การพัฒนารูปแบบการเรียนการสอนโครงงาน
บทคัดย่อ
ชื่อเรื่อง การพัฒนารูปแบบการจัดกระบวนการเรียนรู้ เพื่อเสริมสร้างทักษะในศตวรรษที่ 21
ตามรูปแบบโครงงาน เรื่อง ของดีเมืองลุง สำหรับนักเรียนชั้นมัธยมศึกษาปีที่ 3
คำสำคัญ รูปแบบการจัดกระบวนการเรียนรู้/ตามรูปแบบโครงงาน/ทักษะในศตวรรษที่ 21
ชื่อผู้วิจัย นางสาวอัญชลี แก้ววิเศษ
การวิจัยเรื่อง การพัฒนารูปแบบการจัดกระบวนการเรียนรู้ เพื่อเสริมสร้างทักษะ
ในศตวรรษที่ 21 ตามรูปแบบโครงงาน เรื่อง ของดีเมืองลุง สำหรับนักเรียนชั้นมัธยมศึกษาปีที่ 3 มีเพื่อศึกษาข้อมูลพื้นฐานในการพัฒนารูปแบบการจัดกระบวนการเรียนรู้ เพื่อเสริมสร้างทักษะในศตวรรษ ที่ 21 ตามรูปแบบโครงงาน เรื่อง ของดีเมืองลุง สำหรับนักเรียนชั้นมัธยมศึกษาปีที่ 3 เพื่อการพัฒนารูปแบบการจัดกระบวนการเรียนรู้ เพื่อเสริมสร้างทักษะในศตวรรษที่ 21 ตามรูปแบบโครงงาน เรื่อง ของดีเมืองลุง สำหรับนักเรียนชั้นมัธยมศึกษาปีที่ 3 เพื่อทดลองใช้รูปแบบการจัดกระบวนการเรียนรู้เพื่อเสริมสร้างทักษะในศตวรรษที่ 21 ตามรูปแบบโครงงาน เรื่อง ของดีเมืองลุง สำหรับนักเรียนชั้นมัธยมศึกษาปีที่ 3 และเพื่อประเมินผลและปรับปรุงรูปแบบการจัดกระบวนการเรียนรู้ เพื่อเสริมสร้างทักษะในศตวรรษที่ 21 ตามรูปแบบโครงงาน เรื่อง ของดีเมืองลุง สำหรับนักเรียนชั้นมัธยมศึกษาปีที่ 3 เกี่ยวกับประสิทธิภาพของรูปแบบการจัดกระบวนการเรียนรู้ เพื่อเสริมสร้างทักษะในศตวรรษที่ 21 ตามรูปแบบโครงงาน เรื่อง ของดีเมืองลุง สำหรับนักเรียนชั้นมัธยมศึกษาปีที่ 3 และประสิทธิผลการใช้รูปแบบการจัดกระบวนการเรียนรู้ เพื่อเสริมสร้างทักษะในศตวรรษที่ 21 ตามรูปแบบโครงงาน เรื่อง ของดีเมืองลุง สำหรับนักเรียนชั้นมัธยม ศึกษาปีที่ 3 ดังนี้ ทักษะในศตวรรษที่ 21 และการสร้างองค์ความรู้ด้วยตนเอง ดำเนินการวิจัย 4 ขั้นตอน ได้แก่ ขั้นตอน ที่ 1 การวิเคราะห์และสังเคราะห์ข้อมูลเพื่อกำหนดรูปแบบการจัดกระบวนการเรียนรู้ จากเอกสารงานวิจัยและความคิดเห็นของผู้เชี่ยวชาญ ขั้นตอน ที่ 2 การออกแบบและพัฒนารูปแบบ การจัดกระบวนการเรียนรู้ ซึ่งมี 6 องค์ประกอบ ขั้นตอน ที่ 3 การทดลองใช้กับกลุ่มตัวอย่างที่เป็นครูและนักเรียนที่เลือกมาโดยการสุ่มแบบง่าย และขั้นตอน ที่ 4 หาประสิทธิผลของรูปแบบการจัดกระบวนการเรียนรู้ การรับรองรูปแบบการจัดกระบวนการเรียนรู้ และจัดทำข้อเสนอแนะในการจัดกิจกรรมการเรียนรู้ เครื่องมือที่ใช้ ในการวิจัยมี 5 ฉบับ คือ 1) ประเด็นการสนทนากลุ่ม 2) ประเด็นสัมมนา อิงผู้เชี่ยวชาญ 3) แบบประเมินทักษะศตวรรษที่ 21 ประกอบด้วย วิธีการคิด วิธีการทำงาน เครื่องมือ ในการทำงาน และการดำรงชีวิตในโลก เป็นแบบมาตรประมาณค่ามีค่าสัมประสิทธิ์แอลฟาครอนบาค