การพัฒนาคุณภาพการศึกษาด้วยรูปแบบการบริหารเชิงกลยุทธ์
ชื่อเรื่อง การพัฒนาคุณภาพการศึกษาด้วยรูปแบบการบริหารเชิงกลยุทธ์
โรงเรียนสามบ่อวิทยา อำเภอระโนด จังหวัดสงขลา
ผู้วิจัย พรทิพย์ ศรีจำเริญ
ปีที่ทำวิจัย 2561
บทคัดย่อ
การวิจัยในครั้งนี้ เป็นการวิจัยการพัฒนาคุณภาพการศึกษาด้วยรูปแบบการบริหารเชิงกลยุทธ์ โรงเรียนสามบ่อวิทยา มีวัตถุประสงค์เฉพาะดังนี้ 1) ศึกษาผลการพัฒนาคุณภาพการศึกษาด้วยรูปแบบการบริหารเชิงกลยุทธ์ โรงเรียนสามบ่อวิทยา ปีการศึกษา 2561 2) ศึกษาความพึงพอใจของ คณะกรรมการสถานศึกษาขั้นพื้นฐาน ครูผู้สอน นักเรียน และ ผู้ปกครอง ที่มีต่อการพัฒนาคุณภาพการศึกษาด้วยรูปแบบการบริหารเชิงกลยุทธ์ โรงเรียนสามบ่อวิทยา ปีการศึกษา 2561
วิธีดำเนินการวิจัย มี 3 ขั้นตอน ดังนี้ 1) กำหนดรูปแบบการพัฒนาคุณภาพการศึกษาด้วยรูปแบบการบริหารเชิงกลยุทธ์ โรงเรียนสามบ่อวิทยา โดยการศึกษาและวิเคราะห์เอกสารและงานวิจัยที่เกี่ยวข้องกับการบริหารและการพัฒนาคุณภาพการศึกษา กำหนดเป็นรูปแบบการพัฒนาคุณภาพการศึกษาด้วยรูปแบบการบริหารเชิงกลยุทธ์ แล้วตรวจสอบความเหมาะสมของรูปแบบการพัฒนาคุณภาพการศึกษาด้วยรูปแบบการบริหารเชิงกลยุทธ์ 2) ทดลองใช้รูปแบบการพัฒนาคุณภาพการศึกษาด้วยรูปแบบการบริหารเชิงกลยุทธ์ โรงเรียนสามบ่อวิทยา กับกลุ่มเป้าหมาย 3) ประเมินความพึงพอใจของผู้ที่เกี่ยวข้องที่มีต่อรูปแบบการพัฒนาคุณภาพการศึกษาด้วยรูปแบบการบริหารเชิงกลยุทธ์ โรงเรียนสามบ่อวิทยา ได้แก่ คณะกรรมการสถานศึกษาขั้นพื้นฐาน จำนวน 5 คน ครูผู้สอน จำนวน 20 คน นักเรียน จำนวน 176 คน ผู้ปกครอง จำนวน 176 คน รวมจำนวนทั้งสิ้น 377 คน
ผลการวิจัยพบว่า
1. ผลการพัฒนาคุณภาพการศึกษาด้วยรูปแบบการบริหารเชิงกลยุทธ์ โรงเรียนสามบ่อวิทยา ปีการศึกษา 2561 สรุปได้ดังนี้
1.1 ผลการประเมินการพัฒนาคุณภาพการศึกษาด้วยรูปแบบการบริหารเชิงกลยุทธ์ โรงเรียนสามบ่อวิทยา มีข้อสรุปดังนี้
1.1.1 ผลการพัฒนาตามกลยุทธ์ที่ 1 พัฒนาคุณภาพและมาตรฐานการศึกษาทุกระดับตามหลักสูตรและส่งเสริมความสามารถทางเทคโนโลยีเพื่อเป็นเครื่องมือในการเรียนรู้ ในโครงการยกระดับผลสัมฤทธิ์ทางการเรียน ผลปรากฏว่า นักเรียนมีผลสัมฤทธิ์ทางการเรียนใน 8 กลุ่มสาระการเรียนรู้สูงขึ้น และนักเรียนชั้น ม.3 และ ม.6 มีผลการทดสอบระดับชาติเฉลี่ยสูงขึ้น อีกทั้งโรงเรียนยังได้รับการยอมรับจากผู้ปกครองและชุมชนต่อระบบการบริหารและการจัดการศึกษา
