รายงานการประเมินโครงการพัฒนาแหล่งเรียนรู้
ผู้ประเมิน : นายอับดุลอาซีร์ ยาหมาย
หน่วยงาน : โรงเรียนบ้านตันหยงละไน้ อำเภอละงู จังหวัดสตูล
สำนักงานเขตพื้นที่การศึกษาประถมศึกษาสตูล
ปีที่รายงาน : ปีการศึกษา 2561
บทสรุปสำหรับผู้บริหาร
รายงานการประเมินโครงการพัฒนาแหล่งเรียนรู้เพื่อเสริมสร้างคุณลักษณะอันพึงประสงค์ด้านใฝ่เรียนรู้ของนักเรียนโรงเรียนบ้านตันหยงละไน้ ปีการศึกษา 2561 สำนักงานเขตพื้นที่การศึกษาประถมศึกษาสตูล ในครั้งนี้มีวัตถุประสงค์เพื่อประเมินด้านสภาพแวดล้อม ประเมินด้านปัจจัยนำเข้า ประเมินด้านกระบวนการ และประเมินด้านผลผลิตของโครงการ ประกอบด้วย คุณภาพการพัฒนาแหล่งเรียนรู้ พฤติกรรมการสอนของครูโดยส่งเสริมให้นักเรียนใช้แหล่งเรียนรู้ทั้งในโรงเรียนและในท้องถิ่น คุณลักษณะอันพึงประสงค์ด้านใฝ่เรียนรู้ของนักเรียน และความพึงพอใจของนักเรียน ครู ผู้ปกครอง และคณะกรรมการสถานศึกษาขั้นพื้นฐานต่อการดำเนินโครงการ โดยประยุกต์ใช้รูปแบบการประเมินแบบซิปป์ (CIPP Model) มาใช้ในการประเมิน โดยศึกษาจากกลุ่มตัวอย่าง นักเรียนชั้นประถมศึกษาปีที่ 3 - 6 ปีการศึกษา 2561 จำนวน 30 คน ประชากรครู ปีการศึกษา 2561 จำนวน 6 คน กลุ่มตัวอย่างผู้ปกครอง ปีการศึกษา 2561 จำนวน 29 คน และกลุ่มตัวอย่างคณะกรรมการสถานศึกษาขั้นพื้นฐาน ปีการศึกษา 2561 จำนวน 7 คน เครื่องมือที่ใช้ในการประเมินเป็นแบบสอบถามที่มีลักษณะเป็นมาตราส่วนประมาณค่า 5 ระดับ จำนวน 7 ฉบับ ทุกฉบับมีการตรวจสอบคุณภาพของเครื่องมือ ได้ค่าความเชื่อมั่นแต่ละฉบับระหว่าง 0.840 – 0.921 วิเคราะห์ข้อมูลด้วยโปรแกรม SPSS (Statistical Package for Social Sciences) for Windows Version 22 สถิติที่ใช้ในการวิเคราะห์ข้อมูล โดยการหาค่าร้อยละ (Percentage) ค่าเฉลี่ย (Mean) ค่าความเบี่ยงเบนมาตรฐาน (Standard Deviation)
ผลการประเมิน
1. ผลการประเมินด้านสภาพแวดล้อม (Context Evaluation) ของโครงการพัฒนาแหล่งเรียนรู้เพื่อเสริมสร้างคุณลักษณะด้านใฝ่เรียนรู้ของนักเรียนโรงเรียนบ้านตันหยงละไน้ ปีการศึกษา 2561 ตามความคิดเห็นของครู และคณะกรรมการสถานศึกษาขั้นพื้นฐาน โดยประเมิน 4 ด้าน คือ ด้านความต้องการจำเป็นในการดำเนินโครงการ ด้านความเหมาะสมของวัตถุประสงค์ ด้านความสอดคล้องกับนโยบายของหน่วยงานต้นสังกัดและด้านความเป็นไปได้ของโครงการ ก่อนดำเนินโครงการ โดยภาพรวมทั้ง 2 กลุ่มที่ประเมิน ได้คะแนนเฉลี่ย 10 คะแนน ผ่านเกณฑ์ภาพรวม และทุกประเด็นตัวชี้วัดที่ประเมิน มีค่าเฉลี่ยสูงกว่าเกณฑ์ที่กำหนด และเมื่อพิจารณาเป็นรายกลุ่ม ที่ประเมิน พบว่า กลุ่มครู มีความเหมาะสมอยู่ในระดับมากที่สุด ( = 4.60 , = .46) และกลุ่มคณะกรรมการสถานศึกษาขั้นพื้นฐาน มีความเหมาะสมอยู่ในระดับมากที่สุด ( = 4.66 , S.D. = .45)
