ประเมินโครงการระบบดูแลช่วยเหลือฯ สพป.ชัยภูมิ เขต 2
การประเมินโครงการส่งเสริมพัฒนาการดูแลช่วยเหลือและคุ้มครองเด็กนักเรียน
สานักงานเขตพื้นที่การศึกษาประถมศึกษาชัยภูมิ เขต 2
นายมนัส เจียมภูเขียว ผู้อานวยการสานักงานเขตพื้นที่การศึกษาประถมศึกษาชัยภูมิ เขต 2
…………………………………….
บทคัดย่อ
วัตถุประสงค์ของการศึกษาเพื่อประเมินโครงการส่งเสริมพัฒนาการดูแลช่วยเหลือและคุ้มครองเด็กนักเรียน โดยใช้รูปแบบการประเมิน CIPPIEST กลุ่มตัวอย่าง ประกอบด้วย ผู้เชี่ยวชาญด้านระบบดูแลช่วยเหลือนักเรียนจานวน 9 คน ผู้แทนสานักงานเขตพื้นที่การศึกษาประถมศึกษาชัยภูมิ เขต 2 จานวน 2 คน ผู้อานวยการโรงเรียนจานวน 26 คน ครูผู้รับผิดชอบ จานวน 26 คน กรรมการสถานศึกษา จานวน 26 คน นักเรียน จานวน 362 คน และผู้ปกครองนักเรียน จานวน 362 คน เครื่องมือที่ใช้ในการเก็บรวบรวม ได้แก่ แบบสอบถามความคิดเห็น แบบตรวจสอบรายการ แบบบันทึกข้อมูล และแบบสัมภาษณ์ สถิติที่ใช้ในการวิเคราะห์ข้อมูลคือ ค่าความถี่ ค่าร้อยละ ค่าเฉลี่ย และส่วนเบี่ยงเบนมาตรฐาน
การศึกษาพบว่า
การประเมินด้านบริบท พบว่าความต้องการจาเป็นและวัตถุประสงค์ของอยู่ในระดับมากผ่านเกณฑ์ ความต้องการจาเป็นอย่างยิ่งสาหรับสังคมในปัจจุบัน และวัตถุประสงค์ของโครงการมีความสอดคล้องกับบริบทสังคมที่เปลี่ยนแปลงไป
การประเมินด้านปัจจัยนาเข้า พบว่าบุคลากร สื่อวัสดุอุปกรณ์ งบประมาณ ระยะเวลา และกิจกรรมความเหมาะสมอยู่ในระดับมากและสูงกว่าเกณฑ์ที่ตั้ง
การประเมินกระบวนการ พบว่าผลการปฏิบัติงานด้านการวางแผนการปฏิบัติงาน (P-Plan) ด้านปฏิบัติกิจกรรมการดาเนินงาน (D-Do)ด้านการตรวจสอบการดาเนินงาน (C-Check) และด้านการปรับปรุงการดาเนินงาน (A-Action) การปฏิบัติงานทั้งหมดมีการดาเนินงานเป็นไปตามแผนการดาเนินงานที่วางไว้ คิดเป็นร้อยละ 100 เป็นไปตามเกณฑ์ที่ตั้งไว้
การประเมินด้านผลกระทบ พบว่าปัจจัยที่ส่งผลต่อประสิทธิภาพของโครงการคือ 1) การประชาสัมพันธ์โครงการส่งผลต่อการเปลี่ยนแปลงเมื่อมีการดาเนินโครงการ 2) การจัดการอบรมสร้างความเข้าใจขั้นตอนของระบบดูแลช่วยเหลือนักเรียน ทาให้โรงเรียน ผู้บริหารโรงเรียน ครู และผู้ปกครองเข้าใจวัตถุประสงค์ในการดาเนินโครงการเพื่อสร้างภูมิคุ้มกันทางสังคมแก่นักเรียนและช่วยเหลือให้นักเรียนมีพฤติกรรมที่พึงประสงค์ 3) การตอบรับการดาเนินโครงการของโรงเรียน นักเรียน ผู้ปกครอง และชุมชนเป็นไปในทางบวกเห็นว่าเป็นโอกาสและเป็นสิ่งที่ดีที่จะได้สร้างภูมิคุ้มกันทางสังคมและพัฒนาพฤติกรรมอันพึงประสงค์ของนักเรียนให้ดียิ่งขึ้น
