่อย พบว่า
2.1 ปัจจัยเบื้องต้นของกิจกรรมเข้าค่ายอบรมพุทธบุตร ในภาพรวมมีความเหมาะสมและพอเพียงอยู่ในระดับมากทุกรายการ ค่าเฉลี่ยอยู่ในระดับมาก และเมื่อพิจารณาแยกเป็นรายการแล้ว พบว่า รายการที่มีค่าเฉลี่ยสูงสุด คือ ผู้บริหารโรงเรียนและผู้นำชุมชนให้การสนับสนุนและเป็นผู้นำโครงการ
2.2 ปัจจัยเบื้องต้นของกิจกรรมการทำความดี ในภาพรวมมีความเหมาะสมและพอเพียงอยู่ในระดับมาก เพื่อพิจารณาแยกเป็นรายการแล้ว พบว่า รายการที่มีความเหมาะสมและพอเพียงในระดับมากสุด คือ ผู้บริหารโรงเรียนและผู้นำชุมชนสนับสนุนและเป็นผู้นำโครงการ รองลงมาคือการสนับสนุนของผู้ปกครองด้านงบประมาณและบุคลากรในโรงเรียนมีจำนวนเพียงพอ สามารถแบ่งหน้าที่รับผิดชอบโครงการนี้
2.3 ปัจจัยเบื้องต้นของกิจกรรมวันสำคัญทางศาสนา ในภาพรวมมีความเหมาะสมและพอเพียง อยู่ในระดับมากทุกรายการ เมื่อพิจารณาแยกย่อยเป็นรายการแล้ว พบว่า รายการที่มีความเหมาะสม และพอเพียงอยู่ในระดับมากที่สุด คือ ผู้บริหารโรงเรียนและผู้นำชุมชนให้การสนับสนุนและเป็นผู้นำโครงการ รองมา คือ การสนับสนุนของผู้ปกครองด้านงบประมาณ
2.4 ปัจจัยเบื้องต้นของกิจกรรมการสร้างเสริมคุณธรรมประจำวันศุกร์ ในภาพรวมมีความเหมาะสม และพอเพียงอยู่ในระดับมาก เมื่อพิจารณาแยกย่อยเป็นรายการแล้ว พบว่า รายการที่มีความเหมาะสม และพอเพียง อยู่ในระดับมากที่สุด คือ ผู้บริหารโรงเรียนและผู้นำชุมชนให้การสนับสนุนและเป็นผู้นำโครงการ รองลงมา คือ สถานที่ดำเนินโครงการเพียงพอและเหมาะสม
3. ผลการประเมินกระบวนการดำเนินงานตามโครงการพัฒนาคุณธรรมจริยธรรม ตามความคิดเห็นบุคลากรภายในโรงเรียน ได้แก่ ผู้บริหาร หัวหน้ากลุ่มสาระ ครูผู้รับผิดชอบแต่ละกิจกรรม และคณะกรรมการสถานศึกษา เกี่ยวกับความร่วมมือของคณะทำงานและผู้เกี่ยวข้องปฏิทินการปฏิบัติงาน บทบาทหน้าที่ ขั้นตอน จุดเด่น จุดด้อย การนิเทศติดตามผลและสิ่งที่ต้องแก้ไขในการดำเนินงาน ของกิจกรรมในแต่ละกิจกรรมย่อย พบว่า
3.1 กระบวนการดำเนินตามกิจกรรมการเข้าค่ายอบรมพุทธบุตร สรุปได้ดังนี้
3.1.1 กระบวนการดำเนินตามกิจกรรมการเข้าค่ายอบรมพุทธบุตร ในภาพรวมมีระดับการปฏิบัติอยู่ในระดับปฏิบัติมาก เมื่อพิจารณาแยกย่อยเป็นรายการแล้ว พบว่า รายการที่มีระดับการปฏิบัติสูงที่สุด คือ ความร่วมมือของคณะทำงานตามโครงการ รองลงมา คือ การปฏิบัติงานเป็นไปตามกำหนดของระยะเวลา
3.1.2 จุดเด่น จุดด้อย และสิ่งที่ต้องปรับปรุงแก้ไขของกิจกรรมการเข้าค่ายอบรมพุทธบุตร คือ เป็นกิจกรรมที่นักเรียนให้ความสนใจ วิทยากรสามารถแก้ไขพฤติกรรมที่ไม่พึงประสงค์และสามารถสร้างจิตสำนึกให้เกิดแก่นักเรียนได้ในหลายๆ ด้าน จุดด้อยของโครงการ พบว่า การไม่ต่อเนื่องในการปฏิบัติกิจกรรมหลังจากจบการเข้าค่ายแล้ว ซึ่งได้ดำเนินการปรับปรุงแก้ไข โดยประสานความร่วมมือกับผู้ปกครองในการติดตามการประพฤติปฏิบัติตนต่อที่บ้าน
3.2 กระบวนการดำเนินตามกิจกรรมการทำความดี สรุปได้ดังนี้
