การพัฒนารูปแบบการเรียนการสอนตามแนวทฤษฎีการประมวลสารสนเทศ ฯ
ชื่อเรื่อง การพัฒนารูปแบบการเรียนการสอนตามแนวทฤษฎีการประมวลสารสนเทศ ที่ส่งเสริมกระบวนการบันทึกในหน่วยความจำ กลุ่มสาระการเรียนรู้การงานอาชีพและเทคโนโลยี สำหรับนักเรียนชั้นประถมศึกษาปีที่ 2
ผู้วิจัย อภิรดี สินจรูญศักดิ์
ปีที่วิจัย 2561
บทคัดย่อ
การวิจัยนี้มีวัตถุประสงค์ 1) เพื่อศึกษาสภาพปัญหาและความต้องการของผู้เรียนรายวิชาคอมพิวเตอร์ กลุ่มสาระการเรียนรู้การงานอาชีพและเทคโนโลยี 2) เพื่อพัฒนารูปแบบการเรียนการสอนตามแนวทฤษฎีการประมวลสารสนเทศ ที่ส่งเสริมกระบวนการบันทึกในหน่วยความจำ กลุ่มสาระการเรียนรู้การงานอาชีพและเทคโนโลยี สำหรับนักเรียนชั้นประถมศึกษาปีที่ 2 3) เพื่อศึกษาประสิทธิผลของรูปแบบการเรียนการสอนตามแนวทฤษฎีการประมวลสารสนเทศ ที่ส่งเสริมกระบวนการบันทึกในหน่วยความจำ กลุ่มสาระการเรียนรู้การงานอาชีพและเทคโนโลยี สำหรับนักเรียนชั้นประถมศึกษาปีที่ 2 ประกอบด้วย 3.1 เพื่อศึกษากระบวนการบันทึกในหน่วยความจำของผู้เรียนที่เรียนด้วย รูปแบบการเรียนการสอนตามแนวทฤษฎีการประมวลสารสนเทศ ที่ส่งเสริมกระบวนการบันทึกในหน่วยความจำ กลุ่มสาระการเรียนรู้การงานอาชีพและเทคโนโลยี สำหรับนักเรียนชั้นประถมศึกษาปีที่ 2 3.2 เพื่อศึกษาผลสัมฤทธิ์ทางการเรียนระหว่างก่อนเรียนและหลังเรียนของผู้เรียน ที่เรียนด้วยรูปแบบการเรียนการสอนตามแนวทฤษฎีการประมวลสารสนเทศ ที่ส่งเสริมกระบวนการบันทึกในหน่วยความจำ กลุ่มสาระการเรียนรู้การงานอาชีพและเทคโนโลยี สำหรับนักเรียนชั้นประถมศึกษาปีที่ 2 3.3 เพื่อศึกษาความคงทนของการเรียนรู้ที่เรียนด้วยรูปแบบการเรียนการสอนตามแนวทฤษฎีการประมวลสารสนเทศ ที่ส่งเสริมกระบวนการบันทึกในหน่วยความจำ กลุ่มสาระการเรียนรู้การงานอาชีพและเทคโนโลยี สำหรับนักเรียนชั้นประถมศึกษาปีที่ 2 3.4 เพื่อศึกษาความพึงพอใจของผู้เรียนที่เรียนด้วยรูปแบบการเรียนการสอนตามแนวทฤษฎีการประมวลสารสนเทศ ที่ส่งเสริมกระบวนการบันทึกในหน่วยความจำ กลุ่มสาระการเรียนรู้การงานอาชีพและเทคโนโลยี สำหรับนักเรียนชั้นประถมศึกษาปีที่ 2 ผลการวิจัยพบว่า
1. ศึกษาสภาพปัญหาและความต้องการของผู้เรียนรายวิชาคอมพิวเตอร์ กลุ่มสาระการเรียนรู้การงานอาชีพและเทคโนโลยี พบว่า สภาพปัญหาเกี่ยวกับการจัดการเรียนการสอน ผู้เรียนยังไม่สามารถจำคำศัพท์เกี่ยวกับคอมพิวเตอร์ได้ และส่งผลให้ผู้เรียนเรียกชื่ออุปกรณ์ไม่ถูกต้อง การเรียกใช้เครื่องมือ โปรแกรมต่าง ๆ ไม่ได้ นอกจากนี้ยังพบว่าครูผู้สอนยังไม่ได้ส่งเสริมกระบวนการบันทึกในหน่วยความจำให้กับนักเรียน ส่วนใหญ่ยังมีความเข้าใจที่คลาดเคลื่อน หรือยังไม่ตรงตามหลักการ เพราะเข้าใจว่าการท่องจำจะสามารถทำให้ผู้เรียนสามารถจำคำศัพท์ได้ในความจำระยะยาว