การประเมินด้านประสิทธิผล โดยภาพรวมพบว่าผลการประเมินคุณลักษณะอันพึงประสงค์ของนักเรียนและจานวนนักเรียนที่เป็นสมาชิก TO BE NUMBER ONE พบว่าสูงกว่าเกณฑ์การประเมินที่ตั้งไว้อยู่ในระดับดีขึ้นไปจานวนนักเรียนออกกลางคันปีการศึกษา 2560 มีจานานเพิ่มขึ้นกว่าปีการศึกษาที่ผ่านมา จานวนโรงเรียนที่เข้าร่วมโครงการสถานศึกษาสีขาว คิดเป็นร้อยละ 49.81 ไม่สอดคล้องกับเกณฑ์ที่ตั้งไว้ แต่พบว่าโรงเรียนขยายโอกาสในสังกัดเข้าร่วมโครงการ คิดเป็นร้อยละ 100 และผลการทดสอบ
ทางการศึกษาระดับชาติขั้นพื้นฐาน (O-NET) นักเรียนระดับชั้นมัธยมศึกษาปีที่ 3 ปีการศึกษา 2560 คะแนนเฉลี่ยลดลงจากปีการศึกษาที่ผ่านมาพบว่าต่ำกว่าเกณฑ์ตั้งไว้ ดังนั้นภาพรวมของการประเมินด้านประสิทธิผลจึงยังไม่เป็นไปตามเกณฑ์ที่ตั้งไว้
การประเมินด้านความยั่งยืนโดยภาพรวมพบว่าผู้ที่เกี่ยวข้องมีความพึงพอใจต่อโครงการอยู่ในระดับมากและสูงกว่าเกณฑ์ที่ตั้งไว้ และข้อค้นพบที่เป็นปัจจัยสนับสนุนให้มีการดาเนินโครงการต่อไปได้ 1) ความร่วมมือของผู้อานวยการโรงเรียน ครูและบุคลากรทางการศึกษาภายในโรงเรียน อีกทั้งสานักงานเขตพื้นที่การศึกษาประถมศึกษาชัยภูมิเขต 2 มีส่วนในการสนับสนุน ให้คาปรึกษาแนะนาในการดาเนินโครงการเป็นอย่างดี 2) การเชื่อมโยงกับหน่วยงานภายนอกพบว่ามีความชัดเจนและหลากหลาย ทางสานักงานเขตพื้นที่การศึกษาประถมศึกษาชัยภูมิเขต 2 มีการประชาสัมพันธ์โครงการไปสู่หน่วยงานภายนอกอย่างต่อเนื่อง 3)จัดให้มีการเชิญผู้ปกครองในชุมชนมารับทราบปัญหาและร่วมมือแก้ไขพฤติกรรมของนักเรียน 4) เชิญบุคคลที่มีความรู้เกี่ยวกับภูมิปัญญาหรืออาชีพสายงานต่างๆมาให้ความรู้หรือร่วมกิจกรรมกับโรงเรียนเพื่อฝึกทักษะอาชีพ และ 5) ควรสนับสนุนให้ครูได้มีโอกาสอบรมเพิ่มพูนประสบการณ์และเทคนิคการสอนที่หลากหลาย ซึ่งจะสามารถนามาประยุกต์ใช้ในการจัดการเรียนรู้ให้ดียิ่งขึ้นเพื่อยกระดับผลสัมฤทธิ์