3.2.1 กระบวนการดำเนินตามกิจกรรมการทำความดี ในภาพรวมมีระดับการปฏิบัติอยู่ในระดับปฏิบัติมาก เพื่อพิจารณาแยกย่อยเป็นรายการแล้ว พบว่า รายการที่มีระดับการปฏิบัติมากที่สุดคือ การปฏิบัติงานเป็นไปตามขั้นตอน รองลงมา คือ ความร่วมมือของคณะทำงานตามโครงการและความร่วมมือของผู้ที่เกี่ยวข้องของโครงการ
3.2.2 จุดเด่น จุดด้อย และสิ่งที่ต้องปรับปรุงแก้ไขของกิจกรรมการทำความดี คือ เป็นกิจกรรมที่สามารถฝึกให้เด็กสามารถคิดวิเคราะห์เปรียบเทียบแยกแยะได้ระหว่างความดีและความชั่วและสามารถปฏิบัติได้จนติดเป็นนิสัย จุดด้อยของโครงการ คือ ไม่สามารถตรวจสอบได้ว่าสิ่งที่นักเรียนได้บันทึกมานั้นเป็นความจริงหรือไม่ ปรับปรุงแก้ไขโดยการหามาตรการในการตรวจสอบโดยการประสานความร่วมมือกับผู้ปกครองในการตรวจสอบหาหลักฐานในการบันทึกความดี
3.3 กระบวนการดำเนินงานตามกิจกรรมวันสำคัญทางศาสนา สรุปได้ดังนี้
3.3.1 กระบวนการดำเนินงานตามกิจกรรมวันสำคัญทางศาสนา ในภาพรวมมีระดับการปฏิบัติอยู่ในระดับปฏิบัติมาก เมื่อพิจารณาแยกย่อยเป็นรายการแล้ว พบว่า รายการที่มีระดับปฏิบัติมากที่สุด คือ การปฏิบัติงานเป็นไปตามขั้นตอน รองลงมา คือ การกำหนดบทบาทหน้าที่ของคณะทำงานชัดเจน
3.3.2 จุดเด่น จุดด้อย และสิ่งที่ต้องปรับปรุงแก้ไขของกิจกรรมวันสำคัญทางศาสนา คือ นักเรียนเข้าร่วมกิจกรรมด้วยความสมัครใจ เป็นกิจกรรมที่ปลูกฝังให้เกิดจิตสำนึกในการสืบสานประเพณีให้คงอยู่ต่อไป และนักเรียนได้ร่วมกิจกรรมร่วมกับบุคคลในชุมชนทำให้เกิดความคุ้นเคยกับเป็นอย่างดี จุดด้อย คือ การไปร่วมกิจกรรมที่วัดอาจทำให้นักเรียนเสียเวลาเรียนซึ่งได้ปรับปรุงแก้ไขโดยการนำนักเรียนไปทำกิจกรรมในวันหยุดหรือเสาร์ – อาทิตย์แทน
3.4 กระบวนการดำเนินตามกิจกรรมการสร้างเสริมคุณธรรมประจำวันศุกร์ สรุปได้ดังนี้
3.4.1 กระบวนการดำเนินตามกิจกรรมสร้างเสริมคุณธรรมประจำวันศุกร์ ระดับการปฏิบัติในภาพรวมมีการปฏิบัติอยู่ในระดับปฏิบัติมาก เมื่อพิจารณาแยกย่อยเป็นรายการแล้ว พบว่า รายการที่มีระดับการปฏิบัติสูงที่สุด คือ ปฏิบัติงานเป็นไปตามขั้นตอน รองลงมา คือ การประชุมวางแผน การดำเนินงาน และการกำหนดบทบาทหน้าที่ของคณะทำงานชัดเจน
3.4.2 จุดเด่น จุดด้อย และสิ่งที่ควรปรับปรุงของกิจกรรมการส่งเสริมคุณธรรมจริยธรรมประจำวันศุกร์ คือ เป็นกิจกรรมที่ฝึกให้นักเรียนได้ฝึกฝนการสวดมนต์ไหว้พระและทำสมาธิได้ในเวลาเดียวกัน และเป็นกิจกรรมที่สามารถพัฒนาจิตใจของนักเรียนได้อย่างมีประสิทธิภาพ จุดด้อย คือ สถานที่ทำกิจกรรมเป็นอาคารเรียน เวลาทำสมาธินักเรียนจะร้อน ทำให้ไม่ค่อยมีสมาธิเวลาที่ใช้ทำกิจกรรมเป็นเวลาเย็นก่อนกลับบ้านซึ่งก่อนทำกิจกรรมนักเรียนจะเล่นมากเกิดความอ่อนเพลียและเหนื่อยจากการเล่นทำให้นักเรียนเกิดความเบื่อ และไม่มีสมาธิ ซึ่งปรับปรุงแก้ไขโดยการปรับเปลี่ยนเวลาทำกิจกรรมเป็นช่วงเวลาเช้าก่อนเข้าห้องเรียนในวันศุกร์ และจัดสภาพแวดล้อมของสถานที่ให้เอื้อต่อการทำกิจกรรม ดังนั้น หลังจากมีการปรับเปลี่ยนเวลาในการทำกิจกรรมแล้วทำให้นักเรียนมีความพร้อมและตั้งใจในการปฏิบัติกิจกรรมมากขึ้น
