การพัฒนาครูในการจัดกิจกรรมการเรียนรู้โดยบูรณาการหลักปรัชญาของเศร
ชื่อเรื่อง การพัฒนาครูในการจัดกิจกรรมการเรียนรู้โดยบูรณาการหลักปรัชญาของเศรษฐกิจ
พอเพียงโรงเรียนเทศบาล 11 หนองหิน สังกัดสำนักการศึกษา เทศบาลนคร
อุดรธานี จังหวัดอุดรธานี
ชื่อผู้วิจัย นางธนพร แก้วชารุณ
ตำแหน่ง ผู้อำนวยการสถานศึกษา วิทยฐานะ ผู้อำนวยการชำนาญการพิเศษ
โรงเรียนเทศบาล 11 หนองหิน สังกัดสำนักการศึกษา เทศบาลนครอุดรธานี
จังหวัดอุดรธานี
ปีที่วิจัย 2560
บทคัดย่อ
การวิจัยเรื่อง การพัฒนาครูในการจัดกิจกรรมการเรียนรู้โดยบูรณาการหลักปรัชญาของเศรษฐกิจพอเพียงโรงเรียนเทศบาล 11 หนองหิน สังกัดสำนักการศึกษา เทศบาลนครอุดรธานี จังหวัดอุดรธานี วัตถุประสงค์ของการวิจัย เพื่อพัฒนาครูโรงเรียนเทศบาล 11 หนองหิน สังกัดสำนักการศึกษา เทศบาลนครอุดรธานี จังหวัดอุดรธานี ให้มีความรู้ความ เข้าใจในการจัดกิจกรรมการเรียนรู้และสามารถเขียนแผนการจัดการเรียนรู้โดยบูรณาการหลักปรัชญาของเศรษฐกิจพอเพียงได้ ตามกรอบเนื้อหา 4 ขั้นตอน คือ 1) วิเคราะห์หลักสูตรรายวิชา 2) กำหนดหน่วยการเรียนรู้ 3) จัดทำแผนการจัดการเรียนรู้ และ 4) การนำแผนการจัดการเรียนรู้ไปใช้จัดกิจกรรมการเรียนการสอน โดยใช้หลักการวิจัยเชิงปฏิบัติการ (Action Research) ซึ่งเป็นการดำเนินการอย่างเป็นระบบ ในลักษณะหมุนรอบตัวแบบเกลียวสว่านตามแนวคิดของ Kurt Lewin ดำเนินการ 2วงรอบแต่ละวงรอบ ประกอบด้วย การวางแผน (Planning) การปฏิบัติ (Action) การสังเกต (Observation) และการสะท้อนผล (Reflection) กลุ่มผู้ร่วมวิจัย จำนวน 14 คน ประกอบด้วย ครูประจำชั้นระดับปฐมวัย ชั้นประถมศึกษาปีที่ 1,2 ,3 ,4 ,5 และ 6 ซึ่งสอนในโรงเรียนเทศบาล 11 หนองหิน สังกัดสำนักการศึกษา เทศบาลนครอุดรธานี จังหวัดอุดรธานี กลุ่มผู้ให้ข้อมูล จำนวน 63 คน ประกอบด้วย ผู้อำนวยการโรงเรียนจำนวน 1 คน วิทยากร จำนวน 1 คน ศึกษานิเทศก์ จำนวน 1 คน และนักเรียน จำนวน 60 คน ได้จากการเลือกกลุ่มตัวอย่างแบบเจาะจง(Purposive sampling) ห้องละ 10 คนในอัตราส่วน 3 : 4 : 3 คือ คนเก่ง 3 คน คนปานกลาง 4 คน และคนอ่อน 3 คน กลยุทธ์ที่ใช้ในการพัฒนา คือ การประชุมเชิงปฏิบัติการ และการนิเทศภายใน เครื่องมือที่ใช้ในการเก็บรวบรวมข้อมูลได้แก่ แบบทดสอบ แบบสัมภาษณ์ แบบประเมิน แบบสังเกต และแบบสอบถาม การจัดกระทำข้อมูล และการตรวจสอบข้อมูลยึดหลักการตรวจสอบข้อมูล แบบหลายมิติ (Triangulation) และนำเสนอผลการวิจัยโดยการบรรยาย