2. ผลการประเมินด้านปัจจัยนำเข้า (Input Evaluation) ของโครงการพัฒนาแหล่งเรียนรู้เพื่อเสริมสร้างคุณลักษณะด้านใฝ่เรียนรู้ของนักเรียนโรงเรียนบ้านตันหยงละไน้ ปีการศึกษา 2561 ตามความคิดเห็นของครู โดยประเมิน 4 ด้าน คือ ด้านความพร้อมของบุคลากร ด้านความเพียงพอของงบประมาณ ด้านวัสดุ อุปกรณ์และอาคารสถานที่ และด้านการบริหารจัดการ ก่อนดำเนินโครงการ โดยภาพรวม พบว่า ได้คะแนนเฉลี่ย 10 คะแนน ผ่านเกณฑ์ภาพรวม และทุกประเด็นตัวชี้วัดที่ประเมิน มีค่าเฉลี่ยสูงกว่าเกณฑ์ที่กำหนด และมีความเหมาะสม อยู่ในระดับมาก ( = 4.35 , = .31)
3. ผลการประเมินด้านกระบวนการ (Process Evaluation) ของโครงการพัฒนาแหล่งเรียนรู้เพื่อเสริมสร้างคุณลักษณะด้านใฝ่เรียนรู้ของนักเรียนโรงเรียนบ้านตันหยงละไน้ ปีการศึกษา 2561 ตามความคิดเห็นของนักเรียน ครูและผู้ปกครอง โดยประเมิน 4 ด้าน คือ ด้านการวางแผนการดำเนินงาน ด้านการดำเนินการจัดกิจกรรม ด้านการติดตามและประเมินผล และด้านการนำผลไปปรับปรุงพัฒนาระหว่างดำเนินการ โดยภาพรวมทั้ง 3 กลุ่มที่ประเมิน พบว่า ได้คะแนนรวมเฉลี่ย 20 คะแนน ผ่านเกณฑ์ภาพรวม และทุกประเด็นตัวชี้วัดที่ประเมิน มีค่าเฉลี่ยสูงกว่าเกณฑ์ที่กำหนด และเมื่อพิจารณาเป็นรายกลุ่ม ที่ประเมิน พบว่า กลุ่มนักเรียน มีความเหมาะสมอยู่ในระดับมากที่สุด ( = 4.68 , S.D. = .23) กลุ่มครู มีความเหมาะสมอยู่ในระดับมากที่สุด ( = 4.73 , = .32) และกลุ่มผู้ปกครอง มีความเหมาะสมอยู่ในระดับมากที่สุด ( = 4.67 , S.D. = .23)
4. ผลการประเมินด้านผลผลิต (Product Evaluation) ของโครงการพัฒนาแหล่งเรียนรู้เพื่อเสริมสร้างคุณลักษณะอันพึงประสงค์ด้านใฝ่เรียนรู้ของนักเรียนโรงเรียนบ้านตันหยงละไน้ ปีการศึกษา 2561 หลังเสร็จสิ้นโครงการ โดยภาพรวมได้คะแนนรวมเฉลี่ย 60 คะแนน ผ่านเกณฑ์ภาพรวม และทุกประเด็นตัวชี้วัดที่ประเมิน มีค่าเฉลี่ยสูงกว่าเกณฑ์ที่กำหนด ดังนี้
4.1 ด้านคุณภาพการพัฒนาแหล่งเรียนรู้ โดยการสอบถามนักเรียน ครู และผู้ปกครองทั้ง 3 กลุ่มที่ประเมิน ได้คะแนนรวมเฉลี่ย 15 คะแนน ผ่านเกณฑ์ภาพรวม และทุกประเด็นตัวชี้วัดที่ประเมิน มีค่าเฉลี่ยสูงกว่าเกณฑ์ที่กำหนด และเมื่อพิจารณาเป็นรายกลุ่มที่ประเมิน พบว่า กลุ่มนักเรียน มีระดับความคิดเห็นอยู่ในระดับมากที่สุด ( = 4.70 , S.D. = .27) กลุ่มครู มีระดับความคิดเห็นอยู่ในระดับมากที่สุด ( = 4.54 , = .28) และกลุ่มผู้ปกครอง มีระดับความคิดเห็นอยู่ในระดับมากที่สุด ( = 4.75 , S.D. = .21)