4. ผลการประเมินผลสัมฤทธิ์ของโครงการ
4.1 พฤติกรรมคุณธรรมจริยธรรมของนักเรียน พบว่า
4.1.1 นักเรียนมีการปฏิบัติเกี่ยวกับพฤติกรรมเชิงจริยธรรมด้านความรับผิดชอบในภาพรวมอยู่ในระดับมาก
4.1.2 นักเรียนมีการปฏิบัติเกี่ยวกับพฤติกรรมเชิงจริยธรรมด้านความซื่อสัตย์ในภาพรวมอยู่ในระดับปานกลาง
4.1.3 นักเรียนมีการปฏิบัติเกี่ยวกับพฤติกรรมเชิงจริยธรรมด้านความมีเหตุผลในภาพรวมอยู่ในระดับมาก
4.1.4 นักเรียนมีการปฏิบัติเกี่ยวกับพฤติกรรมเชิงจริยธรรมด้านความกตัญญูกตเวที ในภาพรวมอยู่ในระดับมากที่สุด
4.1.5 นักเรียนมีการปฏิบัติเกี่ยวกับพฤติกรรมเชิงจริยธรรมด้านความมีวินัยในภาพรวมอยู่ในระดับมาก
4.1.6 นักเรียนมีการปฏิบัติเกี่ยวกับพฤติกรมเชิงจริยธรรมด้านความเสียสละในภาพรวมอยู่ในระดับมาก
4.1.7 นักเรียนมีการปฏิบัติเกี่ยวกับพฤติกรรมเชิงจริยธรรมด้านความสามัคคีในภาพรวมอยู่ในระดับมาก
4.1.8 นักเรียนมีการปฏิบัติเกี่ยวกับพฤติกรรมเชิงจริยธรรมด้านการประหยัดในภาพรวมอยู่ในระดับมาก
4.1.9 นักเรียนมีการปฏิบัติเกี่ยวกับพฤติกรรมเชิงจริยธรรมด้านการพึ่งตนเองในภาพรวมอยู่ในระดับมาก
4.1.10 นักเรียนมีการปฏิบัติเกี่ยวกับพฤติกรรมเชิงจริยธรรมด้านความขยันหมั่นเพียร ในภาพรวมอยู่ในระดับมาก
4.1.11 นักเรียนมีการปฏิบัติเกี่ยวกับพฤติกรรมเชิงจริยธรรมด้านความเมตตาในภาพรวมอยู่ในระดับมาก
4.2 ความพึงพอใจของ ผู้ปกครองนักเรียนบุคลากรในโรงเรียนและชุมชนที่มีต่อโครงการพัฒนาคุณธรรมจริยธรรมของนักเรียน โรงเรียนอนุบาลวชิรบารมี(ต้นประดู่) ในภาพรวมมีความพึงพอใจอยู่ในระดับมาก เมื่อพิจารณาแยกย่อยเป็นรายการแล้ว พบว่า รายการที่มีค่าเฉลี่ยสูงสุด คือ การจัดกิจกรรมการเข้าค่ายอบรมพุทธบุตร รองลงมา คือ การนำกิจกรรมในการส่งเสริมคุณธรรมจริยธรรมไปใช้ในชีวิตประจำวันของนักเรียน
5. ผลการประเมินผลกระทบการดำเนินงานของโครงการพัฒนาคุณธรรมจริยธรรมของนักเรียนโรงเรียนอนุบาลวชิรบารมี(ต้นประดู่) ที่มีผลต่อโรงเรียน ผู้บริหาร ครู และนักเรียน ทั้ง 6 ด้านในโรงเรียน คือ ด้านการบริหาร ด้านจัดสภาพแวดล้อม ด้านการสอนและการนิเทศ ด้านการจัดกิจกรรมนักเรียน ด้านความสัมพันธ์กับชุมชน และด้านการประเมนผลทางคุณธรรมจริยธรรม ในภาพรวมมีผลกระทบอยู่ในระดับมาก เมื่อพิจารณาแยกเป็นรายด้าน พบว่า ด้านการบริหาร รายการที่มีการปฏิบัติอยู่ในระดับสูงที่สุด คือ มีการกำหนดกิจกรรมส่งเสริมคุณธรรมจริยธรรมนักเรียนอย่างชัดเจนในปีปฏิบัติงานประจำปีของโรงเรียน ส่วนรายการที่มีการปฏิบัติอยู่ในระดับต่ำที่สุด คือ มีการให้ความรู้แก่ครูในด้านการส่งเสริมคุณธรรมจริยธรรม ด้านการจัดสภาพแวดล้อมรายการที่มีการปฏิบัติอยู่ในระดับสูงที่สุด คือ มีการจัดนิทรรศการและกิจกรรมเนื่องในวันสำคัญทางศาสนา วัฒนธรรมประเพณีต่างๆ ส่วนรายการที่มีการปฏิบัติอยู่ในระดับต่ำที่สุด คือ มีการจัดเอกสารตำราและแบบเรียนที่มีเนื้อหาในด้านส่งเสริมคุณธรรมจริยธรรมนักเรียนไว้ให้นักเรียนศึกษาค้นคว้าอย่างเพียงพอ ด้านการสอนและการนิเทศ รายการที่มีการปฏิบัติอยู่ในระดับสูงที่สุด คือ การเรียนการสอนของโรงเรียนมีทิศทางที่เน้นบูรณาการ โดยครูผู้สอนสอดแทรกเนื้อหาด้านคุณธรรมจริยธรรมในทุกสาระวิชาที่สอน ส่วนรายการที่มีการปฏิบัติอยู่ในระดับต่ำที่สุด คือ ครูผู้สอนใช้สื่อประกอบการสอนและเชิญบุคคลในท้องถิ่นที่มีคุณธรรมจริยธรรมดีเด่นเป็นวิทยากรพิเศษให้กับนักเรียนในโอกาสที่เหมาะสม ด้านการจัดกิจกรรมนักเรียน รายการที่มีการปฏิบัติอยู่ในระดับสูงที่สุด คือ นักเรียนไปร่วมกิจกรรมทางศาสนากับชุมชนด้วยความเต็มใจ ส่วนรายการที่มีการปฏิบัติอยู่ในระดับต่ำที่สุด คือ เชิญชวนผู้ปกครองร่วมกิจกรรมวันสำคัญกับโรงเรียนและวัดอย่างสม่ำเสมอ ด้านความสัมพันธ์กับชุมชน รายการที่มีการปฏิบัติอยู่ในระดับสูงที่สุด คือ ผู้ปกครองและชุมชนให้การยอมรับต่อการพัฒนาคุณธรรมจริยธรรมของโรงเรียน ส่วนรายการที่มีการปฏิบัติอยู่ในระดับต่ำที่สุด คือ หน่วยงานของรัฐและเอกชนให้การสนับสนุนงบประมาณในการดำเนินกิจกรรมของโรงเรียน ด้านการประเมินผลงานทางคุณธรรมจริยธรรม รายการที่มีการปฏิบัติอยู่ในระดับสูงที่สุด คือ การจัดกิจกรรมพัฒนาคุณธรรมจริยธรรมของโรงเรียนประสบความสำเร็จส่งผลให้นักเรียนมีพฤติกรรมที่เปลี่ยนแปลงไปในทางที่ดีขึ้น ส่วนรายการที่มีการปฏิบัติอยู่ในระดับต่ำที่สุด คือ นักเรียนสามารถนำความรู้ที่ได้จากการอบรมคุณธรรมจริยธรรมไปใช้ในการพัฒนาตนเองได้
อำเภอวชิรบารมี จังหวัดพิจิตร
ชื่อผู้วิจัย นางสาวรัชดาภรณ์ นาคสวัสดิ์
ปีที่วิจัย 2563
บทคัดย่อ
การวิจัยครั้งนี้มีวัตถุประสงค์ เพื่อประเมินบริบทของโครงการเกี่ยวกับความสอดคล้องระหว่างวัตถุประสงค์ของโครงการกับนโยบายของกระทรวงศึกษาธิการ นโยบายของสำนักงานคณะกรรมการการศึกษาขั้นพื้นฐาน นโยบายของสำนักงานเขตพื้นที่การศึกษาประถมศึกษาพิจิตร เขต 1 นโยบายของโรงเรียน และความต้องการจำเป็นของโรงเรียน เพื่อประเมินปัจจัยเบื้องต้นของโครงการเกี่ยวกับความเหมาะสมเพียงพอของโครงการ เกี่ยวกับวิทยากร งบประมาณ ระยะเวลา สถานที่ วัสดุอุปกรณ์ ความรู้ความสามารถของคณะทำงาน การสนับสนุนของฝ่ายบริหารโรงเรียน ผู้ปกครอง และบุคลากรในชุมชน เพื่อประเมินประสิทธิภาพของกระบวนการดำเนินงานตามโครงการเกี่ยวกับความร่วมมือของคณะทำงานและผู้เกี่ยวข้อง ปฏิทินการปฏิบัติงาน บทบาทหน้าที่ ขั้นตอน จุดเด่น จุดด้อย การนิเทศติดตามผล และสิ่งที่ต้องแก้ไขในการดำเนินงานเพื่อประเมินผลสัมฤทธิ์ของโครงการเกี่ยวกับพฤติกรรมคุณธรรมจริยธรรมของนักเรียน ด้านความรับผิดชอบ ความซื่อสัตย์ ความมีเหตุผล ความกตัญญูกตเวที ความมีวินัย ความเสียสละ ความสามัคคี ความประหยัด การพึ่งตนเอง ความขยันหมั่นเพียร และความเมตตา เพื่อประเมินความพึงพอใจที่มีต่อโครงการพัฒนาคุณธรรมจริยธรรมของนักเรียน และเพื่อประเมินผลกระทบของโครงการพัฒนาคุณธรรมจริยธรรมที่มีต่อโรงเรียน ผู้บริหาร