เท่ากับ 0.948, 0.955, 0.972 และ 0.968 ตามลำดับ 4) แบบสังเกตพฤติกรรมการสร้างองค์ความรู้ด้วยตนเอง และแบบบันทึกการเรียนรู้ของผู้เรียน มีค่าสัมประสิทธิ์แอลฟาครอนบาค เท่ากับ 0.868 และ 5) แบบสอบถามความคิดเห็นของนักเรียนที่มีต่อรูปแบบการจัดกระบวนการเรียนรู้ การวิเคราะห์ข้อมูลใช้สถิติภาคบรรยาย และการวิเคราะห์เนื้อหา ผลการวิจัยสรุปได้ดังนี้
1.รูปแบบการจัดกระบวนการเรียนรู้ เพื่อเสริมสร้างทักษะในศตวรรษที่ 21 ตามรูปแบบโครงงาน เรื่อง ของดีเมืองลุง สำหรับนักเรียนชั้นมัธยมศึกษาปีที่ 3 ที่พัฒนาขึ้นมีองค์ประกอบ ได้แก่ 1) หลักการ 2) วัตถุประสงค์ 3) กระบวนการจัดการเรียนรู้ 4) การวัดและประเมินผล 5) ปัจจัยสนับสนุน 6) เงื่อนไขสำคัญ ในการนำรูปแบบไปใช้ โดยในกระบวนการจัดการเรียนรู้ประกอบด้วย 6 ขั้น ได้แก่ E ขั้นที่ 1 เร้าความสนใจ S ขั้นที่ 2 นำเสนอเนื้อหา P ขั้นที่ 3 วางแผน P ขั้นที่ 4 ปฏิบัติ E ขั้นที่ 5 ข้อมูลศึกษา P ขั้นที่ 6 นำเสนอ ประสิทธิภาพของรูปแบบ การจัดกระบวนการเรียนรู้ เพื่อเสริมสร้างทักษะในศตวรรษที่ 21 ตามรูปแบบโครงงาน เรื่อง ของดีเมืองลุง สำหรับนักเรียนชั้นมัธยมศึกษาปีที่ 3 มีความเหมาะสม เป็นไปได้ และเป็นประโยชน์โดยภาพรวมอยู่ในระดับมากที่สุด
2. ประสิทธิผลของรูปแบบการจัดกระบวนการเรียนรู้ เพื่อเสริมสร้างทักษะในศตวรรษที่ 21 ตามรูปแบบโครงงาน เรื่อง ของดีเมืองลุง สำหรับนักเรียนชั้นมัธยมศึกษาปีที่ 3 เป็นไปตามเกณฑ์ ที่กำหนด ดังนี้
2.1 ผู้เรียนที่ผ่านการจัดกระบวนการเรียนรู้ด้วยรูปแบบการจัดกระบวนการเรียนรู้
ดังกล่าว มีทักษะในศตวรรษที่ 21 ได้แก่ 1) ความสามารถในวิธีการคิดเกี่ยวกับการคิดแก้ปัญหา การคิดสร้างสรรค์และนวัตกรรม 2) ความสามารถในวิธีการทำงานเกี่ยวกับทักษะการสื่อสาร และการร่วมมือทำงานเป็นทีม 3) ความสามารถในการใช้เครื่องมือการทำงานเกี่ยวกับการรู้เท่าทันสารสนเทศ การรู้เท่าทันสื่อ และการรู้เท่าทันเทคโนโลยีสารสนเทศ และ 4) การประพฤติและปฏิบัติในการดำรงชีวิตเกี่ยวกับ เป็นพลเมืองและพลโลก ความรู้ ทักษะ และเจตคติอยู่ในระดับมากทุกด้าน
2.2 ผลการประเมินการสร้างองค์ความรู้ด้วยตนเอง พบว่า ผู้เรียนให้ความร่วมมือ
ในการทำกิจกรรมต่างๆ มีความกระตือรือร้นในการหาความรู้เพิ่มเติมทั้งในและนอกห้องเรียน กล้าแสดง ความคิดเห็นในมุมมองที่แตกต่างกันด้วยความมั่นใจ แสดงแนวคิดที่แปลกใหม่หลากหลายในการแก้ปัญหา ผู้เรียนมีการนำเสนอเหตุผลในการเรียนรู้และท้าทาย นำเสนอผลงานจากการระดมความคิด การวิพากษ์ และให้ข้อเสนอแนะ นอกจากนี้ผู้เรียนสามารถปรับตัวในการอยู่ร่วมกับผู้อื่นได้ดี มีความประทับใจที่ได้เรียนรู้และฝึกทักษะรวมทั้งสามารถนำมาเป็นแนวทางในการเรียนรู้ของตนเอง
