การพัฒนารูปแบบการจัดกิจกรรมการเรียนรู้เพื่อพัฒนาผลสัมฤทธิ์ทางกา
ชื่อเรื่อง การพัฒนารูปแบบการจัดกิจกรรมการเรียนรู้เพื่อพัฒนาผลสัมฤทธิ์ทางการเรียนและ
การแก้ปัญหาทางคณิตศาสตร์ กลุ่มสาระการเรียนรู้คณิตศาสตร์
เรื่อง สมการเชิงเส้นตัวแปรเดียว สำหรับนักเรียนชั้นมัธยมศึกษาปีที่ 1
โรงเรียนเทศบาล ๑ (วัดเจียงอี) สังกัดสำนักการศึกษา เทศบาลเมืองศรีสะเกษ
จังหวัดศรีสะเกษ
ผู้วิจัย นางสาวมณิภา เรืองสินชัยวานิช ตำแหน่ง ครู วิทยฐานะ ครูชำนาญการพิเศษ
โรงเรียนเทศบาล ๑ (วัดเจียงอี) สังกัดสำนักการศึกษา เทศบาลเมืองศรีสะเกษ
จังหวัดศรีสะเกษ
ปีที่วิจัย 2561
บทคัดย่อ
การพัฒนารูปแบบการจัดกิจกรรมการเรียนรู้เพื่อพัฒนาผลสัมฤทธิ์ทางการเรียนและ
การแก้ปัญหาทางคณิตศาสตร์ กลุ่มสาระการเรียนรู้คณิตศาสตร์ เรื่อง สมการเชิงเส้นตัวแปรเดียว สำหรับนักเรียนชั้นมัธยมศึกษาปีที่ 1 โรงเรียนเทศบาล ๑ วัดเจียงอี สังกัดกองการศึกษา เทศบาลเมืองศรีสะเกษ จังหวัดศรีสะเกษ มีวัตถุประสงค์ 1) เพื่อศึกษาข้อมูลพื้นฐานในด้านการจัดกิจกรรมการเรียนรู้เพื่อพัฒนาผลสัมฤทธิ์ทางการเรียนและการแก้ปัญหาทางคณิตศาสตร์ กลุ่มสาระการเรียนรู้คณิตศาสตร์ เรื่อง สมการเชิงเส้นตัวแปรเดียว สำหรับนักเรียนชั้นมัธยมศึกษาปีที่ 1 โรงเรียนเทศบาล ๑ (วัดเจียงอี) สังกัดกองการศึกษา เทศบาลเมืองศรีสะเกษ จังหวัดศรีสะเกษ 2) เพื่อสร้างรูปแบบการจัดกิจกรรมการเรียนรู้เพื่อพัฒนาผลสัมฤทธิ์ทางการเรียนและการแก้ปัญหาทางคณิตศาสตร์ กลุ่มสาระการเรียนรู้คณิตศาสตร์ เรื่อง สมการเชิงเส้นตัวแปรเดียว สำหรับนักเรียนชั้นมัธยมศึกษาปีที่ 1 โรงเรียนเทศบาล ๑ (วัดเจียงอี) สังกัดกองการศึกษา เทศบาลเมืองศรีสะเกษ จังหวัดศรีสะเกษ 3) เพื่อทดลองใช้รูปแบบการจัดกิจกรรมการเรียนรู้เพื่อพัฒนาผลสัมฤทธิ์ทางการเรียนและการแก้ปัญหาทางคณิตศาสตร์ กลุ่มสาระการเรียนรู้คณิตศาสตร์ เรื่อง สมการเชิงเส้นตัวแปรเดียว สำหรับนักเรียนชั้นมัธยมศึกษาปีที่ 1 โรงเรียนเทศบาล ๑ (วัดเจียงอี) สังกัดกองการศึกษา เทศบาลเมืองศรีสะเกษ จังหวัดศรีสะเกษ 4) เพื่อศึกษาผลการใช้รูปแบบการจัดกิจกรรมการเรียนรู้เพื่อพัฒนาผลสัมฤทธิ์ทางการเรียนและการแก้ปัญหาทางคณิตศาสตร์ กลุ่มสาระการเรียนรู้คณิตศาสตร์ เรื่อง สมการเชิงเส้นตัวแปรเดียว สำหรับนักเรียนชั้นมัธยมศึกษาปีที่ 1 โรงเรียนเทศบาล ๑ (วัดเจียงอี) สังกัดกองการศึกษา เทศบาลเมืองศรีสะเกษ จังหวัดศรีสะเกษ (4.1) เพื่อเปรียบเทียบผลสัมฤทธิ์ทางการเรียนของนักเรียนชั้นมัธยมศึกษาปีที่ 1 ก่อนและหลังการใช้รูปแบบการจัดกิจกรรมการเรียนรู้เพื่อพัฒนาผลสัมฤทธิ์ทางการเรียนและการแก้ปัญหาทางคณิตศาสตร์ กลุ่มสาระการเรียนรู้คณิตศาสตร์ เรื่อง สมการเชิงเส้นตัวแปรเดียว สำหรับนักเรียนชั้นมัธยมศึกษาปีที่ 1 โรงเรียนเทศบาล ๑ (วัดเจียงอี) สังกัดกองการศึกษา เทศบาลเมืองศรีสะเกษ จังหวัดศรีสะเกษ (4.2) เพื่อเปรียบเทียบความสามารถในการแก้ปัญหาทางคณิตศาสตร์ ของนักเรียนชั้นมัธยมศึกษาปีที่ 1 ก่อนและหลังการใช้รูปแบบการจัดกิจกรรมการเรียนรู้เพื่อพัฒนาผลสัมฤทธิ์ทางการเรียนและการแก้ปัญหาทางคณิตศาสตร์ กลุ่มสาระการเรียนรู้คณิตศาสตร์ เรื่อง สมการเชิงเส้นตัวแปรเดียว สำหรับนักเรียนชั้นมัธยมศึกษาปีที่ 1 โรงเรียนเทศบาล ๑ (วัดเจียงอี) สังกัดกองการศึกษา เทศบาลเมืองศรีสะเกษ จังหวัดศรีสะเกษ และ (4.3) เพื่อศึกษาความพึงพอใจของนักเรียนชั้นมัธยมศึกษาปีที่ 1 ที่จัดการเรียนรู้ด้วยรูปแบบการจัดกิจกรรมการเรียนรู้เพื่อพัฒนาผลสัมฤทธิ์ทางการเรียนและการแก้ปัญหาทางคณิตศาสตร์ กลุ่มสาระการเรียนรู้คณิตศาสตร์ เรื่อง สมการเชิงเส้นตัวแปรเดียว สำหรับนักเรียนชั้นมัธยมศึกษาปีที่ 1 โรงเรียนเทศบาล ๑ (วัดเจียงอี) สังกัดกองการศึกษา เทศบาลเมืองศรีสะเกษ จังหวัดศรีสะเกษ ประชากร ได้แก่ นักเรียนชั้นมัธยมศึกษาปีที่ 1 ภาคเรียนที่ 1 ปีการศึกษา 2561 โรงเรียนเทศบาล ๑ (วัดเจียงอี) สังกัดสำนักการศึกษา เทศบาลเมืองศรีสะเกษ จังหวัดศรีสะเกษ จำนวน 3 ห้องเรียน จำนวนนักเรียนทั้งหมด 127 คน กลุ่มตัวอย่าง ได้แก่ กลุ่มตัวอย่าง ได้แก่ นักเรียนชั้นมัธยมศึกษา ปีที่ 1/2 ภาคเรียนที่ 1 ปีการศึกษา 2561 โรงเรียนเทศบาล ๑ (วัดเจียงอี) สังกัดสำนักการศึกษา เทศบาลเมืองศรีสะเกษ จังหวัดศรีสะเกษ จำนวน 1 ห้องเรียน จำนวนนักเรียน 43 คน ซึ่งได้มาโดยวิธีการเลือกแบบเจาะจง (Purposive Sampling) เนื่องจากเป็นชั้นเรียนที่ผู้ศึกษาทำการสอน เครื่องมือในการศึกษา คือ เครื่องมือที่ใช้ในการวิจัย ประกอบด้วย (1) คู่มือครูสำหรับใช้รูปแบบการจัดการเรียนรู้ (2) แผนการจัดการเรียนรู้ กลุ่มสาระการเรียนรู้คณิตศาสตร์ เรื่อง เศษส่วน สำหรับนักเรียนชั้นประถมศึกษาปีที่ 4 จำนวน 12 แผน (3) แบบทดสอบวัดผลสัมฤทธิ์ทางการเรียนแบบปรนัย ชนิด 4 ตัวเลือก จำนวน 30 ข้อ (4) แบบทดสอบการแก้ปัญหาคณิตศาสตร์ จำนวน 30 ข้อการวิเคราะห์ข้อมูล ใช้การวิเคราะห์เนื้อหาการหาค่าเฉลี่ย ค่าเบี่ยงเบนมาตรฐาน (S.D.) ร้อยละและทดสอบสมมติฐานโดยใช้ (t - test)
ผลการวิจัย พบว่า
1. ผลการศึกษาข้อมูลพื้นฐาน สภาพการจัดการเรียนรู้/ปัญหาการจัดกิจกรรมการเรียนรู้เพื่อพัฒนาผลสัมฤทธิ์ทางการเรียนและการแก้ปัญหาทางคณิตศาสตร์ กลุ่มสาระการเรียนรู้คณิตศาสตร์ เรื่อง สมการเชิงเส้นตัวแปรเดียว สำหรับนักเรียนชั้นมัธยมศึกษาปีที่ 1 โรงเรียนเทศบาล ๑ วัดเจียงอี สังกัดกองการศึกษา เทศบาลเมืองศรีสะเกษ จังหวัดศรีสะเกษ พบว่า 1. ด้านครูผู้สอน
