รายงานการประเมินโครงการพัฒนาคุณลักษณะความเป็นพลเมืองดีของนักเรีย
ชื่อผลงาน รายงานการประเมินโครงการพัฒนาคุณลักษณะความเป็นพลเมืองดีของนักเรียน โดยใช้กิจกรรมสร้างสรรค์ 5 ลักษณะ โรงเรียนบ้านท่าหิน จังหวัดสตูล ปีการศึกษา 2562
ผู้รายงาน นางสาวศุภิณฎา ชูศรี
ตำแหน่งผู้อำนวยการโรงเรียนบ้านท่าหิน จังหวัดสตูล
ปีที่รายงาน ปีการศึกษา 2562
………………………………………………………………………………………………………………………………………………….
บทสรุป
รายงานการประเมินโครงการพัฒนาคุณลักษณะความเป็นพลเมืองดีของนักเรียน โดยใช้กิจกรรมสร้างสรรค์ 5 ลักษณะ โรงเรียนบ้านท่าหิน จังหวัดสตูล ปีการศึกษา 2562 มีวัตถุประสงค์เพื่อประเมินด้านบริบทหรือสภาพแวดล้อมด้านปัจจัยนำเข้า ด้านกระบวนการและด้านผลผลิตของโครงการโดยประยุกต์ใช้รูปแบบซิปป์ ( CIPP Model )ของสตัฟเฟิลบีม มาใช้ในการประเมินซึ่งใช้วิธีการประเมินสอง ลักษณะ ได้แก่ การประเมินโดยใช้แบบสอบถามความเหมาะสม และประเมินตามสภาพจริง โดยใช้แบบบันทึกผลการประเมินคุณภาพผู้เรียนตามมาตรฐานการศึกษาขั้นพื้นฐานเพื่อการประกันคุณภาพภายในของสถานศึกษา มาตรฐานที่ 1 คุณภาพของผู้เรียนข้อ 1.2 คุณลักษณะที่พึงประสงค์ของผู้เรียน
กลุ่มเป้าหมายที่ใช้ในการประเมินครั้งนี้ ประกอบด้วย กลุ่มตัวอย่างนักเรียนชั้นประถมศึกษาปีที่ 3 - ชั้นประถมศึกษาปีที่ 6 จำนวน 30 คน ประชากรครู จำนวน 7 คน กลุ่มตัวอย่างผู้ปกครองนักเรียนจำนวน 30 คน และกลุ่มตัวอย่างคณะกรรมการสถานศึกษาขั้นพื้นฐาน จำนวน 7 คน
เครื่องมือที่ใช้ในการเก็บรวบรวมข้อมูล รวมทั้งสิ้น 9 ฉบับ ประกอบด้วยแบบสอบถามที่มีลักษณะเป็นมาตราส่วนประมาณค่า (Rating Scale) จำนวน 8 ฉบับ และแบบบันทึกผลการประเมินคุณภาพผู้เรียนตามมาตรฐานการศึกษาขั้นพื้นฐาน เพื่อการประกันคุณภาพภายในของสถานศึกษามาตรฐานที่ 1 คุณภาพของผู้เรียนข้อ 1.2 คุณลักษณะที่พึงประสงค์ของผู้เรียน เป็นการบันทึกผลการประเมินตามสภาพจริง จำนวน 1 ฉบับ เครื่องมือทุกฉบับผ่านการตรวจสอบคุณภาพของเครื่องมือได้ค่าความเชื่อมั่นแต่ละฉบับอยู่ระหว่าง . 923 - . 963 สถิติที่ใช้ในการวิเคราะห์ข้อมูลได้แก่ค่าร้อยละ ค่าเฉลี่ยและส่วนเบี่ยงเบนมาตรฐาน โดยใช้โปรแกรมคอมพิวเตอร์สำเร็จรูป SPSS for Windows V.17.0
ผลการประเมิน
1. ผลการประเมินด้านบริบทหรือสภาพแวดล้อม (Context) ของโครงการพัฒนาคุณลักษณะความเป็นพลเมืองดีของนักเรียน โดยใช้กิจกรรมสร้างสรรค์ 5 ลักษณะ โรงเรียนบ้านท่าหิน จังหวัดสตูล ปีการศึกษา 2562ตามตามความคิดเห็นของครูและคณะกรรมการสถานศึกษาขั้นพื้นฐาน ค่าน้ำหนัก 15% โดยภาพรวมทั้งสองกลุ่มที่ประเมิน ได้คะแนนเฉลี่ย 15 ผ่านเกณฑ์การประเมินทั้งภาพรวมและทุกประเด็นตัวชี้วัดที่ประเมิน
