การพัฒนารูปแบบการจัดการเรียนรู้ตามทฤษฎี
ชื่อเรื่อง การพัฒนารูปแบบการจัดการเรียนรู้ตามทฤษฎีการสร้างความรู้เพื่อส่งเสริม
การคิดวิเคราะห์ทางวิทยาศาสตร์และความสามารถในการสร้างองค์ความรู้ของนักเรียน
ชั้นมัธยมศึกษาปีที่ 5
ผู้วิจัย นายสุรชัย ประดาศรี
ตำแหน่ง ครู วิทยฐานะ ครูชำนาญการพิเศษ
สังกัด โรงเรียนเทศบาล 3 “เทศบาลอนุสรณ์” สังกัดเทศบาลเมืองสุรินทร์ จังหวัดสุรินทร์
ปีที่วิจัย 2561
บทคัดย่อ
การวิจัยครั้งนี้มีวัตถุประสงค์เพื่อ 1) เพื่อพัฒนาและหาประสิทธิภาพของรูปแบบการจัดการเรียนรู้ตามทฤษฎีการสร้างความรู้เพื่อส่งเสริมการคิดวิเคราะห์ทางวิทยาศาสตร์และความสามารถในการสร้างองค์ความรู้ของนักเรียนชั้นมัธยมศึกษาปีที่ 5 2) เพื่อศึกษาประสิทธิผล เชิงประจักษ์ของรูปแบบการจัดการเรียนรู้ตามทฤษฎีการสร้างความรู้เพื่อส่งเสริมการคิดวิเคราะห์ทางวิทยาศาสตร์และความสามารถในการสร้างองค์ความรู้ของนักเรียนชั้นมัธยมศึกษาปีที่ 5 ดังนี้ 2.1 ) เปรียบเทียบการคิดวิเคราะห์ทางวิทยาศาสตร์ก่อนและหลังเรียนของนักเรียนชั้นมัธยมศึกษาปีที่ 5 ที่เรียนด้วยรูปแบบการจัดการเรียนรู้ที่พัฒนาขึ้น 2.2) เปรียบเทียบผลสัมฤทธิ์ทางการเรียน เรื่อง สมบัติเชิงกลของของไหล ก่อนและหลังเรียนของนักเรียนชั้นมัธยมศึกษาปีที่ 5 ที่เรียนด้วยรูปแบบการจัดการเรียนรู้ที่พัฒนาขึ้น 2.3) เปรียบเทียบความสามารถในการสร้างองค์ความรู้ก่อนและหลังเรียนของนักเรียนชั้นมัธยมศึกษาปีที่ 5 ที่เรียนด้วยรูปแบบการจัดการเรียนรู้ที่พัฒนาขึ้น และ 2.4) ศึกษาความคิดเห็นของนักเรียนที่มีต่อการเรียนตามรูปแบบการจัดการเรียนรู้ที่พัฒนาขึ้น การวิจัยนี้เป็นการวิจัยและพัฒนา (Research and Development) โดยกำหนดรูปแบบการทดลองแบบกลุ่มเดียว ทดสอบก่อนเรียนและหลังเรียน ประชากรที่ใช้ในการวิจัยครั้งนี้ คือ นักเรียนชั้นมัธยมศึกษาปีที่ 5 โรงเรียนเทศบาล 3 “เทศบาลอนุสรณ์” เทศบาลเมืองสุรินทร์ ภาคเรียนที่ 1 ปีการศึกษา 2561 จำนวน 2 ห้องเรียน มีนักเรียนจำนวน 65 คน กลุ่มตัวอย่างที่ใช้ในการวิจัยครั้งนี้ คือ นักเรียนชั้นมัธยมศึกษาปีที่ 5 โรงเรียนเทศบาล 3 “เทศบาลอนุสรณ์” เทศบาลเมืองสุรินทร์ ภาคเรียนที่ 1 ปีการศึกษา 2561 จำนวน 1 ห้องเรียน มีนักเรียนจำนวน 33 คน ได้มาจากการสุ่มอย่างง่ายโดยวิธีการจับฉลากห้อง (Sample Random Sampling) คือ ชั้นมัธยมศึกษาปีที่ 