ครูยังเน้นการอธิบายความรู้ความเข้าใจตามกรอบเนื้อหาในบทเรียนควบคู่กับยกตัวอย่างปัญหา และให้นักเรียนทำแบบฝึกด้วยตนเองกับให้ช่วยกันทำในกลุ่ม พร้อมกับเปิดโอกาสให้ผู้เรียนถามครูหากมีข้อสงสัยหรือแก้ปัญหาไม่ได้ การกระตุ้นให้ผู้เรียนคิดเชื่อมโยงความรู้เดิมกับความรู้ใหม่ในบทเรียนยังมีน้อย และยังไม่ชัดเจนพอ ส่วนการสนับสนุนและเปิดโอกาสให้นักเรียนคิดหาวิธีการแก้ปัญหาหรือคำนวณหาคำตอบที่หลากหลาย และแตกต่างจากวิธีการแบบเดิมนั้นยังไม่ได้รับความสนใจนำไปปฏิบัติจากครู ยังคงเน้นการคำนวณคำตอบจากสูตรหรือหลักการทั่วไป ไม่ได้เน้นให้นักเรียนคิดวิธีการคำนวณและค้นหาคำตอบของปัญหาด้วยวิธีการอื่น 2. ด้านผู้เรียน นักเรียนส่วนมากจะเรียนคณิตศาสตร์ผ่านการจดจำและสร้างความเข้าใจในเนื้อหา และต้องการใช้วิธีการหรือขั้นตอนการคิดคำนวณหาคำตอบของปัญหาที่เผชิญในบทเรียนให้ถูกต้อง มากกว่าการใช้ความคิดในแบบแผนที่แตกต่าง ให้มีความหลากหลายในวิธีการคิดคำนวณหาคำตอบ นักเรียนบางคนสนใจรับฟัง คำอธิบายของครู บางส่วนไม่ค่อยสนใจ มีการถามครูในเรื่องที่สงสัยไม่เข้าใจค่อนข้างน้อยนักเรียนส่วนมากไม่ชอบถามครูเพราะหากถามแล้วอาจยังไม่เข้าใจอีก นักเรียนคนที่ไม่ค่อยสนใจเรียนมักจะมีปัญหาในเวลาที่ครูให้ทำแบบฝึกหรือทำกิจกรรมใบงานร่วมกับเพื่อน เพราะจะทำแบบฝึกและร่วมทำงานกลุ่มด้วยความไม่เข้าใจในเนื้อหามากกว่า จึงต้องคอยอาศัยดูตัวอย่างวิธีการและคำตอบจากเพื่อนแทนที่จะคิดค้นหาคำตอบด้วยตนเอง นักเรียนส่วนมากจึงอาจเรียนไปด้วยความไม่รู้ไม่เข้าใจมากกว่า ไม่มุ่งมั่นใส่ใจและกระตือรือร้นที่จะเรียนให้สำเร็จ คอยถามเพื่อนและดูตัวอย่างจากเพื่อนจึงยังขาดความเข้าใจอย่างลุ่มลึกที่แท้จริงบทสรุปจากการสังเกตการจัดกิจกรรมในชั้นเรียนของครู และพฤติกรรมการเรียนของนักเรียน เห็นว่านักเรียนยังไม่ประสบผลสำเร็จที่จะได้รับการเสริมสร้างการแก้ปัญหาทางคณิตศาสตร์จากการเรียนคณิตศาสตร์ เนื่องจากกิจกรรมที่ครูจัดให้นักเรียนยังไม่ลุ่มลึกพอที่จะเชื่อมโยงไปสู่การแก้ปัญหาทางคณิตศาสตร์ให้บรรลุ
2. รูปแบบการจัดกิจกรรมการเรียนรู้เพื่อพัฒนาผลสัมฤทธิ์ทางการเรียนและการแก้ปัญหาทางคณิตศาสตร์ กลุ่มสาระการเรียนรู้คณิตศาสตร์ เรื่อง สมการเชิงเส้นตัวแปรเดียว สำหรับนักเรียนชั้นมัธยมศึกษาปีที่ 1 โรงเรียนเทศบาล ๑ วัดเจียงอี สังกัดกองการศึกษา เทศบาลเมืองศรีสะเกษ จังหวัดศรีสะเกษ ประกอบด้วย 5 ขั้นตอน ดังนี้
ขั้นที่ 1 ขั้นสร้างความสนใจและเชื่อมโยงประสบการณ์พื้นฐาน (Engagement and Connection with Previous Experiences)
ขั้นที่ 2 ขั้นเผชิญปัญหาและบ่มเพาะความคิด (Problem Confrontation and Thought Incubation)
ขั้นที่ 3 ขั้นวิเคราะห์ทางเลือกและค้นหาคำตอบ (Analysis of Alternatives and Investigation for Solution)
ขั้นที่ 4 ขั้นประยุกต์และปรับแบบแผนการคิด (Application and Reorganizing Pattern of Thought)
ขั้นที่ 5 ขั้นสรุปและประเมินแบบแผนการการแก้ปัญหาทางคณิตศาสตร์ (Concluding and Evaluation on Solving Mathematical Problems Pattern)
