การพัฒนารูปแบบการเรียนรู้ร่วมกันเพื่อส่งเสริมความเป็นพลเมือง
ชื่อเรื่อง การพัฒนารูปแบบการเรียนรู้ร่วมกันเพื่อส่งเสริมความเป็นพลเมือง
สำหรับนักเรียนมัธยมศึกษาปีที่ 5 โรงเรียนทุ่งทรายวิทยา สำนักงานเขตพื้นที่การศึกษามัธยมศึกษา เขต 41
ผู้วิจัย กิติภา โสทะ
ปีที่ศึกษา 2559-2560
คำสำคัญ การพัฒนารูปแบบการเรียนรู้ การเรียนรู้ร่วมกัน ความเป็นพลเมือง
บทคัดย่อ
การวิจัยครั้งนี้มีวัตถุประสงค์ทั่วไป เพื่อการพัฒนารูปแบบการเรียนรู้ร่วมกันเพื่อส่งเสริมความเป็นพลเมือง สำหรับนักเรียนชั้นมัธยมศึกษาปีที่ 5 โรงเรียนทุ่งทรายวิทยา สำนักงานเขตพื้นที่การศึกษามัธยมศึกษา เขต 41 และวัตถุประสงค์เฉพาะ 1) เพื่อศึกษาแนวทางการพัฒนารูปแบบการเรียนรู้ร่วมกันเพื่อส่งเสริมความเป็นพลเมือง สำหรับนักเรียนมัธยมศึกษาปีที่ 5 โรงเรียนทุ่งทรายวิทยา 2) เพื่อสร้างและหาดัชนีประสิทธิผลรูปแบบการเรียนรู้ร่วมกันเพื่อส่งเสริมความเป็นพลเมือง สำหรับนักเรียนมัธยมศึกษาปีที่ 5 โรงเรียนทุ่งทรายวิทยา 3) เพื่อทดลองใช้รูปแบบการเรียนรู้ร่วมกันเพื่อส่งเสริมความเป็นพลเมือง สำหรับนักเรียนมัธยมศึกษาปีที่ 5 โรงเรียนทุ่งทรายวิทยา การศึกษาผลการใช้ ดังนี้ 3.1) เพื่อเปรียบเทียบความเป็นพลเมืองของนักเรียนมัธยมศึกษาปีที่ 5 โรงเรียนทุ่งทรายวิทยา ก่อนและหลังการใช้
รูปแบบการเรียนรู้ 3.2) เพื่อศึกษากระบวนการเรียนรู้ร่วมกัน 3.3) เพื่อศึกษาความพึงพอใจของนักเรียนต่อการเรียนด้วยรูปแบบการเรียนรู้ร่วมกันเพื่อส่งเสริมความเป็นพลเมือง สำหรับนักเรียนมัธยมศึกษาปีที่ 5 โรงเรียนทุ่งทรายวิทยา
กลุ่มตัวอย่างเป็นนักเรียนชั้นมัธยมศึกษาปีที่ 5 โรงเรียนทุ่งทรายวิทยา สังกัดสำนักงานเขตพื้นที่การศึกษามัธยมศึกษาเขต 41 ในภาคเรียนที่ 1 ปีการศึกษา 2560 เครื่องมือที่ใช้ในการวิจัยได้แก่ 1) แบบวัดความเป็นพลเมือง 2) แบบสังเกตกระบวนการเรียนรู้ร่วมกัน 3) แบบประเมินความพึงพอใจของนักเรียนที่มีต่อการเรียนรู้ด้วยรูปแบบการเรียนรู้ร่วมกัน
ผลการวิจัยพบว่า
1. แนวทางการพัฒนารูปแบบการเรียนรู้เพื่อส่งเสริมความเป็นพลเมืองเน้นให้ผู้เรียนเรียนรู้ด้วยความรับผิดชอบต่อความสำเร็จของกลุ่มร่วมกันและการมีส่วนร่วม รวมพลังร่วมมือ การปฏิสัมพันธ์ต่อกัน โดยใช้หลักการทำงานเป็นทีม เป็นกลุ่มย่อย และการพึ่งพากันในเชิงบวกได้แลกเปลี่ยนความรู้ความคิดอย่างใคร่ครวญ ไตร่ตรอง รอบคอบ นำไปสู่การปฏิบัติจริง มีการวางแผน การเรียนรู้ร่วมกันและปฏิบัติอย่างถูกวิธีจนสามารถใช้ปัญญาแก้ปัญหาได้อย่างเหมาะสม
