การพัฒนารูปแบบการจัดการเรียนรู้ที่เน้นโครงงานเป็นฐานด้วย IPDPC M
ชื่อเรื่อง การพัฒนารูปแบบการจัดการเรียนรู้ที่เน้นโครงงานเป็นฐานด้วย IPDPC Model
เพื่อเสริมสร้างทักษะผู้เรียนในศตวรรษที่ 21 (3R8C) รายวิชาการทำขนมไทย
สำหรับนักเรียนชั้นมัธยมศึกษาปีที่ 6
ผู้วิจัย นางวันทนา บุตรศรี
ตำแหน่ง ครู วิทยฐานะครูชำนาญการพิเศษ
สถานศึกษา โรงเรียนขุนหาญวิทยาสรรค์ ตำบลสิ อำเภอขุนหาญ จังหวัดศรีสะเกษ
สังกัดองค์การบริหารส่วนจังหวัดศรีสะเกษ กระทรวงมหาดไทย
ปีการศึกษา ภาคเรียนที่ 1 ปีการศึกษา 2561
บทคัดย่อ
การวิจัยครั้งนี้มีวัตถุประสงค์เพื่อ 1) เพื่อศึกษาสภาพปัจจุบัน ปัญหาในการจัดการเรียนรู้รายวิชาการทำขนมไทย สำหรับนักเรียนชั้นมัธยมศึกษาปีที่ 6 แนวทางการจัดการเรียนรู้โดยใช้โครงงานเป็นฐาน และการเสริมสร้างทักษะผู้เรียนในศตวรรษที่ 21 (3R8C) 2) เพื่อพัฒนารูปแบบการจัดการเรียนรู้ที่เน้นโครงงานเป็นฐานด้วย IPDPC Model เพื่อเสริมสร้างทักษะผู้เรียนในศตวรรษที่ 21 (3R8C) รายวิชาการทำขนมไทย สำหรับนักเรียนชั้นมัธยมศึกษาปีที่ 6 3) เพื่อศึกษาผลการใช้รูปแบบการจัดการเรียนรู้ที่เน้นโครงงานเป็นฐานด้วย IPDPC Model เพื่อเสริมสร้างทักษะผู้เรียนในศตวรรษที่ 21 (3R8C) รายวิชาการทำขนมไทย สำหรับนักเรียนชั้นมัธยมศึกษาปีที่ 6 4) เพื่อประเมินรูปแบบการจัดการเรียนรู้ที่เน้นโครงงานเป็นฐานด้วย IPDPC Model เพื่อเสริมสร้างทักษะผู้เรียนในศตวรรษที่ 21 (3R8C) รายวิชาการทำขนมไทย สำหรับนักเรียนชั้นมัธยมศึกษาปีที่ 6 การวิจัยครั้งนี้เป็นการวิจัยและพัฒนา (Research and Development) ประกอบด้วย 4 ขั้นตอน คือ 1) การศึกษาและวิเคราะห์ข้อมูลพื้นฐาน 2) การพัฒนารูปแบบการจัดการเรียนรู้ 3) การทดลองใช้รูปแบบการจัดการเรียนรู้ และ 4) การประเมินรูปแบบการจัดการเรียนรู้ กลุ่มเป้าหมายที่ใช้ในการวิจัย คือ นักเรียนชั้นมัธยมศึกษาปีที่ 6 ภาคเรียนที่ 1 ปีการศึกษา 2561 จำนวน 32 คน ซึ่งได้มาโดยวิธีการเลือกแบบเจาะจง (Purposive Selected) เครื่องมือที่ใช้ในการวิจัย ประกอบด้วย 1) เครื่องมือที่ใช้ในการจัดกิจกรรมการเรียนรู้ ได้แก่ เอกสารการจัดการเรียนรู้ที่เน้นโครงงานเป็นฐานด้วย IPDPC Model เพื่อเสริมสร้างทักษะผู้เรียนในศตวรรษที่ 21 (3R8C) รายวิชาการทำขนมไทย สำหรับนักเรียนชั้นมัธยมศึกษาปีที่ 6 2) เครื่องมือที่ใช้ในการเก็บรวบรวมข้อมูล ได้แก่ 2.1) แบบทดสอบวัดผลสัมฤทธิ์ทางการเรียน รายวิชาการทำขนมไทย เป็นแบบทดสอบชนิดเลือกตอบ 4 ตัวเลือก จำนวน 40 ข้อ มีค่าความยากง่ายอยู่ระหว่าง 0.24 - 0.80
และค่าอำนาจจำแนกอยู่ระหว่าง 0.34 - 0.95 และมีค่าความเชื่อมั่นของแบบทดสอบเท่ากับ 0.81
