การพัฒนารูปแบบการเรียนการสอนแบบผสมผสาน (Blended Learning)
ชื่อเรื่อง การพัฒนารูปแบบการเรียนการสอนแบบผสมผสาน (Blended Learning)
โดยการเรียนรู้ด้วยตนเอง เรื่อง ซอฟต์แวร์ การสื่อสารข้อมูลและเครือข่าย
คอมพิวเตอร์ เพื่อเสริมสร้างทักษะการเรียนรู้ในศตวรรษที่ 21 สำหรับนักเรียน
ชั้นมัธยมศึกษาปีที่ 2 โรงเรียนหนองเหล็กศึกษา
ผู้วิจัย นางสาวพัชราภรณ์ โสภวัฒนกุล
ปีที่วิจัย 2560
บทคัดย่อ
การวิจัยครั้งนี้มีวัตถุประสงค์เพื่อ 1) สังเคราะห์รูปแบบการเรียนการสอนแบบผสมผสาน (Blended Learning) โดยการเรียนรู้ด้วยตนเอง เรื่อง ซอฟต์แวร์ การสื่อสารข้อมูลและเครือข่ายคอมพิวเตอร์ เพื่อเสริมสร้างทักษะการเรียนรู้ในศตวรรษที่ 21 สำหรับนักเรียนชั้นมัธยมศึกษาปีที่ 2 โรงเรียนหนองเหล็กศึกษา 2) พัฒนาพัฒนารูปแบบการเรียนการสอนแบบผสมผสาน (Blended Learning) โดยการเรียนรู้ด้วยตนเอง เรื่อง ซอฟต์แวร์ การสื่อสารข้อมูลและเครือข่ายคอมพิวเตอร์ เพื่อเสริมสร้างทักษะการเรียนรู้ในศตวรรษที่ 21 สำหรับนักเรียนชั้นมัธยมศึกษาปีที่ 2 โรงเรียน หนองเหล็กศึกษา และ 3) ศึกษาศึกษาผลการใช้รูปแบบการเรียนการสอนแบบผสมผสาน (Blended Learning) โดยการเรียนรู้ด้วยตนเอง เรื่อง ซอฟต์แวร์ การสื่อสารข้อมูลและเครือข่ายคอมพิวเตอร์ เพื่อเสริมสร้างทักษะการเรียนรู้ในศตวรรษที่ 21 สำหรับนักเรียนชั้นมัธยมศึกษาปีที่ 2 โรงเรียนหนองเหล็กศึกษา การวิจัยแบ่งออกเป็น 3 ระยะ ได้แก่ ระยะที่ 1 การสังเคราะห์องค์ประกอบรูปแบบการเรียนการสอนแบบผสมผสานโดยการวิเคราะห์เอกสารและงานวิจัยที่เกี่ยวข้อง ระยะที่ 2 การพัฒนารูปแบบการเรียนการสอนแบบผสมผสาน เพื่อพัฒนาร่างรูปแบบ ประเมิน ตรวจสอบความถูกต้องของรูปแบบการเรียนการสอน โดยการสัมภาษณ์ผู้เชี่ยวชาญ จำนวน 5 ท่าน และประเมินและรับรองรูปแบบการเรียนการสอน โดยผู้เชี่ยวชาญ จำนวน 5 ท่าน และระยะที่ 3 การศึกษาผลการใช้รูปแบบการเรียนการสอนแบบผสมผสาน โดยทดลองจริงกับนักเรียนชั้นมัธยมศึกษาปีที่ 2/2 โรงเรียนหนองเหล็กศึกษา ที่เรียนรายวิชาเทคโนโลยีสารสนเทศและการสื่อสาร ภาคเรียนที่ 2 ปีการศึกษา 2560 จำนวน 28 คน ซึ่งได้มาโดยการสุมอย่างง่าย (Sample Random Sampling) เครื่องมือที่ใช้ในการวิจัย ได้แก่ 1) แบบทดสอบวัดผลสัมฤทธิ์ทางการเรียน จำนวน 20 ข้อ 2) แบบวัดทักษะการเรียนรู้ในศตวรรษที่ 21 และ 3) แบบประเมินความพึงพอใจของนักเรียน จำนวน 28 ข้อ สถิติที่ใช้ในการวิเคราะห์ข้อมูล ได้แก่ ร้อยละ ค่าเฉลี่ย ส่วนเบี่ยงเบนมาตรฐาน และ การทดสอบค่าที t – test (dependent sample)