2. รูปแบบการเรียนการสอนตามแนวทฤษฎีการประมวลสารสนเทศ ที่ส่งเสริมกระบวนการบันทึกในหน่วยความจำ กลุ่มสาระการเรียนรู้การงานอาชีพและเทคโนโลยี สำหรับนักเรียนชั้นประถมศึกษาปีที่ 2 นี้มีชื่อเรียกว่า “DESSL Model ” ประกอบด้วย 5 ขั้นตอน คือ ขั้นที่ 1 ขั้นการกระตุ้นให้เกิดความสงสัยในปัญญา (Dis-equilibrium stage : D) ขั้นที่ 2 ขั้นขยายโครงสร้างทางปัญญา (Expand the cognitive structure stage : E) ขั้นที่ 3 ขั้นส่งเสริมการใส่ใจในความจำระยะประสาทสัมผัส (Enhance sensory register: S) ขั้นที่ 4 ขั้นการส่งเสริมการจำระยะสั้น (Enhance short-term memory: S) และ ขั้นที่ 5 ขั้นการส่งเสริมการจำในระยะยาว (Enhance long-term memory : L) โดยมีค่าประสิทธิภาพ (E1 /E 2) ของรูปแบบการเรียนการสอนเท่ากับ 81.82/80.08 ซึ่งมีประสิทธิภาพสูงกว่าเกณฑ์ที่กำหนดไว้
3) ประสิทธิผลการจัดการเรียนรู้ด้วยรูปแบบการเรียนการสอนตามแนวทฤษฎีการประมวลสารสนเทศ ที่ส่งเสริมกระบวนการบันทึกในหน่วยความจำ กลุ่มสาระการเรียนรู้การงานอาชีพและเทคโนโลยี สำหรับนักเรียนชั้นประถมศึกษาปีที่ 2 พบว่า
3.1 การประมวลสารสนเทศของผู้เรียน มี 3 ระยะได้แก่ 1.การบันทึกในความจำระยะประสาทสัมผัส โดยผู้เรียนจะต้องใส่ใจ 2. การบันทึกในความจำระยะสั้น ผู้เรียนจะต้องจัดกลุ่มและการทำแบบฝึกหัดหรือการท่องสารสนเทศซ้ำๆ และ 3. การบันทึกในความจำระยะยาว ผู้เรียนจะต้องขยายความรู้และจัดหมวดหมู่สารสนเทศ
3.2 ผลการทดสอบหลังเรียนของนักเรียนมีคะแนนเฉลี่ยเท่ากับ 8.12 และเมื่อเปรียบเทียบระหว่างคะแนนสอบของนักเรียนหลังเรียน พบว่าคะแนนสอบของนักเรียนหลังเรียน สูงกว่าเกณฑ์อย่างมีนัยสำคัญทางสถิติที่ระดับ .05
3.3 ความคงทนของการเรียนรู้ของผู้เรียน พบว่า ค่าเฉลี่ยคะแนนผลสัมฤทธ์ทางการเรียนที่เรียนรูปแบบการเรียนการสอนตามแนวทฤษฎีการประมวลสารสนเทศ ที่ส่งเสริมการบันทึกในหน่วยความจำ กลุ่มสาระการเรียนรู้การงานอาชีพและเทคโนโลยี สำหรับนักเรียนชั้นประถมศึกษาปีที่ 2 ระหว่างหลังเรียน และ หลังเรียนผ่านไป 14 วัน (2 สัปดาห์) ไม่แตกต่างกันอย่างมีนัยสำคัญทางสถิติ
3.4 ความพึงพอใจของนักเรียนที่มีต่อรูปแบบการเรียนการสอนตามแนวทฤษฎีการประมวลสารสนเทศ ที่ส่งเสริมการบันทึกในหน่วยความจำ กลุ่มสาระการเรียนรู้การงานอาชีพและเทคโนโลยี สำหรับนักเรียนชั้นประถมศึกษาปีที่ 2 ในภาพรวมมีความพึงพอใจอยู่ในระดับมากที่สุด ตามเกณฑ์ของ บุญชม ศรีสะอาด (2545) โดยมีค่าเฉลี่ยเท่ากับ 4.36 ค่าเฉลี่ยของส่วนเบี่ยงเบนมาตรฐานเท่ากับ 0.77 โดยที่รายการที่มีระดับความพึงพอใจมากที่สุดคือ รูปแบบการเรียนการสอนตามแนวทฤษฎีการประมวลสารสนเทศ ที่ส่งเสริมกระบวนการบันทึกในหน่วยความจำ กลุ่มสาระการเรียนรู้การงานอาชีพและเทคโนโลยี สำหรับนักเรียนชั้นประถมศึกษาปีที่ 2 ช่วยส่งเสริมให้ผู้เรียนจดจำคำศัพท์คอมพิวเตอร์ได้เป็นอย่างดี ( = 4.61, S.D. = 0.61) แปรความอยู่ในระดับมากที่สุด