1.1.2 ผลการพัฒนาตามกลยุทธ์ที่ 2 ปลูกฝังคุณธรรมความสำนึกในความเป็นชาติไทยและวิถีชีวิตตามหลักปรัชญาของเศรษฐกิจพอเพียง ในโครงการจัดการศึกษาเพื่อพัฒนาทักษะชีวิต ผลปรากฏว่า นักเรียนได้รับการพัฒนาทักษะชีวิตในรูปแบบที่หลากหลาย และครูผู้สอนทุกคนสามารถจัดกิจกรรมการเรียนรู้ที่ส่งเสริมการพัฒนาทักษะชีวิตของผู้เรียนได้อย่างสร้างสรรค์และมีประสิทธิภาพสูงขึ้น
1.1.3 ผลการพัฒนาตามกลยุทธ์ที่ 3 ขยายโอกาสทางการศึกษาให้ทั่วถึง ครอบคลุม ผู้เรียนได้รับโอกาสในการพัฒนาเต็มตามศักยภาพ ในโครงการระบบดูแลช่วยเหลือนักเรียน ผลปรากฏว่า นักเรียนสามารถเรียนรู้ได้อย่างมีความสุขและมีคุณภาพ มีการปรับเปลี่ยนพฤติกรรมให้มีคุณลักษณะอันพึงประสงค์ ผู้ปกครองและชุมชนมีส่วนร่วมในการดูแลช่วยเหลือนักเรียน โรงเรียนได้รับความเชื่อมั่นและความศรัทธาจากชุมชน และประสบความสำเร็จในการจัดการศึกษาตามมาตรฐานการศึกษาเพิ่มขึ้น
1.1.4 ผลการพัฒนาตามกลยุทธ์ที่ 4 พัฒนาครูและบุคลากรทั้งระบบให้สามารถจัดการเรียนการสอนได้อย่างมีคุณภาพ ในโครงการพัฒนาครูและบุคลากรทางการศึกษา ผลปรากฏว่า ครูผู้สอนทุกกลุ่มสาระการเรียนรู้จัดกิจกรรมการเรียนรู้ที่เน้นผู้เรียนเป็นสำคัญ สามารถจัดกิจกรรมการเรียนรู้อย่างหลากหลาย ใช้สื่อนวัตกรรมในการจัดกิจกรรมการเรียนรู้ มีการวัดผลประเมินผลด้วยวิธีการที่หลากหลาย การจัดทำวิจัยในชั้นเรียน และได้รับการนิเทศ ติดตามกระบวนการจัดการเรียนการสอนมากขึ้น
1.1.5 ผลการพัฒนาตามกลยุทธ์ที่ 5 พัฒนาประสิทธิภาพการบริหารจัดการศึกษา ตามแนวทางการกระจายอำนาจทางการศึกษา หลักธรรมาภิบาล เน้นการมีส่วนร่วมจากทุกภาคส่วนและความร่วมมือกับองค์กรปกครองส่วนท้องถิ่น เพื่อส่งเสริมสนับสนุนการจัดการศึกษา ในโครงการปรับปรุงอาคารสถานที่และสภาพภูมิทัศน์ให้เอื้อต่อการเรียนรู้ ผลปรากฏว่า โรงเรียนมีอาคารสถานที่และสภาพภูมิทัศน์สะอาด ร่มรื่น สวยงาม มีความปลอดภัย เอื้อต่อการจัดการเรียนรู้ และพร้อมใช้งานในการจัดกิจกรรมการเรียนการสอน ส่งผลให้ผู้เรียนเกิดการเรียนรู้อย่างมีประสิทธิภาพ และในโครงการส่งเสริมการมีส่วนร่วมของชุมชนในการจัดการศึกษา ผลปรากฏว่า นักเรียนสามารถเรียนรู้ได้อย่างมีความสุขและมีคุณภาพ โรงเรียนได้รับความเชื่อมั่น ความศรัทธาจากชุมชนเพิ่มขึ้น และประสบความสำเร็จในการจัดการศึกษาตามมาตรฐานและเป้าหมายที่กำหนดไว้
1.2 ผลสัมฤทธิ์ทางการเรียนของนักเรียน ปีการศึกษา 2561 หลังการทดลองใช้รูปแบบ