ตามความคิดเห็นของผู้เชี่ยวชาญมีความเหมาะสมอยู่ในระดับมากถึงมากที่สุด (มีค่าเฉลี่ยตั้งแต่ 4.00- 4.80) และความคิดเห็นของครูผู้สอนในกลุ่มสาระการเรียนรู้คณิตศาสตร์ ต่อรูปแบบการจัดกิจกรรมการเรียนรู้เพื่อพัฒนาผลสัมฤทธิ์ทางการเรียนและการแก้ปัญหาทางคณิตศาสตร์ กลุ่มสาระการเรียนรู้คณิตศาสตร์ เรื่อง สมการเชิงเส้นตัวแปรเดียว สำหรับนักเรียนชั้นมัธยมศึกษาปีที่ 1 โรงเรียนเทศบาล ๑ วัดเจียงอี สังกัดกองการศึกษา เทศบาลเมืองศรีสะเกษ จังหวัดศรีสะเกษ มีผลประเมินโดยรวม มีความเหมาะสมอยู่ในระดับมาก ( = 2.70, S.D. = 0.47)
3. ผลการศึกษารูปแบบการจัดกิจกรรมการเรียนรู้เพื่อพัฒนาผลสัมฤทธิ์ทางการเรียนและการแก้ปัญหาทางคณิตศาสตร์ กลุ่มสาระการเรียนรู้คณิตศาสตร์ เรื่อง สมการเชิงเส้นตัวแปรเดียว สำหรับนักเรียนชั้นมัธยมศึกษาปีที่ 1 โรงเรียนเทศบาล ๑ วัดเจียงอี สังกัดกองการศึกษา เทศบาลเมืองศรีสะเกษ จังหวัดศรีสะเกษมีผลสัมฤทธิ์ทางการเรียนและการแก้ปัญหาทางคณิตศาสตร์เพิ่มขึ้น อย่างมีนัยสำคัญทางสถิติที่ระดับ .05 แสดงว่าการจัดกิจกรรมการเรียนรู้ตามรูปแบบการจัดกิจกรรมการเรียนรู้เพื่อพัฒนาผลสัมฤทธิ์ทางการเรียนและการแก้ปัญหาทางคณิตศาสตร์ กลุ่มสาระการเรียนรู้คณิตศาสตร์ เรื่อง สมการเชิงเส้นตัวแปรเดียว สำหรับนักเรียนชั้นมัธยมศึกษาปีที่ 1 โรงเรียนเทศบาล ๑ วัดเจียงอี สังกัดกองการศึกษา เทศบาลเมืองศรีสะเกษ จังหวัดศรีสะเกษ ทำให้นักเรียนมีผลสัมฤทธิ์ทางการเรียนและการแก้ปัญหาทางคณิตศาสตร์สูงขึ้น
4. ผลการประเมินประสิทธิผลการใช้รูปแบบการจัดกิจกรรมการเรียนรู้เพื่อพัฒนาผลสัมฤทธิ์ทางการเรียนและการแก้ปัญหาทางคณิตศาสตร์ กลุ่มสาระการเรียนรู้คณิตศาสตร์ เรื่อง สมการเชิงเส้นตัวแปรเดียว สำหรับนักเรียนชั้นมัธยมศึกษาปีที่ 1 โรงเรียนเทศบาล ๑ วัดเจียงอี สังกัดกองการศึกษา เทศบาลเมืองศรีสะเกษ จังหวัดศรีสะเกษ โดยมีวัตถุประสงค์ย่อยดังนี้
1) นักเรียนชั้นมัธยมศึกษาปีที่ 1 มีผลสัมฤทธิ์ทางการเรียนหลังใช้รูปแบบการจัดกิจกรรมการเรียนรู้เพื่อพัฒนาผลสัมฤทธิ์ทางการเรียนและการแก้ปัญหาทางคณิตศาสตร์ กลุ่มสาระการเรียนรู้คณิตศาสตร์ เรื่อง สมการเชิงเส้นตัวแปรเดียว สำหรับนักเรียนชั้นมัธยมศึกษาปีที่ 1 โรงเรียนเทศบาล ๑ วัดเจียงอี สังกัดกองการศึกษา เทศบาลเมืองศรีสะเกษ จังหวัดศรีสะเกษ สูงกว่าก่อนเรียนรู้อย่างมีนัยสำคัญทางสถิติที่ระดับ .05
2) นักเรียนชั้นมัธยมศึกษาปีที่ 1 มีทักษะการแก้ปัญหาทางคณิตศาสตร์หลังใช้รูปแบบการจัดกิจกรรมการเรียนรู้เพื่อพัฒนาผลสัมฤทธิ์ทางการเรียนและการแก้ปัญหาทางคณิตศาสตร์ กลุ่มสาระการเรียนรู้คณิตศาสตร์ เรื่อง สมการเชิงเส้นตัวแปรเดียว สำหรับนักเรียนชั้นมัธยมศึกษาปีที่ 1 โรงเรียนเทศบาล ๑ วัดเจียงอี สังกัดกองการศึกษา เทศบาลเมืองศรีสะเกษ จังหวัดศรีสะเกษสูงกว่าก่อนเรียนรู้อย่างมีนัยสำคัญทางสถิติที่ระดับ .05
3) นักเรียนชั้นมัธยมศึกษาปีที่ 1 มีความพึงพอใจต่อการเรียนรู้ด้วยรูปแบบการจัดกิจกรรมการเรียนรู้เพื่อพัฒนาผลสัมฤทธิ์ทางการเรียนและการแก้ปัญหาทางคณิตศาสตร์ กลุ่มสาระการเรียนรู้คณิตศาสตร์ เรื่อง สมการเชิงเส้นตัวแปรเดียว สำหรับนักเรียนชั้นมัธยมศึกษาปีที่ 1 โรงเรียนเทศบาล ๑ วัดเจียงอี สังกัดกองการศึกษา เทศบาลเมืองศรีสะเกษ จังหวัดศรีสะเกษในภาพรวมอยู่ในระดับมากที่สุด
