รูปแบบการนิเทศแบบชี้แนะทางปัญญา (Cognitive Coaching)
ชื่อเรื่อง รูปแบบการนิเทศแบบชี้แนะทางปัญญา (Cognitive Coaching) ที่ส่งเสริม
ทักษะการสอนคิดวิเคราะห์ตามหลักปรัชญาของเศรษฐกิจพอเพียงของครู
โรงเรียนสังกัดองค์การบริหารส่วนจังหวัดมหาสารคาม
ผู้วิจัย นางวดี แคนสุข ตำแหน่ง ศึกษานิเทศก์
บทคัดย่อ
การวิจัยครั้งนี้ มีวัตถุประสงค์ 1) เพื่อพัฒนารูปแบบการนิเทศแบบชี้แนะทางปัญญา (Cognitive Coaching) ที่ส่งเสริมทักษะการสอนคิดวิเคราะห์ตามหลักปรัชญาของเศรษฐกิจพอเพียงของครูโรงเรียนสังกัดองค์การบริหารส่วนจังหวัดมหาสารคาม 2) เพื่อประเมินผลการใช้รูปแบบการนิเทศแบบชี้แนะทางปัญญา (Cognitive Coaching) ที่ส่งเสริมทักษะการสอนคิดวิเคราะห์ตามหลักปรัชญาของเศรษฐกิจพอเพียงของครูโรงเรียนสังกัดองค์การบริหารส่วนจังหวัดมหาสารคาม ประชากรที่ทำการศึกษา ได้แก่ โรงเรียนสังกัด อบจ.มหาสารคาม ทั้ง 20 โรงเรียนเลือกโรงเรียนนาข่าวิทยาคม เป็นโรงเรียนทดลองใช้รูปแบบการนิเทศ กลุ่มตัวอย่างที่ใช้ในการวิจัยคือครูผู้สอน จำนวน 15 คน และนักเรียน จำนวน 232 คน โดยใช้วิธีเจาะจงเลือก เครื่องมือที่ใช้ในการวิจัย ได้แก่ แบบวิเคราะห์เอกสาร แบบสัมภาษณ์ แบบตรวจสอบคุณภาพของรูปแบบ และ เครื่องมือที่ใช้ในการเก็บรวบรวมข้อมูล จำนวน 10 ฉบับ การวิเคราะห์ข้อมูลใช้ค่าร้อยละ ค่าเฉลี่ย ค่าส่วนเบี่ยงเบนมาตรฐาน ค่า Wilcoxon Signed Ranks Test ค่า t-test แบบ dependent และการวิเคราะห์เนื้อหา
ผลการวิจัย พบว่า
1) รูปแบบการนิเทศแบบชี้แนะทางปัญญา (Cognitive Coaching) ที่ส่งเสริมทักษะการสอนคิดวิเคราะห์ตามหลักปรัชญาของเศรษฐกิจพอเพียงของครูโรงเรียนสังกัดองค์การบริหารส่วน
จังหวัดมหาสารคาม มีชื่อว่า พีไอพีอาร์อี (PIPRE) ประกอบด้วย หลักการ มุ่งเน้นกระบวนการนิเทศ
ที่ส่งเสริม สนับสนุนให้ครูปรับเปลี่ยนวิธีคิด วิธีการจัดการเรียนการสอน ผ่านการคิดวิเคราะห์ ปัญหา คิดไตร่ตรองเกี่ยวกับการปฏิบัติงาน สร้างกลยุทธ์ ในการแก้ปัญหาด้วยตนเอง วัตถุประสงค์ เพื่อพัฒนาสมรรถนะการนิเทศ และการสอนคิดวิเคราะห์ตามหลักปรัชญาของเศรษฐกิจพอเพียง กระบวนการนิเทศประกอบด้วย 5 ขั้นตอน ได้แก่ ขั้นตอนที่ 1 การวางแผน (Planning) ขั้นตอนที่ 2 การให้ความรู้ (Informing) ขั้นตอนที่ 3 การดำเนินการ (Proceeding) ได้แก่ 1) การประชุมก่อน การสังเกตการสอน 2) การสังเกตการสอน 3) การประชุมหลังการสังเกตการสอน ขั้นตอนที่ 4 การสะท้อนคิด (Reflecting) และ ขั้นตอนที่ 5 การประเมินผล (Evaluating) โดยมีการกำกับ ติดตาม
(Monitoring) อย่างต่อเนื่องทุกขั้นตอน
2) ผลการใช้รูปแบบการนิเทศแบบชี้แนะทางปัญญา (Cognitive Coaching) ที่ส่งเสริม
