พัฒนาหนังสืออ่านเพิ่มเติมสาระประวัติศาสตร์
ชื่อเรื่อง รายงานการวิจัยและพัฒนาหนังสืออ่านเพิ่มเติมสาระประวัติศาสตร์ที่เน้นการสอนตามวัฏจักรการเรียนรู้ 5 Es กลุ่มสาระการเรียนรู้สังคมศึกษา ศาสนา และ วัฒนธรรม ชั้นประถมศึกษาปีที่ 5
ชื่อผู้วิจัย นางปุณิกา ข่ายม่าน
ปีที่ทำการวิจัย ปีการศึกษา 2561
บทคัดย่อ
การวิจัยและพัฒนาครั้งนี้ มีวัตถุประสงค์ เพื่อ 1) ศึกษาสภาพปัจจุบันปัญหาการจัด การเรียนการสอน การใช้สื่อ และความต้องการจำเป็นในการจัดการเรียนการสอนสาระประวัติศาสตร์ กลุ่มสาระการเรียนรู้สังคมศึกษา ศาสนา และวัฒนธรรม ชั้นประถมศึกษาปีที่ 5 2) สร้างและพัฒนาหนังสืออ่านเพิ่มเติมสาระประวัติศาสตร์ที่เน้นการสอนตามแบบวัฏจักร การเรียนรู้ 5 Es กลุ่มสาระการเรียนรู้สังคมศึกษา ศาสนา และวัฒนธรรม ชั้นประถมศึกษาปีที่ 5 ให้มีประสิทธิภาพตามเกณฑ์มาตรฐานที่กำหนด 80/80 3) ทดลองใช้หนังสืออ่านเพิ่มเติมสาระประวัติศาสตร์ที่เน้นการสอนตามแบบวัฏจักรการเรียนรู้ 5 Es กลุ่มสาระการเรียนรู้สังคมศึกษา ศาสนา และวัฒนธรรม ชั้นประถมศึกษาปีที่ 5 เพื่อ (1) ศึกษาประสิทธิภาพของหนังสืออ่านเพิ่มเติมสาระประวัติศาสตร์ที่เน้นการสอนตามแบบวัฏจักรการเรียนรู้ 5 Es กลุ่มสาระการเรียนรู้สังคมศึกษา ศาสนา และวัฒนธรรม ชั้นประถมศึกษาปีที่ 5 (2) ศึกษาผลสัมฤทธิ์ทางการเรียนก่อนและหลังเรียนโดยใช้หนังสืออ่านเพิ่มเติมสาระประวัติศาสตร์ที่เน้นการสอนตามแบบวัฏจักรการเรียนรู้ 5 Es กลุ่มสาระการเรียนรู้สังคมศึกษา ศาสนา และวัฒนธรรม ชั้นประถมศึกษาปีที่ 5 (3) ศึกษาความ พึงพอใจของผู้เรียนที่มีต่อการเรียนด้วยหนังสืออ่านเพิ่มเติมสาระประวัติศาสตร์ที่เน้นการสอน ตามแบบวัฏจักรการเรียนรู้ 5 Es กลุ่มสาระการเรียนรู้สังคมศึกษา ศาสนา และวัฒนธรรม ชั้นประถมศึกษาปีที่ 5 4) ประเมินและปรับปรุง หนังสืออ่านเพิ่มเติมสาระประวัติศาสตร์ที่เน้น การสอนตามแบบวัฏจักรการเรียนรู้ 5 Es กลุ่มสาระการเรียนรู้สังคมศึกษา ศาสนา และวัฒนธรรม ชั้นประถมศึกษาปีที่ 5 ในด้านประสิทธิภาพ ผลสัมฤทธิ์ทางการเรียน และความพึงพอใจของผู้เรียน และข้อความปรับปรุงแก้ไข การวิจัยครั้งนี้เป็นการวิจัยและพัฒนาโดยมีขั้นตอน ดังนี้
ขั้นตอนที่ 1 ศึกษาสภาพปัจจุบันปัญหา การจัดการเรียนการสอน การใช้สื่อและ ความต้องการจำเป็นในการจัดการเรียนการสอนสาระประวัติศาสตร์ กลุ่มสาระการเรียนรู้สังคมศึกษา ศาสนา และวัฒนธรรม โดยใช้แบบสอบถาม ชนิดมาตราส่วนประมาณค่า 5 ระดับ สอบถามผู้เรียนชั้นประถมศึกษาปีที่ 5 จำนวน 56 คน ผู้ปกครอง คณะกรรมการสถานศึกษา รวม 10 คน ครูผู้สอนกลุ่มสาระการเรียนรู้สังคมศึกษา ศาสนา และวัฒนธรรม ผู้บริหารและศึกษานิเทศก์ จำนวน 14 คน รวมทั้งสิ้น 70 คน วิเคราะห์ข้อมูลโดยใช้ค่าเฉลี่ย ( ) และค่าเบี่ยงเบนมาตรฐาน (S.D.)