การแก้ปัญหาทางคณิตศาสตร์ กลุ่มสาระการเรียนรู้คณิตศาสตร์
เรื่อง สมการเชิงเส้นตัวแปรเดียว สำหรับนักเรียนชั้นมัธยมศึกษาปีที่ 1
โรงเรียนเทศบาล ๑ (วัดเจียงอี) สังกัดสำนักการศึกษา เทศบาลเมืองศรีสะเกษ
จังหวัดศรีสะเกษ
ผู้วิจัย นางสาวมณิภา เรืองสินชัยวานิช ตำแหน่ง ครู วิทยฐานะ ครูชำนาญการพิเศษ
โรงเรียนเทศบาล ๑ (วัดเจียงอี) สังกัดสำนักการศึกษา เทศบาลเมืองศรีสะเกษ
จังหวัดศรีสะเกษ
ปีที่วิจัย 2561
บทคัดย่อ
การพัฒนารูปแบบการจัดกิจกรรมการเรียนรู้เพื่อพัฒนาผลสัมฤทธิ์ทางการเรียนและ
การแก้ปัญหาทางคณิตศาสตร์ กลุ่มสาระการเรียนรู้คณิตศาสตร์ เรื่อง สมการเชิงเส้นตัวแปรเดียว สำหรับนักเรียนชั้นมัธยมศึกษาปีที่ 1 โรงเรียนเทศบาล ๑ วัดเจียงอี สังกัดกองการศึกษา เทศบาลเมืองศรีสะเกษ จังหวัดศรีสะเกษ มีวัตถุประสงค์ 1) เพื่อศึกษาข้อมูลพื้นฐานในด้านการจัดกิจกรรมการเรียนรู้เพื่อพัฒนาผลสัมฤทธิ์ทางการเรียนและการแก้ปัญหาทางคณิตศาสตร์ กลุ่มสาระการเรียนรู้คณิตศาสตร์ เรื่อง สมการเชิงเส้นตัวแปรเดียว สำหรับนักเรียนชั้นมัธยมศึกษาปีที่ 1 โรงเรียนเทศบาล ๑ (วัดเจียงอี) สังกัดกองการศึกษา เทศบาลเมืองศรีสะเกษ จังหวัดศรีสะเกษ 2) เพื่อสร้างรูปแบบการจัดกิจกรรมการเรียนรู้เพื่อพัฒนาผลสัมฤทธิ์ทางการเรียนและการแก้ปัญหาทางคณิตศาสตร์ กลุ่มสาระการเรียนรู้คณิตศาสตร์ เรื่อง สมการเชิงเส้นตัวแปรเดียว สำหรับนักเรียนชั้นมัธยมศึกษาปีที่ 1 โรงเรียนเทศบาล ๑ (วัดเจียงอี) สังกัดกองการศึกษา เทศบาลเมืองศรีสะเกษ จังหวัดศรีสะเกษ 3) เพื่อทดลองใช้รูปแบบการจัดกิจกรรมการเรียนรู้เพื่อพัฒนาผลสัมฤทธิ์ทางการเรียนและการแก้ปัญหาทางคณิตศาสตร์ กลุ่มสาระการเรียนรู้คณิตศาสตร์ เรื่อง สมการเชิงเส้นตัวแปรเดียว สำหรับนักเรียนชั้นมัธยมศึกษาปีที่ 1 โรงเรียนเทศบาล ๑ (วัดเจียงอี) สังกัดกองการศึกษา เทศบาลเมืองศรีสะเกษ จังหวัดศรีสะเกษ 4) เพื่อศึกษาผลการใช้รูปแบบการจัดกิจกรรมการเรียนรู้เพื่อพัฒนาผลสัมฤทธิ์ทางการเรียนและการแก้ปัญหาทางคณิตศาสตร์ กลุ่มสาระการเรียนรู้คณิตศาสตร์ เรื่อง สมการเชิงเส้นตัวแปรเดียว สำหรับนักเรียนชั้นมัธยมศึกษาปีที่ 1 โรงเรียนเทศบาล ๑ (วัดเจียงอี) สังกัดกองการศึกษา เทศบาลเมืองศรีสะเกษ จังหวัดศรีสะเกษ (4.1) เพื่อเปรียบเทียบผลสัมฤทธิ์ทางการเรียนของนักเรียนชั้นมัธยมศึกษาปีที่ 1 ก่อนและหลังการใช้รูปแบบการจัดกิจกรรมการเรียนรู้เพื่อพัฒนาผลสัมฤทธิ์ทางการเรียนและการแก้ปัญหาทางคณิตศาสตร์ กลุ่มสาระการเรียนรู้คณิตศาสตร์ เรื่อง สมการเชิงเส้นตัวแปรเดียว สำหรับนักเรียนชั้นมัธยมศึกษาปีที่ 1 โรงเรียนเทศบาล ๑ (วัดเจียงอี) สังกัดกองการศึกษา เทศบาลเมืองศรีสะเกษ จังหวัดศรีสะเกษ (4.2) เพื่อเปรียบเทียบความสามารถในการแก้ปัญหาทางคณิตศาสตร์ ของนักเรียนชั้นมัธยมศึกษาปีที่ 1 