คณะครูและนักเรียน ประชากรได้แก่ผู้บริหาร หัวหน้ากลุ่มสาระ ครูที่รับผิดชอบกิจกรรม คณะกรรมการติดตามและประเมินผลแต่ละกิจกรรม นักเรียน และผู้ปกครองนักเรียน โรงเรียนอนุบาลวชิรบารมี(ต้นประดู่) บุคลากรในชุมชนในเขตบริการของโรงเรียนอนุบาลวชิรบารมี(ต้นประดู่) จำนวน 51 คน เครื่องมือที่ใช้ในการเก็บรวบรวมข้อมูลประกอบด้วยแบบประเมินมีลักษณะเป็นแบบมาตราส่วนประมาณค่า (Rating Scale) จำนวน 6 ฉบับ สถิติที่ใช้ในการวิเคราะห์ข้อมูลได้แก่ ค่าร้อยละ (Percentage) ค่าเฉลี่ย ( μ ) ค่าส่วนเบี่ยงเบนมาตรฐาน ( σ ) ค่าความเชื่อมั่น (α)
ผลการวิจัยพบว่า
1. ผลการประเมินบริบทของโครงการพัฒนาคุณธรรมจริยธรรมของนักเรียนโรงเรียนอนุบาลวชิรบารมี(ต้นประดู่) ตามความคิดเห็นของผู้บริหาร หัวหน้ากลุ่มสาระ ครูผู้รับผิดชอบแต่ละกิจกรรม คณะกรรมการสถานศึกษาของโรงเรียน พบว่า วัตถุประสงค์ของกิจกรรมย่อยทุกิจกรรมกับนโยบายของกระทรวง นโยบายของสำนักงานคณะกรรมการการศึกษาขั้นพื้นฐาน นโยบายของสำนักงานเขตพื้นที่การศึกษาประถมศึกษาพิจิตร เขต 1 หลักสูตรการจัดการเรียนการสอน ความต้องการและความจำเป็นของโรงเรียน มีความสอดคล้องอยู่ในระดับมากที่สุด
2. ผลการประเมินปัจจัยเบื้องต้นด้านความเหมาะสมและความพอเพียงเกี่ยวกับวิทยากร งบประมาณ ระยะเวลา สถานที่ วัสดุอุปกรณ์ ความรู้ความสามารถของคณะทำงาน การสนับสนุนของฝ่ายบริหารโรงเรียนผู้ปกครอง และบุคลากรในชุมชนแต่ละกิจกรรมย่อย พบว่า
2.1 ปัจจัยเบื้องต้นของกิจกรรมเข้าค่ายอบรมพุทธบุตร ในภาพรวมมีความเหมาะสมและพอเพียงอยู่ในระดับมากทุกรายการ ค่าเฉลี่ยอยู่ในระดับมาก และเมื่อพิจารณาแยกเป็นรายการแล้ว พบว่า รายการที่มีค่าเฉลี่ยสูงสุด คือ ผู้บริหารโรงเรียนและผู้นำชุมชนให้การสนับสนุนและเป็นผู้นำโครงการ
2.2 ปัจจัยเบื้องต้นของกิจกรรมการทำความดี ในภาพรวมมีความเหมาะสมและพอเพียงอยู่ในระดับมาก เพื่อพิจารณาแยกเป็นรายการแล้ว พบว่า รายการที่มีความเหมาะสมและพอเพียงในระดับมากสุด คือ ผู้บริหารโรงเรียนและผู้นำชุมชนสนับสนุนและเป็นผู้นำโครงการ รองลงมาคือการสนับสนุนของผู้ปกครองด้านงบประมาณและบุคลากรในโรงเรียนมีจำนวนเพียงพอ สามารถแบ่งหน้าที่รับผิดชอบโครงการนี้
2.3 ปัจจัยเบื้องต้นของกิจกรรมวันสำคัญทางศาสนา ในภาพรวมมีความเหมาะสมและพอเพียง อยู่ในระดับมากทุกรายการ เมื่อพิจารณาแยกย่อยเป็นรายการแล้ว พบว่า รายการที่มีความเหมาะสม และพอเพียงอยู่ในระดับมากที่สุด คือ ผู้บริหารโรงเรียนและผู้นำชุมชนให้การสนับสนุนและเป็นผู้นำโครงการ รองมา คือ การสนับสนุนของผู้ปกครองด้านงบประมาณ
2.4 ปัจจัยเบื้องต้นของกิจกรรมการสร้างเสริมคุณธรรมประจำวันศุกร์ ในภาพรวมมีความเหมาะสม และพอเพียงอยู่ในระดับมาก เมื่อพิจารณาแยกย่อยเป็นรายการแล้ว พบว่า รายการที่มีความเหมาะสม และพอเพียง อยู่ในระดับมากที่สุด คือ ผู้บริหารโรงเรียนและผู้นำชุมชนให้การสนับสนุนและเป็นผู้นำโครงการ รองลงมา คือ สถานที่ดำเนินโครงการเพียงพอและเหมาะสม