2.2) แบบทักษะผู้เรียนในศตวรรษที่ 21 (3R8C) เป็นชนิดมาตราส่วนประมาณค่า (Rating Scale)
5 ระดับ จำนวน 75 ข้อ มีค่าอำนาจจำแนกอยู่ระหว่าง 0.22 – 0.90 และมีค่าความเชื่อมั่นทั้งฉบับเท่ากับ .97 2.3) แบบประเมินความพึงพอใจของนักเรียนเป็นชนิดมาตราส่วนประมาณค่า (Rating Scale) 5 ระดับ จำนวน 15 ข้อ มีค่าอำนาจจำแนกอยู่ระหว่าง 0.26 – 0.70 และมีค่าความเชื่อมั่น
ทั้งฉบับเท่ากับ 0.84 2.4) แบบประเมินผลการใช้รูปแบบการจัดการเรียนรู้ เป็นชนิดมาตราส่วนประมาณค่า (Rating Scale) 5 ระดับ จำนวน 33 ข้อ มีมีค่าอำนาจจำแนกอยู่ระหว่าง 0.23 – 0.69 และมีค่าความเชื่อมั่นทั้งฉบับเท่ากับ .91 สถิติที่ใช้วิเคราะห์ข้อมูล ได้แก่ ร้อยละ ค่าเฉลี่ย ค่าส่วนเบี่ยงเบนมาตรฐานทดสอบสมมติฐานโดยใช้สถิติ Nonparametric แบบ Wilcoxon Matched-Pairs Signed-Ranks Test และการวิเคราะห์เชิงเนื้อหา (Content Analysis)
ผลการวิจัยปรากฏดังนี้
1) ผลการศึกษาและวิเคราะห์ข้อมูลพื้นฐานในการจัดการเรียนรู้โดยใช้โครงงานเป็นฐาน และการเสริมสร้างทักษะผู้เรียนในศตวรรษที่ 21 (3R8C) พบว่า ยังไม่มีการจัดการเรียนรู้ที่เป็น
รูปธรรมและขั้นตอนที่ชัดเจน นักเรียนยังขาดทักษะที่จำเป็นในศตวรรษที่ 21
2) รูปแบบการจัดการเรียนรู้ที่เน้นโครงงานเป็นฐานด้วย IPDPC Model เพื่อเสริมสร้างทักษะผู้เรียนในศตวรรษที่ 21 (3R8C) รายวิชาการทำขนมไทย สำหรับนักเรียนชั้นมัธยมศึกษาปีที่ 6
มีองค์ประกอบสำคัญ 5 ประการ ได้แก่ 1) ความเป็นมาและความสำคัญ 2) หลักการ 3) จุดมุ่งหมาย
4) กระบวนการจัดการเรียนรู้ ซึ่งมี 5 ขั้นตอน ได้แก่ 4.1) ขั้นการระบุปัญหา (Identify the problem) 4.2) ขั้นวางแผนพัฒนา (Plan) 4.3) ขั้นปฏิบัติการ(Do) 4.4) ขั้นนำเสนอผลงาน (Presentation) และ 4.5) ขั้นสรุปองค์ความรู้ (Conclusion) และ 5) การวัดและประเมินผล
3) ผลการใช้รูปแบบการจัดการเรียนรู้ที่เน้นโครงงานเป็นฐานด้วย IPDPC Model
เพื่อเสริมสร้างทักษะผู้เรียนในศตวรรษที่ 21 (3R8C) รายวิชาการทำขนมไทย สำหรับนักเรียน
ชั้นมัธยมศึกษาปีที่ 6 ปรากฏดังนี้
3.1) รูปแบบการจัดการเรียนรู้ที่เน้นโครงงานเป็นฐานด้วย IPDPC Model
เพื่อเสริมสร้างทักษะผู้เรียนในศตวรรษที่ 21 (3R8C) รายวิชาการทำขนมไทย สำหรับนักเรียน
ชั้นมัธยมศึกษาปีที่ 6 มีประสิทธิภาพ 85.40/83.44 เป็นไปตามเกณฑ์ 80/80 ตามที่ตั้งไว้
3.2) ค่าดัชนีประสิทธิผลของรูปแบบการจัดการเรียนรู้ที่เน้นโครงงานเป็นฐาน
ด้วย IPDPC Model เพื่อเสริมสร้างทักษะผู้เรียนในศตวรรษที่ 21 (3R8C) รายวิชาการทำขนมไทย สำหรับนักเรียนชั้นมัธยมศึกษาปีที่ 6 มีค่าเท่ากับ 0.67