ขั้นตอนที่ 2 สร้างและพัฒนาหนังสืออ่านเพิ่มเติมสาระประวัติศาสตร์ที่เน้นการสอน ตามแบบวัฏจักรการเรียนรู้ 5 Es กลุ่มสาระการเรียนรู้สังคมศึกษา ศาสนา และวัฒนธรรม ชั้นประถมศึกษาปีที่ 5 โดยการนำผลการวิจัยจากขั้นตอนที่ 1 ที่พบว่า ผู้เรียนขาดสื่อการเรียนด้านความรู้ ความคิด คิดวิเคราะห์ ขาดการส่งเสริมให้มีทักษะด้านต่าง ๆ มาวิเคราะห์สร้างหนังสือ อ่านเพิ่มเติมสาระประวัติศาสตร์ที่เน้นการสอนตามแบบวัฏจักรการเรียนรู้ 5 Es กลุ่มสาระการเรียนรู้สังคมศึกษา ศาสนา และวัฒนธรรม ชั้นประถมศึกษาปีที่ 5 จำนวน 8 เรื่อง ทำเป็นเล่ม 8 เล่ม โดยมีผู้เชี่ยวชาญด้านหลักสูตรและการสอนสาระประวัติศาสตร์ ด้านการวัดผลประเมินผล รวม 5 คน ตรวจสอบความถูกต้อง มีองค์ประกอบสมบูรณ์ และประเมินความสอดคล้อง (IOC) ทดลองใช้บบเดี่ยว (1 : 1) ปรับปรุงแก้ไขและทดลองใช้กับกลุ่มย่อย (1 : 10) วิเคราะห์ข้อมูลโดยใช้ E1/E2 และวิเคราะห์เนื้อหา ปรับปรุงแก้ไข
ขั้นตอนที่ 3 ทดลองใช้หนังสืออ่านเพิ่มเติมสาระประวัติศาสตร์ที่เน้นการสอน ตามแบบวัฏจักรการเรียนรู้ 5 Es กลุ่มสาระการเรียนรู้สังคมศึกษา ศาสนา และวัฒนธรรม ชั้นประถมศึกษาปีที่ 5 โดยทดลองใช้กับผู้เรียนชั้นประถมศึกษาปีที่ 5 ตลอดภาคเรียนที่ 2 ปีการศึกษา 2560 จำนวน 31 คน วิเคราะห์ข้อมูล โดยใช้ E1/E2 ค่าเฉลี่ย ( ) ค่าเบี่ยงเบนมาตรฐาน (S.D.) และค่าที (t-test) เทียบค่าคะแนนผลสัมฤทธิ์ทางการเรียน ก่อนและหลังเรียนและค่าความพึงพอใจ
ขั้นตอนที่ 4 การประเมินผลและปรับปรุงแก้ไขหนังสืออ่านเพิ่มเติมสาระประวัติศาสตร์ที่เน้นการสอนตามแบบวัฏจักรการเรียนรู้ 5 Es กลุ่มสาระการเรียนรู้สังคมศึกษา ศาสนา และวัฒนธรรม ชั้นประถมศึกษาปีที่ 5 โดยนำหนังสืออ่านเพิ่มเติมที่สร้างและพัฒนาขึ้นทั้ง 8 เล่มไปใช้จริงกับกลุ่มตัวอย่าง คือ ผู้เรียนชั้นประถมศึกษาปีที่ 5/1 จำนวน 30 คน ตลอดภาคเรียนที่ 2 ปีการศึกษา 2561 เพื่อประเมินผลด้านประสิทธิภาพ ด้านผลสัมฤทธิ์ทางการเรียนของผู้เรียน ด้านความพึงพอใจ และข้อควรปรับปรุงแก้ไข และวิเคราะห์ข้อมูลโดยใช้ E1/E2 วิเคราะห์ประสิทธิภาพ ค่าเฉลี่ย ( ) และส่วนเบี่ยงเบนมาตรฐาน (S.D.) วิเคราะห์ผลสัมฤทธิ์ทางการเรียนใช้ค่าที (t-test) และวิเคราะห์ความพึงพอใจ
ผลการวิจัยและพัฒนา พบว่า