ผลการวิจัยพบว่า
ผลการพัฒนาบุคลากรในวงรอบที่ 1 โดยใช้กลยุทธ์ในการพัฒนา คือ การประชุมเชิงปฏิบัติการ
และการนิเทศภายใน ซึ่งผลจากการใช้กลยุทธ์การประชุมเชิงปฏิบัติการ เพื่อพัฒนาบุคลากรให้มีความรู้ความเข้าใจ สามารถเขียนแผนการจัดการเรียนรู้ โดยบูรณาการหลักปรัชญาของเศรษฐกิจพอเพียงได้จากทดสอบกลุ่มผู้ร่วมวิจัยเพื่อวัดความรู้ความเข้าใจหลักปรัชญาของเศรษฐกิจพอเพียงและวัดความรู้ความเข้าใจในการเขียนแผนการจัดการเรียนรู้โดยบูรณาการหลักปรัชญาของเศรษฐกิจพอเพียง พบว่า ผู้ร่วมวิจัยมีความรู้ความเข้าใจเกี่ยวกับหลักปรัชญาของเศรษฐกิจพอเพียงและการเขียนแผนการจัดการเรียนรู้โดยบูรณาการหลักปรัชญาของเศรษฐกิจพอเพียง และเมื่อวิทยากรทำการประเมินการเขียนแผนการจัดการเรียนรู้ ผลปรากฏว่า กลุ่มผู้ร่วมวิจัยทั้ง 14 คน สามารถเขียนแผนการจัดการเรียนรู้โดยบูรณาการหลักปรัชญาของเศรษฐกิจพอเพียงได้ โดยมีผลการประเมินแผนการจัดการเรียนรู้มีความเหมาะสมในระดับมาก และการนิเทศภายในจากวิทยากร ศึกษานิเทศก์และผู้อำนวยการโรงเรียน ทำการนิเทศแผนการจัดการเรียนรู้ โดยการประเมินแผนการจัดการเรียนรู้และนิเทศการจัดกิจกรรมการเรียนรู้โดยสังเกตพฤติกรรมการแสดงออกขณะทำการจัดกิจกรรมการเรียนรู้ ประเมินการจัดกิจกรรมการเรียนรู้ เพื่อให้คำแนะนำช่วยเหลือ ให้คำปรึกษาแก่กลุ่มผู้ร่วมวิจัยจนสามารถจัดกิจกรรมการเรียนรู้โดยบูรณาการหลักปรัชญาของเศรษฐกิจพอเพียง 5 ขั้นตอนได้ ยังไม่เป็นที่น่าพอใจ คือ ในขั้นจัดกิจกรรมการเรียนรู้พบว่า ครูข้ามขั้นตอนกิจกรรมการสอนที่เชื่อมโยงปรัชญาของเศรษฐกิจพอเพียงให้เข้ากับประสบการณ์การเรียนรู้ในและนอกห้องเรียนของผู้เรียน การจัดกระบวนการเรียนรู้โดยใช้แหล่งเรียนรู้ที่ไม่หลากหลาย และในขั้นประเมินผลการเรียนรู้ให้ครอบคลุมจุดประสงค์การเรียนรู้ พบว่า ครูขาดการวัดผลประเมินผลการเรียนที่ครอบคลุมทั้งด้านความรู้ ทักษะ กระบวนการ ผลงานและคุณลักษณะที่พึงประสงค์ตามหลักปรัชญาของเศรษฐกิจพอเพียงของผู้เรียน ดังนั้นเพื่อร่วมกันแก้ไขปัญหาที่เกิดในระหว่างการจัดกิจกรรมการเรียนรู้ รวมถึงการเสนอแนะแนวทางที่ปฏิบัติแล้วเกิดผลดี กลุ่มผู้ร่วมวิจัยจึงวางแผนการดำเนินการพัฒนาบุคลากรด้านการจัดกิจกรรมการเรียนรู้ โดยบูรณาการหลักปรัชญาของเศรษฐกิจพอเพียงของวงรอบที่ 2