4.2 ด้านพฤติกรรมการสอนของครูโดยส่งเสริมให้นักเรียนใช้แหล่งเรียนรู้ทั้งในโรงเรียน และในท้องถิ่น โดยการสอบถามนักเรียนและครู ทั้ง 2 กลุ่มผู้ประเมินได้คะแนนรวมเฉลี่ย 15 คะแนน ผ่านเกณฑ์ภาพรวม และทุกประเด็นตัวชี้วัดที่ประเมิน มีค่าเฉลี่ยสูงกว่าเกณฑ์ที่กำหนด และเมื่อพิจารณาเป็นรายกลุ่มที่ประเมิน พบว่า กลุ่มนักเรียน มีระดับความคิดเห็นอยู่ในระดับมากที่สุด ( = 4.64 , S.D. = .20) และกลุ่มครู มีระดับความคิดเห็นอยู่ในระดับมากที่สุด ( = 4.67 , = .11)
4.3 ด้านคุณลักษณะอันพึงประสงค์ด้านใฝ่เรียนรู้ของนักเรียนโรงเรียนบ้านตันหยงละไน้ ปีการศึกษา 2561โดยการสอบถามนักเรียน ครูและผู้ปกครอง โดยภาพรวม พบว่า ทั้ง 3 กลุ่มที่ประเมิน ได้คะแนนรวมเฉลี่ย 15 คะแนน ผ่านเกณฑ์ภาพรวม และทุกประเด็นตัวชี้วัดที่ประเมิน มีค่าเฉลี่ยสูงกว่าเกณฑ์ที่กำหนด และเมื่อพิจารณาเป็นรายกลุ่มที่ประเมิน พบว่า กลุ่มนักเรียน มีระดับความคิดเห็นอยู่ในระดับมากที่สุด ( = 4.61 , S.D. = .25) กลุ่มครู มีระดับความคิดเห็นอยู่ในระดับมาก ( = 4.39 , = .14) และกลุ่มผู้ปกครอง มีระดับความคิดเห็นอยู่ในระดับมาก ( = 4.49 , S.D. = .20)
4.4 ด้านความพึงพอใจของนักเรียน ครู ผู้ปกครอง และคณะกรรมการสถานศึกษาขั้นพื้นฐาน ที่มีต่อการดำเนินโครงการพัฒนาแหล่งเรียนรู้เพื่อเสริมสร้างคุณลักษณะอันพึงประสงค์ด้านใฝ่เรียนรู้ของนักเรียนโรงเรียนบ้านตันหยงละไน้ ปีการศึกษา 2561 โดยการสอบถามนักเรียน ครู ผู้ปกครอง และคณะกรรมการสถานศึกษาขั้นพื้นฐาน ทั้ง 4 กลุ่มที่ประเมิน ได้คะแนนรวมเฉลี่ย 15 คะแนน ผ่านเกณฑ์ภาพรวม และทุกประเด็นตัวชี้วัดประเมิน มีค่าเฉลี่ยสูงกว่าเกณฑ์ที่กำหนด และเมื่อพิจารณาเป็นรายกลุ่มที่ประเมิน พบว่า กลุ่มนักเรียน มีระดับความพึงพอใจมากที่สุด ( = 4.51 , S.D. = .16) กลุ่มครู มีระดับความพึงพอใจมากที่สุด (= 4.53 , = .29) กลุ่มผู้ปกครอง มีระดับความพึงพอใจมากที่สุด ( = 4.67 , S.D. = .23) และกลุ่มคณะกรรมการสถานศึกษาขั้นพื้นฐาน มีระดับความพึงพอใจมากที่สุด ( = 4.54 , S.D = .24)
สรุปภาพรวมทั้ง 4 ด้าน ค่าน้ำหนักร้อยละ 100 ผลการประเมินสูงกว่าเกณฑ์ ที่กำหนด ได้คะแนนรวมเฉลี่ย 100 ผ่านเกณฑ์การประเมิน
ข้อเสนอแนะ
ข้อเสนอแนะในการนำผลการประเมินไปใช้