ขั้นตอนที่ 1 ผลการศึกษาสภาพปัจจุบัน ปัญหาการจัดการเรียนการสอน การใช้สื่อและความต้องการจำเป็นในการจัดการเรียนการสอนกลุ่มสาระการเรียนรู้สังคมศึกษา ศาสนา และวัฒนธรรม ชั้นประถมศึกษาปีที่ 5 ดังนี้
1.1 การจัดการเรียนการสอนกลุ่มสาระการเรียนรู้สังคมศึกษา ศาสนา และวัฒนธรรม ครูใช้สื่อไม่หลากหลาย ไม่สอดคล้องกับบทเรียนและครูใช้สื่อน้อย
1.2 การจัดการเรียนการสอนไม่ส่งเสริมกระบวนการคิดวิเคราะห์อย่างเป็นระบบ และไม่ส่งเสริมทักษะต่าง ๆ เท่าที่ควร
1.3 ครูไม่ค่อยมีการผลิตสื่อการเรียนรู้ให้เหมาะสมกับบทเรียนและวัยของผู้เรียนเท่าที่ควร จึงทำให้ผู้เรียนขาดทักษะด้านต่าง ๆ ทั้งความรู้ ความคิด โดยเฉพาะทักษะการคิด จึงส่งผลให้ผู้นักเรียนมีผลสัมฤทธิ์ทางการเรียนต่ำ
1.4 ผู้เรียนและผู้เกี่ยวข้องเสนอแนะให้ครูผลิตสื่อ ใช้สื่ออย่างหลากหลาย เพื่อพัฒนาทักษะต่าง ๆ โดยเฉพาะสื่อที่สามารถนำกลับไปเรียนที่บ้านได้
1.5 สื่อที่ดีควรเป็นสื่อที่ครูผลิตขึ้นเองตามความเหมาะสม สอดคล้องกับบทเรียนและวัยของผู้เรียนในท้องถิ่น
1.6 ผลการศึกษาเอกสารการวัดผลพบว่าผลสัมฤทธิ์ทางการเรียนสาระประวัติศาสตร์ กลุ่มสาระการเรียนรู้สังคมศึกษา ศาสนา และวัฒนธรรม ชั้นประถมศึกษาปีที่ 5 โดยภาพรวม 4 ปีการศึกษา เฉลี่ยร้อยละ 69.94 แต่สาระประวัติศาสตร์ได้ร้อยละ 67.16 ไม่บรรลุเป้าหมายที่กำหนดไว้ร้อยละ 75.00
ขั้นตอนที่ 2 ผลการสร้างและพัฒนาหนังสืออ่านเพิ่มเติมสาระประวัติศาสตร์ที่เน้น การสอนตามแบบวัฏจักรการเรียนรู้ 5 Es กลุ่มสาระการเรียนรู้สังคมศึกษา ศาสนา และวัฒนธรรม ชั้นประถมศึกษาปีที่ 5 จำนวน 1 ชุด 8 เล่ม ผู้เชี่ยวชาญประเมินค่า IOC มีค่าเท่ากับ 0.98 โดยภาพรวม ประเมินคุณภาพอยู่ในระดับมากที่สุด ( = 4.54, S.D. = 0.79) ผลการทดลองใช้แบบ 1 : 1 E1/E2 = 63.75/60.83 และ 1 : 10 E1/E2 = 72.88/73.50 ประสิทธิภาพมีการพัฒนาขึ้น แม้จะยังไม่เท่ากับ 80/80 ก็มีความใกล้มากขึ้น
ขั้นตอนที่ 3 ผลการทดลองใช้หนังสืออ่านเพิ่มเติมสาระประวัติศาสตร์ที่เน้นการสอนตามแบบวัฏจักรการเรียนรู้ 5 Es กลุ่มสาระการเรียนรู้สังคมศึกษา ศาสนา และวัฒนธรรม ชั้นประถมศึกษาปีที่ 5 พบว่า
1) หนังสืออ่านเพิ่มเติมสาระประวัติศาสตร์ที่เน้นการสอนตามแบบวัฏจักรการเรียนรู้ 5 Esกลุ่มสาระการเรียนรู้สังคมศึกษา ศาสนา และวัฒนธรรม ชั้นประถมศึกษาปีที่ 5 มีประสิทธิภาพ (E1/E2) = 84.23/83.23