ชื่อเรื่อง การพัฒนารูปแบบการจัดกระบวนการเรียนรู้ เพื่อเสริมสร้างทักษะในศตวรรษที่ 21
ตามรูปแบบโครงงาน เรื่อง ของดีเมืองลุง สำหรับนักเรียนชั้นมัธยมศึกษาปีที่ 3
คำสำคัญ รูปแบบการจัดกระบวนการเรียนรู้/ตามรูปแบบโครงงาน/ทักษะในศตวรรษที่ 21
ชื่อผู้วิจัย นางสาวอัญชลี แก้ววิเศษ
การวิจัยเรื่อง การพัฒนารูปแบบการจัดกระบวนการเรียนรู้ เพื่อเสริมสร้างทักษะ
ในศตวรรษที่ 21 ตามรูปแบบโครงงาน เรื่อง ของดีเมืองลุง สำหรับนักเรียนชั้นมัธยมศึกษาปีที่ 3 มีเพื่อศึกษาข้อมูลพื้นฐานในการพัฒนารูปแบบการจัดกระบวนการเรียนรู้ เพื่อเสริมสร้างทักษะในศตวรรษ ที่ 21 ตามรูปแบบโครงงาน เรื่อง ของดีเมืองลุง สำหรับนักเรียนชั้นมัธยมศึกษาปีที่ 3 เพื่อการพัฒนารูปแบบการจัดกระบวนการเรียนรู้ เพื่อเสริมสร้างทักษะในศตวรรษที่ 21 ตามรูปแบบโครงงาน เรื่อง ของดีเมืองลุง สำหรับนักเรียนชั้นมัธยมศึกษาปีที่ 3 เพื่อทดลองใช้รูปแบบการจัดกระบวนการเรียนรู้เพื่อเสริมสร้างทักษะในศตวรรษที่ 21 ตามรูปแบบโครงงาน เรื่อง ของดีเมืองลุง สำหรับนักเรียนชั้นมัธยมศึกษาปีที่ 3 และเพื่อประเมินผลและปรับปรุงรูปแบบการจัดกระบวนการเรียนรู้ เพื่อเสริมสร้างทักษะในศตวรรษที่ 21 ตามรูปแบบโครงงาน เรื่อง ของดีเมืองลุง สำหรับนักเรียนชั้นมัธยมศึกษาปีที่ 3 เกี่ยวกับประสิทธิภาพของรูปแบบการจัดกระบวนการเรียนรู้ เพื่อเสริมสร้างทักษะในศตวรรษที่ 21 ตามรูปแบบโครงงาน เรื่อง ของดีเมืองลุง สำหรับนักเรียนชั้นมัธยมศึกษาปีที่ 3 และประสิทธิผลการใช้รูปแบบการจัดกระบวนการเรียนรู้ เพื่อเสริมสร้างทักษะในศตวรรษที่ 21 ตามรูปแบบโครงงาน เรื่อง ของดีเมืองลุง สำหรับนักเรียนชั้นมัธยม ศึกษาปีที่ 3 ดังนี้ ทักษะในศตวรรษที่ 21 และการสร้างองค์ความรู้ด้วยตนเอง ดำเนินการวิจัย 4 ขั้นตอน ได้แก่ ขั้นตอน ที่ 1 การวิเคราะห์และสังเคราะห์ข้อมูลเพื่อกำหนดรูปแบบการจัดกระบวนการเรียนรู้ จากเอกสารงานวิจัยและความคิดเห็นของผู้เชี่ยวชาญ ขั้นตอน ที่ 2 การออกแบบและพัฒนารูปแบบ การจัดกระบวนการเรียนรู้ ซึ่งมี 6 องค์ประกอบ ขั้นตอน ที่ 3 การทดลองใช้กับกลุ่มตัวอย่างที่เป็นครูและนักเรียนที่เลือกมาโดยการสุ่มแบบง่าย และขั้นตอน ที่ 4 หาประสิทธิผลของรูปแบบการจัดกระบวนการเรียนรู้ การรับรองรูปแบบการจัดกระบวนการเรียนรู้ และจัดทำข้อเสนอแนะในการจัดกิจกรรมการเรียนรู้ เครื่องมือที่ใช้ ในการวิจัยมี 5 ฉบับ คือ 1) ประเด็นการสนทนากลุ่ม 2) ประเด็นสัมมนา อิงผู้เชี่ยวชาญ 3) แบบประเมินทักษะศตวรรษที่ 21 ประกอบด้วย วิธีการคิด วิธีการทำงาน เครื่องมือ ในการทำงาน และการดำรงชีวิตในโลก เป็นแบบมาตรประมาณค่ามีค่าสัมประสิทธิ์แอลฟาครอนบาค เท่ากับ 0.948, 0.955, 0.972 และ 0.968 ตามลำดับ 4) แบบสังเกตพฤติกรรมการสร้างองค์ความรู้ด้วยตนเอง และแบบบันทึกการเรียนรู้ของผู้เรียน มีค่าสัมประสิทธิ์แอลฟาครอนบาค เท่ากับ 0.868 และ 5) แบบสอบถามความคิดเห็นของนักเรียนที่มีต่อรูปแบบการจัดกระบวนการเรียนรู้ การวิเคราะห์ข้อมูลใช้สถิติภาคบรรยาย และการวิเคราะห์เนื้อหา ผลการวิจัยสรุปได้ดังนี้