1. ด้านสภาพแวดล้อม ควรนำผลการประเมินโครงการไปสร้างความตระหนักให้แก่ ครู บุคลากรทางการศึกษา นักเรียน ผู้ปกครอง และชุมชนให้เห็นความสำคัญของโครงการ การสำรวจความต้องการจำเป็นในการดำเนินโครงการอย่างมีระบบ ให้มีการศึกษาสภาพปัญหาของโรงเรียน การวางรูปแบบกิจกรรมและวิธีดำเนินการให้เกิดผลได้จริง มีการวางแผนอย่างเป็นระบบ และพัฒนาอย่างต่อเนื่องโดยการจัดอบรม สัมมนา ศึกษาดูงาน และประชาสัมพันธ์ เพื่อก่อให้เกิด ความร่วมมือกับทุกฝ่าย
2. ด้านปัจจัยนำเข้าของโครงการ ควรมีการวางแผนด้านงบประมาณให้รอบคอบ และมีความเพียงพอต่อการดำเนินโครงการ ควรส่งเสริม สนับสนุน ให้มีการระดมทรัพยากรเพื่อ การพัฒนา และปรับปรุงให้เพียงพอและเหมาะสม ตามความต้องการของนักเรียนและครูผู้สอน
3. ด้านกระบวนการ ควรให้ความสำคัญกับแผนการประเมินโครงการเพื่อให้สอดคล้องกับการจัดกิจกรรม สร้างความตระหนักและความรับผิดชอบในการดำเนินงานของคณะกรรมการดำเนินโครงการ ให้มีการวางแผนสร้างและพัฒนาเครื่องมือติดตามและประเมินผลอย่างเป็นระบบและเหมาะสมกับกิจกรรมการจัดกิจกรรมการเรียนรู้ ควรยืดหยุ่นเวลาในการปฏิบัติกิจกรรมของนักเรียน เพื่อให้นักเรียนเกิดทักษะเพิ่มมากขึ้น จัดกิจกรรมอย่างสม่ำเสมออย่างต่อเนื่อง
4. ด้านผลผลิต ควรส่งเสริมให้นักเรียนนำคุณลักษณะอันพึงประสงค์ด้านใฝ่เรียนรู้มาบูรณาการกับกิจกรรมการเรียนการสอนในทุกกลุ่มสาระการเรียนรู้ และนำไปประยุกต์ใช้ในชีวิต ประจำวัน ซึ่งจะนำไปสู่การพัฒนาตนเองได้อย่างมีประสิทธิภาพและประสิทธิผล
ข้อเสนอแนะสำหรับการประเมินหรือวิจัยในครั้งต่อไป
1. ควรนำรูปแบบซิปป์ (CIPP Model) ไปประยุกต์ใช้ในการประเมินโครงการอื่นๆ ของโรงเรียน เพื่อตรวจสอบสภาพแวดล้อมของโครงการ ปัจจัยนำเข้าของโครงการ กระบวนการดำเนินโครงการ และผลผลิตของโครงการ โดยการประเมิน 3 ระยะ ได้แก่ ก่อนการดำเนินโครงการ ระหว่างดำเนินโครงการ และสิ้นสุดการดำเนินโครงการ เพื่อนำสารสนเทศที่ได้ไปใช้ใน การวางแผนแก้ปัญหา หรือพัฒนาโครงการให้มีประสิทธิภาพ และก่อให้เกิดประสิทธิผลสูงสุด ต่อผู้เรียน
2. ควรศึกษาปัจจัยที่ส่งผลต่อการส่งเสริมคุณลักษณะอันพึงประสงค์ด้านใฝ่เรียนรู้ ของนักเรียน เพื่อพัฒนาศักยภาพของผู้เรียน ตามแนวนโยบายของสำนักงานเขตพื้นที่การศึกษาประถมศึกษาสตูล และสำนักงานคณะกรรมการการศึกษาขั้นพื้นฐาน กระทรวงศึกษาธิการ
3. ควรจัดกิจกรรมในโครงการการพัฒนาแหล่งเรียนรู้เพื่อส่งเสริมคุณลักษณะอันพึงประสงค์ด้านใฝ่เรียนรู้ของนักเรียน ให้ครอบคลุม หลากหลาย และสอดคล้องกับสภาพความเปลี่ยนแปลงของชุมชน