การประเมินด้านการถ่ายทอดส่งต่อ พบว่าโครงการเป็นไปตามเกณฑ์ที่กำหนดไว้ และมีข้อค้นพบอันเป็นจุดเด่นของโครงการที่เป็นแบบอย่างที่ดีอีกหลายประการคือ นักเรียนทุกคนได้รับโอกาสในพัฒนาการเรียนรู้ทุกด้าน พร้อมได้รับการดูแลช่วยเหลือและคุ้มครองเด็กนักเรียนอย่างเท่าเทียมกัน โครงการได้รับการยอมรับและรับรางวัลดีเด่นหลายด้านและมีความสอดคล้องกับบริบทของชุมชนเป็นอย่างมากมีการสร้างภาคีเครือข่ายความร่วมมือที่เข้มแข็ง เป็นการสร้างพื้นฐานที่ดียิ่งสาหรับนักเรียนให้มีคุณลักษณะที่พึงประสงค์และเป็นโครงการที่ได้รับการสนับสนุนเป็นอย่างดีจากทุกฝ่ายโดยเฉพาะผู้บริหารระดับสูงของจังหวัดชัยภูมิ
ผลการประเมินในแต่ละด้านทาให้สรุปโครงการส่งเสริมพัฒนาการดูแลช่วยเหลือและคุ้มครองเด็กนักเรียนสานักงานเขตพื้นที่การศึกษาประถมศึกษาชัยภูมิ เขต 2ในภาพรวมได้ว่าการดาเนินโครงการได้ผลในระดับมากและเป็นโครงการที่เป็นประโยชน์จาเป็นต้องดาเนินโครงการนี้ต่อไปอย่างต่อเนื่อง เพราะมุ่งหวังที่จะพัฒนานักเรียนในทุกระดับให้มีสมรรถนะและคุณลักษณะที่พึงประสงค์ตามเจตนารมณ์และความมุ่งหมายของการจัดการศึกษาเป็นการพัฒนาคุณภาพชีวิตของนักเรียนต่อไป
คำสำคัญ: การประเมิน รูปแบบการประเมิน CIPPIEST การดูแลช่วยเหลือและคุ้มครองเด็กนักเรียน
สานักงานเขตพื้นที่การศึกษาประถมศึกษาชัยภูมิ เขต 2
นายมนัส เจียมภูเขียว ผู้อานวยการสานักงานเขตพื้นที่การศึกษาประถมศึกษาชัยภูมิ เขต 2
…………………………………….
บทคัดย่อ
วัตถุประสงค์ของการศึกษาเพื่อประเมินโครงการส่งเสริมพัฒนาการดูแลช่วยเหลือและคุ้มครองเด็กนักเรียน โดยใช้รูปแบบการประเมิน CIPPIEST กลุ่มตัวอย่าง ประกอบด้วย ผู้เชี่ยวชาญด้านระบบดูแลช่วยเหลือนักเรียนจานวน 9 คน ผู้แทนสานักงานเขตพื้นที่การศึกษาประถมศึกษาชัยภูมิ เขต 2 จานวน 2 คน ผู้อานวยการโรงเรียนจานวน 26 คน ครูผู้รับผิดชอบ จานวน 26 คน กรรมการสถานศึกษา จานวน 26 คน นักเรียน จานวน 362 คน และผู้ปกครองนักเรียน จานวน 362 คน เครื่องมือที่ใช้ในการเก็บรวบรวม ได้แก่ แบบสอบถามความคิดเห็น แบบตรวจสอบรายการ แบบบันทึกข้อมูล และแบบสัมภาษณ์ สถิติที่ใช้ในการวิเคราะห์ข้อมูลคือ ค่าความถี่ ค่าร้อยละ ค่าเฉลี่ย และส่วนเบี่ยงเบนมาตรฐาน
การศึกษาพบว่า
