การพัฒนารูปแบบการจัดการเรียนรู้
เรื่องที่วิจัย การพัฒนารูปแบบการจัดการเรียนรู้กิจกรรมแนะแนวโดยใช้ปัญหาเป็นฐาน
ร่วมกับแผนผังความคิดเพื่อพัฒนาความสามารถในการคิดแก้ปัญหา
ชั้นมัธยมศึกษาปีที่ 1
ผู้วิจัย นางสาวนันทิยา ชุมดี
โรงเรียน โรงเรียน อบจ.เมืองภูเก็ต สังกัดองค์การบริหารส่วนจังหวัดภูเก็ต
ประเภท กิจกรรมพัฒนาผู้เรียน
ปีที่วิจัย 2561
บทคัดย่อ
การศึกษาครั้งนี้มีวัตถุประสงค์ (1) เพื่อศึกษาสภาพปัญหาและแนวทางการพัฒนารูปแบบการจัด
การเรียนรู้กิจกรรมแนะแนว โดยใช้ปัญหาเป็นฐานร่วมกับแผนผังความคิดเพื่อพัฒนาความสามารถในการคิด
แก้ปัญหา ชั้นมัธยมศึกษาปีที่ 1 (2) เพื่อสร้างและพัฒนารูปแบบการจัดการเรียนรู้กิจกรรมแนะแนว โดยใช้
ปัญหาเป็นฐานร่วมกับแผนผังความคิดเพื่อพัฒนาความสามารถในการคิดแก้ปัญหา ชั้นมัธยมศึกษาปีที่ 1
ให้มีประสิทธิภาพตามเกณฑ์ 80/80 (3) เพื่อเปรียบเทียบความสามารถในการคิดแก้ปัญหาของนักเรียน
ก่อนและหลังการจัดการเรียนรู้กิจกรรมแนะแนว โดยใช้ปัญหาเป็นฐานร่วมกับแผนผังความคิดเพื่อพัฒนา
ความสามารถในการคิดแก้ปัญหา ชั้นมัธยมศึกษาปีที่ 1 (4) เพื่อศึกษาพัฒนาการความสามารถในการคิด
แก้ปัญหาของนักเรียนชั้นมัธยมศึกษาปีที่ 1 ที่จัดการเรียนรู้โดยใช้ปัญหาเป็นฐานร่วมกับแผนผังความคิด
และ (5) เพื่อศึกษาความคิดเห็นของนักเรียนที่มีต่อการจัดการเรียนรู้กิจกรรมแนะแนว โดยใช้ปัญหาเป็นฐาน
ร่วมกับแผนผังความคิดเพื่อพัฒนาความสามารถในการคิดแก้ปัญหา ชั้นมัธยมศึกษาปีที่ 1 กลุ่มตัวอย่าง
ในการทดลอง คือ นักเรียนชั้นมัธยมศึกษาปีที่ 1/3 ภาคเรียนที่ 1 ปีการศึกษา 2561 โรงเรียน อบจ.เมืองภูเก็ต
สังกัดองค์การบริหารส่วนจังหวัดภูเก็ต จานวน 32 คน ซึ่งได้มาโดยการสุ่มแบบกลุ่ม (Cluster Random
Sampling) โดยการจับสลากเลือกมา 1 ห้องเรียน เนื่องจากนักเรียนแต่ละห้องเรียน มีผลการเรียนเก่ง
ปานกลาง อ่อน ใกล้เคียงกันทุกห้อง เครื่องมือที่ใช้ในการวิจัยประกอบด้วย (1) แผนการจัดการเรียนรู้
กิจกรรมแนะแนวโดยใช้ปัญหาเป็นฐานร่วมกับแผนผังความคิดเพื่อพัฒนาความสามารถในการคิด
แก้ปัญหา ชั้นมัธยมศึกษาปีที่ 1 (2) แบบทดสอบความสามารถในการคิดแก้ปัญหา จานวน 30 ข้อ (3)
แบบประเมินความสามารถในการคิดแก้ปัญหา และ (4) แบบสอบถามความคิดเห็นของนักเรียนที่มีต่อ
การจัดการเรียนรู้กิจกรรมแนะแนว โดยใช้ปัญหาเป็นฐานร่วมกับแผนผังความคิดเพื่อพัฒนาความสามารถ
ในการคิดแก้ปัญหา สถิติที่ใช้ในการวิจัยครั้งนี้ ได้แก่ ค่าร้อยละ ค่าเฉลี่ย ( x-bar ) ส่วนเบี่ยงเบนมาตรฐาน (S.D.)
