การพัฒนาระบบการประกันคุณภาพภายในโรงเรียนประสานมิตรวิทยา สำนักงาน
สำนักงานเขตพื้นที่การศึกษามัธยมศึกษา เขต 28
ผู้วิจัย นายบุรินทร์ สุดใจ
ปีที่วิจัย 2560
บทคัดย่อ
การวิจัยเพื่อพัฒนาระบบการประกันคุณภาพภายในครั้งนี้มีความมุ่งหมายเพื่อ (1) ศึกษาการพัฒนาระบบการประกันคุณภาพภายในของสถานศึกษาที่มีการดำเนินงานระบบการประกันคุณภาพภายในได้ดี (2) พัฒนาระบบการประกันคุณภาพภายในของโรงเรียนประสานมิตรวิทยา สำนักงานเขตพื้นที่การศึกษามัธยมศึกษา เขต 28 ให้เข้มแข็ง โดยแบ่งการวิจัยออกเป็น 2 ระยะ คือการวิจัยระยะที่ 1 การศึกษาการพัฒนาระบบการประกันคุณภาพภายในของสถานศึกษาที่มีการดำเนินงานระบบการประกันคุณภาพภายในได้ดี จำนวน 3 แห่ง คือ โรงเรียนวชิราวุธวิทยาลัย เขตดุสิต กรุงเทพมหานคร โรงเรียนวัดอมรินทราราม เขตบางกอกน้อย กรุงเทพมหานคร และโรงเรียนวัดศรีบังวัน อำเภอเมือง จังหวัดลำพูน โดยวิธีการศึกษาเอกสาร และการวิจัยระยะที่ 2 การพัฒนาระบบการประกันคุณภาพภายในของโรงเรียนประสานมิตรวิทยา ตามกรอบภาระงานของกฎกระทรวงว่าด้วยระบบ หลักเกณฑ์ และวิธีการประกันคุณภาพการศึกษา พ.ศ. 2553 8 องค์ประกอบ คือ การกำหนดมาตรฐานการศึกษาของสถานศึกษา การจัดทำแผนพัฒนาการจัดการศึกษาของสถานศึกษาที่มุ่งคุณภาพตามมาตรฐานการศึกษาของสถานศึกษา การจัดระบบบริหารและสารสนเทศ การดำเนินงานตามแผนพัฒนาการจัดการศึกษาของสถานศึกษา การติดตามตรวจสอบคุณภาพการศึกษา การประเมินคุณภาพภายในตามมาตรฐานการศึกษาของสถานศึกษา การจัดทำรายงานประจำปีที่เป็นรายงานประเมินคุณภาพภายใน และการพัฒนาคุณภาพการศึกษาอย่างต่อเนื่อง โดยใช้การวิจัยปฏิบัติการ (Action Research) ตามแนวคิดของ Kemmis และ McTaggart 4 ขั้นตอน คือ การวางแผน (Planning) การปฏิบัติ (Action) การสังเกต (Observation) และการสะท้อนผล (Reflection) ดำเนินการพัฒนาจำนวน 2 วงรอบ กลุ่มผู้ร่วมวิจัยมีจำนวน 6 คน ประกอบด้วย ผู้วิจัย เจ้าหน้าที่งานระบบการประกันคุณภาพภายใน และครูโรงเรียนประสานมิตรวิทยาที่สมัครใจเข้าร่วมจำนวน 4 คน กลุ่มผู้ให้ข้อมูล จำนวน 18 คน ประกอบด้วย กลุ่มผู้ร่วมวิจัยจำนวน 6 คน และครูและบุคลากรทางการศึกษาโรงเรียนประสานมิตรวิทยา จำนวน 12 คน เครื่องมือที่ใช้ในการเก็บรวบรวมข้อมูลประกอบด้วย แบบบันทึกการศึกษาเอกสาร แบบบันทึกการประชุม แบบสัมภาษณ์แบบกึ่งโครงสร้าง และแบบบันทึกประจำวัน การจัดกระทำและการวิเคราะห์ข้อมูลใช้วิธีการจัดหมวดหมู่ข้อมูลตามกรอบการวิจัย ศึกษาและทำความเข้าใจข้อมูล (Read and Re-read) และหาความสัมพันธ์ของข้อมูล โดยยึดหลักการตรวจสอบข้อมูลแบบสามเส้า (Triangulation) และนำเสนอผลการวิเคราะห์ข้อมูลเชิงพรรณนา ผลการวิจัยปรากฏ ดังนี้
ระยะที่ 1 การศึกษาการพัฒนาระบบการประกันคุณภาพภายในของสถานศึกษาที่มีการดำเนินงานระบบการประกันคุณภาพภายในได้ดี พบว่า สถานศึกษาทั้ง 3 แห่ง มีการดำเนินงานการพัฒนาระบบการประกันคุณภาพภายในเป็นไปตามกรอบภาระงานที่กำหนดไว้ใน กฎกระทรวงว่าด้วยระบบ หลักเกณฑ์ และวิธีการประกันคุณภาพการศึกษา พ.ศ. 2553 และยึดแนวคิดการพัฒนาเชิงระบบของเดมิ่ง (Plan Do Check Act) เป็นพื้นฐานในการดำเนินงาน
ระยะที่ 2 การพัฒนาระบบการประกันคุณภาพภายในโรงเรียนประสานมิตรวิทยา พบว่า สภาพก่อนการพัฒนาระบบการประกันคุณภาพภายในยังไม่เข้มแข็ง การดำเนินงานยังไม่เป็นระบบและไม่ครบตามกรอบภาระงานที่กำหนดไว้ในกฎกระทรวงว่าด้วยระบบ หลักเกณฑ์ และวิธีการประกันคุณภาพการศึกษา พ.ศ. 2553 และยังไม่มีคุณภาพเท่าที่ควร หลังจากดำเนินการพัฒนาจำนวน 2 วงรอบ พบว่า การพัฒนาวงรอบที่ 1 โดยภาพรวมระบบการประกันคุณภาพภายในมีความเข้มแข็ง การดำเนินงานสามารถทำได้ครบตามกรอบภาระงานของกฎกระทรวงว่าด้วยระบบ หลักเกณฑ์ และวิธีการประกันคุณภาพการศึกษา พ.ศ.2553 อย่างเป็นระบบและมีคุณภาพ แต่เมื่อพิจารณาเป็นรายองค์ประกอบ พบว่า มี 2 องค์ประกอบที่ต้องปรับปรุงและพัฒนาประสิทธิภาพและคุณภาพการดำเนินงาน คือ การดำเนินงานตามแผนพัฒนาคุณภาพการจัดการศึกษาของสถานศึกษาและการติดตามตรวจสอบคุณภาพการศึกษา การพัฒนาวงรอบที่ 2 ระบบการประกันคุณภาพภายใน 2 องค์ประกอบที่ต้องปรับปรุงและพัฒนาประสิทธิภาพและคุณภาพการดำเนินงานได้รับการปรับปรุงและพัฒนาโดยการกำหนดขั้นตอนและรายละเอียดการดำเนินงานเพิ่มเติม ทำให้การดำเนินงานมีประสิทธิภาพและคุณภาพมากขึ้น