การประเมินด้านบริบท พบว่าความต้องการจาเป็นและวัตถุประสงค์ของอยู่ในระดับมากผ่านเกณฑ์ ความต้องการจาเป็นอย่างยิ่งสาหรับสังคมในปัจจุบัน และวัตถุประสงค์ของโครงการมีความสอดคล้องกับบริบทสังคมที่เปลี่ยนแปลงไป
การประเมินด้านปัจจัยนาเข้า พบว่าบุคลากร สื่อวัสดุอุปกรณ์ งบประมาณ ระยะเวลา และกิจกรรมความเหมาะสมอยู่ในระดับมากและสูงกว่าเกณฑ์ที่ตั้ง
การประเมินกระบวนการ พบว่าผลการปฏิบัติงานด้านการวางแผนการปฏิบัติงาน (P-Plan) ด้านปฏิบัติกิจกรรมการดาเนินงาน (D-Do)ด้านการตรวจสอบการดาเนินงาน (C-Check) และด้านการปรับปรุงการดาเนินงาน (A-Action) การปฏิบัติงานทั้งหมดมีการดาเนินงานเป็นไปตามแผนการดาเนินงานที่วางไว้ คิดเป็นร้อยละ 100 เป็นไปตามเกณฑ์ที่ตั้งไว้
การประเมินด้านผลกระทบ พบว่าปัจจัยที่ส่งผลต่อประสิทธิภาพของโครงการคือ 1) การประชาสัมพันธ์โครงการส่งผลต่อการเปลี่ยนแปลงเมื่อมีการดาเนินโครงการ 2) การจัดการอบรมสร้างความเข้าใจขั้นตอนของระบบดูแลช่วยเหลือนักเรียน ทาให้โรงเรียน ผู้บริหารโรงเรียน ครู และผู้ปกครองเข้าใจวัตถุประสงค์ในการดาเนินโครงการเพื่อสร้างภูมิคุ้มกันทางสังคมแก่นักเรียนและช่วยเหลือให้นักเรียนมีพฤติกรรมที่พึงประสงค์ 3) การตอบรับการดาเนินโครงการของโรงเรียน นักเรียน ผู้ปกครอง และชุมชนเป็นไปในทางบวกเห็นว่าเป็นโอกาสและเป็นสิ่งที่ดีที่จะได้สร้างภูมิคุ้มกันทางสังคมและพัฒนาพฤติกรรมอันพึงประสงค์ของนักเรียนให้ดียิ่งขึ้น
การประเมินด้านประสิทธิผล โดยภาพรวมพบว่าผลการประเมินคุณลักษณะอันพึงประสงค์ของนักเรียนและจานวนนักเรียนที่เป็นสมาชิก TO BE NUMBER ONE พบว่าสูงกว่าเกณฑ์การประเมินที่ตั้งไว้อยู่ในระดับดีขึ้นไปจานวนนักเรียนออกกลางคันปีการศึกษา 2560 มีจานานเพิ่มขึ้นกว่าปีการศึกษาที่ผ่านมา จานวนโรงเรียนที่เข้าร่วมโครงการสถานศึกษาสีขาว คิดเป็นร้อยละ 49.81 ไม่สอดคล้องกับเกณฑ์ที่ตั้งไว้ แต่พบว่าโรงเรียนขยายโอกาสในสังกัดเข้าร่วมโครงการ คิดเป็นร้อยละ 100 และผลการทดสอบ
ทางการศึกษาระดับชาติขั้นพื้นฐาน (O-NET) นักเรียนระดับชั้นมัธยมศึกษาปีที่ 3 ปีการศึกษา 2560 คะแนนเฉลี่ยลดลงจากปีการศึกษาที่ผ่านมาพบว่าต่ำกว่าเกณฑ์ตั้งไว้ ดังนั้นภาพรวมของการประเมินด้านประสิทธิผลจึงยังไม่เป็นไปตามเกณฑ์ที่ตั้งไว้