5/1 เครื่องมือที่ใช้ในการวิจัยประกอบด้วยแผนการจัดการเรียนรู้ แบบทดสอบวัดการคิดวิเคราะห์ทางวิทยาศาสตร์ แบบทดสอบวัดผลสัมฤทธิ์ทางการเรียน แบบวัดความสามารถในการสร้างองค์ความรู้ แบบสอบถามความคิดเห็น วิเคราะห์ข้อมูลสถิติที่ใช้ ได้แก่ ค่าร้อยละ ค่าเฉลี่ย ( x-bar) ส่วนเบี่ยงเบนมาตรฐาน (S.D.) การทดสอบค่าที (dependent t - test) และการวิเคราะห์เนื้อหา
ผลการวิจัย พบว่า
1) รูปแบบการจัดการเรียนรู้ตามทฤษฎีการสร้างความรู้เพื่อส่งเสริมการคิดวิเคราะห์ทางวิทยาศาสตร์และความสามารถในการสร้างองค์ความรู้ของนักเรียนชั้นมัธยมศึกษาปีที่ 5 มีชื่อว่า (PACSA : Model) จากการตรวจสอบโดยผู้เชี่ยวชาญรูปแบบการเรียนการสอนมีความเหมาะสมและสอดคล้องกับทุกองค์ประกอบ รูปแบบการเรียนการสอนมี 8 องค์ประกอบ คือ หลักการ วัตถุประสงค์ กระบวนการเรียนการสอน หลักการตอบสนอง ระบบสังคม สิ่งสนับสนุน สาระความรู้ และสิ่งส่งเสริมการเรียนรู้ กระบวนการเรียนการสอนมี 5 ขั้นตอน ประกอบด้วย 1) เตรียมความพร้อม (Preparation : P) 2) เรียนรู้ด้วยการปฏิบัติ (Action learning : A) 3) สร้างความรู้และฝึกทักษะการคิดวิเคราะห์ (Constructing Concepts and Analysis Thinking : C) 4) แลกเปลี่ยนเรียนรู้ (Sharing : S) 5) ตรวจสอบความรู้ความเข้าใจและประยุกต์ใช้ (Assessment and Apply : A)
2) ผลการทดลองใช้รูปแบบการเรียนการสอน พีพีซีเอสเอ พบว่า 1) การคิดวิเคราะห์ของนักเรียนหลังเรียน(x-bar = 32.03 , S.D. = 3.01) สูงกว่าก่อนเรียน ( x-bar=12.39,S.D.= 2.63) อย่างมีนัยสำคัญทางสถิติที่ระดับ 0.5 2) ผลสัมฤทธิ์ทางการเรียนของนักเรียนหลังเรียน (x-bar = 32.18 , S.D. = 3.48) สูงกว่าก่อนเรียน ( x-bar = 15.48 , S.D. = 2.00) อย่างมีนัยสำคัญทางสถิติที่ระดับ 0.5 3) ความสามารถในการสร้างองค์ความรู้หลังเรียน (x-bar = 42.18 , S.D. = 4.19) สูงกว่าก่อนเรียน (x-bar = 18.72 , S.D. = 2.54) อย่างมีนัยสำคัญทางสถิติที่ระดับ 0.5 4) นักเรียนเห็นด้วยต่อกระบวนการจัดการเรียนการสอนตามรูปแบบการเรียนการสอนในภาพรวมพบว่าอยู่ในระดับมากที่สุด ( x-bar= 4.60 , S.D. = 0.17) ในรายด้านพบว่าอยู่ในระดับมากที่สุดทุกด้านโดยเรียงจากค่าเฉลี่ยมากที่สุดด้านประโยชน์ที่ได้รับ ( x-bar = 4.76 , S.D. = 0.19) รองลงมาด้านบรรยากาศในการเรียนรู้ ( x-bar= 4.54, S.D. = 0.23) และด้านกิจกรรมการเรียนรู้ ( x-bar = 4.49, S.D. = 0.27) ตามลำดับ