2) ผู้เรียนที่เรียนด้วยหนังสืออ่านเพิ่มเติมสาระประวัติศาสตร์ที่เน้นการสอนตามแบบวัฏจักรการเรียนรู้ 5 Es กลุ่มสาระการเรียนรู้สังคมศึกษา ศาสนา และวัฒนธรรม
ชั้นประถมศึกษาปีที่ 5 มีคะแนนผลสัมฤทธิ์หลังเรียนสูงกว่าก่อนเรียนอย่างมีนัยสำคัญทางสถิติที่ ระดับ .01
3) ผู้เรียนมีความพึงพอใจต่อการเรียนด้วยหนังสืออ่านเพิ่มเติมสาระประวัติศาสตร์ที่เน้นการสอนตามแบบวัฏจักรการเรียนรู้ 5 Esกลุ่มสาระการเรียนรู้สังคมศึกษา ศาสนา และวัฒนธรรม ชั้นประถมศึกษาปีที่ 5 โดยภาพรวมอยู่ในระดับมาก ( = 4.18, S.D. = 6.04)
ขั้นตอนที่ 4 ผลการประเมินและปรับปรุงแก้ไขหนังสืออ่านเพิ่มเติมสาระประวัติศาสตร์ที่เน้นการสอนตามแบบวัฏจักรการเรียนรู้ 5 Esกลุ่มสาระการเรียนรู้สังคมศึกษา ศาสนา และวัฒนธรรม ชั้นประถมศึกษาปีที่ 5 พบว่า
1) หนังสืออ่านเพิ่มเติมสาระประวัติศาสตร์ที่เน้นการสอนตามแบบวัฏจักร การเรียนรู้ 5 Esกลุ่มสาระการเรียนรู้สังคมศึกษา ศาสนา และวัฒนธรรม ชั้นประถมศึกษาปีที่ 5 มีประสิทธิภาพ (E1/E1) เท่ากับ 84.54/84.00 สูงกว่าเกณฑ์มาตรฐานที่กำหนด 80/80 โดยภาพรวมและเป็นรายเล่ม
2) ผลสัมฤทธิ์ทางการเรียนของผู้เรียน ที่เรียนด้วยหนังสืออ่านเพิ่มเติมสาระประวัติศาสตร์ที่เน้นการสอนตามแบบวัฏจักรการเรียนรู้ 5 Esกลุ่มสาระการเรียนรู้สังคมศึกษา ศาสนา และวัฒนธรรม ชั้นประถมศึกษาปีที่ 5 หลังเรียนสูงกว่าก่อนเรียนอย่างมีนัยสำคัญทางสถิติที่ระดับ .01
3) นักเรียนชั้นประถมศึกษาปีที่ 5 มีความพึงพอใจต่อการเรียนด้วยหนังสืออ่านเพิ่มเติมสาระประวัติศาสตร์ที่เน้นการสอนตามแบบวัฏจักรการเรียนรู้ 5 Esกลุ่มสาระการเรียนรู้สังคมศึกษา ศาสนา และวัฒนธรรม ชั้นประถมศึกษาปีที่ 5 ในระดับมาก ( = 4.44, S.D. = 0.43)
4) ข้อควรปรับปรุงแก้ไข มีอยู่ 2 ประเด็น ได้แก่ (1) เพิ่มสื่อให้สอดคล้องกับกิจกรรมให้มากขึ้น (2) ควรเพิ่มให้มีกิจกรรมการเรียนรู้ที่ได้ปฏิบัติจริง
ชื่อผู้วิจัย นางปุณิกา ข่ายม่าน
ปีที่ทำการวิจัย ปีการศึกษา 2561
บทคัดย่อ