2. ผลการประเมินด้านปัจจัยนำเข้า (Input) ของโครงการพัฒนาคุณลักษณะความเป็นพลเมืองดีของนักเรียน โดยใช้กิจกรรมสร้างสรรค์ 5 ลักษณะ โรงเรียนบ้านท่าหิน จังหวัดสตูล ปีการศึกษา 2562 ตามความคิดเห็นของครู ค่าน้ำหนัก 15% โดยภาพรวมได้คะแนนเฉลี่ย 15 ผ่านเกณฑ์การประเมินทั้งภาพรวมและทุกประเด็นตัวชี้วัดที่ประเมิน
3. ผลการประเมินด้านกระบวนการ (Process) ดำเนินโครงการพัฒนาคุณลักษณะความเป็นพลเมืองดีของนักเรียน โดยใช้กิจกรรมสร้างสรรค์ 5 ลักษณะ โรงเรียนบ้านท่าหิน จังหวัดสตูล ปีการศึกษา 2562 ตามความคิดเห็นของนักเรียน ครูและผู้ปกครอง ค่าน้ำหนัก 20% โดยภาพรวมทั้งสามกลุ่มที่ประเมิน ได้คะแนนเฉลี่ย 20 ผ่านเกณฑ์การประเมินทั้งภาพรวมและทุกประเด็นตัวชี้วัดที่ประเมิน
4. ด้านผลผลิต (Product) ในการดำเนินโครงการ
4.1 ผลการประเมินด้านผลผลิต (Product) เกี่ยวกับคุณภาพในการดำเนินงการพัฒนาคุณลักษณะความเป็นพลเมืองดีของนักเรียน โดยใช้กิจกรรมสร้างสรรค์ 5 ลักษณะ โรงเรียนบ้านท่าหิน จังหวัดสตูล ปีการศึกษา 2562 ตามความคิดเห็นของนักเรียน ครู ผู้ปกครอง และคณะกรรมการสถานศึกษา ขั้นพื้นฐาน ค่าน้ำหนัก 10% ผลการประเมินเมื่อเทียบกับเกณฑ์ที่กำหนดโดยภาพรวมทั้งสี่กลุ่มที่ประเมิน ได้คะแนนเฉลี่ย 10 ผ่านเกณฑ์การประเมินทั้งภาพรวมและทุกประเด็นตัวชี้วัดที่ประเมิน
4.2 ผลการประเมินด้านผลผลิต (Product) เกี่ยวกับการมีส่วนร่วมของผู้เกี่ยวข้องในการดำเนินโครงการพัฒนาคุณลักษณะความเป็นพลเมืองดีของนักเรียน โดยใช้กิจกรรมสร้างสรรค์ 5 ลักษณะ โรงเรียนบ้านท่าหิน จังหวัดสตูล ปีการศึกษา 2562 ตามความคิดเห็นของนักเรียน ครู ผู้ปกครอง และคณะกรรมการสถานศึกษาขั้นพื้นฐาน ค่าน้ำหนัก 10% โดยภาพรวมทั้งสี่กลุ่มที่ประเมิน ได้คะแนนเฉลี่ย 10 ผ่านเกณฑ์การประเมินทั้งภาพรวมและทุกประเด็นตัวชี้วัดที่ประเมิน
4.3 ผลการประเมินด้านผลผลิต (Product) เกี่ยวกับพฤติกรรมที่สะท้อนถึงคุณลักษณะความเป็นพลเมืองดีของนักเรียน โดยใช้กิจกรรมสร้างสรรค์ 5 ลักษณะ โรงเรียนบ้านท่าหิน ปีการศึกษา 2562 ได้แก่ 1) ด้านความเป็นไทย 2) รักชาติ ยึดมั่นในศาสนา และเทิดทูนสถาบันพระมหากษัตริย์ 3) ความเป็นพลเมืองดีในระบอบประชาธิปไตยอันมีพระมหากษัตริย์ทรงเป็นประมุข 4) ความปรองดอง สมานฉันท์ และ 5) ความมีวินัยในตนเอง ค่าน้ำหนัก 20% ผลการประเมินพบว่า
4.3.1 ผลการประเมินพฤติกรรมที่สะท้อนถึงคุณลักษณะความเป็นพลเมืองดีของนักเรียน โดยใช้กิจกรรมสร้างสรรค์ 5 ลักษณะ โรงเรียนบ้านท่าหิน ปีการศึกษา 2562 โดยการประเมินตนเองของนักเรียน ค่าน้ำหนัก 10% โดยภาพรวมทั้งสี่กลุ่มที่ประเมิน ได้คะแนนเฉลี่ย 10 ผ่านเกณฑ์การประเมินทั้งภาพรวมและทุกประเด็นตัวชี้วัดที่ประเมิน