ผลการวิจัยพบว่า
1. การสังเคราะห์องค์ประกอบของรูปแบบการเรียนการสอนแบบผสมผสาน (Blended Learning) โดยการเรียนรู้ด้วยตนเอง เรื่อง ซอฟต์แวร์ การสื่อสารข้อมูลและเครือข่ายคอมพิวเตอร์ เพื่อเสริมสร้างทักษะการเรียนรู้ในศตวรรษที่ 21 สำหรับนักเรียนชั้นมัธยมศึกษาปีที่ 2 โรงเรียนหนองเหล็กศึกษา พบว่ามี 4 องค์ประกอบหลัก ได้แก่ 1) หลักการของรูปแบบ 2) วัตถุประสงค์ของรูปแบบ 3) กระบวนการเรียนการสอน มีขั้นตอนดังนี้ (1) ขั้นการวิเคราะห์ความต้องการของตนเอง (2) ขั้นการแสวงหาแหล่งวิทยาการ (3) ขั้นการเรียนรู้ร่วมกัน (4) ขั้นการครุ่นคิดตรึกตรอง และ (5) ขั้นการประเมินผล และ 4) การวัดและประเมินผลทักษะการเรียนรู้ในศตวรรษที่ 21 ได้แก่ (1) ทักษะการเรียนรู้และนวัตกรรม (2) ทักษะสารสนเทศ ใช้สื่อเทคโนโลยี (3) ทักษะชีวิตและอาชีพ
2. รูปแบบการเรียนการสอนแบบผสมผสาน (Blended Learning) โดยการเรียนรู้ด้วยตนเอง เรื่อง ซอฟต์แวร์ การสื่อสารข้อมูลและเครือข่ายคอมพิวเตอร์ เพื่อเสริมสร้างทักษะการเรียนรู้ในศตวรรษที่ 21 สำหรับนักเรียนชั้นมัธยมศึกษาปีที่ 2 โรงเรียนหนองเหล็กศึกษา โดยวิธีการสัมภาษณ์ พบว่าผู้เชี่ยวชาญมีความเห็นว่ารูปแบบการสอนมี 4 องค์ประกอบหลัก ได้แก่ 1) หลักการของรูปแบบ 2) วัตถุประสงค์ของรูปแบบ 3) กระบวนการเรียนการสอน มีขั้นตอนดังนี้ (1) ขั้นการวิเคราะห์ความต้องการของตนเอง (2) ขั้นการแสวงหาแหล่งวิทยาการ (3) ขั้นการเรียนรู้ร่วมกัน (4) ขั้นการครุ่นคิดตรึกตรอง และ (5) ขั้นการประเมินผล และ 4) การวัดและประเมินผลทักษะการเรียนรู้ในศตวรรษที่ 21 ซึ่งผ่านการประเมินและรับรองรูปแบบจากผู้ทรงคุณวุฒิ จำนวน 5 ท่านผลการประเมินและรับรองรูปแบบ อยู่ในระดับเหมาะสมมากที่สุด ( = 4.51)
3. ผลการใช้รูปแบบการเรียนการสอนแบบผสมผสาน (Blended Learning) โดยการเรียนรู้ด้วยตนเอง เรื่อง ซอฟต์แวร์ การสื่อสารข้อมูลและเครือข่ายคอมพิวเตอร์ เพื่อเสริมสร้างทักษะการเรียนรู้ในศตวรรษที่ 21 สำหรับนักเรียนชั้นมัธยมศึกษาปีที่ 2 มีดังนี้