3. ผลการประเมินกระบวนการดำเนินงานตามโครงการพัฒนาคุณธรรมจริยธรรม ตามความคิดเห็นบุคลากรภายในโรงเรียน ได้แก่ ผู้บริหาร หัวหน้ากลุ่มสาระ ครูผู้รับผิดชอบแต่ละกิจกรรม และคณะกรรมการสถานศึกษา เกี่ยวกับความร่วมมือของคณะทำงานและผู้เกี่ยวข้องปฏิทินการปฏิบัติงาน บทบาทหน้าที่ ขั้นตอน จุดเด่น จุดด้อย การนิเทศติดตามผลและสิ่งที่ต้องแก้ไขในการดำเนินงาน ของกิจกรรมในแต่ละกิจกรรมย่อย พบว่า
3.1 กระบวนการดำเนินตามกิจกรรมการเข้าค่ายอบรมพุทธบุตร สรุปได้ดังนี้
3.1.1 กระบวนการดำเนินตามกิจกรรมการเข้าค่ายอบรมพุทธบุตร ในภาพรวมมีระดับการปฏิบัติอยู่ในระดับปฏิบัติมาก เมื่อพิจารณาแยกย่อยเป็นรายการแล้ว พบว่า รายการที่มีระดับการปฏิบัติสูงที่สุด คือ ความร่วมมือของคณะทำงานตามโครงการ รองลงมา คือ การปฏิบัติงานเป็นไปตามกำหนดของระยะเวลา
3.1.2 จุดเด่น จุดด้อย และสิ่งที่ต้องปรับปรุงแก้ไขของกิจกรรมการเข้าค่ายอบรมพุทธบุตร คือ เป็นกิจกรรมที่นักเรียนให้ความสนใจ วิทยากรสามารถแก้ไขพฤติกรรมที่ไม่พึงประสงค์และสามารถสร้างจิตสำนึกให้เกิดแก่นักเรียนได้ในหลายๆ ด้าน จุดด้อยของโครงการ พบว่า การไม่ต่อเนื่องในการปฏิบัติกิจกรรมหลังจากจบการเข้าค่ายแล้ว ซึ่งได้ดำเนินการปรับปรุงแก้ไข โดยประสานความร่วมมือกับผู้ปกครองในการติดตามการประพฤติปฏิบัติตนต่อที่บ้าน
3.2 กระบวนการดำเนินตามกิจกรรมการทำความดี สรุปได้ดังนี้
3.2.1 กระบวนการดำเนินตามกิจกรรมการทำความดี ในภาพรวมมีระดับการปฏิบัติอยู่ในระดับปฏิบัติมาก เพื่อพิจารณาแยกย่อยเป็นรายการแล้ว พบว่า รายการที่มีระดับการปฏิบัติมากที่สุดคือ การปฏิบัติงานเป็นไปตามขั้นตอน รองลงมา คือ ความร่วมมือของคณะทำงานตามโครงการและความร่วมมือของผู้ที่เกี่ยวข้องของโครงการ
3.2.2 จุดเด่น จุดด้อย และสิ่งที่ต้องปรับปรุงแก้ไขของกิจกรรมการทำความดี คือ เป็นกิจกรรมที่สามารถฝึกให้เด็กสามารถคิดวิเคราะห์เปรียบเทียบแยกแยะได้ระหว่างความดีและความชั่วและสามารถปฏิบัติได้จนติดเป็นนิสัย จุดด้อยของโครงการ คือ ไม่สามารถตรวจสอบได้ว่าสิ่งที่นักเรียนได้บันทึกมานั้นเป็นความจริงหรือไม่ ปรับปรุงแก้ไขโดยการหามาตรการในการตรวจสอบโดยการประสานความร่วมมือกับผู้ปกครองในการตรวจสอบหาหลักฐานในการบันทึกความดี
3.3 กระบวนการดำเนินงานตามกิจกรรมวันสำคัญทางศาสนา สรุปได้ดังนี้
3.3.1 กระบวนการดำเนินงานตามกิจกรรมวันสำคัญทางศาสนา ในภาพรวมมีระดับการปฏิบัติอยู่ในระดับปฏิบัติมาก เมื่อพิจารณาแยกย่อยเป็นรายการแล้ว พบว่า รายการที่มีระดับปฏิบัติมากที่สุด คือ การปฏิบัติงานเป็นไปตามขั้นตอน รองลงมา คือ การกำหนดบทบาทหน้าที่ของคณะทำงานชัดเจน
3.3.2 จุดเด่น จุดด้อย และสิ่งที่ต้องปรับปรุงแก้ไขของกิจกรรมวันสำคัญทางศาสนา คือ นักเรียนเข้าร่วมกิจกรรมด้วยความสมัครใจ เป็นกิจกรรมที่ปลูกฝังให้เกิดจิตสำนึกในการสืบสานประเพณีให้คงอยู่ต่อไป และนักเรียนได้ร่วมกิจกรรมร่วมกับบุคคลในชุมชนทำให้เกิดความคุ้นเคยกับเป็นอย่างดี จุดด้อย คือ การไปร่วมกิจกรรมที่วัดอาจทำให้นักเรียนเสียเวลาเรียนซึ่งได้ปรับปรุงแก้ไขโดยการนำนักเรียนไปทำกิจกรรมในวันหยุดหรือเสาร์ – อาทิตย์แทน