ผู้วิจัย อภิรดี สินจรูญศักดิ์
ปีที่วิจัย 2561
บทคัดย่อ
การวิจัยนี้มีวัตถุประสงค์ 1) เพื่อศึกษาสภาพปัญหาและความต้องการของผู้เรียนรายวิชาคอมพิวเตอร์ กลุ่มสาระการเรียนรู้การงานอาชีพและเทคโนโลยี 2) เพื่อพัฒนารูปแบบการเรียนการสอนตามแนวทฤษฎีการประมวลสารสนเทศ ที่ส่งเสริมกระบวนการบันทึกในหน่วยความจำ กลุ่มสาระการเรียนรู้การงานอาชีพและเทคโนโลยี สำหรับนักเรียนชั้นประถมศึกษาปีที่ 2 3) เพื่อศึกษาประสิทธิผลของรูปแบบการเรียนการสอนตามแนวทฤษฎีการประมวลสารสนเทศ ที่ส่งเสริมกระบวนการบันทึกในหน่วยความจำ กลุ่มสาระการเรียนรู้การงานอาชีพและเทคโนโลยี สำหรับนักเรียนชั้นประถมศึกษาปีที่ 2 ประกอบด้วย 3.1 เพื่อศึกษากระบวนการบันทึกในหน่วยความจำของผู้เรียนที่เรียนด้วย รูปแบบการเรียนการสอนตามแนวทฤษฎีการประมวลสารสนเทศ ที่ส่งเสริมกระบวนการบันทึกในหน่วยความจำ กลุ่มสาระการเรียนรู้การงานอาชีพและเทคโนโลยี สำหรับนักเรียนชั้นประถมศึกษาปีที่ 2 3.2 เพื่อศึกษาผลสัมฤทธิ์ทางการเรียนระหว่างก่อนเรียนและหลังเรียนของผู้เรียน ที่เรียนด้วยรูปแบบการเรียนการสอนตามแนวทฤษฎีการประมวลสารสนเทศ ที่ส่งเสริมกระบวนการบันทึกในหน่วยความจำ กลุ่มสาระการเรียนรู้การงานอาชีพและเทคโนโลยี สำหรับนักเรียนชั้นประถมศึกษาปีที่ 2 3.3 เพื่อศึกษาความคงทนของการเรียนรู้ที่เรียนด้วยรูปแบบการเรียนการสอนตามแนวทฤษฎีการประมวลสารสนเทศ ที่ส่งเสริมกระบวนการบันทึกในหน่วยความจำ กลุ่มสาระการเรียนรู้การงานอาชีพและเทคโนโลยี สำหรับนักเรียนชั้นประถมศึกษาปีที่ 2 3.4 เพื่อศึกษาความพึงพอใจของผู้เรียนที่เรียนด้วยรูปแบบการเรียนการสอนตามแนวทฤษฎีการประมวลสารสนเทศ ที่ส่งเสริมกระบวนการบันทึกในหน่วยความจำ กลุ่มสาระการเรียนรู้การงานอาชีพและเทคโนโลยี สำหรับนักเรียนชั้นประถมศึกษาปีที่ 2 ผลการวิจัยพบว่า
1. ศึกษาสภาพปัญหาและความต้องการของผู้เรียนรายวิชาคอมพิวเตอร์ กลุ่มสาระการเรียนรู้การงานอาชีพและเทคโนโลยี พบว่า สภาพปัญหาเกี่ยวกับการจัดการเรียนการสอน ผู้เรียนยังไม่สามารถจำคำศัพท์เกี่ยวกับคอมพิวเตอร์ได้ และส่งผลให้ผู้เรียนเรียกชื่ออุปกรณ์ไม่ถูกต้อง การเรียกใช้เครื่องมือ โปรแกรมต่าง ๆ ไม่ได้ นอกจากนี้ยังพบว่าครูผู้สอนยังไม่ได้ส่งเสริมกระบวนการบันทึกในหน่วยความจำให้กับนักเรียน ส่วนใหญ่ยังมีความเข้าใจที่คลาดเคลื่อน หรือยังไม่ตรงตามหลักการ เพราะเข้าใจว่าการท่องจำจะสามารถทำให้ผู้เรียนสามารถจำคำศัพท์ได้ในความจำระยะยาว