3.1 ประสิทธิภาพของรูปแบบการเรียนการสอนแบบผสมผสาน (Blended Learning) โดยการเรียนรู้ด้วยตนเอง เรื่อง ซอฟต์แวร์ การสื่อสารข้อมูลและเครือข่ายคอมพิวเตอร์ เพื่อเสริมสร้างทักษะการเรียนรู้ในศตวรรษที่ 21 สำหรับนักเรียนชั้นมัธยมศึกษา ปีที่ 2 มีประสิทธิภาพ E1/ E2 เท่ากับ 87.48/89.07 และมีดัชนีประสิทธิผล เท่ากับ 0.6458
3.2 ผลการเปรียบเทียบความแตกต่างระหว่างคะแนนเฉลี่ยทักษะการเรียนรู้ในศตวรรษที่ 21 ของนักเรียนที่เรียนด้วยรูปแบบการเรียนการสอนแบบผสมผสาน (Blended Learning) โดยการเรียนรู้ด้วยตนเอง หลังเรียนสูงกว่าก่อนเรียนอย่างมีนัยสำคัญทางสถิติที่ระดับ .05
3.3 ผลการศึกษาความพึงพอใจของนักเรียนที่เรียนด้วยรูปแบบการเรียนการสอนแบบผสมผสาน (Blended Learning) โดยการเรียนรู้ด้วยตนเอง เรื่อง ซอฟต์แวร์ การสื่อสารข้อมูลและเครือข่ายคอมพิวเตอร์ เพื่อเสริมสร้างทักษะการเรียนรู้ในศตวรรษที่ 21 สำหรับนักเรียนชั้นมัธยมศึกษาปีที่ 2 พบว่า มีความพึงพอใจต่อรูปแบบการเรียนการสอนที่พัฒนาขึ้น อยู่ในระดับมาก ( = 4.28, S.D. = 0.62)
โดยการเรียนรู้ด้วยตนเอง เรื่อง ซอฟต์แวร์ การสื่อสารข้อมูลและเครือข่าย
คอมพิวเตอร์ เพื่อเสริมสร้างทักษะการเรียนรู้ในศตวรรษที่ 21 สำหรับนักเรียน
ชั้นมัธยมศึกษาปีที่ 2 โรงเรียนหนองเหล็กศึกษา
ผู้วิจัย นางสาวพัชราภรณ์ โสภวัฒนกุล
ปีที่วิจัย 2560
บทคัดย่อ
การวิจัยครั้งนี้มีวัตถุประสงค์เพื่อ 1) สังเคราะห์รูปแบบการเรียนการสอนแบบผสมผสาน (Blended Learning) โดยการเรียนรู้ด้วยตนเอง เรื่อง ซอฟต์แวร์ การสื่อสารข้อมูลและเครือข่ายคอมพิวเตอร์ เพื่อเสริมสร้างทักษะการเรียนรู้ในศตวรรษที่ 21 สำหรับนักเรียนชั้นมัธยมศึกษาปีที่ 2 โรงเรียนหนองเหล็กศึกษา 2) พัฒนาพัฒนารูปแบบการเรียนการสอนแบบผสมผสาน (Blended Learning) โดยการเรียนรู้ด้วยตนเอง เรื่อง ซอฟต์แวร์ การสื่อสารข้อมูลและเครือข่ายคอมพิวเตอร์ เพื่อเสริมสร้างทักษะการเรียนรู้ในศตวรรษที่ 21 สำหรับนักเรียนชั้นมัธยมศึกษาปีที่ 2 โรงเรียน หนองเหล็กศึกษา และ 3) ศึกษาศึกษาผลการใช้รูปแบบการเรียนการสอนแบบผสมผสาน (Blended