การวิจัยและพัฒนาครั้งนี้ มีวัตถุประสงค์ เพื่อ 1) ศึกษาสภาพปัจจุบันปัญหาการจัด การเรียนการสอน การใช้สื่อ และความต้องการจำเป็นในการจัดการเรียนการสอนสาระประวัติศาสตร์ กลุ่มสาระการเรียนรู้สังคมศึกษา ศาสนา และวัฒนธรรม ชั้นประถมศึกษาปีที่ 5 2) สร้างและพัฒนาหนังสืออ่านเพิ่มเติมสาระประวัติศาสตร์ที่เน้นการสอนตามแบบวัฏจักร การเรียนรู้ 5 Es กลุ่มสาระการเรียนรู้สังคมศึกษา ศาสนา และวัฒนธรรม ชั้นประถมศึกษาปีที่ 5 ให้มีประสิทธิภาพตามเกณฑ์มาตรฐานที่กำหนด 80/80 3) ทดลองใช้หนังสืออ่านเพิ่มเติมสาระประวัติศาสตร์ที่เน้นการสอนตามแบบวัฏจักรการเรียนรู้ 5 Es กลุ่มสาระการเรียนรู้สังคมศึกษา ศาสนา และวัฒนธรรม ชั้นประถมศึกษาปีที่ 5 เพื่อ (1) ศึกษาประสิทธิภาพของหนังสืออ่านเพิ่มเติมสาระประวัติศาสตร์ที่เน้นการสอนตามแบบวัฏจักรการเรียนรู้ 5 Es กลุ่มสาระการเรียนรู้สังคมศึกษา ศาสนา และวัฒนธรรม ชั้นประถมศึกษาปีที่ 5 (2) ศึกษาผลสัมฤทธิ์ทางการเรียนก่อนและหลังเรียนโดยใช้หนังสืออ่านเพิ่มเติมสาระประวัติศาสตร์ที่เน้นการสอนตามแบบวัฏจักรการเรียนรู้ 5 Es กลุ่มสาระการเรียนรู้สังคมศึกษา ศาสนา และวัฒนธรรม ชั้นประถมศึกษาปีที่ 5 (3) ศึกษาความ พึงพอใจของผู้เรียนที่มีต่อการเรียนด้วยหนังสืออ่านเพิ่มเติมสาระประวัติศาสตร์ที่เน้นการสอน ตามแบบวัฏจักรการเรียนรู้ 5 Es กลุ่มสาระการเรียนรู้สังคมศึกษา ศาสนา และวัฒนธรรม ชั้นประถมศึกษาปีที่ 5 4) ประเมินและปรับปรุง หนังสืออ่านเพิ่มเติมสาระประวัติศาสตร์ที่เน้น การสอนตามแบบวัฏจักรการเรียนรู้ 5 Es กลุ่มสาระการเรียนรู้สังคมศึกษา ศาสนา และวัฒนธรรม ชั้นประถมศึกษาปีที่ 5 ในด้านประสิทธิภาพ ผลสัมฤทธิ์ทางการเรียน และความพึงพอใจของผู้เรียน และข้อความปรับปรุงแก้ไข การวิจัยครั้งนี้เป็นการวิจัยและพัฒนาโดยมีขั้นตอน ดังนี้
ขั้นตอนที่ 1 ศึกษาสภาพปัจจุบันปัญหา การจัดการเรียนการสอน การใช้สื่อและ ความต้องการจำเป็นในการจัดการเรียนการสอนสาระประวัติศาสตร์ กลุ่มสาระการเรียนรู้สังคมศึกษา ศาสนา และวัฒนธรรม โดยใช้แบบสอบถาม ชนิดมาตราส่วนประมาณค่า 5 ระดับ สอบถามผู้เรียนชั้นประถมศึกษาปีที่ 5 จำนวน 56 คน ผู้ปกครอง คณะกรรมการสถานศึกษา รวม 10 คน ครูผู้สอนกลุ่มสาระการเรียนรู้สังคมศึกษา ศาสนา และวัฒนธรรม ผู้บริหารและศึกษานิเทศก์ จำนวน 14 คน รวมทั้งสิ้น 70 คน วิเคราะห์ข้อมูลโดยใช้ค่าเฉลี่ย ( ) และค่าเบี่ยงเบนมาตรฐาน (S.D.)