4.3.2 ผลการประเมินพฤติกรรมที่สะท้อนถึงคุณลักษณะความเป็นพลเมืองดีของนักเรียน โดยใช้กิจกรรมสร้างสรรค์ 5 ลักษณะ โรงเรียนบ้านท่าหิน ปีการศึกษา 2562 ตามความคิดเห็นของครูและผู้ปกครอง ค่าน้ำหนัก 10% โดยภาพรวมทั้งสี่กลุ่มที่ประเมิน ได้คะแนนเฉลี่ย 10 ผ่านเกณฑ์การประเมินทั้งภาพรวมและทุกประเด็นตัวชี้วัดที่ประเมิน
4.4 ผลการประเมินคุณภาพผู้เรียนตามมาตรฐานการศึกษาขั้นพื้นฐานเพื่อการประกันคุณภาพภายในของสถานศึกษา มาตรฐานที่ 1 คุณภาพของผู้เรียน ข้อ 1.2 คุณลักษณะที่พึงประสงค์ของผู้เรียน โรงเรียนบ้านท่าหิน ปีการศึกษา 2562 ค่าน้ำหนัก 5 % โดยภาพรวมนักเรียนร้อยละ 92.58 มีคุณลักษณะที่พึงประสงค์อยู่ในระดับดีเยี่ยม ได้คะแนนเฉลี่ย 5 ผ่านเกณฑ์การประเมิน
4.5 ผลการประเมินด้านผลผลิต (Product) เกี่ยวกับความพึงพอใจในการดำเนินโครงการพัฒนาคุณลักษณะความเป็นพลเมืองดีของนักเรียน โดยใช้กิจกรรมสร้างสรรค์ 5 ลักษณะ โรงเรียนบ้านท่าหิน จังหวัดสตูล ปีการศึกษา 2562 ตามความคิดเห็นของนักเรียน ครู ผู้ปกครอง และคณะกรรมการสถานศึกษาขั้นพื้นฐานค่าน้ำหนัก 5% ผลการประเมินเมื่อเทียบกับเกณฑ์ที่กำหนดโดยภาพรวมทั้งสี่กลุ่มที่ประเมิน ได้คะแนนเฉลี่ย 5 ผ่านเกณฑ์การประเมินทั้งภาพรวมและทุกประเด็นตัวชี้วัดที่ประเมิน
ข้อเสนอแนะ
1. ข้อเสนอแนะเพื่อนำผลการประเมินไปใช้
1.1 โรงเรียนควรจัดโครงการอย่างต่อเนื่องเพราะเป็นการยกระดับคุณภาพผู้เรียน
1.2 ควรส่งเสริมให้ผู้ปกครองเข้ามามีส่วนร่วมในการจัดกิจกรรมต่างๆ อย่างต่อเนื่อง
1.3 ควรขยายผลการดำเนินโครงการให้ผู้มีส่วนเกี่ยวข้องมีส่วนร่วมดำเนินงานอย่างต่อเนื่อง
1.4 ควรสร้างเครือข่ายความร่วมมือในการพัฒนาคุณลักษณะความเป็นพลเมืองดีของ
นักเรียนอย่างต่อเนื่อง
2. ข้อเสนอแนะเพื่อการประเมินและวิจัยครั้งต่อไป
2.1 ควรศึกษารูปแบบการประเมินอื่นๆ ที่นอกเหนือจากรูปแบบซิปป์ ( CIPP Model ) เพื่อเปรียบเทียบผลการประเมิน
2.2 ควรมีการศึกษาถึงปัจจัยอื่นๆ ที่ส่งผลต่อความสำเร็จของโครงการพัฒนาคุณลักษณะความเป็นพลเมืองดีของนักเรียน โดยใช้กิจกรรมสร้างสรรค์ 5 ลักษณะ เพื่อพัฒนาความเป็นพลเมืองดีของนักเรียนอย่างต่อเนื่องและยั่งยืน
2.3 ควรมีการศึกษาวิจัยประเมินโครงการอื่นๆ ของโรงเรียนทุกโครงการ เพื่อให้การดำเนินโครงการมีประสิทธิภาพเพื่อพัฒนานักเรียนให้มีคุณภาพตามมาตรฐานการศึกษา
ผู้รายงาน นางสาวศุภิณฎา ชูศรี
ตำแหน่งผู้อำนวยการโรงเรียนบ้านท่าหิน จังหวัดสตูล
ปีที่รายงาน ปีการศึกษา 2562
………………………………………………………………………………………………………………………………………………….