ก่อนและหลังการใช้รูปแบบการจัดกิจกรรมการเรียนรู้เพื่อพัฒนาผลสัมฤทธิ์ทางการเรียนและการแก้ปัญหาทางคณิตศาสตร์ กลุ่มสาระการเรียนรู้คณิตศาสตร์ เรื่อง สมการเชิงเส้นตัวแปรเดียว สำหรับนักเรียนชั้นมัธยมศึกษาปีที่ 1 โรงเรียนเทศบาล ๑ (วัดเจียงอี) สังกัดกองการศึกษา เทศบาลเมืองศรีสะเกษ จังหวัดศรีสะเกษ และ (4.3) เพื่อศึกษาความพึงพอใจของนักเรียนชั้นมัธยมศึกษาปีที่ 1 ที่จัดการเรียนรู้ด้วยรูปแบบการจัดกิจกรรมการเรียนรู้เพื่อพัฒนาผลสัมฤทธิ์ทางการเรียนและการแก้ปัญหาทางคณิตศาสตร์ กลุ่มสาระการเรียนรู้คณิตศาสตร์ เรื่อง สมการเชิงเส้นตัวแปรเดียว สำหรับนักเรียนชั้นมัธยมศึกษาปีที่ 1 โรงเรียนเทศบาล ๑ (วัดเจียงอี) สังกัดกองการศึกษา เทศบาลเมืองศรีสะเกษ จังหวัดศรีสะเกษ ประชากร ได้แก่ นักเรียนชั้นมัธยมศึกษาปีที่ 1 ภาคเรียนที่ 1 ปีการศึกษา 2561 โรงเรียนเทศบาล ๑ (วัดเจียงอี) สังกัดสำนักการศึกษา เทศบาลเมืองศรีสะเกษ จังหวัดศรีสะเกษ จำนวน 3 ห้องเรียน จำนวนนักเรียนทั้งหมด 127 คน กลุ่มตัวอย่าง ได้แก่ กลุ่มตัวอย่าง ได้แก่ นักเรียนชั้นมัธยมศึกษา ปีที่ 1/2 ภาคเรียนที่ 1 ปีการศึกษา 2561 โรงเรียนเทศบาล ๑ (วัดเจียงอี) สังกัดสำนักการศึกษา เทศบาลเมืองศรีสะเกษ จังหวัดศรีสะเกษ จำนวน 1 ห้องเรียน จำนวนนักเรียน 43 คน ซึ่งได้มาโดยวิธีการเลือกแบบเจาะจง (Purposive Sampling) เนื่องจากเป็นชั้นเรียนที่ผู้ศึกษาทำการสอน เครื่องมือในการศึกษา คือ เครื่องมือที่ใช้ในการวิจัย ประกอบด้วย (1) คู่มือครูสำหรับใช้รูปแบบการจัดการเรียนรู้ (2) แผนการจัดการเรียนรู้ กลุ่มสาระการเรียนรู้คณิตศาสตร์ เรื่อง เศษส่วน สำหรับนักเรียนชั้นประถมศึกษาปีที่ 4 จำนวน 12 แผน (3) แบบทดสอบวัดผลสัมฤทธิ์ทางการเรียนแบบปรนัย ชนิด 4 ตัวเลือก จำนวน 30 ข้อ (4) แบบทดสอบการแก้ปัญหาคณิตศาสตร์ จำนวน 30 ข้อการวิเคราะห์ข้อมูล ใช้การวิเคราะห์เนื้อหาการหาค่าเฉลี่ย ค่าเบี่ยงเบนมาตรฐาน (S.D.) ร้อยละและทดสอบสมมติฐานโดยใช้ (t - test)
ผลการวิจัย พบว่า
1. ผลการศึกษาข้อมูลพื้นฐาน สภาพการจัดการเรียนรู้/ปัญหาการจัดกิจกรรมการเรียนรู้เพื่อพัฒนาผลสัมฤทธิ์ทางการเรียนและการแก้ปัญหาทางคณิตศาสตร์ กลุ่มสาระการเรียนรู้คณิตศาสตร์ เรื่อง สมการเชิงเส้นตัวแปรเดียว สำหรับนักเรียนชั้นมัธยมศึกษาปีที่ 1 โรงเรียนเทศบาล ๑ วัดเจียงอี สังกัดกองการศึกษา เทศบาลเมืองศรีสะเกษ จังหวัดศรีสะเกษ พบว่า 1. ด้านครูผู้สอน
ครูยังเน้นการอธิบายความรู้ความเข้าใจตามกรอบเนื้อหาในบทเรียนควบคู่กับยกตัวอย่างปัญหา และให้นักเรียนทำแบบฝึกด้วยตนเองกับให้ช่วยกันทำในกลุ่ม พร้อมกับเปิดโอกาสให้ผู้เรียนถามครูหากมีข้อสงสัยหรือแก้ปัญหาไม่ได้ การกระตุ้นให้ผู้เรียนคิดเชื่อมโยงความรู้เดิมกับความรู้ใหม่ในบทเรียนยังมีน้อย และยังไม่ชัดเจนพอ ส่วนการสนับสนุนและเปิดโอกาสให้นักเรียนคิดหาวิธีการแก้ปัญหาหรือคำนวณหาคำตอบที่หลากหลาย และแตกต่างจากวิธีการแบบเดิมนั้นยังไม่ได้รับความสนใจนำไปปฏิบัติจากครู