และการทดสอบสมมติฐาน t–test แบบ dependent
ผลการวิจัย พบว่า
1. ผลการวิเคราะห์สภาพปัญหาและแนวทางการพัฒนารูปแบบการจัดการเรียนรู้กิจกรรมแนะแนว
โดยใช้ปัญหาเป็นฐานร่วมกับแผนผังความคิด เพื่อพัฒนาความสามารถในการคิดแก้ปัญหา ชั้นมัธยมศึกษา
ปีที่ 1 โดยใช้แบบประเมินค่าดัชนีความสอดคล้องแบบวิเคราะห์เอกสาร แบบสัมภาษณ์ และแบบสอบถาม
จากผู้เชี่ยวชาญ จานวน 5 ท่าน พบว่า มีความสอดคล้อง
2. ประสิทธิภาพของรูปแบบการจัดการเรียนรู้กิจกรรมแนะแนว โดยใช้ปัญหาเป็นฐานร่วมกับแผนผังความคิด เพื่อพัฒนาความสามารถในการคิดแก้ปัญหา ชั้นมัธยมศึกษาปีที่ 1 มีประสิทธิภาพ 84.26/83.44 ซึ่งเป็นไปตามเกณฑ์ 80/80
3. ความสามารถในการคิดแก้ปัญหา ระหว่างก่อนและหลังการจัดการเรียนรู้โดยใช้ปัญหาเป็นฐานร่วมกับแผนผังความคิดเพื่อพัฒนาความสามารถในการคิดแก้ปัญหา ชั้นมัธยมศึกษาปีที่ 1 หลังเรียนสูงกว่าก่อนเรียน อย่างมีนัยสาคัญทางสถิติที่ระดับ .05
4. หลังการจัดการเรียนรู้กิจกรรมแนะแนว โดยใช้ปัญหาเป็นฐานร่วมกับแผนผังความคิด
นักเรียนชั้นมัธยมศึกษาปีที่ 1 มีพัฒนาการของความสามารถในการคิดแก้ปัญหาดีขึ้น
5. ความคิดเห็นของนักเรียนกลุ่มตัวอย่างที่มีต่อการจัดการเรียนรู้กิจกรรมแนะแนวโดยใช้ปัญหาเป็นฐานร่วมกับแผนผังความคิด เพื่อพัฒนาความสามารถในการคิดแก้ปัญหา ชั้นมัธยมศึกษาปีที่ 1 โดยภาพรวมเห็นด้วยต่อการจัดการเรียนรู้กิจกรรมแนะแนว โดยใช้ปัญหาเป็นฐานร่วมกับแผนผังความคิดในระดับมาก โดยมีค่าเฉลี่ย 4.35
ร่วมกับแผนผังความคิดเพื่อพัฒนาความสามารถในการคิดแก้ปัญหา
ชั้นมัธยมศึกษาปีที่ 1
ผู้วิจัย นางสาวนันทิยา ชุมดี
โรงเรียน โรงเรียน อบจ.เมืองภูเก็ต สังกัดองค์การบริหารส่วนจังหวัดภูเก็ต
ประเภท กิจกรรมพัฒนาผู้เรียน
ปีที่วิจัย 2561
บทคัดย่อ
การศึกษาครั้งนี้มีวัตถุประสงค์ (1) เพื่อศึกษาสภาพปัญหาและแนวทางการพัฒนารูปแบบการจัด
การเรียนรู้กิจกรรมแนะแนว โดยใช้ปัญหาเป็นฐานร่วมกับแผนผังความคิดเพื่อพัฒนาความสามารถในการคิด
แก้ปัญหา ชั้นมัธยมศึกษาปีที่ 1 (2) เพื่อสร้างและพัฒนารูปแบบการจัดการเรียนรู้กิจกรรมแนะแนว โดยใช้
ปัญหาเป็นฐานร่วมกับแผนผังความคิดเพื่อพัฒนาความสามารถในการคิดแก้ปัญหา ชั้นมัธยมศึกษาปีที่ 1
ให้มีประสิทธิภาพตามเกณฑ์ 80/80 (3) เพื่อเปรียบเทียบความสามารถในการคิดแก้ปัญหาของนักเรียน
ก่อนและหลังการจัดการเรียนรู้กิจกรรมแนะแนว โดยใช้ปัญหาเป็นฐานร่วมกับแผนผังความคิดเพื่อพัฒนา
ความสามารถในการคิดแก้ปัญหา ชั้นมัธยมศึกษาปีที่ 1 (4) เพื่อศึกษาพัฒนาการความสามารถในการคิด
แก้ปัญหาของนักเรียนชั้นมัธยมศึกษาปีที่ 1 ที่จัดการเรียนรู้โดยใช้ปัญหาเป็นฐานร่วมกับแผนผังความคิด