การคิดวิเคราะห์ทางวิทยาศาสตร์และความสามารถในการสร้างองค์ความรู้ของนักเรียน
ชั้นมัธยมศึกษาปีที่ 5
ผู้วิจัย นายสุรชัย ประดาศรี
ตำแหน่ง ครู วิทยฐานะ ครูชำนาญการพิเศษ
สังกัด โรงเรียนเทศบาล 3 “เทศบาลอนุสรณ์” สังกัดเทศบาลเมืองสุรินทร์ จังหวัดสุรินทร์
ปีที่วิจัย 2561
บทคัดย่อ
การวิจัยครั้งนี้มีวัตถุประสงค์เพื่อ 1) เพื่อพัฒนาและหาประสิทธิภาพของรูปแบบการจัดการเรียนรู้ตามทฤษฎีการสร้างความรู้เพื่อส่งเสริมการคิดวิเคราะห์ทางวิทยาศาสตร์และความสามารถในการสร้างองค์ความรู้ของนักเรียนชั้นมัธยมศึกษาปีที่ 5 2) เพื่อศึกษาประสิทธิผล เชิงประจักษ์ของรูปแบบการจัดการเรียนรู้ตามทฤษฎีการสร้างความรู้เพื่อส่งเสริมการคิดวิเคราะห์ทางวิทยาศาสตร์และความสามารถในการสร้างองค์ความรู้ของนักเรียนชั้นมัธยมศึกษาปีที่ 5 ดังนี้ 2.1 ) เปรียบเทียบการคิดวิเคราะห์ทางวิทยาศาสตร์ก่อนและหลังเรียนของนักเรียนชั้นมัธยมศึกษาปีที่ 5 ที่เรียนด้วยรูปแบบการจัดการเรียนรู้ที่พัฒนาขึ้น 2.2) เปรียบเทียบผลสัมฤทธิ์ทางการเรียน เรื่อง สมบัติเชิงกลของของไหล ก่อนและหลังเรียนของนักเรียนชั้นมัธยมศึกษาปีที่ 5 ที่เรียนด้วยรูปแบบการจัดการเรียนรู้ที่พัฒนาขึ้น 2.3) เปรียบเทียบความสามารถในการสร้างองค์ความรู้ก่อนและหลังเรียนของนักเรียนชั้นมัธยมศึกษาปีที่ 5 ที่เรียนด้วยรูปแบบการจัดการเรียนรู้ที่พัฒนาขึ้น และ 2.4) ศึกษาความคิดเห็นของนักเรียนที่มีต่อการเรียนตามรูปแบบการจัดการเรียนรู้ที่พัฒนาขึ้น การวิจัยนี้เป็นการวิจัยและพัฒนา (Research and Development) โดยกำหนดรูปแบบการทดลองแบบกลุ่มเดียว ทดสอบก่อนเรียนและหลังเรียน ประชากรที่ใช้ในการวิจัยครั้งนี้ คือ นักเรียนชั้นมัธยมศึกษาปีที่ 5 โรงเรียนเทศบาล 3 “เทศบาลอนุสรณ์” เทศบาลเมืองสุรินทร์ ภาคเรียนที่ 1 ปีการศึกษา 2561 จำนวน 2 ห้องเรียน มีนักเรียนจำนวน 65 คน กลุ่มตัวอย่างที่ใช้ในการวิจัยครั้งนี้ คือ นักเรียนชั้นมัธยมศึกษาปีที่ 5 โรงเรียนเทศบาล 3 “เทศบาลอนุสรณ์” เทศบาลเมืองสุรินทร์ ภาคเรียนที่ 1 ปีการศึกษา 2561 จำนวน 1 ห้องเรียน มีนักเรียนจำนวน 33 คน ได้มาจากการสุ่มอย่างง่ายโดยวิธีการจับฉลากห้อง (Sample Random Sampling) คือ ชั้นมัธยมศึกษาปีที่ 5/1 เครื่องมือที่ใช้ในการวิจัยประกอบด้วยแผนการจัดการเรียนรู้ แบบทดสอบวัดการคิดวิเคราะห์ทางวิทยาศาสตร์ แบบทดสอบวัดผลสัมฤทธิ์ทางการเรียน แบบวัดความสามารถในการสร้างองค์ความรู้ แบบสอบถามความคิดเห็น วิเคราะห์ข้อมูลสถิติที่ใช้ ได้แก่ ค่าร้อยละ ค่าเฉลี่ย ( x-bar) ส่วนเบี่ยงเบนมาตรฐาน (S.D.) การทดสอบค่าที (dependent t - test) และการวิเคราะห์เนื้อหา