บทสรุป
รายงานการประเมินโครงการพัฒนาคุณลักษณะความเป็นพลเมืองดีของนักเรียน โดยใช้กิจกรรมสร้างสรรค์ 5 ลักษณะ โรงเรียนบ้านท่าหิน จังหวัดสตูล ปีการศึกษา 2562 มีวัตถุประสงค์เพื่อประเมินด้านบริบทหรือสภาพแวดล้อมด้านปัจจัยนำเข้า ด้านกระบวนการและด้านผลผลิตของโครงการโดยประยุกต์ใช้รูปแบบซิปป์ ( CIPP Model )ของสตัฟเฟิลบีม มาใช้ในการประเมินซึ่งใช้วิธีการประเมินสอง ลักษณะ ได้แก่ การประเมินโดยใช้แบบสอบถามความเหมาะสม และประเมินตามสภาพจริง โดยใช้แบบบันทึกผลการประเมินคุณภาพผู้เรียนตามมาตรฐานการศึกษาขั้นพื้นฐานเพื่อการประกันคุณภาพภายในของสถานศึกษา มาตรฐานที่ 1 คุณภาพของผู้เรียนข้อ 1.2 คุณลักษณะที่พึงประสงค์ของผู้เรียน
กลุ่มเป้าหมายที่ใช้ในการประเมินครั้งนี้ ประกอบด้วย กลุ่มตัวอย่างนักเรียนชั้นประถมศึกษาปีที่ 3 - ชั้นประถมศึกษาปีที่ 6 จำนวน 30 คน ประชากรครู จำนวน 7 คน กลุ่มตัวอย่างผู้ปกครองนักเรียนจำนวน 30 คน และกลุ่มตัวอย่างคณะกรรมการสถานศึกษาขั้นพื้นฐาน จำนวน 7 คน
เครื่องมือที่ใช้ในการเก็บรวบรวมข้อมูล รวมทั้งสิ้น 9 ฉบับ ประกอบด้วยแบบสอบถามที่มีลักษณะเป็นมาตราส่วนประมาณค่า (Rating Scale) จำนวน 8 ฉบับ และแบบบันทึกผลการประเมินคุณภาพผู้เรียนตามมาตรฐานการศึกษาขั้นพื้นฐาน เพื่อการประกันคุณภาพภายในของสถานศึกษามาตรฐานที่ 1 คุณภาพของผู้เรียนข้อ 1.2 คุณลักษณะที่พึงประสงค์ของผู้เรียน เป็นการบันทึกผลการประเมินตามสภาพจริง จำนวน 1 ฉบับ เครื่องมือทุกฉบับผ่านการตรวจสอบคุณภาพของเครื่องมือได้ค่าความเชื่อมั่นแต่ละฉบับอยู่ระหว่าง . 923 - . 963 สถิติที่ใช้ในการวิเคราะห์ข้อมูลได้แก่ค่าร้อยละ ค่าเฉลี่ยและส่วนเบี่ยงเบนมาตรฐาน โดยใช้โปรแกรมคอมพิวเตอร์สำเร็จรูป SPSS for Windows V.17.0
ผลการประเมิน
1. ผลการประเมินด้านบริบทหรือสภาพแวดล้อม (Context) ของโครงการพัฒนาคุณลักษณะความเป็นพลเมืองดีของนักเรียน โดยใช้กิจกรรมสร้างสรรค์ 5 ลักษณะ โรงเรียนบ้านท่าหิน จังหวัดสตูล ปีการศึกษา 2562ตามตามความคิดเห็นของครูและคณะกรรมการสถานศึกษาขั้นพื้นฐาน ค่าน้ำหนัก 15% โดยภาพรวมทั้งสองกลุ่มที่ประเมิน ได้คะแนนเฉลี่ย 15 ผ่านเกณฑ์การประเมินทั้งภาพรวมและทุกประเด็นตัวชี้วัดที่ประเมิน
2. ผลการประเมินด้านปัจจัยนำเข้า (Input) ของโครงการพัฒนาคุณลักษณะความเป็นพลเมืองดีของนักเรียน โดยใช้กิจกรรมสร้างสรรค์ 5 ลักษณะ โรงเรียนบ้านท่าหิน จังหวัดสตูล ปีการศึกษา 2562 ตามความคิดเห็นของครู ค่าน้ำหนัก 15% โดยภาพรวมได้คะแนนเฉลี่ย 15 ผ่านเกณฑ์การประเมินทั้งภาพรวมและทุกประเด็นตัวชี้วัดที่ประเมิน