2. รูปแบบการเรียนรู้ร่วมกันเพื่อส่งเสริมความเป็นพลเมือง สำหรับนักเรียนมัธยมศึกษาปีที่ 5 มี 5 องค์ประกอบ ได้แก่ 1) หลักการของรูปแบบการเรียนรู้ 2) จุดมุ่งหมายของรูปแบบการเรียนรู้ 3) เนื้อหาของรูปแบบการเรียนรู้ 4) กระบวนการเรียนรู้ 5) การวัดและประเมินผล โดยมีกระบวนการเรียนรู้ 5 ขั้นตอน ได้แก่ ขั้นที่ 1 เสนอสถานการณ์ ขั้นที่ 2 ประชุมวางแผน ขั้นที่ 3 ระดมสมอง ขั้นที่ 4 นำเสนอผลงาน ขั้นที่ 5 อภิปรายและสรุปผล ผลการตรวจสอบจากผู้เชี่ยวชาญพบว่า รูปแบบการเรียนรู้มีความเหมาะสมในระดับมากที่สุด และดัชนีประสิทธิผลของรูปแบบมีค่า 0.76
3. ผลการทดลองใช้รูปแบบที่พัฒนาขึ้น พบว่า 1) นักเรียนมีความเป็นพลเมืองสูงกว่าก่อนการใช้รูปแบบการเรียนรู้อย่างมีนัยสำคัญที่ระดับ .05 2) นักเรียนเรียนรู้โดยใช้กระบวนการ ทางสังคมมีการทำงานร่วมกันเป็นกลุ่มสมาชิก 4- 6 คน ทำงานแบบรวมพลังร่วมมือกัน เคารพ ในความแตกต่าง มีความรับผิดชอบร่วมกันมีเป้าหมายร่วมกันโดยมีการสนทนา ซักถาม อภิปรายแลกเปลี่ยนความคิดกันอย่างมีเหตุผลและใช้วิธีการแก้ปัญหาอย่างเป็นระบบ 3) ความพึงพอใจ ของนักเรียนต่อการเรียนด้วยรูปแบบการเรียนรู้ร่วมกันเพื่อส่งเสริมความเป็นพลเมือง อยู่ในระดับมาก
สำหรับนักเรียนมัธยมศึกษาปีที่ 5 โรงเรียนทุ่งทรายวิทยา สำนักงานเขตพื้นที่การศึกษามัธยมศึกษา เขต 41
ผู้วิจัย กิติภา โสทะ
ปีที่ศึกษา 2559-2560
คำสำคัญ การพัฒนารูปแบบการเรียนรู้ การเรียนรู้ร่วมกัน ความเป็นพลเมือง
บทคัดย่อ
การวิจัยครั้งนี้มีวัตถุประสงค์ทั่วไป เพื่อการพัฒนารูปแบบการเรียนรู้ร่วมกันเพื่อส่งเสริมความเป็นพลเมือง สำหรับนักเรียนชั้นมัธยมศึกษาปีที่ 5 โรงเรียนทุ่งทรายวิทยา สำนักงานเขตพื้นที่การศึกษามัธยมศึกษา เขต 41 และวัตถุประสงค์เฉพาะ 1) เพื่อศึกษาแนวทางการพัฒนารูปแบบการเรียนรู้ร่วมกันเพื่อส่งเสริมความเป็นพลเมือง สำหรับนักเรียนมัธยมศึกษาปีที่ 5 โรงเรียนทุ่งทรายวิทยา 2) เพื่อสร้างและหาดัชนีประสิทธิผลรูปแบบการเรียนรู้ร่วมกันเพื่อส่งเสริมความเป็นพลเมือง สำหรับนักเรียนมัธยมศึกษาปีที่ 5 โรงเรียนทุ่งทรายวิทยา 3) เพื่อทดลองใช้รูปแบบการเรียนรู้ร่วมกันเพื่อส่งเสริมความเป็นพลเมือง สำหรับนักเรียนมัธยมศึกษาปีที่ 5 โรงเรียนทุ่งทรายวิทยา การศึกษาผลการใช้ ดังนี้ 3.1) เพื่อเปรียบเทียบความเป็นพลเมืองของนักเรียนมัธยมศึกษาปีที่ 5 โรงเรียนทุ่งทรายวิทยา ก่อนและหลังการใช้