ผลการวิจัย พบว่า
1) รูปแบบการจัดการเรียนรู้ตามทฤษฎีการสร้างความรู้เพื่อส่งเสริมการคิดวิเคราะห์ทางวิทยาศาสตร์และความสามารถในการสร้างองค์ความรู้ของนักเรียนชั้นมัธยมศึกษาปีที่ 5 มีชื่อว่า (PACSA : Model) จากการตรวจสอบโดยผู้เชี่ยวชาญรูปแบบการเรียนการสอนมีความเหมาะสมและสอดคล้องกับทุกองค์ประกอบ รูปแบบการเรียนการสอนมี 8 องค์ประกอบ คือ หลักการ วัตถุประสงค์ กระบวนการเรียนการสอน หลักการตอบสนอง ระบบสังคม สิ่งสนับสนุน สาระความรู้ และสิ่งส่งเสริมการเรียนรู้ กระบวนการเรียนการสอนมี 5 ขั้นตอน ประกอบด้วย 1) เตรียมความพร้อม (Preparation : P) 2) เรียนรู้ด้วยการปฏิบัติ (Action learning : A) 3) สร้างความรู้และฝึกทักษะการคิดวิเคราะห์ (Constructing Concepts and Analysis Thinking : C) 4) แลกเปลี่ยนเรียนรู้ (Sharing : S) 5) ตรวจสอบความรู้ความเข้าใจและประยุกต์ใช้ (Assessment and Apply : A)
2) ผลการทดลองใช้รูปแบบการเรียนการสอน พีพีซีเอสเอ พบว่า 1) การคิดวิเคราะห์ของนักเรียนหลังเรียน(x-bar = 32.03 , S.D. = 3.01) สูงกว่าก่อนเรียน ( x-bar=12.39,S.D.= 2.63) อย่างมีนัยสำคัญทางสถิติที่ระดับ 0.5 2) ผลสัมฤทธิ์ทางการเรียนของนักเรียนหลังเรียน (x-bar = 32.18 , S.D. = 3.48) สูงกว่าก่อนเรียน ( x-bar = 15.48 , S.D. = 2.00) อย่างมีนัยสำคัญทางสถิติที่ระดับ 0.5 3) ความสามารถในการสร้างองค์ความรู้หลังเรียน (x-bar = 42.18 , S.D. = 4.19) สูงกว่าก่อนเรียน (x-bar = 18.72 , S.D. = 2.54) อย่างมีนัยสำคัญทางสถิติที่ระดับ 0.5 4) นักเรียนเห็นด้วยต่อกระบวนการจัดการเรียนการสอนตามรูปแบบการเรียนการสอนในภาพรวมพบว่าอยู่ในระดับมากที่สุด ( x-bar= 4.60 , S.D. = 0.17) ในรายด้านพบว่าอยู่ในระดับมากที่สุดทุกด้านโดยเรียงจากค่าเฉลี่ยมากที่สุดด้านประโยชน์ที่ได้รับ ( x-bar = 4.76 , S.D. = 0.19) รองลงมาด้านบรรยากาศในการเรียนรู้ ( x-bar= 4.54, S.D. = 0.23) และด้านกิจกรรมการเรียนรู้ ( x-bar = 4.49, S.D. = 0.27) ตามลำดับ