Learning) โดยการเรียนรู้ด้วยตนเอง เรื่อง ซอฟต์แวร์ การสื่อสารข้อมูลและเครือข่ายคอมพิวเตอร์ เพื่อเสริมสร้างทักษะการเรียนรู้ในศตวรรษที่ 21 สำหรับนักเรียนชั้นมัธยมศึกษาปีที่ 2 โรงเรียนหนองเหล็กศึกษา การวิจัยแบ่งออกเป็น 3 ระยะ ได้แก่ ระยะที่ 1 การสังเคราะห์องค์ประกอบรูปแบบการเรียนการสอนแบบผสมผสานโดยการวิเคราะห์เอกสารและงานวิจัยที่เกี่ยวข้อง ระยะที่ 2 การพัฒนารูปแบบการเรียนการสอนแบบผสมผสาน เพื่อพัฒนาร่างรูปแบบ ประเมิน ตรวจสอบความถูกต้องของรูปแบบการเรียนการสอน โดยการสัมภาษณ์ผู้เชี่ยวชาญ จำนวน 5 ท่าน และประเมินและรับรองรูปแบบการเรียนการสอน โดยผู้เชี่ยวชาญ จำนวน 5 ท่าน และระยะที่ 3 การศึกษาผลการใช้รูปแบบการเรียนการสอนแบบผสมผสาน โดยทดลองจริงกับนักเรียนชั้นมัธยมศึกษาปีที่ 2/2 โรงเรียนหนองเหล็กศึกษา ที่เรียนรายวิชาเทคโนโลยีสารสนเทศและการสื่อสาร ภาคเรียนที่ 2 ปีการศึกษา 2560 จำนวน 28 คน ซึ่งได้มาโดยการสุมอย่างง่าย (Sample Random Sampling) เครื่องมือที่ใช้ในการวิจัย ได้แก่ 1) แบบทดสอบวัดผลสัมฤทธิ์ทางการเรียน จำนวน 20 ข้อ 2) แบบวัดทักษะการเรียนรู้ในศตวรรษที่ 21 และ 3) แบบประเมินความพึงพอใจของนักเรียน จำนวน 28 ข้อ สถิติที่ใช้ในการวิเคราะห์ข้อมูล ได้แก่ ร้อยละ ค่าเฉลี่ย ส่วนเบี่ยงเบนมาตรฐาน และ การทดสอบค่าที t – test (dependent sample)
ผลการวิจัยพบว่า
1. การสังเคราะห์องค์ประกอบของรูปแบบการเรียนการสอนแบบผสมผสาน (Blended Learning) โดยการเรียนรู้ด้วยตนเอง เรื่อง ซอฟต์แวร์ การสื่อสารข้อมูลและเครือข่ายคอมพิวเตอร์ เพื่อเสริมสร้างทักษะการเรียนรู้ในศตวรรษที่ 21 สำหรับนักเรียนชั้นมัธยมศึกษาปีที่ 2 โรงเรียนหนองเหล็กศึกษา พบว่ามี 4 องค์ประกอบหลัก ได้แก่ 1) หลักการของรูปแบบ 2) วัตถุประสงค์ของรูปแบบ 3) กระบวนการเรียนการสอน มีขั้นตอนดังนี้ (1) ขั้นการวิเคราะห์ความต้องการของตนเอง (2) ขั้นการแสวงหาแหล่งวิทยาการ (3) ขั้นการเรียนรู้ร่วมกัน (4) ขั้นการครุ่นคิดตรึกตรอง และ (5) ขั้นการประเมินผล และ 4) การวัดและประเมินผลทักษะการเรียนรู้ในศตวรรษที่ 21 ได้แก่ (1) ทักษะการเรียนรู้และนวัตกรรม (2) ทักษะสารสนเทศ ใช้สื่อเทคโนโลยี (3) ทักษะชีวิตและอาชีพ