3.4 กระบวนการดำเนินตามกิจกรรมการสร้างเสริมคุณธรรมประจำวันศุกร์ สรุปได้ดังนี้
3.4.1 กระบวนการดำเนินตามกิจกรรมสร้างเสริมคุณธรรมประจำวันศุกร์ ระดับการปฏิบัติในภาพรวมมีการปฏิบัติอยู่ในระดับปฏิบัติมาก เมื่อพิจารณาแยกย่อยเป็นรายการแล้ว พบว่า รายการที่มีระดับการปฏิบัติสูงที่สุด คือ ปฏิบัติงานเป็นไปตามขั้นตอน รองลงมา คือ การประชุมวางแผน การดำเนินงาน และการกำหนดบทบาทหน้าที่ของคณะทำงานชัดเจน
3.4.2 จุดเด่น จุดด้อย และสิ่งที่ควรปรับปรุงของกิจกรรมการส่งเสริมคุณธรรมจริยธรรมประจำวันศุกร์ คือ เป็นกิจกรรมที่ฝึกให้นักเรียนได้ฝึกฝนการสวดมนต์ไหว้พระและทำสมาธิได้ในเวลาเดียวกัน และเป็นกิจกรรมที่สามารถพัฒนาจิตใจของนักเรียนได้อย่างมีประสิทธิภาพ จุดด้อย คือ สถานที่ทำกิจกรรมเป็นอาคารเรียน เวลาทำสมาธินักเรียนจะร้อน ทำให้ไม่ค่อยมีสมาธิเวลาที่ใช้ทำกิจกรรมเป็นเวลาเย็นก่อนกลับบ้านซึ่งก่อนทำกิจกรรมนักเรียนจะเล่นมากเกิดความอ่อนเพลียและเหนื่อยจากการเล่นทำให้นักเรียนเกิดความเบื่อ และไม่มีสมาธิ ซึ่งปรับปรุงแก้ไขโดยการปรับเปลี่ยนเวลาทำกิจกรรมเป็นช่วงเวลาเช้าก่อนเข้าห้องเรียนในวันศุกร์ และจัดสภาพแวดล้อมของสถานที่ให้เอื้อต่อการทำกิจกรรม ดังนั้น หลังจากมีการปรับเปลี่ยนเวลาในการทำกิจกรรมแล้วทำให้นักเรียนมีความพร้อมและตั้งใจในการปฏิบัติกิจกรรมมากขึ้น
4. ผลการประเมินผลสัมฤทธิ์ของโครงการ
4.1 พฤติกรรมคุณธรรมจริยธรรมของนักเรียน พบว่า
4.1.1 นักเรียนมีการปฏิบัติเกี่ยวกับพฤติกรรมเชิงจริยธรรมด้านความรับผิดชอบในภาพรวมอยู่ในระดับมาก
4.1.2 นักเรียนมีการปฏิบัติเกี่ยวกับพฤติกรรมเชิงจริยธรรมด้านความซื่อสัตย์ในภาพรวมอยู่ในระดับปานกลาง
4.1.3 นักเรียนมีการปฏิบัติเกี่ยวกับพฤติกรรมเชิงจริยธรรมด้านความมีเหตุผลในภาพรวมอยู่ในระดับมาก
4.1.4 นักเรียนมีการปฏิบัติเกี่ยวกับพฤติกรรมเชิงจริยธรรมด้านความกตัญญูกตเวที ในภาพรวมอยู่ในระดับมากที่สุด
4.1.5 นักเรียนมีการปฏิบัติเกี่ยวกับพฤติกรรมเชิงจริยธรรมด้านความมีวินัยในภาพรวมอยู่ในระดับมาก
4.1.6 นักเรียนมีการปฏิบัติเกี่ยวกับพฤติกรมเชิงจริยธรรมด้านความเสียสละในภาพรวมอยู่ในระดับมาก
4.1.7 นักเรียนมีการปฏิบัติเกี่ยวกับพฤติกรรมเชิงจริยธรรมด้านความสามัคคีในภาพรวมอยู่ในระดับมาก
4.1.8 นักเรียนมีการปฏิบัติเกี่ยวกับพฤติกรรมเชิงจริยธรรมด้านการประหยัดในภาพรวมอยู่ในระดับมาก
4.1.9 นักเรียนมีการปฏิบัติเกี่ยวกับพฤติกรรมเชิงจริยธรรมด้านการพึ่งตนเองในภาพรวมอยู่ในระดับมาก
4.1.10 นักเรียนมีการปฏิบัติเกี่ยวกับพฤติกรรมเชิงจริยธรรมด้านความขยันหมั่นเพียร ในภาพรวมอยู่ในระดับมาก
4.1.11 นักเรียนมีการปฏิบัติเกี่ยวกับพฤติกรรมเชิงจริยธรรมด้านความเมตตาในภาพรวมอยู่ในระดับมาก
