การพัฒนารูปแบบการจัดการเรียนรู้เพื่อพัฒนาความสามารถด้านการอ่าน
ชื่อผลงาน การพัฒนารูปแบบการจัดการเรียนรู้เพื่อพัฒนาความสามารถด้านการอ่านเชิงวิเคราะห์ โดยใช้หนังสือส่งเสริมการอ่าน ชุดเล่าเรื่องเมืองลิกอร์ ร่วมด้วยเทคนิคการเรียนการสอนแบบร่วมมือ (STAD) กลุ่มสาระการเรียนรู้ภาษาไทย สำหรับนักเรียนชั้นประถมศึกษาปีที่ 5
ผู้วิจัย นางปราณี คนธรักษ์
ตำแหน่ง ครู วิทยฐานะ ครูชำนาญการพิเศษ
สังกัด โรงเรียนเทศบาลวัดท้าวโคตร
เทศบาลนครนครศรีธรรมราช จังหวัดนครศรีธรรมราช
ปีที่ศึกษา 2560
บทคัดย่อ
การวิจัยครั้งนี้เป็นการวิจัยและพัฒนา (Research and Development) โดยมีวัตถุประสงค์ เพื่อ 1) ศึกษาสภาพปัญหาและความต้องการในการจัดรูปแบบการเรียนรู้ 2) พัฒนาและหาประสิทธิภาพของรูปแบบการเรียนรู้ 3) ทดลองใช้รูปแบบการจัดการเรียนรู้ เพื่อพัฒนาความสามารถด้านการอ่านเชิงวิเคราะห์ โดยใช้หนังสือส่งเสริมการอ่าน ชุดเล่าเรื่องเมืองลิกอร์ ร่วมด้วยเทคนิคการเรียนการสอนแบบร่วมมือ (STAD) กลุ่มสาระการเรียนรู้ภาษาไทย สำหรับนักเรียนชั้นประถมศึกษาปีที่ 5 และ 4) ศึกษาความพึงพอใจของนักเรียนต่อการเรียนวิชาภาษาไทย โดยใช้รูปแบบการจัดการเรียนรู้เพื่อพัฒนาความสามารถด้านการอ่านเชิงวิเคราะห์ โดยใช้หนังสือส่งเสริมการอ่าน ชุดเล่าเรื่องเมืองลิกอร์ ร่วมด้วยเทคนิคการเรียนการสอนแบบร่วมมือ (STAD) กลุ่มสาระการเรียนรู้ภาษาไทย สำหรับนักเรียนชั้นประถมศึกษาปีที่ 5 กลุ่มตัวอย่างเป็นนักเรียนชั้นประถมศึกษาปีที่ 5/1 โรงเรียนเทศบาลวัดท้าวโคตร อำเภอเมือง จังหวัดนครศรีธรรมราช ที่กำลังศึกษาในภาคเรียนที่ 1 ปีการศึกษา 2560 จำนวน 44 คน ได้มาโดยวิธีการสุ่มแบบกลุ่ม (Cluster Random Sampling) เครื่องมือที่ใช้ในการวิจัยประกอบด้วย 1) แบบสอบถาม เกี่ยวกับสภาพปัญหาด้านการเรียนภาษาไทย และความต้องการในการพัฒนาคุณภาพการจัดการเรียนรู้ด้านการอ่านเชิงวิเคราะห์ 2) รูปแบบการจัดการเรียนรู้ เพื่อพัฒนาความสามารถด้านการอ่านเชิงวิเคราะห์ โดยใช้หนังสือส่งเสริมการอ่าน ชุดเล่าเรื่องเมืองลิกอร์ ร่วมด้วยเทคนิคการเรียนการสอนแบบร่วมมือ (STAD) กลุ่มสาระการเรียนรู้ภาษาไทย สำหรับนักเรียนชั้นประถมศึกษาปีที่ 5 3) แบบทดสอบวัดผลสัมฤทธิ์ทางการเรียนและแบบวัดความสามารถทางการอ่านเชิงวิเคราะห์ของนักเรียนชั้นประถมศึกษาปีที่ 5 โดยใช้หนังสือส่งเสริมการอ่าน ชุดเล่าเรื่องเมืองลิกอร์ กลุ่มสาระการเรียนรู้ภาษาไทย ชั้นประถมศึกษาปีที่ 5 และ 4) แบบสอบถามความพึงพอใจของนักเรียนที่มีต่อการเรียนวิชาภาษาไทย