ทักษะการสอนคิดวิเคราะห์ตามหลักปรัชญาของเศรษฐกิจพอเพียง พบว่า (1) ครูผู้นิเทศมีสมรรถภาพในการนิเทศแบบชี้แนะทางปัญญา อยู่ในระดับสูงมาก และมีความรู้ความเข้าใจเกี่ยวกับการสอนคิดวิเคราะห์ตามหลักปรัชญาของเศรษฐกิจพอเพียง ก่อนและหลังการใช้รูปแบบการนิเทศ แตกต่างกันอย่างมีนัยสำคัญที่ .05 โดยหลังการใช้รูปแบบการนิเทศ มีคะแนนเฉลี่ยสูงกว่าก่อนการใช้รูปแบบการนิเทศ (2) ครูผู้รับการนิเทศมีความรู้ความเข้าใจเกี่ยวกับการนิเทศแบบชี้แนะทางปัญญา ก่อนและหลังการใช้รูปแบบการนิเทศ แตกต่างกันอย่างมีนัยสำคัญทางสถิติที่ระดับ .05 โดยหลังการใช้รูปแบบ การนิเทศ มีคะแนนเฉลี่ยสูงกว่าก่อนการใช้รูปแบบการนิเทศ มีสมรรถภาพการสอนคิดวิเคราะห์ อยู่ในระดับสูงมาก และมีความพึงพอใจต่อรูปแบบการนิเทศแบบชี้แนะทางปัญญา อยู่ในระดับมากที่สุด และ (3) นักเรียนมีผลการเรียนรู้ก่อนและหลังการใช้รูปแบบการนิเทศแบบชี้แนะทางปัญญาของครูผู้รับการนิเทศ แตกต่างกันอย่างมีนัยสำคัญทางสถิติที่ระดับ .05 โดยหลังการใช้รูปแบบการนิเทศ นักเรียนมีผลการเรียนรู้สูงกว่าก่อนการใช้รูปแบบการนิเทศ และ (4) ผลการประเมินรูปแบบการนิเทศในภาพรวม พบว่า มีความเหมาะสมอยู่ในระดับมากที่สุด มีค่าเฉลี่ยเท่ากับ 4.70 เมื่อพิจารณาเป็น รายด้าน พบว่า ด้านการบรรลุวัตถุประสงค์ของการดำเนินงาน มีความเหมาะสมโดยรวมอยู่ในระดับมากที่สุด มีค่าเฉลี่ยเท่ากับ 4.80 ด้านผลกระทบของการดำเนินงาน มีความเหมาะสมอยู่ในระดับ มากที่สุด มีค่าเฉลี่ยเท่ากับ 4.70 และด้านความคุ้มค่าของการดำเนินงาน มีความเหมาะสมอยู่ใน ระดับมากที่สุด มีค่าเฉลี่ยเท่ากับ 4.60
ทักษะการสอนคิดวิเคราะห์ตามหลักปรัชญาของเศรษฐกิจพอเพียงของครู
โรงเรียนสังกัดองค์การบริหารส่วนจังหวัดมหาสารคาม
ผู้วิจัย นางวดี แคนสุข ตำแหน่ง ศึกษานิเทศก์
บทคัดย่อ
การวิจัยครั้งนี้ มีวัตถุประสงค์ 1) เพื่อพัฒนารูปแบบการนิเทศแบบชี้แนะทางปัญญา (Cognitive Coaching) ที่ส่งเสริมทักษะการสอนคิดวิเคราะห์ตามหลักปรัชญาของเศรษฐกิจพอเพียงของครูโรงเรียนสังกัดองค์การบริหารส่วนจังหวัดมหาสารคาม 2) เพื่อประเมินผลการใช้รูปแบบการนิเทศแบบชี้แนะทางปัญญา (Cognitive Coaching) ที่ส่งเสริมทักษะการสอนคิดวิเคราะห์ตามหลักปรัชญาของเศรษฐกิจพอเพียงของครูโรงเรียนสังกัดองค์การบริหารส่วนจังหวัดมหาสารคาม ประชากรที่ทำการศึกษา ได้แก่ โรงเรียนสังกัด อบจ.มหาสารคาม ทั้ง 20 โรงเรียนเลือกโรงเรียนนาข่าวิทยาคม เป็นโรงเรียนทดลองใช้รูปแบบการนิเทศ กลุ่มตัวอย่างที่ใช้ในการวิจัยคือครูผู้สอน จำนวน 15 คน และนักเรียน จำนวน 232 คน โดยใช้วิธีเจาะจงเลือก เครื่องมือที่ใช้ในการวิจัย ได้แก่ แบบวิเคราะห์เอกสาร แบบสัมภาษณ์ แบบตรวจสอบคุณภาพของรูปแบบ และ เครื่องมือที่ใช้ในการเก็บรวบรวมข้อมูล จำนวน 10 ฉบับ การวิเคราะห์ข้อมูลใช้ค่าร้อยละ ค่าเฉลี่ย ค่าส่วนเบี่ยงเบนมาตรฐาน ค่า Wilcoxon Signed Ranks Test ค่า t-test แบบ dependent และการวิเคราะห์เนื้อหา