รูปแบบการเรียนรู้ 3.2) เพื่อศึกษากระบวนการเรียนรู้ร่วมกัน 3.3) เพื่อศึกษาความพึงพอใจของนักเรียนต่อการเรียนด้วยรูปแบบการเรียนรู้ร่วมกันเพื่อส่งเสริมความเป็นพลเมือง สำหรับนักเรียนมัธยมศึกษาปีที่ 5 โรงเรียนทุ่งทรายวิทยา
กลุ่มตัวอย่างเป็นนักเรียนชั้นมัธยมศึกษาปีที่ 5 โรงเรียนทุ่งทรายวิทยา สังกัดสำนักงานเขตพื้นที่การศึกษามัธยมศึกษาเขต 41 ในภาคเรียนที่ 1 ปีการศึกษา 2560 เครื่องมือที่ใช้ในการวิจัยได้แก่ 1) แบบวัดความเป็นพลเมือง 2) แบบสังเกตกระบวนการเรียนรู้ร่วมกัน 3) แบบประเมินความพึงพอใจของนักเรียนที่มีต่อการเรียนรู้ด้วยรูปแบบการเรียนรู้ร่วมกัน
ผลการวิจัยพบว่า
1. แนวทางการพัฒนารูปแบบการเรียนรู้เพื่อส่งเสริมความเป็นพลเมืองเน้นให้ผู้เรียนเรียนรู้ด้วยความรับผิดชอบต่อความสำเร็จของกลุ่มร่วมกันและการมีส่วนร่วม รวมพลังร่วมมือ การปฏิสัมพันธ์ต่อกัน โดยใช้หลักการทำงานเป็นทีม เป็นกลุ่มย่อย และการพึ่งพากันในเชิงบวกได้แลกเปลี่ยนความรู้ความคิดอย่างใคร่ครวญ ไตร่ตรอง รอบคอบ นำไปสู่การปฏิบัติจริง มีการวางแผน การเรียนรู้ร่วมกันและปฏิบัติอย่างถูกวิธีจนสามารถใช้ปัญญาแก้ปัญหาได้อย่างเหมาะสม
2. รูปแบบการเรียนรู้ร่วมกันเพื่อส่งเสริมความเป็นพลเมือง สำหรับนักเรียนมัธยมศึกษาปีที่ 5 มี 5 องค์ประกอบ ได้แก่ 1) หลักการของรูปแบบการเรียนรู้ 2) จุดมุ่งหมายของรูปแบบการเรียนรู้ 3) เนื้อหาของรูปแบบการเรียนรู้ 4) กระบวนการเรียนรู้ 5) การวัดและประเมินผล โดยมีกระบวนการเรียนรู้ 5 ขั้นตอน ได้แก่ ขั้นที่ 1 เสนอสถานการณ์ ขั้นที่ 2 ประชุมวางแผน ขั้นที่ 3 ระดมสมอง ขั้นที่ 4 นำเสนอผลงาน ขั้นที่ 5 อภิปรายและสรุปผล ผลการตรวจสอบจากผู้เชี่ยวชาญพบว่า รูปแบบการเรียนรู้มีความเหมาะสมในระดับมากที่สุด และดัชนีประสิทธิผลของรูปแบบมีค่า 0.76
3. ผลการทดลองใช้รูปแบบที่พัฒนาขึ้น พบว่า 1) นักเรียนมีความเป็นพลเมืองสูงกว่าก่อนการใช้รูปแบบการเรียนรู้อย่างมีนัยสำคัญที่ระดับ .05 2) นักเรียนเรียนรู้โดยใช้กระบวนการ ทางสังคมมีการทำงานร่วมกันเป็นกลุ่มสมาชิก 4- 6 คน ทำงานแบบรวมพลังร่วมมือกัน เคารพ ในความแตกต่าง มีความรับผิดชอบร่วมกันมีเป้าหมายร่วมกันโดยมีการสนทนา ซักถาม อภิปรายแลกเปลี่ยนความคิดกันอย่างมีเหตุผลและใช้วิธีการแก้ปัญหาอย่างเป็นระบบ 3) ความพึงพอใจ ของนักเรียนต่อการเรียนด้วยรูปแบบการเรียนรู้ร่วมกันเพื่อส่งเสริมความเป็นพลเมือง อยู่ในระดับมาก