ด้วยรูปแบบการจัดการเรียนรู้เพื่อพัฒนาความสามารถด้านการอ่านเชิงวิเคราะห์ โดยใช้หนังสือส่งเสริมการอ่าน ชุดเล่าเรื่องเมือง ลิกอร์ ร่วมด้วยเทคนิคการเรียนการสอนแบบร่วมมือ (STAD) กลุ่มสาระการเรียนรู้ภาษาไทย สำหรับนักเรียนชั้นประถมศึกษาปีที่ 5 สถิติที่ใช้ในการวิเคราะห์ข้อมูล ประกอบด้วย ค่าเฉลี่ย ( ) ส่วนเบี่ยงเบนมาตรฐาน (S.D.) สถิติที่ใช้ในการตรวจสอบคุณภาพของเครื่องมือ ได้แก่ การหาค่าความตรงของเครื่องมือ โดยการคำนวณค่าดัชนีความสอดคล้อง (Item-Objective Congruence index: IOC) ค่าความยาก (p) ค่าอำนาจจำแนก ( r ) ค่าความเชื่อมั่นของแบบทดสอบโดยสูตร KR-20 ของคูเดอร์
ริชาร์ดสัน (Kuder Richardson’s KR-20) และหาค่าความเชื่อมั่นของแบบสอบถามความพึงพอใจโดยใช้สัมประสิทธิ์แอลฟ่าของครอนบาค (Cronbach’s coefficient alpha)
ผลการวิจัยพบว่า
1. สภาพปัญหาและแนวทางแก้ไขการจัดการเรียนรู้ กลุ่มสาระการเรียนรู้ภาษาไทย ชั้นประถมศึกษาปีที่ 5 และความต้องการในการพัฒนาความสามารถด้านการอ่านเชิงวิเคราะห์โดยใช้หนังสือส่งเสริมการอ่าน พบว่านักเรียน ผู้ปกครอง และครูผู้สอน มีความเห็นว่าปัญหาสำคัญที่สุดในการเรียนภาษาไทยคือปัญหาด้านการอ่านเชิงวิเคราะห์ และนักเรียนส่วนใหญ่มีความต้องการสื่อการเรียนรู้ในรูปแบบหนังสือส่งเสริมการอ่านที่มีเรื่องราวเกี่ยวกับท้องถิ่นของตนเอง
2. รูปแบบการจัดการเรียนรู้ เพื่อพัฒนาความสามารถด้านการอ่านเชิงวิเคราะห์ โดยใช้หนังสือส่งเสริมการอ่าน ชุดเล่าเรื่องเมืองลิกอร์ ร่วมด้วยเทคนิคการเรียนการสอนแบบร่วมมือ (STAD) กลุ่มสาระการเรียนรู้ภาษาไทย สำหรับนักเรียนชั้นประถมศึกษาปีที่ 5 โดยใช้หนังสือส่งเสริมการอ่านที่มีเรื่องราวเกี่ยวกับจังหวัดนครศรีธรรมราช จำนวน 1 ชุด ประกอบด้วยหนังสือส่งเสริม การอ่าน 5 เล่ม ได้แก่ เล่มที่ 1 ศูนย์รวมศรัทธาวัดพระมหาธาตุ เล่มที่ 2 ภูมิปัญญาชาติเครื่องถมเมืองนคร เล่มที่ 3 ขับกลอนตะลุงมุ่งบ้านนายหนัง เล่มที่ 4 สาธุชนไหลหลั่งแห่ผ้าขึ้นธาตุ และเล่มที่ 5 เยี่ยมเมืองชมตลาดสองฝั่งราชดำเนิน ในการจัดรูปแบบการจัดการเรียนรู้ประกอบด้วยองค์ประกอบคือ 1) หลักการของรูปแบบการจัดการเรียนรู้ 2) วัตถุประสงค์ของรูปแบบการจัดการเรียนรู้ 3) ขั้นตอนของกระบวนการเรียนการสอนตามรูปแบบการจัดการเรียนรู้ ประกอบด้วยขั้นของการจัดกิจกรรม 5 ขั้น คือ ขั้นที่ 1 กิจกรรมการนำเสนอสื่อต่อชั้นเรียน (Class Presentations) ขั้นที่ 2 กิจกรรมการจัดกลุ่ม (Team) ขั้นที่ 3 กิจกรรมการทดสอบหลังเสนอบทเรียน (Quizzes) ขั้นที่ 4 กิจกรรมประเมินความสามารถรายบุคคล (Individual Improvement Scores) ขั้นที่ 5 กิจกรรมตระหนักถึงความสำเร็จของกลุ่มโดยพัฒนาคะแนนทั้งกลุ่ม (Team Recognition) 4) ผลที่ผู้เรียนจะได้รับจากการเรียนรู้ตามรูปแบบ 5) การประเมินผลรูปแบบการจัดการเรียนรู้เพื่อพัฒนาความสามารถด้านการอ่านเชิงวิเคราะห์ โดยใช้หนังสือส่งเสริมการอ่าน ชุดเล่าเรื่องเมืองลิกอร์ ร่วมด้วยเทคนิคการเรียนการสอน แบบร่วมมือ (STAD) กลุ่มสาระการเรียนรู้ภาษาไทย สำหรับนักเรียนชั้นประถมศึกษาปีที่ 5 มีประสิทธิภาพเท่ากับ 85.67/84.22 สูงกว่าเกณฑ์ 80/80 ที่กำหนดไว้
3. ผลการทดลองใช้รูปแบบการจัดการเรียนรู้ เพื่อพัฒนาความสามารถด้านการอ่านเชิงวิเคราะห์ โดยใช้หนังสือส่งเสริมการอ่าน ชุดเล่าเรื่องเมืองลิกอร์ ร่วมด้วยเทคนิคการเรียนการสอน แบบร่วมมือ (STAD) กลุ่มสาระการเรียนรู้ภาษาไทย สำหรับนักเรียนชั้นประถมศึกษาปีที่ 5 พบว่าผลสัมฤทธิ์ทางการเรียนของนักเรียนหลังเรียนสูงกว่าก่อนเรียนอย่างมีนัยสำคัญทางสถิติที่ระดับ .01
4. นักเรียนมีความพึงพอใจต่อการเรียนวิชาภาษาไทยด้วยรูปแบบการจัดการเรียนรู้ เพื่อพัฒนาความสามารถด้านการอ่านเชิงวิเคราะห์ โดยใช้หนังสือส่งเสริมการอ่าน ชุดเล่าเรื่องเมืองลิกอร์ ร่วมด้วยเทคนิคการเรียนการสอน แบบร่วมมือ (STAD) กลุ่มสาระการเรียนรู้ภาษาไทย สำหรับนักเรียนชั้นประถมศึกษาปีที่ 5 โดยภาพรวมอยู่ในระดับมากที่สุด ( =4.78)
ผู้วิจัย นางปราณี คนธรักษ์
ตำแหน่ง ครู วิทยฐานะ ครูชำนาญการพิเศษ
สังกัด โรงเรียนเทศบาลวัดท้าวโคตร
เทศบาลนครนครศรีธรรมราช จังหวัดนครศรีธรรมราช
ปีที่ศึกษา 2560
บทคัดย่อ
การวิจัยครั้งนี้เป็นการวิจัยและพัฒนา (Research and Development) โดยมีวัตถุประสงค์ เพื่อ 1) ศึกษาสภาพปัญหาและความต้องการในการจัดรูปแบบการเรียนรู้ 2) พัฒนาและหาประสิทธิภาพของรูปแบบการเรียนรู้ 3) ทดลองใช้รูปแบบการจัดการเรียนรู้ เพื่อพัฒนาความสามารถด้านการอ่านเชิงวิเคราะห์ โดยใช้หนังสือส่งเสริมการอ่าน ชุดเล่าเรื่องเมืองลิกอร์ ร่วมด้วยเทคนิคการเรียนการสอนแบบร่วมมือ (STAD) กลุ่มสาระการเรียนรู้ภาษาไทย สำหรับนักเรียนชั้นประถมศึกษาปีที่ 5 และ 4) ศึกษาความพึงพอใจของนักเรียนต่อการเรียนวิชาภาษาไทย โดยใช้รูปแบบการจัดการเรียนรู้เพื่อพัฒนาความสามารถด้านการอ่านเชิงวิเคราะห์ โดยใช้หนังสือส่งเสริมการอ่าน ชุดเล่าเรื่องเมืองลิกอร์ ร่วมด้วยเทคนิคการเรียนการสอนแบบร่วมมือ (STAD) กลุ่มสาระการเรียนรู้ภาษาไทย สำหรับนักเรียนชั้นประถมศึกษาปีที่ 