การประเมินด้านความยั่งยืนโดยภาพรวมพบว่าผู้ที่เกี่ยวข้องมีความพึงพอใจต่อโครงการอยู่ในระดับมากและสูงกว่าเกณฑ์ที่ตั้งไว้ และข้อค้นพบที่เป็นปัจจัยสนับสนุนให้มีการดาเนินโครงการต่อไปได้ 1) ความร่วมมือของผู้อานวยการโรงเรียน ครูและบุคลากรทางการศึกษาภายในโรงเรียน อีกทั้งสานักงานเขตพื้นที่การศึกษาประถมศึกษาชัยภูมิเขต 2 มีส่วนในการสนับสนุน ให้คาปรึกษาแนะนาในการดาเนินโครงการเป็นอย่างดี 2) การเชื่อมโยงกับหน่วยงานภายนอกพบว่ามีความชัดเจนและหลากหลาย ทางสานักงานเขตพื้นที่การศึกษาประถมศึกษาชัยภูมิเขต 2 มีการประชาสัมพันธ์โครงการไปสู่หน่วยงานภายนอกอย่างต่อเนื่อง 3)จัดให้มีการเชิญผู้ปกครองในชุมชนมารับทราบปัญหาและร่วมมือแก้ไขพฤติกรรมของนักเรียน 4) เชิญบุคคลที่มีความรู้เกี่ยวกับภูมิปัญญาหรืออาชีพสายงานต่างๆมาให้ความรู้หรือร่วมกิจกรรมกับโรงเรียนเพื่อฝึกทักษะอาชีพ และ 5) ควรสนับสนุนให้ครูได้มีโอกาสอบรมเพิ่มพูนประสบการณ์และเทคนิคการสอนที่หลากหลาย ซึ่งจะสามารถนามาประยุกต์ใช้ในการจัดการเรียนรู้ให้ดียิ่งขึ้นเพื่อยกระดับผลสัมฤทธิ์
การประเมินด้านการถ่ายทอดส่งต่อ พบว่าโครงการเป็นไปตามเกณฑ์ที่กำหนดไว้ และมีข้อค้นพบอันเป็นจุดเด่นของโครงการที่เป็นแบบอย่างที่ดีอีกหลายประการคือ นักเรียนทุกคนได้รับโอกาสในพัฒนาการเรียนรู้ทุกด้าน พร้อมได้รับการดูแลช่วยเหลือและคุ้มครองเด็กนักเรียนอย่างเท่าเทียมกัน โครงการได้รับการยอมรับและรับรางวัลดีเด่นหลายด้านและมีความสอดคล้องกับบริบทของชุมชนเป็นอย่างมากมีการสร้างภาคีเครือข่ายความร่วมมือที่เข้มแข็ง เป็นการสร้างพื้นฐานที่ดียิ่งสาหรับนักเรียนให้มีคุณลักษณะที่พึงประสงค์และเป็นโครงการที่ได้รับการสนับสนุนเป็นอย่างดีจากทุกฝ่ายโดยเฉพาะผู้บริหารระดับสูงของจังหวัดชัยภูมิ
ผลการประเมินในแต่ละด้านทาให้สรุปโครงการส่งเสริมพัฒนาการดูแลช่วยเหลือและคุ้มครองเด็กนักเรียนสานักงานเขตพื้นที่การศึกษาประถมศึกษาชัยภูมิ เขต 2ในภาพรวมได้ว่าการดาเนินโครงการได้ผลในระดับมากและเป็นโครงการที่เป็นประโยชน์จาเป็นต้องดาเนินโครงการนี้ต่อไปอย่างต่อเนื่อง เพราะมุ่งหวังที่จะพัฒนานักเรียนในทุกระดับให้มีสมรรถนะและคุณลักษณะที่พึงประสงค์ตามเจตนารมณ์และความมุ่งหมายของการจัดการศึกษาเป็นการพัฒนาคุณภาพชีวิตของนักเรียนต่อไป
คำสำคัญ: การประเมิน รูปแบบการประเมิน CIPPIEST การดูแลช่วยเหลือและคุ้มครองเด็กนักเรียน