รูปแบบการส่งเสริมคุณธรรม จริยธรรมนักเรียนระดับประถมศึกษา
สำนักงานเขตพื้นที่การศึกษานครราชสีมา เขต 3
ผู้วิจัย นิเวศน์ อุดมรัตน์
วุฒิการศึกษา กศ.ด. (การบริหารการศึกษา)
ตำแหน่ง ผู้อำนวยการสำนักงานเขตพื้นที่การศึกษาประถมศึกษานครราชสีมา เขต 3
สำนักงานเขตพื้นที่การศึกษาประถมศึกษานครราชสีมา เขต 3 อำเภอครบุรี
จังหวัดนครราชสีมา โทร. 044-449021, 081-8862575, 088-9768
ปีที่วิจัย 2555-2557
บทคัดย่อ
การวิจัยครั้งนี้มีวัตถุประสงค์เพื่อพัฒนารูปแบบการส่งเสริมคุณธรรม จริยธรรมนักเรียนระดับประถมศึกษา สำนักงานเขตพื้นที่การศึกษาประถมนครราชสีมา เขต 3 วิธีการดำเนินการวิจัย
มี 4 ขั้นตอน ดังนี้ 1) การศึกษาสภาพการปฏิบัติและปัญหาการส่งเสริมคุณธรรม จริยธรรมนักเรียนระดับประถมศึกษา สำนักงานเขตพื้นที่การศึกษาประถมศึกษานครราชสีมา เขต 3 จากการศึกษาเอกสารและงานวิจัย ที่เกี่ยวข้อง โดยสอบถามจากผู้บริหารโรงเรียน จำนวน 127 คน ใช้วิธีการสุ่มอย่างง่าย (Simple Random Sampling) 2) การสร้างและพัฒนารูปแบบการส่งเสริมคุณธรรม จริยธรรมนักเรียนระดับประถมศึกษา สำนักงานเขตพื้นที่การศึกษาประถมศึกษานครราชสีมา เขต 3 ตรวจสอบความเหมาะสมและความเป็นไปได้โดยการประยุกต์ใช้เทคนิคเดลฟาย (Delphi Technique) จากผู้ทรงคุณวุฒิ จำนวน 17 คน และประเมินความเหมาะสมของคู่มือการดำเนินการตามรูปแบบ โดยผู้เชี่ยวชาญ จำนวน 14 คน 3) การทดลองใช้รูปแบบการส่งเสริมคุณธรรม จริยธรรมนักเรียนระดับประถมศึกษา สำนักงานเขตพื้นที่การศึกษานครราชสีมา เขต 3 ในโรงเรียนกลุ่มทดลอง 3 รอบ รอบที่ 1 นำไปใช้กับโรงเรียนประถมศึกษา จำนวน 3 โรงเรียน แบ่งขนาด ขนาดเล็ก ขนาดกลาง และขนาดใหญ่ รอบที่ 2 นำไปใช้กับกลุ่มโรงเรียนกลุ่มควบคุม 12 โรงเรียน และกลุ่มทดลอง จำนวน 12 โรงเรียน และรอบที่ 3 นำไปใช้ในโรงเรียนที่เป็นกลุ่มควบคุม
12 โรงเรียนและกลุ่มทดลอง จำนวน 12 โรงเรียน 4) การประเมินรูปแบบการส่งเสริมคุณธรรม จริยธรรมนักเรียนระดับประถมศึกษา สำนักงานเขตพื้นที่การศึกษาประถมศึกษานครราชสีมา เขต 3 พิจารณาจากความคิดเห็นของผู้บริหารโรงเรียนกลุ่มที่ทดลองใช้รูปแบบ จำนวน 12 คน โดยการประชุมสนทนากลุ่ม (focus group discussion ) สถิติที่ใช้ในการวิเคราะห์ข้อมูล ได้แก่ ค่าเฉลี่ย และ ส่วนเบี่ยงเบนมาตรฐาน ค่ามัธยฐาน และ ค่าพิสัยระหว่างควอไทล์
ผลการวิจัย พบว่า
1. สภาพการปฏิบัติการส่งเสริมคุณธรรม จริยธรรมนักเรียนระดับประถมศึกษา สำนักงานเขตพื้นที่การศึกษาประถมศึกษานครราชสีมา เขต 3 โดยรวมและรายด้านทุกด้านอยู่ในระดับน้อย ส่วนปัญหาการส่งเสริมคุณธรรม จริยธรรมนักเรียนระดับประถมศึกษา สำนักงานเขตพื้นที่การศึกษาประถมศึกษานครราชสีมา เขต 3 โดยรวมและรายด้านอยู่ในระดับมาก
2. รูปแบบการส่งเสริมคุณธรรม จริยธรรมนักเรียนระดับประถมศึกษา สำนักงาน
เขตพื้นที่การศึกษาประถมศึกษานครราชสีมา เขต 3 ประกอบด้วย องค์ประกอบ 6 ด้าน ได้แก่ 1) ด้านการบริหารจัดการ 2) ด้านการจัดสภาพแวดล้อม 3) ด้านการพัฒนาหลักสูตร การจัดการเรียนการสอน และการนิเทศ 4) ด้านการจัดกิจกรรมส่งเสริมคุณธรรม จริยธรรม 5) ด้านการมีส่วนร่วมส่งเสริมคุณธรรม จริยธรรม และ 6) ด้านการกำกับ ติดตาม และประเมินผล
3. การทดลองใช้รูปแบบการส่งเสริมคุณธรรม จริยธรรมนักเรียนระดับประถมศึกษา สำนักงานเขตพื้นที่การศึกษาประถมศึกษานครราชสีมา เขต 3 พบว่า
3.1 การปฏิบัติตามรูปแบบการส่งเสริมคุณธรรม จริยธรรมนักเรียนระดับประถมศึกษา สำนักงานเขตพื้นที่การศึกษาประถมศึกษานครราชสีมา เขต 3 โดยรวมและรายด้านทุกด้าน อยู่ในระดับมากที่สุด
3.2 พฤติกรรมด้านคุณธรรมนักเรียนระหว่างกลุ่มทดลองและกลุ่มควบคุม พบว่านักเรียนในกลุ่มทดลองมีพฤติกรรมคุณธรรม จริยธรรม 9 ประการ ประกอบด้วย 1) ความขยัน
2) ความประหยัด 3) ความซื่อสัตย์ 4) ความมีวินัย 5) ความสุภาพ 6) ความสะอาด 7) ความสามัคคี 8) ความมีน้ำใจ และ 9) มีจิตสาธารณะ โดยรวมและรายด้านทุกด้าน มีผลพัฒนาเพิ่มขึ้นเมื่อเปรียบเทียบกับกลุ่มควบคุม
4. การประเมินรูปแบบการส่งเสริมคุณธรรม จริยธรรมนักเรียนระดับประถมศึกษา สำนักงานเขตพื้นที่การศึกษาประถมศึกษานครราชสีมา เขต 3 พบว่ารูปแบบที่พัฒนาขึ้นมีความเหมาะสม ความเป็นไปได้ ความถูกต้องครอบคลุม และความเป็นประโยชน์ อยู่ในระดับมากที่สุด
คำหลัก : รูปแบบการส่งเสริมคุณธรรม จริยธรรม, สำนักงานเขตพื้นที่การศึกษา