การพัฒนารูปแบบการเรียนการสอนวิทยาศาสตร์ เพื่อส่งเสริมทักษะการคิด
ชื่อเรื่อง การพัฒนารูปแบบการเรียนการสอนวิทยาศาสตร์ เพื่อส่งเสริมทักษะการคิดวิเคราะห์ เรื่องสารและการเปลี่ยนแปลง สำหรับนักเรียนชั้นประถมศึกษาปีที่ 6 โรงเรียนเทศบาลวัดศรีทวี
ผู้วิจัย นางปุญชรัสมิ์ ชูช่วย
ชื่อหน่วยงาน โรงเรียนเทศบาลวัดศรีทวี เทศบาลนครนครศรีธรรมราช
ปีที่วิจัย 2561
บทคัดย่อ
การพัฒนารูปแบบการเรียนการสอนวิทยาศาสตร์ เพื่อส่งเสริมทักษะการคิดวิเคราะห์ เรื่องสารและการเปลี่ยนแปลง สำหรับนักเรียนชั้นประถมศึกษาปีที่ 6 มีวัตถุประสงค์เพื่อ 1) ศึกษาข้อมูลพื้นฐานในการพัฒนารูปแบบการเรียนการสอนวิทยาศาสตร์ เพื่อส่งเสริมทักษะการคิดวิเคราะห์ เรื่องสารและการเปลี่ยนแปลง สำหรับนักเรียนชั้นประถมศึกษาปีที่ 6 2) พัฒนารูปแบบการเรียนการสอนวิทยาศาสตร์ เพื่อส่งเสริมทักษะการคิดวิเคราะห์ เรื่องสารและการเปลี่ยนแปลง สำหรับนักเรียนชั้นประถมศึกษาปีที่ 6 ให้มีประสิทธิภาพตามเกณฑ์ 80/80 3) ทดลองใช้รูปแบบการเรียนการสอนวิทยาศาสตร์ เพื่อส่งเสริมทักษะการคิดวิเคราะห์ เรื่องสารและการเปลี่ยนแปลง สำหรับนักเรียนชั้นประถมศึกษาปีที่ 6 4) ประเมินรูปแบบการเรียนการสอนวิทยาศาสตร์ เพื่อส่งเสริมทักษะการคิดวิเคราะห์ เรื่องสารและการเปลี่ยนแปลง สำหรับนักเรียนชั้นประถมศึกษาปีที่ 6 กลุ่มตัวอย่างที่ใช้ในการวิจัยครั้งนี้ เป็นนักเรียนชั้นประถมศึกษาปีที่ 6/2 โรงเรียนเทศบาลวัดศรีทวี สำนักการศึกษา เทศบาลนครนครศรีธรรมราช ที่กำลังเรียนในภาคเรียนที่ 2 ปีการศึกษา 2561 จำนวน 31 คน ซึ่งได้มาโดยการสุ่มตัวอย่างอย่างง่าย (Simple Random Sampling) โดยการจับฉลาก 1 ห้องเรียนจากนักเรียนทั้งหมด 3 ห้องเรียน เครื่องมือที่ใช้ในการวิจัย ได้แก่ รูปแบบการเรียนการสอนวิทยาศาสตร์ เพื่อส่งเสริมทักษะการคิดวิเคราะห์ เรื่องสารและการเปลี่ยนแปลง สำหรับนักเรียนชั้นประถมศึกษาปีที่ 6 แบบทดสอบการคิดวิเคราะห์ แบบทดสอบวัดผลสัมฤทธิ์ทางการเรียน และแบบสอบถามความพึงพอใจของนักเรียนที่มีต่อรูปแบบการเรียนการสอนวิทยาศาสตร์ เพื่อส่งเสริมทักษะการคิดวิเคราะห์ เรื่องสารและการเปลี่ยนแปลง สำหรับนักเรียนชั้นประถมศึกษาปีที่ 6 สถิติที่ใช้ในการวิเคราะห์ข้อมูลได้แก่ ค่าร้อยละ ค่าเฉลี่ย ( ) ส่วนเบี่ยงเบนมาตรฐาน (S.D.) การทดสอบค่าทีแบบไม่อิสระและการวิเคราะห์เนื้อหา (Content Analysis)
ผลการวิจัยพบว่า
1) ผลการศึกษาข้อมูลพื้นฐานในการพัฒนารูปแบบการเรียนการสอนวิทยาศาสตร์ เพื่อส่งเสริมทักษะการคิดวิเคราะห์ เรื่องสารและการเปลี่ยนแปลง สำหรับนักเรียนชั้นประถมศึกษาปีที่ 6 ที่นักเรียนต้องการ พบว่า นักเรียนส่วนใหญ่ต้องการใช้รูปแบบการเรียนการสอนวิทยาศาสตร์ เพื่อส่งเสริมทักษะการคิดวิเคราะห์ เรื่องสารและการเปลี่ยนแปลง สำหรับนักเรียนชั้นประถมศึกษาปีที่ 6