2. รูปแบบการเรียนการสอนตามแนวทฤษฎีการประมวลสารสนเทศ ที่ส่งเสริมกระบวนการบันทึกในหน่วยความจำ กลุ่มสาระการเรียนรู้การงานอาชีพและเทคโนโลยี สำหรับนักเรียนชั้นประถมศึกษาปีที่ 2 นี้มีชื่อเรียกว่า “DESSL Model ” ประกอบด้วย 5 ขั้นตอน คือ ขั้นที่ 1 ขั้นการกระตุ้นให้เกิดความสงสัยในปัญญา (Dis-equilibrium stage : D) ขั้นที่ 2 ขั้นขยายโครงสร้างทางปัญญา (Expand the cognitive structure stage : E) ขั้นที่ 3 ขั้นส่งเสริมการใส่ใจในความจำระยะประสาทสัมผัส (Enhance sensory register: S) ขั้นที่ 4 ขั้นการส่งเสริมการจำระยะสั้น (Enhance short-term memory: S) และ ขั้นที่ 5 ขั้นการส่งเสริมการจำในระยะยาว (Enhance long-term memory : L) โดยมีค่าประสิทธิภาพ (E1 /E 2) ของรูปแบบการเรียนการสอนเท่ากับ 81.82/80.08 ซึ่งมีประสิทธิภาพสูงกว่าเกณฑ์ที่กำหนดไว้
3) ประสิทธิผลการจัดการเรียนรู้ด้วยรูปแบบการเรียนการสอนตามแนวทฤษฎีการประมวลสารสนเทศ ที่ส่งเสริมกระบวนการบันทึกในหน่วยความจำ กลุ่มสาระการเรียนรู้การงานอาชีพและเทคโนโลยี สำหรับนักเรียนชั้นประถมศึกษาปีที่ 2 พบว่า
3.1 การประมวลสารสนเทศของผู้เรียน มี 3 ระยะได้แก่ 1.การบันทึกในความจำระยะประสาทสัมผัส โดยผู้เรียนจะต้องใส่ใจ 2. การบันทึกในความจำระยะสั้น ผู้เรียนจะต้องจัดกลุ่มและการทำแบบฝึกหัดหรือการท่องสารสนเทศซ้ำๆ และ 3. การบันทึกในความจำระยะยาว ผู้เรียนจะต้องขยายความรู้และจัดหมวดหมู่สารสนเทศ
3.2 ผลการทดสอบหลังเรียนของนักเรียนมีคะแนนเฉลี่ยเท่ากับ 8.12 และเมื่อเปรียบเทียบระหว่างคะแนนสอบของนักเรียนหลังเรียน พบว่าคะแนนสอบของนักเรียนหลังเรียน สูงกว่าเกณฑ์อย่างมีนัยสำคัญทางสถิติที่ระดับ .05
3.3 ความคงทนของการเรียนรู้ของผู้เรียน พบว่า ค่าเฉลี่ยคะแนนผลสัมฤทธ์ทางการเรียนที่เรียนรูปแบบการเรียนการสอนตามแนวทฤษฎีการประมวลสารสนเทศ ที่ส่งเสริมการบันทึกในหน่วยความจำ กลุ่มสาระการเรียนรู้การงานอาชีพและเทคโนโลยี สำหรับนักเรียนชั้นประถมศึกษาปีที่ 2 ระหว่างหลังเรียน และ หลังเรียนผ่านไป 14 วัน (2 สัปดาห์) ไม่แตกต่างกันอย่างมีนัยสำคัญทางสถิติ
3.4 ความพึงพอใจของนักเรียนที่มีต่อรูปแบบการเรียนการสอนตามแนวทฤษฎีการประมวลสารสนเทศ ที่ส่งเสริมการบันทึกในหน่วยความจำ กลุ่มสาระการเรียนรู้การงานอาชีพและเทคโนโลยี สำหรับนักเรียนชั้นประถมศึกษาปีที่ 2 ในภาพรวมมีความพึงพอใจอยู่ในระดับมากที่สุด ตามเกณฑ์ของ บุญชม ศรีสะอาด (2545) โดยมีค่าเฉลี่ยเท่ากับ 4.36 ค่าเฉลี่ยของส่วนเบี่ยงเบนมาตรฐานเท่ากับ 0.77 โดยที่รายการที่มีระดับความพึงพอใจมากที่สุดคือ รูปแบบการเรียนการสอนตามแนวทฤษฎีการประมวลสารสนเทศ ที่ส่งเสริมกระบวนการบันทึกในหน่วยความจำ กลุ่มสาระการเรียนรู้การงานอาชีพและเทคโนโลยี สำหรับนักเรียนชั้นประถมศึกษาปีที่ 2 ช่วยส่งเสริมให้ผู้เรียนจดจำคำศัพท์คอมพิวเตอร์ได้เป็นอย่างดี ( = 4.61, S.D. = 0.61) แปรความอยู่ในระดับมากที่สุด