3. ผลการประเมินด้านกระบวนการ (Process) ดำเนินโครงการพัฒนาคุณลักษณะความเป็นพลเมืองดีของนักเรียน โดยใช้กิจกรรมสร้างสรรค์ 5 ลักษณะ โรงเรียนบ้านท่าหิน จังหวัดสตูล ปีการศึกษา 2562 ตามความคิดเห็นของนักเรียน ครูและผู้ปกครอง ค่าน้ำหนัก 20% โดยภาพรวมทั้งสามกลุ่มที่ประเมิน ได้คะแนนเฉลี่ย 20 ผ่านเกณฑ์การประเมินทั้งภาพรวมและทุกประเด็นตัวชี้วัดที่ประเมิน
4. ด้านผลผลิต (Product) ในการดำเนินโครงการ
4.1 ผลการประเมินด้านผลผลิต (Product) เกี่ยวกับคุณภาพในการดำเนินงการพัฒนาคุณลักษณะความเป็นพลเมืองดีของนักเรียน โดยใช้กิจกรรมสร้างสรรค์ 5 ลักษณะ โรงเรียนบ้านท่าหิน จังหวัดสตูล ปีการศึกษา 2562 ตามความคิดเห็นของนักเรียน ครู ผู้ปกครอง และคณะกรรมการสถานศึกษา ขั้นพื้นฐาน ค่าน้ำหนัก 10% ผลการประเมินเมื่อเทียบกับเกณฑ์ที่กำหนดโดยภาพรวมทั้งสี่กลุ่มที่ประเมิน ได้คะแนนเฉลี่ย 10 ผ่านเกณฑ์การประเมินทั้งภาพรวมและทุกประเด็นตัวชี้วัดที่ประเมิน
4.2 ผลการประเมินด้านผลผลิต (Product) เกี่ยวกับการมีส่วนร่วมของผู้เกี่ยวข้องในการดำเนินโครงการพัฒนาคุณลักษณะความเป็นพลเมืองดีของนักเรียน โดยใช้กิจกรรมสร้างสรรค์ 5 ลักษณะ โรงเรียนบ้านท่าหิน จังหวัดสตูล ปีการศึกษา 2562 ตามความคิดเห็นของนักเรียน ครู ผู้ปกครอง และคณะกรรมการสถานศึกษาขั้นพื้นฐาน ค่าน้ำหนัก 10% โดยภาพรวมทั้งสี่กลุ่มที่ประเมิน ได้คะแนนเฉลี่ย 10 ผ่านเกณฑ์การประเมินทั้งภาพรวมและทุกประเด็นตัวชี้วัดที่ประเมิน
4.3 ผลการประเมินด้านผลผลิต (Product) เกี่ยวกับพฤติกรรมที่สะท้อนถึงคุณลักษณะความเป็นพลเมืองดีของนักเรียน โดยใช้กิจกรรมสร้างสรรค์ 5 ลักษณะ โรงเรียนบ้านท่าหิน ปีการศึกษา 2562 ได้แก่ 1) ด้านความเป็นไทย 2) รักชาติ ยึดมั่นในศาสนา และเทิดทูนสถาบันพระมหากษัตริย์ 3) ความเป็นพลเมืองดีในระบอบประชาธิปไตยอันมีพระมหากษัตริย์ทรงเป็นประมุข 4) ความปรองดอง สมานฉันท์ และ 5) ความมีวินัยในตนเอง ค่าน้ำหนัก 20% ผลการประเมินพบว่า
4.3.1 ผลการประเมินพฤติกรรมที่สะท้อนถึงคุณลักษณะความเป็นพลเมืองดีของนักเรียน โดยใช้กิจกรรมสร้างสรรค์ 5 ลักษณะ โรงเรียนบ้านท่าหิน ปีการศึกษา 2562 โดยการประเมินตนเองของนักเรียน ค่าน้ำหนัก 10% โดยภาพรวมทั้งสี่กลุ่มที่ประเมิน ได้คะแนนเฉลี่ย 10 ผ่านเกณฑ์การประเมินทั้งภาพรวมและทุกประเด็นตัวชี้วัดที่ประเมิน