2) การพัฒนารูปแบบการสอนที่ผู้วิจัยสังเคราะห์ขึ้นใช้ชื่อเรียกว่า “IPADC Model” มีองค์ประกอบของรูปแบบการเรียนการสอนวิทยาศาสตร์ เพื่อส่งเสริมทักษะการคิดวิเคราะห์ เรื่องสารและการเปลี่ยนแปลง สำหรับนักเรียนชั้นประถมศึกษาปีที่ 6 โรงเรียนเทศบาลวัดศรีทวี สำนักการศึกษา เทศบาลนครนครศรีธรรมราช ซึ่งมี 5 ขั้นตอนได้แก่ 1) ขั้นนำเข้าสู่บทเรียน(Importing) 2) ขั้นเตรียม(Preparation) 3) ขั้นกิจกรรม(Activities) 4) ขั้นวิเคราะห์ข้อมูล(Data Analysis) และ 5) ขั้นสรุปผล(Conclusion) ผลจากการตรวจสอบจากผู้เชี่ยวชาญ 5 คน ด้านวิทยาศาสตร์ ผู้สอนกลุ่มสาระการเรียนรู้วิทยาศาสตร์ ต้องการให้พัฒนารูปแบบการเรียนการสอนวิทยาศาสตร์ เพื่อส่งเสริมทักษะการคิดวิเคราะห์ ผู้เรียนสามารถเรียนรู้อย่างมีความสุข เพราะมีการเรียนรู้ด้วยตนเอง ควบคู่กับกิจกรรมกลุ่มและการทำแบบฝึกหัด บทเรียนมีภาพสีสันสดใส มีกิจกรรมการเรียนรู้ที่หลากหลายไม่น่าเบื่อพร้อมทั้งให้ผู้เรียนได้ลงมือปฏิบัติจริง ผลการพัฒนารูปแบบการเรียนการสอนวิทยาศาสตร์ เพื่อส่งเสริมทักษะการคิดวิเคราะห์ เรื่องสารและการเปลี่ยนแปลง สำหรับนักเรียนชั้นประถมศึกษาปีที่ 6 ค่าประสิทธิภาพ E1 / E2 แบบรายบุคคล(Individual Tryout) เท่ากับ 78.67/76.67 ค่าประสิทธิภาพ E1 / E2 แบบกลุ่มเล็ก (Small Group Tryout) เท่ากับ 80.67/78.33 และค่าประสิทธิภาพ E1 / E2 จากการทดลองภาคสนาม มีค่าเท่ากับ 82.67/80.33 ซึ่งเป็นไปตามเกณฑ์ 80/80 ที่กำหนดไว้
3) ผลการทดลองใช้รูปแบบการเรียนการสอนวิทยาศาสตร์ เพื่อส่งเสริมทักษะการคิดวิเคราะห์ เรื่องสารและการเปลี่ยนแปลง สำหรับนักเรียนชั้นประถมศึกษาปีที่ 6 กับกลุ่มตัวอย่าง จำนวน 31 คน ได้ค่าประสิทธิภาพ E1 / E2 เท่ากับ 85.29/83.24 การคิดวิเคราะห์และผลสัมฤทธิ์ทางการเรียนของนักเรียนก่อนเรียนและหลังเรียนโดยใช้รูปแบบการเรียนการสอนวิทยาศาสตร์ เพื่อส่งเสริมทักษะการคิดวิเคราะห์ เรื่องสารและการเปลี่ยนแปลง สำหรับนักเรียนชั้นประถมศึกษาปีที่ 6 คะแนนหลังเรียนสูงกว่าคะแนนก่อนเรียน ดังนั้นจึงสรุปได้ว่าผลสัมฤทธิ์ทางการเรียนของนักเรียนสูงกว่าก่อนเรียนอย่างมีนัยสำคัญทางสถิติที่ระดับ .05
4) ผลการประเมินรูปแบบการเรียนการสอนวิทยาศาสตร์ เพื่อส่งเสริมทักษะการคิดวิเคราะห์ เรื่องสารและการเปลี่ยนแปลง สำหรับนักเรียนชั้นประถมศึกษาปีที่ 6 พบว่านักเรียนมีความพึงพอใจต่อรูปแบบการเรียนการสอนวิทยาศาสตร์ เพื่อส่งเสริมทักษะการคิดวิเคราะห์ เรื่องสารและการเปลี่ยนแปลง สำหรับนักเรียนชั้นประถมศึกษาปีที่ 6 อยู่ในระดับมากที่สุด
ผู้วิจัย นางปุญชรัสมิ์ ชูช่วย
ชื่อหน่วยงาน โรงเรียนเทศบาลวัดศรีทวี เทศบาลนครนครศรีธรรมราช
ปีที่วิจัย 2561
บทคัดย่อ
การพัฒนารูปแบบการเรียนการสอนวิทยาศาสตร์ เพื่อส่งเสริมทักษะการคิดวิเคราะห์ เรื่องสารและการเปลี่ยนแปลง สำหรับนักเรียนชั้นประถมศึกษาปีที่ 6 มีวัตถุประสงค์เพื่อ 1) ศึกษาข้อมูลพื้นฐานในการพัฒนารูปแบบการเรียนการสอนวิทยาศาสตร์ เพื่อส่งเสริมทักษะการคิดวิเคราะห์ เรื่องสารและการเปลี่ยนแปลง สำหรับนักเรียนชั้นประถมศึกษาปีที่ 6 2) พัฒนารูปแบบการเรียนการสอนวิทยาศาสตร์ เพื่อส่งเสริมทักษะการคิดวิเคราะห์ เรื่องสารและการเปลี่ยนแปลง สำหรับนักเรียนชั้นประถมศึกษาปีที่ 6 ให้มีประสิทธิภาพตามเกณฑ์ 80/80 3) ทดลองใช้รูปแบบการเรียนการสอนวิทยาศาสตร์ เพื่อส่งเสริมทักษะการคิดวิเคราะห์ เรื่องสารและการเปลี่ยนแปลง สำหรับนักเรียนชั้นประถมศึกษาปีที่ 6 4) ประเมินรูปแบบการเรียนการสอนวิทยาศาสตร์ เพื่อส่งเสริมทักษะการคิดวิเคราะห์ เรื่องสารและการเปลี่ยนแปลง สำหรับนักเรียนชั้นประถมศึกษาปีที่ 6 กลุ่มตัวอย่างที่ใช้ในการวิจัยครั้งนี้ เป็นนักเรียนชั้นประถมศึกษาปีที่ 6/2 โรงเรียนเทศบาลวัดศรีทวี สำนักการศึกษา เทศบาลนครนครศรีธรรมราช ที่กำลังเรียนในภาคเรียนที่ 2 ปีการศึกษา 2561 จำนวน 31 คน ซึ่งได้มาโดยการสุ่มตัวอย่างอย่างง่าย (Simple Random Sampling) โดยการจับฉลาก 1 ห้องเรียนจากนักเรียนทั้งหมด 3 ห้องเรียน เครื่องมือที่ใช้ในการวิจัย ได้แก่ รูปแบบการเรียนการสอนวิทยาศาสตร์ เพื่อส่งเสริมทักษะการคิดวิเคราะห์ เรื่องสารและการเปลี่ยนแปลง สำหรับนักเรียนชั้นประถมศึกษาปีที่ 6 แบบทดสอบการคิดวิเคราะห์ แบบทดสอบวัดผลสัมฤทธิ์ทางการเรียน และแบบสอบถามความพึงพอใจของนักเรียนที่มีต่อรูปแบบการเรียนการสอนวิทยาศาสตร์ เพื่อส่งเสริมทักษะการคิดวิเคราะห์ เรื่องสารและการเปลี่ยนแปลง สำหรับนักเรียนชั้นประถมศึกษาปีที่ 6 สถิติที่ใช้ในการวิเคราะห์ข้อมูลได้แก่ ค่าร้อยละ ค่าเฉลี่ย ( ) ส่วนเบี่ยงเบนมาตรฐาน (S.D.) การทดสอบค่าทีแบบไม่อิสระและการวิเคราะห์เนื้อหา (Content Analysis)
ผลการวิจัยพบว่า
1) ผลการศึกษาข้อมูลพื้นฐานในการพัฒนารูปแบบการเรียนการสอนวิทยาศาสตร์ เพื่อส่งเสริมทักษะการคิดวิเคราะห์ เรื่องสารและการเปลี่ยนแปลง สำหรับนักเรียนชั้นประถมศึกษาปีที่ 6 ที่นักเรียนต้องการ พบว่า นักเรียนส่วนใหญ่ต้องการใช้รูปแบบการเรียนการสอนวิทยาศาสตร์ เพื่อส่งเสริมทักษะการคิดวิเคราะห์ เรื่องสารและการเปลี่ยนแปลง สำหรับนักเรียนชั้นประถมศึกษาปีที่ 6