ผลการวิจัย พบว่า
1) รูปแบบการนิเทศแบบชี้แนะทางปัญญา (Cognitive Coaching) ที่ส่งเสริมทักษะการสอนคิดวิเคราะห์ตามหลักปรัชญาของเศรษฐกิจพอเพียงของครูโรงเรียนสังกัดองค์การบริหารส่วน
จังหวัดมหาสารคาม มีชื่อว่า พีไอพีอาร์อี (PIPRE) ประกอบด้วย หลักการ มุ่งเน้นกระบวนการนิเทศ
ที่ส่งเสริม สนับสนุนให้ครูปรับเปลี่ยนวิธีคิด วิธีการจัดการเรียนการสอน ผ่านการคิดวิเคราะห์ ปัญหา คิดไตร่ตรองเกี่ยวกับการปฏิบัติงาน สร้างกลยุทธ์ ในการแก้ปัญหาด้วยตนเอง วัตถุประสงค์ เพื่อพัฒนาสมรรถนะการนิเทศ และการสอนคิดวิเคราะห์ตามหลักปรัชญาของเศรษฐกิจพอเพียง กระบวนการนิเทศประกอบด้วย 5 ขั้นตอน ได้แก่ ขั้นตอนที่ 1 การวางแผน (Planning) ขั้นตอนที่ 2 การให้ความรู้ (Informing) ขั้นตอนที่ 3 การดำเนินการ (Proceeding) ได้แก่ 1) การประชุมก่อน การสังเกตการสอน 2) การสังเกตการสอน 3) การประชุมหลังการสังเกตการสอน ขั้นตอนที่ 4 การสะท้อนคิด (Reflecting) และ ขั้นตอนที่ 5 การประเมินผล (Evaluating) โดยมีการกำกับ ติดตาม
(Monitoring) อย่างต่อเนื่องทุกขั้นตอน
2) ผลการใช้รูปแบบการนิเทศแบบชี้แนะทางปัญญา (Cognitive Coaching) ที่ส่งเสริม
ทักษะการสอนคิดวิเคราะห์ตามหลักปรัชญาของเศรษฐกิจพอเพียง พบว่า (1) ครูผู้นิเทศมีสมรรถภาพในการนิเทศแบบชี้แนะทางปัญญา อยู่ในระดับสูงมาก และมีความรู้ความเข้าใจเกี่ยวกับการสอนคิดวิเคราะห์ตามหลักปรัชญาของเศรษฐกิจพอเพียง ก่อนและหลังการใช้รูปแบบการนิเทศ แตกต่างกันอย่างมีนัยสำคัญที่ .05 โดยหลังการใช้รูปแบบการนิเทศ มีคะแนนเฉลี่ยสูงกว่าก่อนการใช้รูปแบบการนิเทศ (2) ครูผู้รับการนิเทศมีความรู้ความเข้าใจเกี่ยวกับการนิเทศแบบชี้แนะทางปัญญา ก่อนและหลังการใช้รูปแบบการนิเทศ แตกต่างกันอย่างมีนัยสำคัญทางสถิติที่ระดับ .05 โดยหลังการใช้รูปแบบ การนิเทศ มีคะแนนเฉลี่ยสูงกว่าก่อนการใช้รูปแบบการนิเทศ มีสมรรถภาพการสอนคิดวิเคราะห์ อยู่ในระดับสูงมาก และมีความพึงพอใจต่อรูปแบบการนิเทศแบบชี้แนะทางปัญญา อยู่ในระดับมากที่สุด และ (3) นักเรียนมีผลการเรียนรู้ก่อนและหลังการใช้รูปแบบการนิเทศแบบชี้แนะทางปัญญาของครูผู้รับการนิเทศ แตกต่างกันอย่างมีนัยสำคัญทางสถิติที่ระดับ .05 โดยหลังการใช้รูปแบบการนิเทศ นักเรียนมีผลการเรียนรู้สูงกว่าก่อนการใช้รูปแบบการนิเทศ และ (4) ผลการประเมินรูปแบบการนิเทศในภาพรวม พบว่า มีความเหมาะสมอยู่ในระดับมากที่สุด มีค่าเฉลี่ยเท่ากับ 4.70 เมื่อพิจารณาเป็น รายด้าน พบว่า ด้านการบรรลุวัตถุประสงค์ของการดำเนินงาน มีความเหมาะสมโดยรวมอยู่ในระดับมากที่สุด มีค่าเฉลี่ยเท่ากับ 4.80 ด้านผลกระทบของการดำเนินงาน มีความเหมาะสมอยู่ในระดับ มากที่สุด มีค่าเฉลี่ยเท่ากับ 4.70 และด้านความคุ้มค่าของการดำเนินงาน มีความเหมาะสมอยู่ใน ระดับมากที่สุด มีค่าเฉลี่ยเท่ากับ 4.60