4.3.2 ผลการประเมินพฤติกรรมที่สะท้อนถึงคุณลักษณะความเป็นพลเมืองดีของนักเรียน โดยใช้กิจกรรมสร้างสรรค์ 5 ลักษณะ โรงเรียนบ้านท่าหิน ปีการศึกษา 2562 ตามความคิดเห็นของครูและผู้ปกครอง ค่าน้ำหนัก 10% โดยภาพรวมทั้งสี่กลุ่มที่ประเมิน ได้คะแนนเฉลี่ย 10 ผ่านเกณฑ์การประเมินทั้งภาพรวมและทุกประเด็นตัวชี้วัดที่ประเมิน
4.4 ผลการประเมินคุณภาพผู้เรียนตามมาตรฐานการศึกษาขั้นพื้นฐานเพื่อการประกันคุณภาพภายในของสถานศึกษา มาตรฐานที่ 1 คุณภาพของผู้เรียน ข้อ 1.2 คุณลักษณะที่พึงประสงค์ของผู้เรียน โรงเรียนบ้านท่าหิน ปีการศึกษา 2562 ค่าน้ำหนัก 5 % โดยภาพรวมนักเรียนร้อยละ 92.58 มีคุณลักษณะที่พึงประสงค์อยู่ในระดับดีเยี่ยม ได้คะแนนเฉลี่ย 5 ผ่านเกณฑ์การประเมิน
4.5 ผลการประเมินด้านผลผลิต (Product) เกี่ยวกับความพึงพอใจในการดำเนินโครงการพัฒนาคุณลักษณะความเป็นพลเมืองดีของนักเรียน โดยใช้กิจกรรมสร้างสรรค์ 5 ลักษณะ โรงเรียนบ้านท่าหิน จังหวัดสตูล ปีการศึกษา 2562 ตามความคิดเห็นของนักเรียน ครู ผู้ปกครอง และคณะกรรมการสถานศึกษาขั้นพื้นฐานค่าน้ำหนัก 5% ผลการประเมินเมื่อเทียบกับเกณฑ์ที่กำหนดโดยภาพรวมทั้งสี่กลุ่มที่ประเมิน ได้คะแนนเฉลี่ย 5 ผ่านเกณฑ์การประเมินทั้งภาพรวมและทุกประเด็นตัวชี้วัดที่ประเมิน
ข้อเสนอแนะ
1. ข้อเสนอแนะเพื่อนำผลการประเมินไปใช้
1.1 โรงเรียนควรจัดโครงการอย่างต่อเนื่องเพราะเป็นการยกระดับคุณภาพผู้เรียน
1.2 ควรส่งเสริมให้ผู้ปกครองเข้ามามีส่วนร่วมในการจัดกิจกรรมต่างๆ อย่างต่อเนื่อง
1.3 ควรขยายผลการดำเนินโครงการให้ผู้มีส่วนเกี่ยวข้องมีส่วนร่วมดำเนินงานอย่างต่อเนื่อง
1.4 ควรสร้างเครือข่ายความร่วมมือในการพัฒนาคุณลักษณะความเป็นพลเมืองดีของ
นักเรียนอย่างต่อเนื่อง
2. ข้อเสนอแนะเพื่อการประเมินและวิจัยครั้งต่อไป
2.1 ควรศึกษารูปแบบการประเมินอื่นๆ ที่นอกเหนือจากรูปแบบซิปป์ ( CIPP Model ) เพื่อเปรียบเทียบผลการประเมิน
2.2 ควรมีการศึกษาถึงปัจจัยอื่นๆ ที่ส่งผลต่อความสำเร็จของโครงการพัฒนาคุณลักษณะความเป็นพลเมืองดีของนักเรียน โดยใช้กิจกรรมสร้างสรรค์ 5 ลักษณะ เพื่อพัฒนาความเป็นพลเมืองดีของนักเรียนอย่างต่อเนื่องและยั่งยืน
2.3 ควรมีการศึกษาวิจัยประเมินโครงการอื่นๆ ของโรงเรียนทุกโครงการ เพื่อให้การดำเนินโครงการมีประสิทธิภาพเพื่อพัฒนานักเรียนให้มีคุณภาพตามมาตรฐานการศึกษา