5 กลุ่มตัวอย่างเป็นนักเรียนชั้นประถมศึกษาปีที่ 5/1 โรงเรียนเทศบาลวัดท้าวโคตร อำเภอเมือง จังหวัดนครศรีธรรมราช ที่กำลังศึกษาในภาคเรียนที่ 1 ปีการศึกษา 2560 จำนวน 44 คน ได้มาโดยวิธีการสุ่มแบบกลุ่ม (Cluster Random Sampling) เครื่องมือที่ใช้ในการวิจัยประกอบด้วย 1) แบบสอบถาม เกี่ยวกับสภาพปัญหาด้านการเรียนภาษาไทย และความต้องการในการพัฒนาคุณภาพการจัดการเรียนรู้ด้านการอ่านเชิงวิเคราะห์ 2) รูปแบบการจัดการเรียนรู้ เพื่อพัฒนาความสามารถด้านการอ่านเชิงวิเคราะห์ โดยใช้หนังสือส่งเสริมการอ่าน ชุดเล่าเรื่องเมืองลิกอร์ ร่วมด้วยเทคนิคการเรียนการสอนแบบร่วมมือ (STAD) กลุ่มสาระการเรียนรู้ภาษาไทย สำหรับนักเรียนชั้นประถมศึกษาปีที่ 5 3) แบบทดสอบวัดผลสัมฤทธิ์ทางการเรียนและแบบวัดความสามารถทางการอ่านเชิงวิเคราะห์ของนักเรียนชั้นประถมศึกษาปีที่ 5 โดยใช้หนังสือส่งเสริมการอ่าน ชุดเล่าเรื่องเมืองลิกอร์ กลุ่มสาระการเรียนรู้ภาษาไทย ชั้นประถมศึกษาปีที่ 5 และ 4) แบบสอบถามความพึงพอใจของนักเรียนที่มีต่อการเรียนวิชาภาษาไทย ด้วยรูปแบบการจัดการเรียนรู้เพื่อพัฒนาความสามารถด้านการอ่านเชิงวิเคราะห์ โดยใช้หนังสือส่งเสริมการอ่าน ชุดเล่าเรื่องเมือง ลิกอร์ ร่วมด้วยเทคนิคการเรียนการสอนแบบร่วมมือ (STAD) กลุ่มสาระการเรียนรู้ภาษาไทย สำหรับนักเรียนชั้นประถมศึกษาปีที่ 5 สถิติที่ใช้ในการวิเคราะห์ข้อมูล ประกอบด้วย ค่าเฉลี่ย ( ) ส่วนเบี่ยงเบนมาตรฐาน (S.D.) สถิติที่ใช้ในการตรวจสอบคุณภาพของเครื่องมือ ได้แก่ การหาค่าความตรงของเครื่องมือ โดยการคำนวณค่าดัชนีความสอดคล้อง (Item-Objective Congruence index: IOC) ค่าความยาก (p) ค่าอำนาจจำแนก ( r ) ค่าความเชื่อมั่นของแบบทดสอบโดยสูตร KR-20 ของคูเดอร์
ริชาร์ดสัน (Kuder Richardson’s KR-20) และหาค่าความเชื่อมั่นของแบบสอบถามความพึงพอใจโดยใช้สัมประสิทธิ์แอลฟ่าของครอนบาค (Cronbach’s coefficient alpha)
ผลการวิจัยพบว่า
1. สภาพปัญหาและแนวทางแก้ไขการจัดการเรียนรู้ กลุ่มสาระการเรียนรู้ภาษาไทย ชั้นประถมศึกษาปีที่ 5 และความต้องการในการพัฒนาความสามารถด้านการอ่านเชิงวิเคราะห์โดยใช้หนังสือส่งเสริมการอ่าน พบว่านักเรียน ผู้ปกครอง และครูผู้สอน มีความเห็นว่าปัญหาสำคัญที่สุดในการเรียนภาษาไทยคือปัญหาด้านการอ่านเชิงวิเคราะห์ และนักเรียนส่วนใหญ่มีความต้องการสื่อการเรียนรู้ในรูปแบบหนังสือส่งเสริมการอ่านที่มีเรื่องราวเกี่ยวกับท้องถิ่นของตนเอง