3.3) ผลสัมฤทธิ์ทางการเรียนของนักเรียนชั้นมัธยมศึกษาปีที่ 6 ที่เรียนด้วยรูปแบบ
การจัดการเรียนรู้ที่เน้นโครงงานเป็นฐานด้วย IPDPC Model เพื่อเสริมสร้างทักษะผู้เรียนในศตวรรษ
ที่ 21 (3R8C) รายวิชาการทำขนมไทย หลังเรียนสูงกว่าก่อนเรียนอย่างมีนัยสำคัญทางสถิติที่ระดับ .05
3.4) ผลการประเมินทักษะผู้เรียนในศตวรรษที่ 21 (3R8C) ของนักเรียนชั้นมัธยม ศึกษาปีที่ 6 ที่เรียนด้วยรูปแบบการจัดการเรียนรู้ที่เน้นโครงงานเป็นฐานด้วย IPDPC Model
เพื่อเสริมสร้างทักษะผู้เรียนในศตวรรษที่ 21 (3R8C) รายวิชาการทำขนมไทย สำหรับนักเรียน
ชั้นมัธยมศึกษาปีที่ 6 ประกอบด้วยทักษะในสาระวิชาหลัก (Core Subjects–3Rs) อยู่ในระดับ
มากที่สุด และทักษะด้านการเรียนรู้และนวัตกรรม (Learning and Innovation Skills – 8Cs) โดยรวมอยู่ในระดับมากที่สุด
3.5) ความพึงพอใจของนักเรียนชั้นมัธยมศึกษาปีที่ 6 ที่มีต่อการเรียนด้วยรูปแบบ
การจัดการเรียนรู้ที่เน้นโครงงานเป็นฐานด้วย IPDPC Model เพื่อเสริมสร้างทักษะผู้เรียนในศตวรรษ
ที่ 21 (3R8C) รายวิชาการทำขนมไทย สำหรับนักเรียนชั้นมัธยมศึกษาปีที่ 6 โดยรวมอยู่ในระดับ
มากที่สุด
4) ผลการประเมินรูปแบบการจัดการเรียนรู้ที่เน้นโครงงานเป็นฐานด้วย IPDPC Model เพื่อเสริมสร้างทักษะผู้เรียนในศตวรรษที่ 21 (3R8C) รายวิชาการทำขนมไทย สำหรับนักเรียน
ชั้นมัธยมศึกษาปีที่ 6 ในภาพรวมอยู่ในระดับมากที่สุด
เพื่อเสริมสร้างทักษะผู้เรียนในศตวรรษที่ 21 (3R8C) รายวิชาการทำขนมไทย
สำหรับนักเรียนชั้นมัธยมศึกษาปีที่ 6
ผู้วิจัย นางวันทนา บุตรศรี
ตำแหน่ง ครู วิทยฐานะครูชำนาญการพิเศษ
สถานศึกษา โรงเรียนขุนหาญวิทยาสรรค์ ตำบลสิ อำเภอขุนหาญ จังหวัดศรีสะเกษ
สังกัดองค์การบริหารส่วนจังหวัดศรีสะเกษ กระทรวงมหาดไทย
ปีการศึกษา ภาคเรียนที่ 1 ปีการศึกษา 2561
บทคัดย่อ
การวิจัยครั้งนี้มีวัตถุประสงค์เพื่อ 1) เพื่อศึกษาสภาพปัจจุบัน ปัญหาในการจัดการเรียนรู้รายวิชาการทำขนมไทย สำหรับนักเรียนชั้นมัธยมศึกษาปีที่ 6 แนวทางการจัดการเรียนรู้โดยใช้โครงงานเป็นฐาน และการเสริมสร้างทักษะผู้เรียนในศตวรรษที่ 21 (3R8C) 2) เพื่อพัฒนารูปแบบการจัดการเรียนรู้ที่เน้นโครงงานเป็นฐานด้วย IPDPC Model เพื่อเสริมสร้างทักษะผู้เรียนในศตวรรษที่ 21 (3R8C) รายวิชาการทำขนมไทย สำหรับนักเรียนชั้นมัธยมศึกษาปีที่ 6 3) เพื่อศึกษาผลการใช้รูปแบบการจัดการเรียนรู้ที่เน้นโครงงานเป็นฐานด้วย IPDPC Model เพื่อเสริมสร้างทักษะผู้เรียนในศตวรรษที่ 21 (3R8C) รายวิชาการทำขนมไทย สำหรับนักเรียนชั้นมัธยมศึกษาปีที่ 6 4) เพื่อประเมินรูปแบบการจัดการเรียนรู้ที่เน้นโครงงานเป็นฐานด้วย IPDPC Model