ผลการพัฒนาบุคลากรในวงรอบที่2 โดยใช้กลยุทธ์การนิเทศภายใน พบว่า กลุ่มผู้ร่วมวิจัยสามารถนำแผนการจัดการเรียนรู้ไปจัดกิจกรรมการเรียนรู้โดยบูรณาการหลักปรัชญาของเศรษฐกิจพอเพียงตามแนวทางการจัดการเรียนรู้ของกรมวิชาการ 5 ขั้นตอนได้ดี สามารถกำหนดขอบเขตเนื้อหาที่จะสอน และออกแบบกิจกรรมให้สอดคล้องกับเวลา ลักษณะของกิจกรรมเน้นให้นักเรียนมีส่วนร่วมในกระบวนการเรียนรู้มากที่สุด มีการนำหลักปรัชญาของเศรษฐกิจพอเพียงสอดแทรกในกิจกรรมการเรียนรู้ สามารถจัดกิจกรรมการเรียนรู้โดยบูรณาการหลักปรัชญาของเศรษฐกิจพอเพียง ซึ่งกลุ่มผู้ร่วมวิจัยมีความมั่นใจในการจัดกิจกรรมการเรียนรู้ สามารถเชื่อมโยงหลักปรัชญาของเศรษฐกิจพอเพียงให้เข้ากับกิจกรรมการเรียนรู้ นักเรียนสามารถสรุปองค์ความรู้ที่ได้จากกิจกรรมการเรียนรู้ให้เชื่อมโยงกับหลักปรัชญาของเศรษฐกิจพอเพียงได้ สามารถปรับเปลี่ยนรูปแบบการสอนที่ยึดครูเป็นศูนย์กลางมาเป็นการจัดการเรียนรู้ที่เน้นผู้เรียนเป็นศูนย์กลาง เน้นให้ผู้เรียนสร้างองค์ความรู้ด้วยตนเองได้ และสามารถประเมินผลการเรียนรู้ให้ครอบคลุมจุดประสงค์การเรียนรู้ตามที่กำหนด โดยครูมีการประเมินผลตามสภาพจริงของผู้เรียน ครูวัดและประเมินผลโดยใช้หลักปรัชญาของเศรษฐกิจพอเพียงเชื่อมโยงกับทักษะความรู้ กระบวนการและคุณลักษณะอันพึงประสงค์ของนักเรียน และนักเรียนมีความพึงพอใจต่อการจัดการเรียนรู้โดยบูรณาการหลักปรัชญาของเศรษฐกิจพอเพียงในระดับมาก
พอเพียงโรงเรียนเทศบาล 11 หนองหิน สังกัดสำนักการศึกษา เทศบาลนคร
อุดรธานี จังหวัดอุดรธานี
ชื่อผู้วิจัย นางธนพร แก้วชารุณ
ตำแหน่ง ผู้อำนวยการสถานศึกษา วิทยฐานะ ผู้อำนวยการชำนาญการพิเศษ
โรงเรียนเทศบาล 11 หนองหิน สังกัดสำนักการศึกษา เทศบาลนครอุดรธานี
จังหวัดอุดรธานี
ปีที่วิจัย 2560
บทคัดย่อ
การวิจัยเรื่อง การพัฒนาครูในการจัดกิจกรรมการเรียนรู้โดยบูรณาการหลักปรัชญาของเศรษฐกิจพอเพียงโรงเรียนเทศบาล 11 หนองหิน สังกัดสำนักการศึกษา เทศบาลนครอุดรธานี จังหวัดอุดรธานี วัตถุประสงค์ของการวิจัย เพื่อพัฒนาครูโรงเรียนเทศบาล 11 หนองหิน สังกัดสำนักการศึกษา เทศบาลนครอุดรธานี จังหวัดอุดรธานี ให้มีความรู้ความ เข้าใจในการจัดกิจกรรมการเรียนรู้และสามารถเขียนแผนการจัดการเรียนรู้โดยบูรณาการหลักปรัชญาของเศรษฐกิจพอเพียงได้ ตามกรอบเนื้อหา 4 ขั้นตอน คือ 1) วิเคราะห์หลักสูตรรายวิชา 2) กำหนดหน่วยการเรียนรู้ 3) จัดทำแผนการจัดการเรียนรู้ และ 4) การนำแผนการจัดการเรียนรู้ไปใช้จัดกิจกรรมการเรียนการสอน โดยใช้หลักการวิจัยเชิงปฏิบัติการ (Action Research) ซึ่งเป็นการดำเนินการอย่างเป็นระบบ ในลักษณะหมุนรอบตัวแบบเกลียวสว่านตามแนวคิดของ Kurt Lewin ดำเนินการ 2วงรอบแต่ละวงรอบ ประกอบด้วย การวางแผน (Planning) การปฏิบัติ (Action) การสังเกต (Observation) และการสะท้อนผล (Reflection) กลุ่มผู้ร่วมวิจัย จำนวน 14 คน ประกอบด้วย ครูประจำชั้นระดับปฐมวัย ชั้นประถมศึกษาปีที่ 1,2 ,3 ,4 ,5 และ 6 ซึ่งสอนในโรงเรียนเทศบาล 11 หนองหิน สังกัดสำนักการศึกษา เทศบาลนครอุดรธานี จังหวัดอุดรธานี กลุ่มผู้ให้ข้อมูล จำนวน 63 คน ประกอบด้วย ผู้อำนวยการโรงเรียนจำนวน 1 คน วิทยากร จำนวน 1 คน ศึกษานิเทศก์ จำนวน 1 คน และนักเรียน จำนวน 60 คน ได้จากการเลือกกลุ่มตัวอย่างแบบเจาะจง(Purposive sampling) ห้องละ 10 คนในอัตราส่วน 3 : 4 : 3 คือ คนเก่ง 3 คน คนปานกลาง 4 คน และคนอ่อน 3 คน กลยุทธ์ที่ใช้ในการพัฒนา คือ การประชุมเชิงปฏิบัติการ และการนิเทศภายใน เครื่องมือที่ใช้ในการเก็บรวบรวมข้อมูลได้แก่ แบบทดสอบ แบบสัมภาษณ์ แบบประเมิน แบบสังเกต และแบบสอบถาม การจัดกระทำข้อมูล และการตรวจสอบข้อมูลยึดหลักการตรวจสอบข้อมูล แบบหลายมิติ (Triangulation) และนำเสนอผลการวิจัยโดยการบรรยาย
ผลการวิจัยพบว่า
ผลการพัฒนาบุคลากรในวงรอบที่ 1 โดยใช้กลยุทธ์ในการพัฒนา คือ การประชุมเชิงปฏิบัติการ
และการนิเทศภายใน ซึ่งผลจากการใช้กลยุทธ์การประชุมเชิงปฏิบัติการ เพื่อพัฒนาบุคลากรให้มีความรู้ความเข้าใจ สามารถเขียนแผนการจัดการเรียนรู้ โดยบูรณาการหลักปรัชญาของเศรษฐกิจพอเพียงได้จากทดสอบกลุ่มผู้ร่วมวิจัยเพื่อวัดความรู้ความเข้าใจหลักปรัชญาของเศรษฐกิจพอเพียงและวัดความรู้ความเข้าใจในการเขียนแผนการจัดการเรียนรู้โดยบูรณาการหลักปรัชญาของเศรษฐกิจพอเพียง พบว่า ผู้ร่วมวิจัยมีความรู้ความเข้าใจเกี่ยวกับหลักปรัชญาของเศรษฐกิจพอเพียงและการเขียนแผนการจัดการเรียนรู้โดยบูรณาการหลักปรัชญาของเศรษฐกิจพอเพียง และเมื่อวิทยากรทำการประเมินการเขียนแผนการจัดการเรียนรู้ ผลปรากฏว่า กลุ่มผู้ร่วมวิจัยทั้ง 14 คน สามารถเขียนแผนการจัดการเรียนรู้โดยบูรณาการหลักปรัชญาของเศรษฐกิจพอเพียงได้ โดยมีผลการประเมินแผนการจัดการเรียนรู้มีความเหมาะสมในระดับมาก และการนิเทศภายในจากวิทยากร ศึกษานิเทศก์และผู้อำนวยการโรงเรียน ทำการนิเทศแผนการจัดการเรียนรู้ โดยการประเมินแผนการจัดการเรียนรู้และนิเทศการจัดกิจกรรมการเรียนรู้โดยสังเกตพฤติกรรมการแสดงออกขณะทำการจัดกิจกรรมการเรียนรู้ ประเมินการจัดกิจกรรมการเรียนรู้ เพื่อให้คำแนะนำช่วยเหลือ ให้คำปรึกษาแก่กลุ่มผู้ร่วมวิจัยจนสามารถจัดกิจกรรมการเรียนรู้โดยบูรณาการหลักปรัชญาของเศรษฐกิจพอเพียง 5 ขั้นตอนได้ ยังไม่เป็นที่น่าพอใจ คือ ในขั้นจัดกิจกรรมการเรียนรู้พบว่า ครูข้ามขั้นตอนกิจกรรมการสอนที่เชื่อมโยงปรัชญาของเศรษฐกิจพอเพียงให้เข้ากับประสบการณ์การเรียนรู้ในและนอกห้องเรียนของผู้เรียน การจัดกระบวนการเรียนรู้โดยใช้แหล่งเรียนรู้ที่ไม่หลากหลาย และในขั้นประเมินผลการเรียนรู้ให้ครอบคลุมจุดประสงค์การเรียนรู้ พบว่า ครูขาดการวัดผลประเมินผลการเรียนที่ครอบคลุมทั้งด้านความรู้ ทักษะ กระบวนการ ผลงานและคุณลักษณะที่พึงประสงค์ตามหลักปรัชญาของเศรษฐกิจพอเพียงของผู้เรียน ดังนั้นเพื่อร่วมกันแก้ไขปัญหาที่เกิดในระหว่างการจัดกิจกรรมการเรียนรู้ รวมถึงการเสนอแนะแนวทางที่ปฏิบัติแล้วเกิดผลดี กลุ่มผู้ร่วมวิจัยจึงวางแผนการดำเนินการพัฒนาบุคลากรด้านการจัดกิจกรรมการเรียนรู้ โดยบูรณาการหลักปรัชญาของเศรษฐกิจพอเพียงของวงรอบที่ 2
ผลการพัฒนาบุคลากรในวงรอบที่2 โดยใช้กลยุทธ์การนิเทศภายใน พบว่า กลุ่มผู้ร่วมวิจัยสามารถนำแผนการจัดการเรียนรู้ไปจัดกิจกรรมการเรียนรู้โดยบูรณาการหลักปรัชญาของเศรษฐกิจพอเพียงตามแนวทางการจัดการเรียนรู้ของกรมวิชาการ 5 ขั้นตอนได้ดี สามารถกำหนดขอบเขตเนื้อหาที่จะสอน และออกแบบกิจกรรมให้สอดคล้องกับเวลา ลักษณะของกิจกรรมเน้นให้นักเรียนมีส่วนร่วมในกระบวนการเรียนรู้มากที่สุด มีการนำหลักปรัชญาของเศรษฐกิจพอเพียงสอดแทรกในกิจกรรมการเรียนรู้ สามารถจัดกิจกรรมการเรียนรู้โดยบูรณาการหลักปรัชญาของเศรษฐกิจพอเพียง ซึ่งกลุ่มผู้ร่วมวิจัยมีความมั่นใจในการจัดกิจกรรมการเรียนรู้ สามารถเชื่อมโยงหลักปรัชญาของเศรษฐกิจพอเพียงให้เข้ากับกิจกรรมการเรียนรู้ นักเรียนสามารถสรุปองค์ความรู้ที่ได้จากกิจกรรมการเรียนรู้ให้เชื่อมโยงกับหลักปรัชญาของเศรษฐกิจพอเพียงได้ สามารถปรับเปลี่ยนรูปแบบการสอนที่ยึดครูเป็นศูนย์กลางมาเป็นการจัดการเรียนรู้ที่เน้นผู้เรียนเป็นศูนย์กลาง เน้นให้ผู้เรียนสร้างองค์ความรู้ด้วยตนเองได้ และสามารถประเมินผลการเรียนรู้ให้ครอบคลุมจุดประสงค์การเรียนรู้ตามที่กำหนด โดยครูมีการประเมินผลตามสภาพจริงของผู้เรียน ครูวัดและประเมินผลโดยใช้หลักปรัชญาของเศรษฐกิจพอเพียงเชื่อมโยงกับทักษะความรู้ กระบวนการและคุณลักษณะอันพึงประสงค์ของนักเรียน และนักเรียนมีความพึงพอใจต่อการจัดการเรียนรู้โดยบูรณาการหลักปรัชญาของเศรษฐกิจพอเพียงในระดับมาก