การพัฒนาคุณภาพการศึกษาด้วยรูปแบบการบริหารเชิงกลยุทธ์ โรงเรียนสามบ่อวิทยา ร้อยละของคะแนนผลสัมฤทธิ์ทางการเรียน 8 กลุ่มสาระการเรียนรู้ของนักเรียน ในปีการศึกษา 2561 มีค่าเฉลี่ยรวม 70.13 สูงกว่าผลสัมฤทธิ์ทางการเรียนปีการศึกษา 2560 มีค่าเฉลี่ยรวม 64.40 จะเห็นได้ว่า
ร้อยละของคะแนนผลสัมฤทธิ์ทางการเรียน 8 กลุ่มสาระการเรียนรู้ของนักเรียน ในปีการศึกษา 2561
มีค่าเฉลี่ยรวมผ่านเกณฑ์มาตรฐานที่โรงเรียนกำหนด และมีคะแนนผลสัมฤทธิ์ทางการเรียนเพิ่มสูงขึ้นในทุกกลุ่มสาระการเรียนรู้ (+5.73) โดยกลุ่มสาระการเรียนรู้ที่มีคะแนนผลสัมฤทธิ์ทางการเรียนเพิ่มสูงขึ้นที่สุด ได้แก่ กลุ่มสาระการเรียนรู้สุขศึกษาและพลศึกษา (+9.15)
2. ผลการประเมินความพึงพอใจของคณะกรรมการสถานศึกษาขั้นพื้นฐาน ครูผู้สอน นักเรียน และผู้ปกครองที่มีต่อการพัฒนาคุณภาพการศึกษาด้วยรูปแบบการบริหารเชิงกลยุทธ์ โรงเรียนสามบ่อวิทยา ปีการศึกษา 2561 พบว่า คณะกรรมการสถานศึกษาขั้นพื้นฐาน ครูผู้สอน นักเรียน และผู้ปกครอง ที่มีต่อการพัฒนาคุณภาพการศึกษาด้วยรูปแบบการบริหารเชิงกลยุทธ์ โรงเรียนสามบ่อวิทยา โดยภาพรวมมีความพึงพอใจอยู่ในระดับดีมาก ( = 4.70, = 0.07) เมื่อพิจารณาเป็นรายข้อพบว่า ผู้ที่มีความพึงพอใจมากที่สุด คือครูผู้สอน ( = 4.75, = 0.15) รองลงมา ได้แก่ นักเรียน ( = 4.73 , = 0.10) ผู้ที่มีความพึงพอใจน้อยที่สุด คือ คณะกรรมการสถานศึกษา ( = 4.60, = 0.17)
โรงเรียนสามบ่อวิทยา อำเภอระโนด จังหวัดสงขลา
ผู้วิจัย พรทิพย์ ศรีจำเริญ
ปีที่ทำวิจัย 2561
บทคัดย่อ
การวิจัยในครั้งนี้ เป็นการวิจัยการพัฒนาคุณภาพการศึกษาด้วยรูปแบบการบริหารเชิงกลยุทธ์ โรงเรียนสามบ่อวิทยา มีวัตถุประสงค์เฉพาะดังนี้ 1) ศึกษาผลการพัฒนาคุณภาพการศึกษาด้วยรูปแบบการบริหารเชิงกลยุทธ์ โรงเรียนสามบ่อวิทยา ปีการศึกษา 2561 2) ศึกษาความพึงพอใจของ คณะกรรมการสถานศึกษาขั้นพื้นฐาน ครูผู้สอน นักเรียน และ ผู้ปกครอง ที่มีต่อการพัฒนาคุณภาพการศึกษาด้วยรูปแบบการบริหารเชิงกลยุทธ์ โรงเรียนสามบ่อวิทยา ปีการศึกษา 2561
วิธีดำเนินการวิจัย มี 3 ขั้นตอน ดังนี้ 1) กำหนดรูปแบบการพัฒนาคุณภาพการศึกษาด้วยรูปแบบการบริหารเชิงกลยุทธ์ โรงเรียนสามบ่อวิทยา โดยการศึกษาและวิเคราะห์เอกสารและงานวิจัยที่เกี่ยวข้องกับการบริหารและการพัฒนาคุณภาพการศึกษา กำหนดเป็นรูปแบบการพัฒนาคุณภาพการศึกษาด้วยรูปแบบการบริหารเชิงกลยุทธ์ แล้วตรวจสอบความเหมาะสมของรูปแบบการพัฒนาคุณภาพการศึกษาด้วยรูปแบบการบริหารเชิงกลยุทธ์ 2) ทดลองใช้รูปแบบการพัฒนาคุณภาพการศึกษาด้วยรูปแบบการบริหารเชิงกลยุทธ์ โรงเรียนสามบ่อวิทยา กับกลุ่มเป้าหมาย 3) ประเมินความพึงพอใจของผู้ที่เกี่ยวข้องที่มีต่อรูปแบบการพัฒนาคุณภาพการศึกษาด้วยรูปแบบการบริหารเชิงกลยุทธ์ โรงเรียนสามบ่อวิทยา ได้แก่ คณะกรรมการสถานศึกษาขั้นพื้นฐาน จำนวน 5 คน ครูผู้สอน จำนวน 20 คน นักเรียน จำนวน 176 คน ผู้ปกครอง จำนวน 176 คน รวมจำนวนทั้งสิ้น 377 คน