เพื่อเสริมสร้างทักษะผู้เรียนในศตวรรษที่ 21 (3R8C) รายวิชาการทำขนมไทย สำหรับนักเรียนชั้นมัธยมศึกษาปีที่ 6 การวิจัยครั้งนี้เป็นการวิจัยและพัฒนา (Research and Development) ประกอบด้วย 4 ขั้นตอน คือ 1) การศึกษาและวิเคราะห์ข้อมูลพื้นฐาน 2) การพัฒนารูปแบบการจัดการเรียนรู้ 3) การทดลองใช้รูปแบบการจัดการเรียนรู้ และ 4) การประเมินรูปแบบการจัดการเรียนรู้ กลุ่มเป้าหมายที่ใช้ในการวิจัย คือ นักเรียนชั้นมัธยมศึกษาปีที่ 6 ภาคเรียนที่ 1 ปีการศึกษา 2561 จำนวน 32 คน ซึ่งได้มาโดยวิธีการเลือกแบบเจาะจง (Purposive Selected) เครื่องมือที่ใช้ในการวิจัย ประกอบด้วย 1) เครื่องมือที่ใช้ในการจัดกิจกรรมการเรียนรู้ ได้แก่ เอกสารการจัดการเรียนรู้ที่เน้นโครงงานเป็นฐานด้วย IPDPC Model เพื่อเสริมสร้างทักษะผู้เรียนในศตวรรษที่ 21 (3R8C) รายวิชาการทำขนมไทย สำหรับนักเรียนชั้นมัธยมศึกษาปีที่ 6 2) เครื่องมือที่ใช้ในการเก็บรวบรวมข้อมูล ได้แก่ 2.1) แบบทดสอบวัดผลสัมฤทธิ์ทางการเรียน รายวิชาการทำขนมไทย เป็นแบบทดสอบชนิดเลือกตอบ 4 ตัวเลือก จำนวน 40 ข้อ มีค่าความยากง่ายอยู่ระหว่าง 0.24 - 0.80
และค่าอำนาจจำแนกอยู่ระหว่าง 0.34 - 0.95 และมีค่าความเชื่อมั่นของแบบทดสอบเท่ากับ 0.81
2.2) แบบทักษะผู้เรียนในศตวรรษที่ 21 (3R8C) เป็นชนิดมาตราส่วนประมาณค่า (Rating Scale)
5 ระดับ จำนวน 75 ข้อ มีค่าอำนาจจำแนกอยู่ระหว่าง 0.22 – 0.90 และมีค่าความเชื่อมั่นทั้งฉบับเท่ากับ .97 2.3) แบบประเมินความพึงพอใจของนักเรียนเป็นชนิดมาตราส่วนประมาณค่า (Rating Scale) 5 ระดับ จำนวน 15 ข้อ มีค่าอำนาจจำแนกอยู่ระหว่าง 0.26 – 0.70 และมีค่าความเชื่อมั่น
ทั้งฉบับเท่ากับ 0.84 2.4) แบบประเมินผลการใช้รูปแบบการจัดการเรียนรู้ เป็นชนิดมาตราส่วนประมาณค่า (Rating Scale) 5 ระดับ จำนวน 33 ข้อ มีมีค่าอำนาจจำแนกอยู่ระหว่าง 0.23 – 0.69 และมีค่าความเชื่อมั่นทั้งฉบับเท่ากับ .91 สถิติที่ใช้วิเคราะห์ข้อมูล ได้แก่ ร้อยละ ค่าเฉลี่ย ค่าส่วนเบี่ยงเบนมาตรฐานทดสอบสมมติฐานโดยใช้สถิติ Nonparametric แบบ Wilcoxon Matched-Pairs Signed-Ranks Test และการวิเคราะห์เชิงเนื้อหา (Content Analysis)
ผลการวิจัยปรากฏดังนี้
1) ผลการศึกษาและวิเคราะห์ข้อมูลพื้นฐานในการจัดการเรียนรู้โดยใช้โครงงานเป็นฐาน และการเสริมสร้างทักษะผู้เรียนในศตวรรษที่ 21 (3R8C) พบว่า ยังไม่มีการจัดการเรียนรู้ที่เป็น
รูปธรรมและขั้นตอนที่ชัดเจน นักเรียนยังขาดทักษะที่จำเป็นในศตวรรษที่ 21
2) รูปแบบการจัดการเรียนรู้ที่เน้นโครงงานเป็นฐานด้วย IPDPC Model เพื่อเสริมสร้างทักษะผู้เรียนในศตวรรษที่ 21 (3R8C) รายวิชาการทำขนมไทย สำหรับนักเรียนชั้นมัธยมศึกษาปีที่ 6