และ (5) เพื่อศึกษาความคิดเห็นของนักเรียนที่มีต่อการจัดการเรียนรู้กิจกรรมแนะแนว โดยใช้ปัญหาเป็นฐาน
ร่วมกับแผนผังความคิดเพื่อพัฒนาความสามารถในการคิดแก้ปัญหา ชั้นมัธยมศึกษาปีที่ 1 กลุ่มตัวอย่าง
ในการทดลอง คือ นักเรียนชั้นมัธยมศึกษาปีที่ 1/3 ภาคเรียนที่ 1 ปีการศึกษา 2561 โรงเรียน อบจ.เมืองภูเก็ต
สังกัดองค์การบริหารส่วนจังหวัดภูเก็ต จานวน 32 คน ซึ่งได้มาโดยการสุ่มแบบกลุ่ม (Cluster Random
Sampling) โดยการจับสลากเลือกมา 1 ห้องเรียน เนื่องจากนักเรียนแต่ละห้องเรียน มีผลการเรียนเก่ง
ปานกลาง อ่อน ใกล้เคียงกันทุกห้อง เครื่องมือที่ใช้ในการวิจัยประกอบด้วย (1) แผนการจัดการเรียนรู้
กิจกรรมแนะแนวโดยใช้ปัญหาเป็นฐานร่วมกับแผนผังความคิดเพื่อพัฒนาความสามารถในการคิด
แก้ปัญหา ชั้นมัธยมศึกษาปีที่ 1 (2) แบบทดสอบความสามารถในการคิดแก้ปัญหา จานวน 30 ข้อ (3)
แบบประเมินความสามารถในการคิดแก้ปัญหา และ (4) แบบสอบถามความคิดเห็นของนักเรียนที่มีต่อ
การจัดการเรียนรู้กิจกรรมแนะแนว โดยใช้ปัญหาเป็นฐานร่วมกับแผนผังความคิดเพื่อพัฒนาความสามารถ
ในการคิดแก้ปัญหา สถิติที่ใช้ในการวิจัยครั้งนี้ ได้แก่ ค่าร้อยละ ค่าเฉลี่ย ( x-bar ) ส่วนเบี่ยงเบนมาตรฐาน (S.D.)
และการทดสอบสมมติฐาน t–test แบบ dependent
ผลการวิจัย พบว่า
1. ผลการวิเคราะห์สภาพปัญหาและแนวทางการพัฒนารูปแบบการจัดการเรียนรู้กิจกรรมแนะแนว
โดยใช้ปัญหาเป็นฐานร่วมกับแผนผังความคิด เพื่อพัฒนาความสามารถในการคิดแก้ปัญหา ชั้นมัธยมศึกษา
ปีที่ 1 โดยใช้แบบประเมินค่าดัชนีความสอดคล้องแบบวิเคราะห์เอกสาร แบบสัมภาษณ์ และแบบสอบถาม
จากผู้เชี่ยวชาญ จานวน 5 ท่าน พบว่า มีความสอดคล้อง
2. ประสิทธิภาพของรูปแบบการจัดการเรียนรู้กิจกรรมแนะแนว โดยใช้ปัญหาเป็นฐานร่วมกับแผนผังความคิด เพื่อพัฒนาความสามารถในการคิดแก้ปัญหา ชั้นมัธยมศึกษาปีที่ 1 มีประสิทธิภาพ 84.26/83.44 ซึ่งเป็นไปตามเกณฑ์ 80/80
3. ความสามารถในการคิดแก้ปัญหา ระหว่างก่อนและหลังการจัดการเรียนรู้โดยใช้ปัญหาเป็นฐานร่วมกับแผนผังความคิดเพื่อพัฒนาความสามารถในการคิดแก้ปัญหา ชั้นมัธยมศึกษาปีที่ 1 หลังเรียนสูงกว่าก่อนเรียน อย่างมีนัยสาคัญทางสถิติที่ระดับ .05
4. หลังการจัดการเรียนรู้กิจกรรมแนะแนว โดยใช้ปัญหาเป็นฐานร่วมกับแผนผังความคิด
นักเรียนชั้นมัธยมศึกษาปีที่ 1 มีพัฒนาการของความสามารถในการคิดแก้ปัญหาดีขึ้น
5. ความคิดเห็นของนักเรียนกลุ่มตัวอย่างที่มีต่อการจัดการเรียนรู้กิจกรรมแนะแนวโดยใช้ปัญหาเป็นฐานร่วมกับแผนผังความคิด เพื่อพัฒนาความสามารถในการคิดแก้ปัญหา ชั้นมัธยมศึกษาปีที่ 1 โดยภาพรวมเห็นด้วยต่อการจัดการเรียนรู้กิจกรรมแนะแนว โดยใช้ปัญหาเป็นฐานร่วมกับแผนผังความคิดในระดับมาก โดยมีค่าเฉลี่ย 4.35