ผลการวิจัยพบว่า
1. ผลการพัฒนาคุณภาพการศึกษาด้วยรูปแบบการบริหารเชิงกลยุทธ์ โรงเรียนสามบ่อวิทยา ปีการศึกษา 2561 สรุปได้ดังนี้
1.1 ผลการประเมินการพัฒนาคุณภาพการศึกษาด้วยรูปแบบการบริหารเชิงกลยุทธ์ โรงเรียนสามบ่อวิทยา มีข้อสรุปดังนี้
1.1.1 ผลการพัฒนาตามกลยุทธ์ที่ 1 พัฒนาคุณภาพและมาตรฐานการศึกษาทุกระดับตามหลักสูตรและส่งเสริมความสามารถทางเทคโนโลยีเพื่อเป็นเครื่องมือในการเรียนรู้ ในโครงการยกระดับผลสัมฤทธิ์ทางการเรียน ผลปรากฏว่า นักเรียนมีผลสัมฤทธิ์ทางการเรียนใน 8 กลุ่มสาระการเรียนรู้สูงขึ้น และนักเรียนชั้น ม.3 และ ม.6 มีผลการทดสอบระดับชาติเฉลี่ยสูงขึ้น อีกทั้งโรงเรียนยังได้รับการยอมรับจากผู้ปกครองและชุมชนต่อระบบการบริหารและการจัดการศึกษา
1.1.2 ผลการพัฒนาตามกลยุทธ์ที่ 2 ปลูกฝังคุณธรรมความสำนึกในความเป็นชาติไทยและวิถีชีวิตตามหลักปรัชญาของเศรษฐกิจพอเพียง ในโครงการจัดการศึกษาเพื่อพัฒนาทักษะชีวิต ผลปรากฏว่า นักเรียนได้รับการพัฒนาทักษะชีวิตในรูปแบบที่หลากหลาย และครูผู้สอนทุกคนสามารถจัดกิจกรรมการเรียนรู้ที่ส่งเสริมการพัฒนาทักษะชีวิตของผู้เรียนได้อย่างสร้างสรรค์และมีประสิทธิภาพสูงขึ้น
1.1.3 ผลการพัฒนาตามกลยุทธ์ที่ 3 ขยายโอกาสทางการศึกษาให้ทั่วถึง ครอบคลุม ผู้เรียนได้รับโอกาสในการพัฒนาเต็มตามศักยภาพ ในโครงการระบบดูแลช่วยเหลือนักเรียน ผลปรากฏว่า นักเรียนสามารถเรียนรู้ได้อย่างมีความสุขและมีคุณภาพ มีการปรับเปลี่ยนพฤติกรรมให้มีคุณลักษณะอันพึงประสงค์ ผู้ปกครองและชุมชนมีส่วนร่วมในการดูแลช่วยเหลือนักเรียน โรงเรียนได้รับความเชื่อมั่นและความศรัทธาจากชุมชน และประสบความสำเร็จในการจัดการศึกษาตามมาตรฐานการศึกษาเพิ่มขึ้น
1.1.4 ผลการพัฒนาตามกลยุทธ์ที่ 4 พัฒนาครูและบุคลากรทั้งระบบให้สามารถจัดการเรียนการสอนได้อย่างมีคุณภาพ ในโครงการพัฒนาครูและบุคลากรทางการศึกษา ผลปรากฏว่า ครูผู้สอนทุกกลุ่มสาระการเรียนรู้จัดกิจกรรมการเรียนรู้ที่เน้นผู้เรียนเป็นสำคัญ สามารถจัดกิจกรรมการเรียนรู้อย่างหลากหลาย ใช้สื่อนวัตกรรมในการจัดกิจกรรมการเรียนรู้ มีการวัดผลประเมินผลด้วยวิธีการที่หลากหลาย การจัดทำวิจัยในชั้นเรียน และได้รับการนิเทศ ติดตามกระบวนการจัดการเรียนการสอนมากขึ้น