2. รูปแบบการเรียนการสอนแบบผสมผสาน (Blended Learning) โดยการเรียนรู้ด้วยตนเอง เรื่อง ซอฟต์แวร์ การสื่อสารข้อมูลและเครือข่ายคอมพิวเตอร์ เพื่อเสริมสร้างทักษะการเรียนรู้ในศตวรรษที่ 21 สำหรับนักเรียนชั้นมัธยมศึกษาปีที่ 2 โรงเรียนหนองเหล็กศึกษา โดยวิธีการสัมภาษณ์ พบว่าผู้เชี่ยวชาญมีความเห็นว่ารูปแบบการสอนมี 4 องค์ประกอบหลัก ได้แก่ 1) หลักการของรูปแบบ 2) วัตถุประสงค์ของรูปแบบ 3) กระบวนการเรียนการสอน มีขั้นตอนดังนี้ (1) ขั้นการวิเคราะห์ความต้องการของตนเอง (2) ขั้นการแสวงหาแหล่งวิทยาการ (3) ขั้นการเรียนรู้ร่วมกัน (4) ขั้นการครุ่นคิดตรึกตรอง และ (5) ขั้นการประเมินผล และ 4) การวัดและประเมินผลทักษะการเรียนรู้ในศตวรรษที่ 21 ซึ่งผ่านการประเมินและรับรองรูปแบบจากผู้ทรงคุณวุฒิ จำนวน 5 ท่านผลการประเมินและรับรองรูปแบบ อยู่ในระดับเหมาะสมมากที่สุด ( = 4.51)
3. ผลการใช้รูปแบบการเรียนการสอนแบบผสมผสาน (Blended Learning) โดยการเรียนรู้ด้วยตนเอง เรื่อง ซอฟต์แวร์ การสื่อสารข้อมูลและเครือข่ายคอมพิวเตอร์ เพื่อเสริมสร้างทักษะการเรียนรู้ในศตวรรษที่ 21 สำหรับนักเรียนชั้นมัธยมศึกษาปีที่ 2 มีดังนี้
3.1 ประสิทธิภาพของรูปแบบการเรียนการสอนแบบผสมผสาน (Blended Learning) โดยการเรียนรู้ด้วยตนเอง เรื่อง ซอฟต์แวร์ การสื่อสารข้อมูลและเครือข่ายคอมพิวเตอร์ เพื่อเสริมสร้างทักษะการเรียนรู้ในศตวรรษที่ 21 สำหรับนักเรียนชั้นมัธยมศึกษา ปีที่ 2 มีประสิทธิภาพ E1/ E2 เท่ากับ 87.48/89.07 และมีดัชนีประสิทธิผล เท่ากับ 0.6458
3.2 ผลการเปรียบเทียบความแตกต่างระหว่างคะแนนเฉลี่ยทักษะการเรียนรู้ในศตวรรษที่ 21 ของนักเรียนที่เรียนด้วยรูปแบบการเรียนการสอนแบบผสมผสาน (Blended Learning) โดยการเรียนรู้ด้วยตนเอง หลังเรียนสูงกว่าก่อนเรียนอย่างมีนัยสำคัญทางสถิติที่ระดับ .05
3.3 ผลการศึกษาความพึงพอใจของนักเรียนที่เรียนด้วยรูปแบบการเรียนการสอนแบบผสมผสาน (Blended Learning) โดยการเรียนรู้ด้วยตนเอง เรื่อง ซอฟต์แวร์ การสื่อสารข้อมูลและเครือข่ายคอมพิวเตอร์ เพื่อเสริมสร้างทักษะการเรียนรู้ในศตวรรษที่ 21 สำหรับนักเรียนชั้นมัธยมศึกษาปีที่ 2 พบว่า มีความพึงพอใจต่อรูปแบบการเรียนการสอนที่พัฒนาขึ้น อยู่ในระดับมาก ( = 4.28, S.D. = 0.62)