มีองค์ประกอบสำคัญ 5 ประการ ได้แก่ 1) ความเป็นมาและความสำคัญ 2) หลักการ 3) จุดมุ่งหมาย
4) กระบวนการจัดการเรียนรู้ ซึ่งมี 5 ขั้นตอน ได้แก่ 4.1) ขั้นการระบุปัญหา (Identify the problem) 4.2) ขั้นวางแผนพัฒนา (Plan) 4.3) ขั้นปฏิบัติการ(Do) 4.4) ขั้นนำเสนอผลงาน (Presentation) และ 4.5) ขั้นสรุปองค์ความรู้ (Conclusion) และ 5) การวัดและประเมินผล
3) ผลการใช้รูปแบบการจัดการเรียนรู้ที่เน้นโครงงานเป็นฐานด้วย IPDPC Model
เพื่อเสริมสร้างทักษะผู้เรียนในศตวรรษที่ 21 (3R8C) รายวิชาการทำขนมไทย สำหรับนักเรียน
ชั้นมัธยมศึกษาปีที่ 6 ปรากฏดังนี้
3.1) รูปแบบการจัดการเรียนรู้ที่เน้นโครงงานเป็นฐานด้วย IPDPC Model
เพื่อเสริมสร้างทักษะผู้เรียนในศตวรรษที่ 21 (3R8C) รายวิชาการทำขนมไทย สำหรับนักเรียน
ชั้นมัธยมศึกษาปีที่ 6 มีประสิทธิภาพ 85.40/83.44 เป็นไปตามเกณฑ์ 80/80 ตามที่ตั้งไว้
3.2) ค่าดัชนีประสิทธิผลของรูปแบบการจัดการเรียนรู้ที่เน้นโครงงานเป็นฐาน
ด้วย IPDPC Model เพื่อเสริมสร้างทักษะผู้เรียนในศตวรรษที่ 21 (3R8C) รายวิชาการทำขนมไทย สำหรับนักเรียนชั้นมัธยมศึกษาปีที่ 6 มีค่าเท่ากับ 0.67
3.3) ผลสัมฤทธิ์ทางการเรียนของนักเรียนชั้นมัธยมศึกษาปีที่ 6 ที่เรียนด้วยรูปแบบ
การจัดการเรียนรู้ที่เน้นโครงงานเป็นฐานด้วย IPDPC Model เพื่อเสริมสร้างทักษะผู้เรียนในศตวรรษ
ที่ 21 (3R8C) รายวิชาการทำขนมไทย หลังเรียนสูงกว่าก่อนเรียนอย่างมีนัยสำคัญทางสถิติที่ระดับ .05
3.4) ผลการประเมินทักษะผู้เรียนในศตวรรษที่ 21 (3R8C) ของนักเรียนชั้นมัธยม ศึกษาปีที่ 6 ที่เรียนด้วยรูปแบบการจัดการเรียนรู้ที่เน้นโครงงานเป็นฐานด้วย IPDPC Model
เพื่อเสริมสร้างทักษะผู้เรียนในศตวรรษที่ 21 (3R8C) รายวิชาการทำขนมไทย สำหรับนักเรียน
ชั้นมัธยมศึกษาปีที่ 6 ประกอบด้วยทักษะในสาระวิชาหลัก (Core Subjects–3Rs) อยู่ในระดับ
มากที่สุด และทักษะด้านการเรียนรู้และนวัตกรรม (Learning and Innovation Skills – 8Cs) โดยรวมอยู่ในระดับมากที่สุด
3.5) ความพึงพอใจของนักเรียนชั้นมัธยมศึกษาปีที่ 6 ที่มีต่อการเรียนด้วยรูปแบบ
การจัดการเรียนรู้ที่เน้นโครงงานเป็นฐานด้วย IPDPC Model เพื่อเสริมสร้างทักษะผู้เรียนในศตวรรษ
ที่ 21 (3R8C) รายวิชาการทำขนมไทย สำหรับนักเรียนชั้นมัธยมศึกษาปีที่ 6 โดยรวมอยู่ในระดับ
มากที่สุด
4) ผลการประเมินรูปแบบการจัดการเรียนรู้ที่เน้นโครงงานเป็นฐานด้วย IPDPC Model เพื่อเสริมสร้างทักษะผู้เรียนในศตวรรษที่ 21 (3R8C) รายวิชาการทำขนมไทย สำหรับนักเรียน
ชั้นมัธยมศึกษาปีที่ 6 ในภาพรวมอยู่ในระดับมากที่สุด