1.1.5 ผลการพัฒนาตามกลยุทธ์ที่ 5 พัฒนาประสิทธิภาพการบริหารจัดการศึกษา ตามแนวทางการกระจายอำนาจทางการศึกษา หลักธรรมาภิบาล เน้นการมีส่วนร่วมจากทุกภาคส่วนและความร่วมมือกับองค์กรปกครองส่วนท้องถิ่น เพื่อส่งเสริมสนับสนุนการจัดการศึกษา ในโครงการปรับปรุงอาคารสถานที่และสภาพภูมิทัศน์ให้เอื้อต่อการเรียนรู้ ผลปรากฏว่า โรงเรียนมีอาคารสถานที่และสภาพภูมิทัศน์สะอาด ร่มรื่น สวยงาม มีความปลอดภัย เอื้อต่อการจัดการเรียนรู้ และพร้อมใช้งานในการจัดกิจกรรมการเรียนการสอน ส่งผลให้ผู้เรียนเกิดการเรียนรู้อย่างมีประสิทธิภาพ และในโครงการส่งเสริมการมีส่วนร่วมของชุมชนในการจัดการศึกษา ผลปรากฏว่า นักเรียนสามารถเรียนรู้ได้อย่างมีความสุขและมีคุณภาพ โรงเรียนได้รับความเชื่อมั่น ความศรัทธาจากชุมชนเพิ่มขึ้น และประสบความสำเร็จในการจัดการศึกษาตามมาตรฐานและเป้าหมายที่กำหนดไว้
1.2 ผลสัมฤทธิ์ทางการเรียนของนักเรียน ปีการศึกษา 2561 หลังการทดลองใช้รูปแบบ
การพัฒนาคุณภาพการศึกษาด้วยรูปแบบการบริหารเชิงกลยุทธ์ โรงเรียนสามบ่อวิทยา ร้อยละของคะแนนผลสัมฤทธิ์ทางการเรียน 8 กลุ่มสาระการเรียนรู้ของนักเรียน ในปีการศึกษา 2561 มีค่าเฉลี่ยรวม 70.13 สูงกว่าผลสัมฤทธิ์ทางการเรียนปีการศึกษา 2560 มีค่าเฉลี่ยรวม 64.40 จะเห็นได้ว่า
ร้อยละของคะแนนผลสัมฤทธิ์ทางการเรียน 8 กลุ่มสาระการเรียนรู้ของนักเรียน ในปีการศึกษา 2561
มีค่าเฉลี่ยรวมผ่านเกณฑ์มาตรฐานที่โรงเรียนกำหนด และมีคะแนนผลสัมฤทธิ์ทางการเรียนเพิ่มสูงขึ้นในทุกกลุ่มสาระการเรียนรู้ (+5.73) โดยกลุ่มสาระการเรียนรู้ที่มีคะแนนผลสัมฤทธิ์ทางการเรียนเพิ่มสูงขึ้นที่สุด ได้แก่ กลุ่มสาระการเรียนรู้สุขศึกษาและพลศึกษา (+9.15)
2. ผลการประเมินความพึงพอใจของคณะกรรมการสถานศึกษาขั้นพื้นฐาน ครูผู้สอน นักเรียน และผู้ปกครองที่มีต่อการพัฒนาคุณภาพการศึกษาด้วยรูปแบบการบริหารเชิงกลยุทธ์ โรงเรียนสามบ่อวิทยา ปีการศึกษา 2561 พบว่า คณะกรรมการสถานศึกษาขั้นพื้นฐาน ครูผู้สอน นักเรียน และผู้ปกครอง ที่มีต่อการพัฒนาคุณภาพการศึกษาด้วยรูปแบบการบริหารเชิงกลยุทธ์ โรงเรียนสามบ่อวิทยา โดยภาพรวมมีความพึงพอใจอยู่ในระดับดีมาก ( = 4.70, = 0.07) เมื่อพิจารณาเป็นรายข้อพบว่า ผู้ที่มีความพึงพอใจมากที่สุด คือครูผู้สอน ( = 4.75, = 0.15) รองลงมา ได้แก่ นักเรียน ( = 4.73 , = 0.10) ผู้ที่มีความพึงพอใจน้อยที่สุด คือ คณะกรรมการสถานศึกษา ( = 4.60, = 0.17)