ขั้นตอนที่ 2 สร้างและพัฒนาหนังสืออ่านเพิ่มเติมสาระประวัติศาสตร์ที่เน้นการสอน ตามแบบวัฏจักรการเรียนรู้ 5 Es กลุ่มสาระการเรียนรู้สังคมศึกษา ศาสนา และวัฒนธรรม ชั้นประถมศึกษาปีที่ 5 โดยการนำผลการวิจัยจากขั้นตอนที่ 1 ที่พบว่า ผู้เรียนขาดสื่อการเรียนด้านความรู้ ความคิด คิดวิเคราะห์ ขาดการส่งเสริมให้มีทักษะด้านต่าง ๆ มาวิเคราะห์สร้างหนังสือ อ่านเพิ่มเติมสาระประวัติศาสตร์ที่เน้นการสอนตามแบบวัฏจักรการเรียนรู้ 5 Es กลุ่มสาระการเรียนรู้สังคมศึกษา ศาสนา และวัฒนธรรม ชั้นประถมศึกษาปีที่ 5 จำนวน 8 เรื่อง ทำเป็นเล่ม 8 เล่ม โดยมีผู้เชี่ยวชาญด้านหลักสูตรและการสอนสาระประวัติศาสตร์ ด้านการวัดผลประเมินผล รวม 5 คน ตรวจสอบความถูกต้อง มีองค์ประกอบสมบูรณ์ และประเมินความสอดคล้อง (IOC) ทดลองใช้บบเดี่ยว (1 : 1) ปรับปรุงแก้ไขและทดลองใช้กับกลุ่มย่อย (1 : 10) วิเคราะห์ข้อมูลโดยใช้ E1/E2 และวิเคราะห์เนื้อหา ปรับปรุงแก้ไข
ขั้นตอนที่ 3 ทดลองใช้หนังสืออ่านเพิ่มเติมสาระประวัติศาสตร์ที่เน้นการสอน ตามแบบวัฏจักรการเรียนรู้ 5 Es กลุ่มสาระการเรียนรู้สังคมศึกษา ศาสนา และวัฒนธรรม ชั้นประถมศึกษาปีที่ 5 โดยทดลองใช้กับผู้เรียนชั้นประถมศึกษาปีที่ 5 ตลอดภาคเรียนที่ 2 ปีการศึกษา 2560 จำนวน 31 คน วิเคราะห์ข้อมูล โดยใช้ E1/E2 ค่าเฉลี่ย ( ) ค่าเบี่ยงเบนมาตรฐาน (S.D.) และค่าที (t-test) เทียบค่าคะแนนผลสัมฤทธิ์ทางการเรียน ก่อนและหลังเรียนและค่าความพึงพอใจ
ขั้นตอนที่ 4 การประเมินผลและปรับปรุงแก้ไขหนังสืออ่านเพิ่มเติมสาระประวัติศาสตร์ที่เน้นการสอนตามแบบวัฏจักรการเรียนรู้ 5 Es กลุ่มสาระการเรียนรู้สังคมศึกษา ศาสนา และวัฒนธรรม ชั้นประถมศึกษาปีที่ 5 โดยนำหนังสืออ่านเพิ่มเติมที่สร้างและพัฒนาขึ้นทั้ง 8 เล่มไปใช้จริงกับกลุ่มตัวอย่าง คือ ผู้เรียนชั้นประถมศึกษาปีที่ 5/1 จำนวน 30 คน ตลอดภาคเรียนที่ 2 ปีการศึกษา 2561 เพื่อประเมินผลด้านประสิทธิภาพ ด้านผลสัมฤทธิ์ทางการเรียนของผู้เรียน ด้านความพึงพอใจ และข้อควรปรับปรุงแก้ไข และวิเคราะห์ข้อมูลโดยใช้ E1/E2 วิเคราะห์ประสิทธิภาพ ค่าเฉลี่ย ( ) และส่วนเบี่ยงเบนมาตรฐาน (S.D.) วิเคราะห์ผลสัมฤทธิ์ทางการเรียนใช้ค่าที (t-test) และวิเคราะห์ความพึงพอใจ