1.รูปแบบการจัดกระบวนการเรียนรู้ เพื่อเสริมสร้างทักษะในศตวรรษที่ 21 ตามรูปแบบโครงงาน เรื่อง ของดีเมืองลุง สำหรับนักเรียนชั้นมัธยมศึกษาปีที่ 3 ที่พัฒนาขึ้นมีองค์ประกอบ ได้แก่ 1) หลักการ 2) วัตถุประสงค์ 3) กระบวนการจัดการเรียนรู้ 4) การวัดและประเมินผล 5) ปัจจัยสนับสนุน 6) เงื่อนไขสำคัญ ในการนำรูปแบบไปใช้ โดยในกระบวนการจัดการเรียนรู้ประกอบด้วย 6 ขั้น ได้แก่ E ขั้นที่ 1 เร้าความสนใจ S ขั้นที่ 2 นำเสนอเนื้อหา P ขั้นที่ 3 วางแผน P ขั้นที่ 4 ปฏิบัติ E ขั้นที่ 5 ข้อมูลศึกษา P ขั้นที่ 6 นำเสนอ ประสิทธิภาพของรูปแบบ การจัดกระบวนการเรียนรู้ เพื่อเสริมสร้างทักษะในศตวรรษที่ 21 ตามรูปแบบโครงงาน เรื่อง ของดีเมืองลุง สำหรับนักเรียนชั้นมัธยมศึกษาปีที่ 3 มีความเหมาะสม เป็นไปได้ และเป็นประโยชน์โดยภาพรวมอยู่ในระดับมากที่สุด
2. ประสิทธิผลของรูปแบบการจัดกระบวนการเรียนรู้ เพื่อเสริมสร้างทักษะในศตวรรษที่ 21 ตามรูปแบบโครงงาน เรื่อง ของดีเมืองลุง สำหรับนักเรียนชั้นมัธยมศึกษาปีที่ 3 เป็นไปตามเกณฑ์ ที่กำหนด ดังนี้
2.1 ผู้เรียนที่ผ่านการจัดกระบวนการเรียนรู้ด้วยรูปแบบการจัดกระบวนการเรียนรู้
ดังกล่าว มีทักษะในศตวรรษที่ 21 ได้แก่ 1) ความสามารถในวิธีการคิดเกี่ยวกับการคิดแก้ปัญหา การคิดสร้างสรรค์และนวัตกรรม 2) ความสามารถในวิธีการทำงานเกี่ยวกับทักษะการสื่อสาร และการร่วมมือทำงานเป็นทีม 3) ความสามารถในการใช้เครื่องมือการทำงานเกี่ยวกับการรู้เท่าทันสารสนเทศ การรู้เท่าทันสื่อ และการรู้เท่าทันเทคโนโลยีสารสนเทศ และ 4) การประพฤติและปฏิบัติในการดำรงชีวิตเกี่ยวกับ เป็นพลเมืองและพลโลก ความรู้ ทักษะ และเจตคติอยู่ในระดับมากทุกด้าน
2.2 ผลการประเมินการสร้างองค์ความรู้ด้วยตนเอง พบว่า ผู้เรียนให้ความร่วมมือ
ในการทำกิจกรรมต่างๆ มีความกระตือรือร้นในการหาความรู้เพิ่มเติมทั้งในและนอกห้องเรียน กล้าแสดง ความคิดเห็นในมุมมองที่แตกต่างกันด้วยความมั่นใจ แสดงแนวคิดที่แปลกใหม่หลากหลายในการแก้ปัญหา ผู้เรียนมีการนำเสนอเหตุผลในการเรียนรู้และท้าทาย นำเสนอผลงานจากการระดมความคิด การวิพากษ์ และให้ข้อเสนอแนะ นอกจากนี้ผู้เรียนสามารถปรับตัวในการอยู่ร่วมกับผู้อื่นได้ดี มีความประทับใจที่ได้เรียนรู้และฝึกทักษะรวมทั้งสามารถนำมาเป็นแนวทางในการเรียนรู้ของตนเอง