4.2 ความพึงพอใจของ ผู้ปกครองนักเรียนบุคลากรในโรงเรียนและชุมชนที่มีต่อโครงการพัฒนาคุณธรรมจริยธรรมของนักเรียน โรงเรียนอนุบาลวชิรบารมี(ต้นประดู่) ในภาพรวมมีความพึงพอใจอยู่ในระดับมาก เมื่อพิจารณาแยกย่อยเป็นรายการแล้ว พบว่า รายการที่มีค่าเฉลี่ยสูงสุด คือ การจัดกิจกรรมการเข้าค่ายอบรมพุทธบุตร รองลงมา คือ การนำกิจกรรมในการส่งเสริมคุณธรรมจริยธรรมไปใช้ในชีวิตประจำวันของนักเรียน
5. ผลการประเมินผลกระทบการดำเนินงานของโครงการพัฒนาคุณธรรมจริยธรรมของนักเรียนโรงเรียนอนุบาลวชิรบารมี(ต้นประดู่) ที่มีผลต่อโรงเรียน ผู้บริหาร ครู และนักเรียน ทั้ง 6 ด้านในโรงเรียน คือ ด้านการบริหาร ด้านจัดสภาพแวดล้อม ด้านการสอนและการนิเทศ ด้านการจัดกิจกรรมนักเรียน ด้านความสัมพันธ์กับชุมชน และด้านการประเมนผลทางคุณธรรมจริยธรรม ในภาพรวมมีผลกระทบอยู่ในระดับมาก เมื่อพิจารณาแยกเป็นรายด้าน พบว่า ด้านการบริหาร รายการที่มีการปฏิบัติอยู่ในระดับสูงที่สุด คือ มีการกำหนดกิจกรรมส่งเสริมคุณธรรมจริยธรรมนักเรียนอย่างชัดเจนในปีปฏิบัติงานประจำปีของโรงเรียน ส่วนรายการที่มีการปฏิบัติอยู่ในระดับต่ำที่สุด คือ มีการให้ความรู้แก่ครูในด้านการส่งเสริมคุณธรรมจริยธรรม ด้านการจัดสภาพแวดล้อมรายการที่มีการปฏิบัติอยู่ในระดับสูงที่สุด คือ มีการจัดนิทรรศการและกิจกรรมเนื่องในวันสำคัญทางศาสนา วัฒนธรรมประเพณีต่างๆ ส่วนรายการที่มีการปฏิบัติอยู่ในระดับต่ำที่สุด คือ มีการจัดเอกสารตำราและแบบเรียนที่มีเนื้อหาในด้านส่งเสริมคุณธรรมจริยธรรมนักเรียนไว้ให้นักเรียนศึกษาค้นคว้าอย่างเพียงพอ ด้านการสอนและการนิเทศ รายการที่มีการปฏิบัติอยู่ในระดับสูงที่สุด คือ การเรียนการสอนของโรงเรียนมีทิศทางที่เน้นบูรณาการ โดยครูผู้สอนสอดแทรกเนื้อหาด้านคุณธรรมจริยธรรมในทุกสาระวิชาที่สอน ส่วนรายการที่มีการปฏิบัติอยู่ในระดับต่ำที่สุด คือ ครูผู้สอนใช้สื่อประกอบการสอนและเชิญบุคคลในท้องถิ่นที่มีคุณธรรมจริยธรรมดีเด่นเป็นวิทยากรพิเศษให้กับนักเรียนในโอกาสที่เหมาะสม ด้านการจัดกิจกรรมนักเรียน รายการที่มีการปฏิบัติอยู่ในระดับสูงที่สุด คือ นักเรียนไปร่วมกิจกรรมทางศาสนากับชุมชนด้วยความเต็มใจ ส่วนรายการที่มีการปฏิบัติอยู่ในระดับต่ำที่สุด คือ เชิญชวนผู้ปกครองร่วมกิจกรรมวันสำคัญกับโรงเรียนและวัดอย่างสม่ำเสมอ ด้านความสัมพันธ์กับชุมชน รายการที่มีการปฏิบัติอยู่ในระดับสูงที่สุด คือ ผู้ปกครองและชุมชนให้การยอมรับต่อการพัฒนาคุณธรรมจริยธรรมของโรงเรียน ส่วนรายการที่มีการปฏิบัติอยู่ในระดับต่ำที่สุด คือ หน่วยงานของรัฐและเอกชนให้การสนับสนุนงบประมาณในการดำเนินกิจกรรมของโรงเรียน ด้านการประเมินผลงานทางคุณธรรมจริยธรรม รายการที่มีการปฏิบัติอยู่ในระดับสูงที่สุด คือ การจัดกิจกรรมพัฒนาคุณธรรมจริยธรรมของโรงเรียนประสบความสำเร็จส่งผลให้นักเรียนมีพฤติกรรมที่เปลี่ยนแปลงไปในทางที่ดีขึ้น ส่วนรายการที่มีการปฏิบัติอยู่ในระดับต่ำที่สุด คือ นักเรียนสามารถนำความรู้ที่ได้จากการอบรมคุณธรรมจริยธรรมไปใช้ในการพัฒนาตนเองได้