ผลการวิจัยและพัฒนา พบว่า
ขั้นตอนที่ 1 ผลการศึกษาสภาพปัจจุบัน ปัญหาการจัดการเรียนการสอน การใช้สื่อและความต้องการจำเป็นในการจัดการเรียนการสอนกลุ่มสาระการเรียนรู้สังคมศึกษา ศาสนา และวัฒนธรรม ชั้นประถมศึกษาปีที่ 5 ดังนี้
1.1 การจัดการเรียนการสอนกลุ่มสาระการเรียนรู้สังคมศึกษา ศาสนา และวัฒนธรรม ครูใช้สื่อไม่หลากหลาย ไม่สอดคล้องกับบทเรียนและครูใช้สื่อน้อย
1.2 การจัดการเรียนการสอนไม่ส่งเสริมกระบวนการคิดวิเคราะห์อย่างเป็นระบบ และไม่ส่งเสริมทักษะต่าง ๆ เท่าที่ควร
1.3 ครูไม่ค่อยมีการผลิตสื่อการเรียนรู้ให้เหมาะสมกับบทเรียนและวัยของผู้เรียนเท่าที่ควร จึงทำให้ผู้เรียนขาดทักษะด้านต่าง ๆ ทั้งความรู้ ความคิด โดยเฉพาะทักษะการคิด จึงส่งผลให้ผู้นักเรียนมีผลสัมฤทธิ์ทางการเรียนต่ำ
1.4 ผู้เรียนและผู้เกี่ยวข้องเสนอแนะให้ครูผลิตสื่อ ใช้สื่ออย่างหลากหลาย เพื่อพัฒนาทักษะต่าง ๆ โดยเฉพาะสื่อที่สามารถนำกลับไปเรียนที่บ้านได้
1.5 สื่อที่ดีควรเป็นสื่อที่ครูผลิตขึ้นเองตามความเหมาะสม สอดคล้องกับบทเรียนและวัยของผู้เรียนในท้องถิ่น
1.6 ผลการศึกษาเอกสารการวัดผลพบว่าผลสัมฤทธิ์ทางการเรียนสาระประวัติศาสตร์ กลุ่มสาระการเรียนรู้สังคมศึกษา ศาสนา และวัฒนธรรม ชั้นประถมศึกษาปีที่ 5 โดยภาพรวม 4 ปีการศึกษา เฉลี่ยร้อยละ 69.94 แต่สาระประวัติศาสตร์ได้ร้อยละ 67.16 ไม่บรรลุเป้าหมายที่กำหนดไว้ร้อยละ 75.00
ขั้นตอนที่ 2 ผลการสร้างและพัฒนาหนังสืออ่านเพิ่มเติมสาระประวัติศาสตร์ที่เน้น การสอนตามแบบวัฏจักรการเรียนรู้ 5 Es กลุ่มสาระการเรียนรู้สังคมศึกษา ศาสนา และวัฒนธรรม ชั้นประถมศึกษาปีที่ 5 จำนวน 1 ชุด 8 เล่ม ผู้เชี่ยวชาญประเมินค่า IOC มีค่าเท่ากับ 0.98 โดยภาพรวม ประเมินคุณภาพอยู่ในระดับมากที่สุด ( = 4.54, S.D. = 0.79) ผลการทดลองใช้แบบ 1 : 1 E1/E2 = 63.75/60.83 และ 1 : 10 E1/E2 = 72.88/73.50 ประสิทธิภาพมีการพัฒนาขึ้น แม้จะยังไม่เท่ากับ 80/80 ก็มีความใกล้มากขึ้น
ขั้นตอนที่ 3 ผลการทดลองใช้หนังสืออ่านเพิ่มเติมสาระประวัติศาสตร์ที่เน้นการสอนตามแบบวัฏจักรการเรียนรู้ 5 Es กลุ่มสาระการเรียนรู้สังคมศึกษา ศาสนา และวัฒนธรรม ชั้นประถมศึกษาปีที่ 5 พบว่า