ยังคงเน้นการคำนวณคำตอบจากสูตรหรือหลักการทั่วไป ไม่ได้เน้นให้นักเรียนคิดวิธีการคำนวณและค้นหาคำตอบของปัญหาด้วยวิธีการอื่น 2. ด้านผู้เรียน นักเรียนส่วนมากจะเรียนคณิตศาสตร์ผ่านการจดจำและสร้างความเข้าใจในเนื้อหา และต้องการใช้วิธีการหรือขั้นตอนการคิดคำนวณหาคำตอบของปัญหาที่เผชิญในบทเรียนให้ถูกต้อง มากกว่าการใช้ความคิดในแบบแผนที่แตกต่าง ให้มีความหลากหลายในวิธีการคิดคำนวณหาคำตอบ นักเรียนบางคนสนใจรับฟัง คำอธิบายของครู บางส่วนไม่ค่อยสนใจ มีการถามครูในเรื่องที่สงสัยไม่เข้าใจค่อนข้างน้อยนักเรียนส่วนมากไม่ชอบถามครูเพราะหากถามแล้วอาจยังไม่เข้าใจอีก นักเรียนคนที่ไม่ค่อยสนใจเรียนมักจะมีปัญหาในเวลาที่ครูให้ทำแบบฝึกหรือทำกิจกรรมใบงานร่วมกับเพื่อน เพราะจะทำแบบฝึกและร่วมทำงานกลุ่มด้วยความไม่เข้าใจในเนื้อหามากกว่า จึงต้องคอยอาศัยดูตัวอย่างวิธีการและคำตอบจากเพื่อนแทนที่จะคิดค้นหาคำตอบด้วยตนเอง นักเรียนส่วนมากจึงอาจเรียนไปด้วยความไม่รู้ไม่เข้าใจมากกว่า ไม่มุ่งมั่นใส่ใจและกระตือรือร้นที่จะเรียนให้สำเร็จ คอยถามเพื่อนและดูตัวอย่างจากเพื่อนจึงยังขาดความเข้าใจอย่างลุ่มลึกที่แท้จริงบทสรุปจากการสังเกตการจัดกิจกรรมในชั้นเรียนของครู และพฤติกรรมการเรียนของนักเรียน เห็นว่านักเรียนยังไม่ประสบผลสำเร็จที่จะได้รับการเสริมสร้างการแก้ปัญหาทางคณิตศาสตร์จากการเรียนคณิตศาสตร์ เนื่องจากกิจกรรมที่ครูจัดให้นักเรียนยังไม่ลุ่มลึกพอที่จะเชื่อมโยงไปสู่การแก้ปัญหาทางคณิตศาสตร์ให้บรรลุ
2. รูปแบบการจัดกิจกรรมการเรียนรู้เพื่อพัฒนาผลสัมฤทธิ์ทางการเรียนและการแก้ปัญหาทางคณิตศาสตร์ กลุ่มสาระการเรียนรู้คณิตศาสตร์ เรื่อง สมการเชิงเส้นตัวแปรเดียว สำหรับนักเรียนชั้นมัธยมศึกษาปีที่ 1 โรงเรียนเทศบาล ๑ วัดเจียงอี สังกัดกองการศึกษา เทศบาลเมืองศรีสะเกษ จังหวัดศรีสะเกษ ประกอบด้วย 5 ขั้นตอน ดังนี้
ขั้นที่ 1 ขั้นสร้างความสนใจและเชื่อมโยงประสบการณ์พื้นฐาน (Engagement and Connection with Previous Experiences)
ขั้นที่ 2 ขั้นเผชิญปัญหาและบ่มเพาะความคิด (Problem Confrontation and Thought Incubation)
ขั้นที่ 3 ขั้นวิเคราะห์ทางเลือกและค้นหาคำตอบ (Analysis of Alternatives and Investigation for Solution)
ขั้นที่ 4 ขั้นประยุกต์และปรับแบบแผนการคิด (Application and Reorganizing Pattern of Thought)
ขั้นที่ 5 ขั้นสรุปและประเมินแบบแผนการการแก้ปัญหาทางคณิตศาสตร์ (Concluding and Evaluation on Solving Mathematical Problems Pattern)
ตามความคิดเห็นของผู้เชี่ยวชาญมีความเหมาะสมอยู่ในระดับมากถึงมากที่สุด (มีค่าเฉลี่ยตั้งแต่ 4.00- 4.80) และความคิดเห็นของครูผู้สอนในกลุ่มสาระการเรียนรู้คณิตศาสตร์ ต่อรูปแบบการจัดกิจกรรมการเรียนรู้เพื่อพัฒนาผลสัมฤทธิ์ทางการเรียนและการแก้ปัญหาทางคณิตศาสตร์ กลุ่มสาระการเรียนรู้คณิตศาสตร์ เรื่อง สมการเชิงเส้นตัวแปรเดียว สำหรับนักเรียนชั้นมัธยมศึกษาปีที่ 1 โรงเรียนเทศบาล ๑ วัดเจียงอี สังกัดกองการศึกษา เทศบาลเมืองศรีสะเกษ จังหวัดศรีสะเกษ มีผลประเมินโดยรวม มีความเหมาะสมอยู่ในระดับมาก ( = 2.70, S.D. = 0.47)