2) การพัฒนารูปแบบการสอนที่ผู้วิจัยสังเคราะห์ขึ้นใช้ชื่อเรียกว่า “IPADC Model” มีองค์ประกอบของรูปแบบการเรียนการสอนวิทยาศาสตร์ เพื่อส่งเสริมทักษะการคิดวิเคราะห์ เรื่องสารและการเปลี่ยนแปลง สำหรับนักเรียนชั้นประถมศึกษาปีที่ 6 โรงเรียนเทศบาลวัดศรีทวี สำนักการศึกษา เทศบาลนครนครศรีธรรมราช ซึ่งมี 5 ขั้นตอนได้แก่ 1) ขั้นนำเข้าสู่บทเรียน(Importing) 2) ขั้นเตรียม(Preparation) 3) ขั้นกิจกรรม(Activities) 4) ขั้นวิเคราะห์ข้อมูล(Data Analysis) และ 5) ขั้นสรุปผล(Conclusion) ผลจากการตรวจสอบจากผู้เชี่ยวชาญ 5 คน ด้านวิทยาศาสตร์ ผู้สอนกลุ่มสาระการเรียนรู้วิทยาศาสตร์ ต้องการให้พัฒนารูปแบบการเรียนการสอนวิทยาศาสตร์ เพื่อส่งเสริมทักษะการคิดวิเคราะห์ ผู้เรียนสามารถเรียนรู้อย่างมีความสุข เพราะมีการเรียนรู้ด้วยตนเอง ควบคู่กับกิจกรรมกลุ่มและการทำแบบฝึกหัด บทเรียนมีภาพสีสันสดใส มีกิจกรรมการเรียนรู้ที่หลากหลายไม่น่าเบื่อพร้อมทั้งให้ผู้เรียนได้ลงมือปฏิบัติจริง ผลการพัฒนารูปแบบการเรียนการสอนวิทยาศาสตร์ เพื่อส่งเสริมทักษะการคิดวิเคราะห์ เรื่องสารและการเปลี่ยนแปลง สำหรับนักเรียนชั้นประถมศึกษาปีที่ 6 ค่าประสิทธิภาพ E1 / E2 แบบรายบุคคล(Individual Tryout) เท่ากับ 78.67/76.67 ค่าประสิทธิภาพ E1 / E2 แบบกลุ่มเล็ก (Small Group Tryout) เท่ากับ 80.67/78.33 และค่าประสิทธิภาพ E1 / E2 จากการทดลองภาคสนาม มีค่าเท่ากับ 82.67/80.33 ซึ่งเป็นไปตามเกณฑ์ 80/80 ที่กำหนดไว้
3) ผลการทดลองใช้รูปแบบการเรียนการสอนวิทยาศาสตร์ เพื่อส่งเสริมทักษะการคิดวิเคราะห์ เรื่องสารและการเปลี่ยนแปลง สำหรับนักเรียนชั้นประถมศึกษาปีที่ 6 กับกลุ่มตัวอย่าง จำนวน 31 คน ได้ค่าประสิทธิภาพ E1 / E2 เท่ากับ 85.29/83.24 การคิดวิเคราะห์และผลสัมฤทธิ์ทางการเรียนของนักเรียนก่อนเรียนและหลังเรียนโดยใช้รูปแบบการเรียนการสอนวิทยาศาสตร์ เพื่อส่งเสริมทักษะการคิดวิเคราะห์ เรื่องสารและการเปลี่ยนแปลง สำหรับนักเรียนชั้นประถมศึกษาปีที่ 6 คะแนนหลังเรียนสูงกว่าคะแนนก่อนเรียน ดังนั้นจึงสรุปได้ว่าผลสัมฤทธิ์ทางการเรียนของนักเรียนสูงกว่าก่อนเรียนอย่างมีนัยสำคัญทางสถิติที่ระดับ .05
4) ผลการประเมินรูปแบบการเรียนการสอนวิทยาศาสตร์ เพื่อส่งเสริมทักษะการคิดวิเคราะห์ เรื่องสารและการเปลี่ยนแปลง สำหรับนักเรียนชั้นประถมศึกษาปีที่ 6 พบว่านักเรียนมีความพึงพอใจต่อรูปแบบการเรียนการสอนวิทยาศาสตร์ เพื่อส่งเสริมทักษะการคิดวิเคราะห์ เรื่องสารและการเปลี่ยนแปลง สำหรับนักเรียนชั้นประถมศึกษาปีที่ 6 อยู่ในระดับมากที่สุด