1) หนังสืออ่านเพิ่มเติมสาระประวัติศาสตร์ที่เน้นการสอนตามแบบวัฏจักรการเรียนรู้ 5 Esกลุ่มสาระการเรียนรู้สังคมศึกษา ศาสนา และวัฒนธรรม ชั้นประถมศึกษาปีที่ 5 มีประสิทธิภาพ (E1/E2) = 84.23/83.23
2) ผู้เรียนที่เรียนด้วยหนังสืออ่านเพิ่มเติมสาระประวัติศาสตร์ที่เน้นการสอนตามแบบวัฏจักรการเรียนรู้ 5 Es กลุ่มสาระการเรียนรู้สังคมศึกษา ศาสนา และวัฒนธรรม
ชั้นประถมศึกษาปีที่ 5 มีคะแนนผลสัมฤทธิ์หลังเรียนสูงกว่าก่อนเรียนอย่างมีนัยสำคัญทางสถิติที่ ระดับ .01
3) ผู้เรียนมีความพึงพอใจต่อการเรียนด้วยหนังสืออ่านเพิ่มเติมสาระประวัติศาสตร์ที่เน้นการสอนตามแบบวัฏจักรการเรียนรู้ 5 Esกลุ่มสาระการเรียนรู้สังคมศึกษา ศาสนา และวัฒนธรรม ชั้นประถมศึกษาปีที่ 5 โดยภาพรวมอยู่ในระดับมาก ( = 4.18, S.D. = 6.04)
ขั้นตอนที่ 4 ผลการประเมินและปรับปรุงแก้ไขหนังสืออ่านเพิ่มเติมสาระประวัติศาสตร์ที่เน้นการสอนตามแบบวัฏจักรการเรียนรู้ 5 Esกลุ่มสาระการเรียนรู้สังคมศึกษา ศาสนา และวัฒนธรรม ชั้นประถมศึกษาปีที่ 5 พบว่า
1) หนังสืออ่านเพิ่มเติมสาระประวัติศาสตร์ที่เน้นการสอนตามแบบวัฏจักร การเรียนรู้ 5 Esกลุ่มสาระการเรียนรู้สังคมศึกษา ศาสนา และวัฒนธรรม ชั้นประถมศึกษาปีที่ 5 มีประสิทธิภาพ (E1/E1) เท่ากับ 84.54/84.00 สูงกว่าเกณฑ์มาตรฐานที่กำหนด 80/80 โดยภาพรวมและเป็นรายเล่ม
2) ผลสัมฤทธิ์ทางการเรียนของผู้เรียน ที่เรียนด้วยหนังสืออ่านเพิ่มเติมสาระประวัติศาสตร์ที่เน้นการสอนตามแบบวัฏจักรการเรียนรู้ 5 Esกลุ่มสาระการเรียนรู้สังคมศึกษา ศาสนา และวัฒนธรรม ชั้นประถมศึกษาปีที่ 5 หลังเรียนสูงกว่าก่อนเรียนอย่างมีนัยสำคัญทางสถิติที่ระดับ .01
3) นักเรียนชั้นประถมศึกษาปีที่ 5 มีความพึงพอใจต่อการเรียนด้วยหนังสืออ่านเพิ่มเติมสาระประวัติศาสตร์ที่เน้นการสอนตามแบบวัฏจักรการเรียนรู้ 5 Esกลุ่มสาระการเรียนรู้สังคมศึกษา ศาสนา และวัฒนธรรม ชั้นประถมศึกษาปีที่ 5 ในระดับมาก ( = 4.44, S.D. = 0.43)
4) ข้อควรปรับปรุงแก้ไข มีอยู่ 2 ประเด็น ได้แก่ (1) เพิ่มสื่อให้สอดคล้องกับกิจกรรมให้มากขึ้น (2) ควรเพิ่มให้มีกิจกรรมการเรียนรู้ที่ได้ปฏิบัติจริง