2. รูปแบบการจัดการเรียนรู้ เพื่อพัฒนาความสามารถด้านการอ่านเชิงวิเคราะห์ โดยใช้หนังสือส่งเสริมการอ่าน ชุดเล่าเรื่องเมืองลิกอร์ ร่วมด้วยเทคนิคการเรียนการสอนแบบร่วมมือ (STAD) กลุ่มสาระการเรียนรู้ภาษาไทย สำหรับนักเรียนชั้นประถมศึกษาปีที่ 5 โดยใช้หนังสือส่งเสริมการอ่านที่มีเรื่องราวเกี่ยวกับจังหวัดนครศรีธรรมราช จำนวน 1 ชุด ประกอบด้วยหนังสือส่งเสริม การอ่าน 5 เล่ม ได้แก่ เล่มที่ 1 ศูนย์รวมศรัทธาวัดพระมหาธาตุ เล่มที่ 2 ภูมิปัญญาชาติเครื่องถมเมืองนคร เล่มที่ 3 ขับกลอนตะลุงมุ่งบ้านนายหนัง เล่มที่ 4 สาธุชนไหลหลั่งแห่ผ้าขึ้นธาตุ และเล่มที่ 5 เยี่ยมเมืองชมตลาดสองฝั่งราชดำเนิน ในการจัดรูปแบบการจัดการเรียนรู้ประกอบด้วยองค์ประกอบคือ 1) หลักการของรูปแบบการจัดการเรียนรู้ 2) วัตถุประสงค์ของรูปแบบการจัดการเรียนรู้ 3) ขั้นตอนของกระบวนการเรียนการสอนตามรูปแบบการจัดการเรียนรู้ ประกอบด้วยขั้นของการจัดกิจกรรม 5 ขั้น คือ ขั้นที่ 1 กิจกรรมการนำเสนอสื่อต่อชั้นเรียน (Class Presentations) ขั้นที่ 2 กิจกรรมการจัดกลุ่ม (Team) ขั้นที่ 3 กิจกรรมการทดสอบหลังเสนอบทเรียน (Quizzes) ขั้นที่ 4 กิจกรรมประเมินความสามารถรายบุคคล (Individual Improvement Scores) ขั้นที่ 5 กิจกรรมตระหนักถึงความสำเร็จของกลุ่มโดยพัฒนาคะแนนทั้งกลุ่ม (Team Recognition) 4) ผลที่ผู้เรียนจะได้รับจากการเรียนรู้ตามรูปแบบ 5) การประเมินผลรูปแบบการจัดการเรียนรู้เพื่อพัฒนาความสามารถด้านการอ่านเชิงวิเคราะห์ โดยใช้หนังสือส่งเสริมการอ่าน ชุดเล่าเรื่องเมืองลิกอร์ ร่วมด้วยเทคนิคการเรียนการสอน แบบร่วมมือ (STAD) กลุ่มสาระการเรียนรู้ภาษาไทย สำหรับนักเรียนชั้นประถมศึกษาปีที่ 5 มีประสิทธิภาพเท่ากับ 85.67/84.22 สูงกว่าเกณฑ์ 80/80 ที่กำหนดไว้
3. ผลการทดลองใช้รูปแบบการจัดการเรียนรู้ เพื่อพัฒนาความสามารถด้านการอ่านเชิงวิเคราะห์ โดยใช้หนังสือส่งเสริมการอ่าน ชุดเล่าเรื่องเมืองลิกอร์ ร่วมด้วยเทคนิคการเรียนการสอน แบบร่วมมือ (STAD) กลุ่มสาระการเรียนรู้ภาษาไทย สำหรับนักเรียนชั้นประถมศึกษาปีที่ 5 พบว่าผลสัมฤทธิ์ทางการเรียนของนักเรียนหลังเรียนสูงกว่าก่อนเรียนอย่างมีนัยสำคัญทางสถิติที่ระดับ .01
4. นักเรียนมีความพึงพอใจต่อการเรียนวิชาภาษาไทยด้วยรูปแบบการจัดการเรียนรู้ เพื่อพัฒนาความสามารถด้านการอ่านเชิงวิเคราะห์ โดยใช้หนังสือส่งเสริมการอ่าน ชุดเล่าเรื่องเมืองลิกอร์ ร่วมด้วยเทคนิคการเรียนการสอน แบบร่วมมือ (STAD) กลุ่มสาระการเรียนรู้ภาษาไทย สำหรับนักเรียนชั้นประถมศึกษาปีที่ 5 โดยภาพรวมอยู่ในระดับมากที่สุด ( =4.78)