3. ผลการศึกษารูปแบบการจัดกิจกรรมการเรียนรู้เพื่อพัฒนาผลสัมฤทธิ์ทางการเรียนและการแก้ปัญหาทางคณิตศาสตร์ กลุ่มสาระการเรียนรู้คณิตศาสตร์ เรื่อง สมการเชิงเส้นตัวแปรเดียว สำหรับนักเรียนชั้นมัธยมศึกษาปีที่ 1 โรงเรียนเทศบาล ๑ วัดเจียงอี สังกัดกองการศึกษา เทศบาลเมืองศรีสะเกษ จังหวัดศรีสะเกษมีผลสัมฤทธิ์ทางการเรียนและการแก้ปัญหาทางคณิตศาสตร์เพิ่มขึ้น อย่างมีนัยสำคัญทางสถิติที่ระดับ .05 แสดงว่าการจัดกิจกรรมการเรียนรู้ตามรูปแบบการจัดกิจกรรมการเรียนรู้เพื่อพัฒนาผลสัมฤทธิ์ทางการเรียนและการแก้ปัญหาทางคณิตศาสตร์ กลุ่มสาระการเรียนรู้คณิตศาสตร์ เรื่อง สมการเชิงเส้นตัวแปรเดียว สำหรับนักเรียนชั้นมัธยมศึกษาปีที่ 1 โรงเรียนเทศบาล ๑ วัดเจียงอี สังกัดกองการศึกษา เทศบาลเมืองศรีสะเกษ จังหวัดศรีสะเกษ ทำให้นักเรียนมีผลสัมฤทธิ์ทางการเรียนและการแก้ปัญหาทางคณิตศาสตร์สูงขึ้น
4. ผลการประเมินประสิทธิผลการใช้รูปแบบการจัดกิจกรรมการเรียนรู้เพื่อพัฒนาผลสัมฤทธิ์ทางการเรียนและการแก้ปัญหาทางคณิตศาสตร์ กลุ่มสาระการเรียนรู้คณิตศาสตร์ เรื่อง สมการเชิงเส้นตัวแปรเดียว สำหรับนักเรียนชั้นมัธยมศึกษาปีที่ 1 โรงเรียนเทศบาล ๑ วัดเจียงอี สังกัดกองการศึกษา เทศบาลเมืองศรีสะเกษ จังหวัดศรีสะเกษ โดยมีวัตถุประสงค์ย่อยดังนี้
1) นักเรียนชั้นมัธยมศึกษาปีที่ 1 มีผลสัมฤทธิ์ทางการเรียนหลังใช้รูปแบบการจัดกิจกรรมการเรียนรู้เพื่อพัฒนาผลสัมฤทธิ์ทางการเรียนและการแก้ปัญหาทางคณิตศาสตร์ กลุ่มสาระการเรียนรู้คณิตศาสตร์ เรื่อง สมการเชิงเส้นตัวแปรเดียว สำหรับนักเรียนชั้นมัธยมศึกษาปีที่ 1 โรงเรียนเทศบาล ๑ วัดเจียงอี สังกัดกองการศึกษา เทศบาลเมืองศรีสะเกษ จังหวัดศรีสะเกษ สูงกว่าก่อนเรียนรู้อย่างมีนัยสำคัญทางสถิติที่ระดับ .05
2) นักเรียนชั้นมัธยมศึกษาปีที่ 1 มีทักษะการแก้ปัญหาทางคณิตศาสตร์หลังใช้รูปแบบการจัดกิจกรรมการเรียนรู้เพื่อพัฒนาผลสัมฤทธิ์ทางการเรียนและการแก้ปัญหาทางคณิตศาสตร์ กลุ่มสาระการเรียนรู้คณิตศาสตร์ เรื่อง สมการเชิงเส้นตัวแปรเดียว สำหรับนักเรียนชั้นมัธยมศึกษาปีที่ 1 โรงเรียนเทศบาล ๑ วัดเจียงอี สังกัดกองการศึกษา เทศบาลเมืองศรีสะเกษ จังหวัดศรีสะเกษสูงกว่าก่อนเรียนรู้อย่างมีนัยสำคัญทางสถิติที่ระดับ .05
3) นักเรียนชั้นมัธยมศึกษาปีที่ 1 มีความพึงพอใจต่อการเรียนรู้ด้วยรูปแบบการจัดกิจกรรมการเรียนรู้เพื่อพัฒนาผลสัมฤทธิ์ทางการเรียนและการแก้ปัญหาทางคณิตศาสตร์ กลุ่มสาระการเรียนรู้คณิตศาสตร์ เรื่อง สมการเชิงเส้นตัวแปรเดียว สำหรับนักเรียนชั้นมัธยมศึกษาปีที่ 1 โรงเรียนเทศบาล ๑ วัดเจียงอี สังกัดกองการศึกษา เทศบาลเมืองศรีสะเกษ จังหวัดศรีสะเกษในภาพรวมอยู่ในระดับมากที่สุด